Na szlaku dworów i pałaców Północnych Kaszub ebook

NA SZLAKU DWORÓWI PAŁACÓW PÓŁNOCNYCH KASZUB

NA SZLAKU

DWORÓW I PAŁACÓW PÓŁNOCNYCH KASZUB

Z nami odkryjesz miejsca, gdzie zachwycisz się i odpoczniesz Wydawca: Stowarzyszenie Turystyczne „Kaszuby Północne” Lokalna Organizacja Turystyczna ul. Pałacowa 14, Kłanino 84-107 Starzyno www.kaszubypolnocne.pl Tekst: Justyna Michalkiewicz-Waloszek Zdjęcia: Archiwum Stowarzyszenia Turystycznego „Kaszuby Północne” LOT, Radosław Kamiński, Konrad Kędzior, R2 Print Adam Rytter

Naturalnie,

Kaszuby Północne

naturalnie_kaszubypolnocne NaturalnieKaszubyPolnocne Koordynacja projektu: Radosław Kamiński Korekta: Barbara Mudlaff Opracowanie, skład: R2 Print Adam Rytter Druk: Drukarnia Wydawnictwa „Bernardinum” Sp. z o.o. Kłanino 2023 wydanie II ISBN: 978-83-963599-4-0 2 Z nami odkryjesz miejsca, gdzie zachwycisz się i odpoczniesz... Publikacja, którą trzymasz wdłoniach, to zaproszenie do rodzinnej podróży po północnej Polsce. Podróży nietypowej, bowiem szlak wyznaczają 22 dwory i pałace Północnych Kaszub. Kto chociaż raz odwiedził Kaszuby, ten wie, że to kraina pełna ukwieconych łąk, zielonych pagórków, tysiąca jezior i bajecznych lasów. Kaszuby Północne oferują również bliskość morza, które zachwyca o każdej porze roku. Dwapowiaty – wejherowski i pucki – kryją wsobie prawdziwe perły architektoniczne. Część z nich pełni funkcje agroturystyczne, inne oferują pokoje hotelowe lub apartamenty na wynajem. W niektórych znajdziesz basen, stadninę koni, luksusowe spa i elegancką restaurację. Możliwość spędzenia nocy wmiejscach, które pamiętają czasy nawet XIV wieku, to atrakcja, której nie zaoferuje nam żaden, nawet najbardziej luksusowy, ale współcześnie wybudowany hotel. Na naszej liście znajdziesz także dwa obiekty zaadaptowane na ośrodki kultury, jedno muzeum oraz trzy budowle, które przechodzą gruntowny remont i zostaną uruchomione wniedalekiej przyszłości. Rezydencje są różne, ale wszystkie łączy bogata historia i otoczenie natury. Niektóre z nich są owiane tajemniczymi legendami. Jeżeli więc marzysz o prawdziwym odpoczynku – takim, podczas którego zamiast dźwięków telewizora i ryku silników usłyszysz muczenie krów i cykanie świerszczy, a od silnego sygnału wi-fi ważniejsze jest dobre połączenie z samym sobą – wybierz jedną z naszych propozycji. Gospodarze tych miejsc to przemili ludzie, którzy ugoszczą twoją rodzinę jak własną. 3 Dwory i pałace posegregowaliśmy według kolejności alfabetycznej. Wkażdym z opisów znajdziesz krótką historię miejsca, a także atrakcje dla dzieci i dorosłych, zarówno wobiektach, jak i najbliższej okolicy. Zadbaliśmy również o miłośników geocachingu, czyli terenowej zabawy wposzukiwanie skarbów za pomocą telefonu z GPS-em. Skrzynki w ramach GeoŚcieżki „Dwory i pałace Północnych Kaszub” są dostępne wnastępujących miejscowościach: Borkowo Lęborskie, Bychowo, Godętowo, Gościcino, Gościęcino, Jackowo, Krokowa, Kurowo, Kłanino, Lisewo, Prusewo, Rekowo Górne, Rumia, Rzucewo, Salino, Sasino, Wejherowo, Żarnowiec, Zwartowo. Postaraliśmy się, aby ich lokalizacje były nieoczywiste i przyniosły odkrywcom wiele atrakcji, dlatego nie bójcie się zaglądać do: stajni, za płot, a nawet do rodowych grobowców. Zachęcamy do zabawy za pośrednictwem stron:

opencaching.pl

oraz

geocaching.pl

. Kaszuby Północne skrywają wiele tajemnic. Dwory i pałace z naszej listy zachwycą każdego, kto potrafi docenić bogactwo historii i piękno wielowiekowej architektury. Obszar, który przedstawiamy, to swoisty tygiel kulturowy, a większość obiektów sięga korzeniami do czasów niemieckich. Dwory i pałace Północnych Kaszub znajdują się na stosunkowo niewielkim obszarze. Objazd po wszystkich obiektach to doskonały pomysł na kilkudniową wycieczkę samochodową, motocyklową lub rowerową. Pomysł na trzydniową wycieczkę rowerową znajdziesz na stronie

izi.travel

wpisując hasło Pałace i dwory Kaszub Północnych, a także za pośrednictwem platform:

traseo.pl

lub

komoot.com

. Polecamy dodatkowo:

kaszubypolnocne.pl

oraz

dipp.info

. 4 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Wstęp Spis treści Dwory i Pałace Północnych Kaszub / Mapa Pałac pod Czerwonym Bukiem / Borkowo Dwór w Bychowie / Bychowo Pałac Ciekocinko / Ciekocinko Pałac Godętowo / Godętowo Dworek Drzewiarza / Gościcino Dworek pod Lipami / Gościęcino Folwark Jackowo / Jackowo Pałac Kłanino / Kłanino Zamek Krokowa / Krokowa Lisewski Dwór / Lisewo Dwór Sześć Dębów / Prusewo Pałac Wieniawa Spa & Wellness / Rekowo Górne Dworek pod Lipami / Rumia Zamek Rzucewo / Rzucewo Dworek w Salinie / Salino Pałac OdNova w Sasinie / Sasino Pałac Przebendowskich i Keyserlingków / Wejherowo Pałac w Zwartowie / Zwartowo Dworek w Żarnowcu / Żarnowiec Dworek w Mostach / Mosty Pałac Below / Sławutówko Dwór w Starbieninie / Starbienino 3 5 7 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 86 88 5 pałace, zamki dwory latarnia morska Szlak rowerowy EuroVelo 10 6

Morze Bałtyckie

Dębki

Karwia

Jastrzębia Góra

W

N

E

Latarnia morska Rozewie 215

S

Latarnia morska Stilo

Lubiatowo

Prusewo 213 Żarnowiec 213 Krokowa 215

Władysławowo

213 Jackowo Sasino Ciekocinko 213 Borkowo Lęborskie Zwartowo 213

Choczewo

J. Żarnowieckie Starbienino Bychowo J. Choczewskie

Gniewino

Lisewo 218 J. Dobre 213 Kłanino

Leśniewo

213 216

Puck

216

Zatoka Pucka

Rzucewo Salino Gościęcino J. Salino Sławutówko 216 J. Czarne J. Dąbrze J. Orle 218 Rekowo Górne

Mrzezino

Gościcino 6

Wejherowo

6

Reda

Mosty Godętowo 6 Wejherowo 6 Rumia 6 J. Lubowidzkie 6

Luzino Rumia

Lębork

S6

Gdynia

1

Pałac pod Czerwonym Bukiem

– wiejski odpoczynek i tajemnica rodzinnego grobowca Borkowo Lęborskie 21A 84-210 Choczewo tel. 500 174 135, 691 272 111 e-mail: [email protected] www.palac-staniccy.eu 8 Kiedy państwo Staniccy za- stanawiali się, jak nazwać świe- żo wyremontowany pałac, dość szybko zwrócili uwagę na krwistoczerwony buk, stojący dumnie przed obiektem. Wybór był więc oczywisty – będzie to Pałac pod Czerwonym Bukiem, gdzie odpoczniesz w otoczeniu przyrody oraz odkryjesz tajemni- czą historię rodziny von Tesmar. Pałac pod Czerwonym Bukiem znajduje się w Borkowie Lębo- rskim. To mała wieś kaszubska, położona w powiecie wejherow- skim, którą wybrało zaledwie 150 mieszkańców jako miejsce do życia. Agroturystyka jest więc rekomendowana osobom poszu- kującym przede wszystkim ciszy i spokoju. Można tu pójść na spa- cer po okolicznych lasach, peł- nych grzybów, albo zaczerpnąć świeżego powietrza na plaży i ką- pielisku przy pobliskim Jeziorze Choczewskim. Ciekawą atrakcją w Borkowie Lęborskim jest Wio- ska Runa Leśnego, gdzie można 9 dowiedzieć się więcej o grzybach, jagodach, malinach czy borówkach, skosztować aromatycznych dań, in- spirowanych skarbami lasu oraz zakupić leśne wyroby na wynos. Na terenie pałacu nie brakuje rodzinnych atrak- cji. Goszcząc u państwa Stanickich możesz korzystać z boiska do gier sportowych, zagrać w tenisa stoło- wego, a także zrobić grilla lub biesiadę przy ognisku. Najmłodsi goście nie będą się nudzić, ponieważ na te- renie obiektu znajduje się plac zabaw. Rodzinny obiad zjesz w pobliskiej restauracji Eden, a jeżeli poczujesz głód większych wrażeń, zawsze możesz wyskoczyć na dobrą rybkę do oddalonej o 18 kilometrów Łeby. Nie musisz jednak wychodzić poza obiekt, aby dobrze zjeść. Do dyspozycji gości oddano przestronne poko- je, 2i 4-osobowe, a przestrzeń wspólna została wypo- sażona w ogólnodostępny aneks kuchenny, gdzie sa- modzielnie przygotujesz posiłki. Wpałacu znajduje się również duża sala, gdzie możnazorganizować większe uroczystości z dobrą kuchnią tradycyjną, serwowaną przez pracowników obiektu. Pałac pod Czerwonym Bukiem to również nie lada gratka dla miłośników historii. Nieopodal obiektu, gdzie dojdziesz spokojnym spacerem, znajduje się gro- bowiec rodziny von Tesmar, która w XVIII wieku za- rządzała majątkiem. Pasjonaci historii z dreszczykiem będą zaintere- sowani wzmianką z ich rodzinnej kroniki. Jak podaje źródło, rodzina była uważana za przeklętą, ponieważ 10

w zamieszkiwanym przez nich pałacu przez niemal 98 lat nie urodziło się żadne dziecko. Dopiero narodziny małego Joachima Neitzkego w1902 roku odwróciły bieg historii. Ród von Tesmar niestety nie przetrwał próby czasu, ale do dziś możemypodziwiać jego spuściznę wpostaci: pałacu, rodzinnego mauzoleum z 1857 roku oraz rodzinnego herbu, upamiętnionego na witrażu wSali Rajców Ratusza Lęborskiego.

11 2

Dwór w Bychowie

– szlachecki klimat i minizoo Bychowo 19 84-250 Gniewino tel. +48 58 670 60 28, 604 610 156 e-mail: [email protected] www.bychowo.pl 12 WBychowie nie tylko poczujesz staroszlachecki klimat, ale – co naj- ważniejsze – naładujesz akumula- tory do życia. A to wszystko w oto- czeniu historycznego parku, cicho szumiącej Bychowskiej Strugi oraz przyjaznych zwierząt gospodar- skich, które możesz nakarmić w mi- nizoo. Bychowoto niewielka wieś na Po- brzeżu Kaszubskim w gminie Gnie- wino. Znajduje się nieopodal Jeziora Żarnowieckiego oraz nieukończo- nej Elektrowni Jądrowej „Żarno- wiec”, która przyciąga pasjonatów opuszczonych obiektów z całej Pol- ski. Wtej spokojnej okolicy znajdu- je się XIX-wieczny dworek, gdzie zrelaksujesz się na łonie przyrody oraz zjesz lokalne pyszności w hote- lowej restauracji. Pierwsze wzmianki o posiadłości sięgają 1377 roku, ale obiekt naj- prawdopodobniej powstał (chociaż niewtakiej formie,wjakiej możemy podziwiać go dziś) dopiero na prze- łomie XVIi XVII wieku, gdy majątek przejęła rodzina von Büchow. 13 Przekazywany z rąk do rąk przechodził liczne prze- budowy, aż do drugiej połowy XIX wieku, gdy zyskał już swoją ostateczną formę. Po II wojnie światowej dworek został częściowo zniszczony, a do 1989 roku uległ dalszej dewastacji. W latach 90. XX wieku zy- skał nowego właściciela, który przywrócił mu dawny blask. Nie było to zadanie proste, bowiem dwór nale- żało wyburzyć do samych fundamentów, a następnie odtworzyć, zgodnie z pierwowzorem. Dzisiaj Dwór w Bychowie to wizytówka regionu. Pięknie prezentuje się nie tylko sam obiekt, ale rów- nież i zabytkowy 5-hektarowy park, rozciągający się tuż za nim. Znajdziemy w nim wiele pomników przy- rody, na czele których stoi 450-letni dąb Władek. Duże wrażenie na gościach robi także wiekowa ale- ja grabowa. I chociaż okolica zapewnia przede wszystkim in- tymność, rodzinnych atrakcji tu nie zabraknie. Miło- śnicy przejażdżek jednośladem mogą wypożyczyć bezpłatnie rowery. Wciągu około 30–40 minut jazdy dotrzesz m.in. na plażę i kąpielisko nad Jeziorem Cho- czewskim lub na Wydmy Lubiatowskie nad Morzem Bałtyckim. Natomiast po 50 minutach drogi doje- dziesz do Dębek, czyli popularnej nadmorskiej miej- scowości wypoczynkowej. 14 Dużą atrakcją dla najmłodszych jest możliwość obcowania z końmi oraz małe zoo, gdzie można karmić: króliki, owce, barana oraz kozę Marcelinę. Gdy poczujesz głód, najlepiej posilić się whotelowej restauracji, serwującej tradycyjne dania kuchni polskiej. Atutem tego miejsca jest świadome podejście do produktu – mięsa i warzywa pochodzą ze zrównowa- żonych hodowli i ekologicznych upraw, a wędliny podawane na śniadanie są produkowane w zaprzyjaźnionej wędzarni w Bychowie. 15 3

Pałac Ciekocinko Hotel Resort & Wellness

– szczypta luksusu na łonie natury Ciekocinko 9 84-210 Choczewo tel. +48 608 002 220 [email protected] www.palacciekocinko.pl 16 Wyobraź sobie miejsce, w któ- rym nie musisz spoglądać na wska- zówki zegara i gdzie rytm dnia wy- znacza śpiew ptaków oraz szum drzew. Miejsce, którego nowocze- sny i elegancki klimat przenika się z nostalgią dawnych czasów. Taki właśnie jest Pałac Ciekocinko. Nie- gdyś majątek rodzinny z pałacem, stajnią i pięknym parkiem, dzisiaj pięciogwiazdkowy hotel z luksuso- wymwellness nad morzem. Ciekocinko to niewielka osada na terenie Pobrzeża Kaszubskiego, której pierwsze wzmianki histo- ryczne sięgają 1361 roku. Miejsco- wość zlokalizowana jest zaledwie 6 kilometrów od morza, więc na piaszczystą plażę dojdziesz space- rem. Zielona okolica zachęca do pieszych wędrówek, wycieczek ro- werowych i jazdy konnej. Możesz tu zrobić piknik natrawie i schować się przed całym światem. A w cen- trum wsi stoi prawdziwy pałac, w którym poczujesz się jak dawny właściciel luksusowych włości. 17 Dzisiaj Pałac Ciekocinko zachwyca swoją świetno- ścią, ale nie zawsze tak było. Obiekt zyskał nową toż- samośćw2004rokupo60latachgrabieżyi zaniedbań. Budynek przeszedł gruntowny remont, a następnie został zagospodarowany jako pięciogwiazdkowy ho- tel butikowy z eleganckim wellness, dzięki czemu jego historia – wnieco zmienionej formie – trwa do dziś.