Powieka ebook

1 Adresat dedykacji zawdzięcza ją częstemu błędowi, kiedy to potwora – monstrum mylimy z naukowcem – jego twórcą.

2 Komiks Batman nr 9 (94) 1998 w wydaniu polskim; 528 w numeracji oryginalnej. Zaznaczam, że większość odcinków, o których piszę, jeszcze nie powstała.

3 Oto problem, który mnie zajmuje. Ilu bohaterów liczy sobie opowieść o Batmanie; jak liczyć człowieka przebranego w kostium nietoperza i Bruce’a Wayne’a, milionera mieszkającego w Gotham City – Batmana pozbawionego kostiumu. Jako jedną czy dwie osoby? Nie interesują mnie tutaj inne zagadnienia, takie jak: wątki polityczne pojawiające się w opowieści; sprawa ludzkiego oblicza Batmana – twarzy Bruce’a Wayne’a, w każdym następnym odcinku innej niż w poprzednim; „podwójność” innych bohaterów występujących w tej opowieści, zarówno wrogów Batmana, jak wspomniane „Dwie twarze”, jak i jego sprzymierzeńców. Jeszcze inne tematy poruszone zostały w: „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” nr 3-4, 1992 (ciekawe artykuły Wiesława Szpilki „Batman” – opowieść o stworzeniu, Teresy Rutkowskiej Przewrotność Batmana i Moniki Sznajderman Co się kryje pod tą maską: Wokół motywu Człowieka Śmiechu. Parę uwag o „Batmanie”).

4 Zwróćmy uwagę: „Batman” jest historią bez szczęśliwego zakończenia. Kiedy inni bohaterowie, po spełnieniu swojej ważnej misji wracają z akcji, zawsze czeka ich szczęście w ramionach ukochanej żony i radosny gwar dzieci, wieczór w cieple domu i małżeńskiego łóżka. Agent FBI grany przez Bruce’a Willisa w filmie Kod Merkury kiedy w końcu pokonuje wrogów i ratuje chłopczyka, na którego tamci polowali, w ostatniej scenie filmu podjeżdża pod szkołę samochodem. We wnętrzu auta widzimy młodą dziewczynę, którą poznał w trakcie swoich przygód i teraz najwyraźniej ona jest z nim. Postać grana przez Bruce’a wchodzi do budynku szkoły by wręczyć uratowanemu chłopcu prezent. W filmie Johna Woo Bez twarzy z Travoltą i Cagem pozytywny bohater grany przez Travoltę odbiera z rąk losu nie tylko swoje szczęśliwe zakończenie, lecz także i happy end, który należałby się jego przeciwnikowi (Cage). Nie dość, że wraca do domu w objęcia żony i córki, z którymi wszystkie problemy zniknęły za sprawą działalności złoczyńcy (Cage), chwilowo podającego się za Travoltę (Arcyciekawy koncept fabuły filmu: przeszczepienie twarzy i modulacja strun głosowych tak, że bohaterowie pozytywny i negatywny w środku przygód zamieniają się miejscami – dosłownie; Travolta z twarzą Cage trafia zamiast niego do więzienia, a Cage z twarzą i głosem Travolty wprowadza się do domu tegoż. W finale wracają na swoje miejsca), to jeszcze adoptuje osieroconego synka złego bohatera. Tymczasem Batman w każdym odcinku wraca do swojego domu-samotni, w której nie znajduje spokoju i ukojenia, tylko problemy natury osobistej i miłosnej. Pytam: co powinien w takiej sytuacji uczynić?

5 Podobna katastrofa miała już miejsce w podziemnym centrum za sprawą Człowieka-zagadki. Tym razem jednak aktu destrukcji dokonuje sam poszkodowany.

6 Powieka

Przed snem przypomniałem sobie

twój materiał.

Słońce stoi w jednym miejscu.

Ja wiercę się i zataczam koła.

Rano to samo;

tęsknię za materiałem na twoich piersiach.

Nieprawda;

to na czym leży słońce też się

przemieszcza.

7 Przyjrzyjmy się snom Batmana. Wszystkie to koszmary. Twarze – maski wrogów, największym jest mężczyzna z rewolwerem wymierzonym w jego matkę, kiedy ojciec leży na chodniku w kałuży krwi; wykrzywione i krwiożercze uśmiechy, każdy centymetr wciskającego się z trudem między nie powietrza zajmują fruwające nietoperze; twarz nietoperza z bliska – jakby oblicze zmutowanego brzydkiego nowowrodka. W koszmarach sennych Batmana straszy jego własna twarz. Te sny nękają naszego bohatera od zawsze. Jakże często przychodzą teraz, kiedy próbuje wszystko zmienić.

8 Mroczny Rycerz to jeszcze jedno imię, jakie nosi Batman.

9 Ma nadzieję, że z lustra wyjdzie jego własne odbicie? Żeby go zgładzić czy żeby go zastąpić, czy może jedno i drugie?

10 I tym razem ostateczna rozprawa ze złoczyńcą ma miejsce w namiocie cyrkowym. Batman bliski przegranej otrzymuje pomoc z rąk cyrkowych akrobatów, którzy z trapezów zeskakują na karki przestępców, przychodząc Mrocznemu Rycerzowi z odsieczą w ostatniej chwili. Akrobaci płacą jednak za to wysoką cenę. Batman nie potrafi zapobiec ich zagładzie. Nawiązuję tu do historii, w której pojawia się po raz pierwszy Robin – młody pomocnik Batmana; Robin był jedynym akrobatą, który przeżył. Walcząc u boku Batmana traci całą rodzinę. Mimo że to tylko nawiązanie nie do końca wierne oryginałowi, dalej będę korzystał z tego imienia – ROBIN.

11 Mały Bruce Wayne jest świadkiem mordu dokonanego na jego rodzicach. Tak jak on, Robin przysięga srogą zemstę; podobnie – by jej dokonać – Robin zakłada kostium i zmienia imię. Robin poznaje sekret „podwójnego życia” Bruce’a Wayne’a i postanawia wzorować się na nim. Batman wie, dokąd prowadzi ta droga i początkowo stara się chłopca przed nią ustrzec.

12 Czyż Batman nie oczekuje, że ktoś równy jemu, bliźniaczo do niego podobny, ktoś o takim samym jak on początku, równie potężny, będzie w stanie pokonać jego samego i zniszczyć, zrobić to, na co nie starczyło własnych sił – skończyć z „Batmanem”? Że takie pomysły się nie sprawdzają, przekonali się już bogowie zsyłający na ziemię Enkidu. Robin nie przeciwstawia swojej siły człowiekowi-nietoperzowi, tylko ją zdwaja. Zdwaja również problemy.

13 Strój Robina wykonuje niezastąpiony lokaj Alfred.