Usuwanie bólu mięśni i kręgosłupa ebook

REDAKCJA: Mariusz Golak

SKŁAD: Krzysztof Nierodziński

PROJEKT OKŁADKI: Krzysztof Nierodziński

TŁUMACZENIE: Anna Bergiel

ILUSTRACJE: Charlie Layton

Wydanie I

Białystok 2021

ISBN 978-83-8168-883-3

Tytuł oryginału:Trigger Point Therapy Made Simple: Serious Pain Relief in 4 Easy Steps

Copyright © 2020 by Rockridge Press, Emeryville, California

© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Vital, Białystok 2020

All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy żadna część tej książki nie może być powielana w jakimkolwiek procesie mechanicznym, fotograficznym lub elektronicznym ani w formie nagrania fonograficznego. Nie może też być przechowywana w systemie wyszukiwania, przesyłana lub w inny sposób kopiowana do użytku publicznego lub prywatnego – w inny sposób niż „dozwolony użytek” obejmujący krótkie cytaty zawarte w artykułach i recenzjach.

Książka ta zawiera porady i informacje odnoszące się do opieki zdrowotnej. Nie powinny one jednak zastępować porady lekarza ani dietetyka. Jeśli podejrzewasz u siebie problemy zdrowotne lub wiesz o nich, powinieneś skonsultować się z lekarzem, zanim rozpoczniesz jakikolwiek program poprawy zdrowia czy leczenia. Dołożono wszelkich starań, aby informacje zaprezentowane w tej książce były rzetelne i aktualne podczas daty jej publikacji. Wydawca ani autor nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki dla zdrowia, mogące wystąpić w wyniku stosowania zaprezentowanych w książce metod.

15-762 Białystok

ul. Antoniuk Fabr. 55/24

85 662 92 67 – redakcja

85 654 78 06 – sekretariat

85 653 13 03 – dział handlowy – hurt

85 654 78 35 – www.vitalni24.pl – detal

strona wydawnictwa: www.wydawnictwovital.pl

Więcej informacji znajdziesz na portalu www.odzywianie24.pl

Mojej ukochanej żonie Carol, która od 35 lat jest moją najlepszą przyjaciółką, wspiera mnie we wszystkim, co robię, pociesza mnie, popycha do działania i pomaga przy wielu moich projektach, jednocześnie nieustannie powodując, że czuję się kochany.

Wstęp

Jest 3 nad ranem, a Sally niespokojnie przewraca się w łóżku. Ból pleców nie daje jej spać. Jest zbyt późno, by wezwać lekarza lub terapeutę, który mógłby jej pomóc. Leki nie działają. Kobieta leży na łóżku i cierpi. Obok niej spokojnie śpi bliska osoba, która głośno chrapie. Jak ma postąpić Sally?

Być może przydarzyło ci się kiedyś coś podobnego. Nie ma nic gorszego od bólu doświadczanego w samotności, kiedy nikt nie może ci pomóc. Napisałem tę książkę po to, by dać ci nadzieję oraz nauczyć cię sposobów i technik łagodzenia bólu. Jest tak wiele rzeczy, które możesz zrobić!

Być może niektórzy czytelnicy niniejszej książki stawiają pierwsze kroki na drodze prowadzącej do ulgi w cierpieniu, a inni już od jakiegoś czasu podążają w tym kierunku. Niezależnie od etapu, na jakim się znajdujesz, zapoznanie się z przedstawionymi informacjami pozwoli ci poczynić szybkie postępy w nauce łagodzenia bólu. W tej książce znajdziesz materiały źródłowe oraz opisy metod, które pomogą ci się uporać się z dolegliwościami.

Wszystko zaczęło się od wypadku drogowego. Kiedy jechałem na rowerze, potrącił mnie samochód. Przez lata odczuwałem silne boleści. Poświęciłem wiele czasu na poznanie metod, które pomogły mi w ich łagodzeniu. Sam proces nauki nie był pozbawiony zwrotów i zawirowań. Przyjmowałem leki i zastrzyki. Chodziłem do najlepszych masażystów. W końcu sam zostałem specjalistą od terapii punktów spustowych, nauczycielem i autorem publikacji. Wielokrotnie doradzałem pracownikom służby zdrowia. Udzielałem się w prasie, telewizji i radiu. Mówiąc wprost: tak jak ty doświadczyłem bólu i udało mi się go skutecznie pozbyć.

Aby poradzić sobie z dolegliwościami, wielu z nas udaje się do profesjonalistów. Czasami musimy skonsultować się z kilkoma specjalistami z różnych dziedzin (aby upewnić się, że ból nie jest związany z rozwojem poważnego schorzenia). Prawda jest jednak taka, że sami powinniśmy dbać o stan naszego zdrowia. To właśnie nasz wkład w proces leczenia przynosi największe rezultaty. Wiem to z własnego doświadczenia. W kolejnych rozdziałach przedstawię ci metody, które pozwoliły mi poczuć ulgę. Ich skuteczność potwierdziły również inne osoby zmagające się z bólem. W niniejszej książce skupiam się na wymiarze praktycznym, czyli technikach, które faktycznie działają. Możesz skonfrontować się z własnymi dolegliwościami, zrozumieć mechanizmy ich powstawania i pokonać dyskomfort. Stoisz przed wielką szansą. Nie przegap jej!

CZĘŚĆ PIERWSZACo powinieneś wiedzieć

PIERWSZA CZĘŚĆ NINIEJSZEJ KSIĄŻKI NOSI TYTUŁ „Co powinieneś wiedzieć”. Dzięki zawartym w niej informacjom zrozumiesz mechanizmy powstawania napięć w ciele oraz poznasz sposoby radzenia sobie z bólem. Ta wiedza stanowi podstawę, która pozwoli ci zastosować w praktyce metody opisane w części 2. Nie próbuj przeskakiwać do dalszych rozdziałów książki. Bądź cierpliwy. Zapoznanie się z informacjami zamieszczonymi w części 1 można porównać do nauki słownictwa nowego języka – zanim przejdziesz do bardziej złożonych pojęć (na przykład tych przedstawionych w części 2), musisz zrozumieć podstawy.

ROZDZIAŁ PIERWSZYPunkty spustowe

Czym są punkty spustowe? Jak je odnaleźć? W jaki sposób coś tak małego może odpowiadać za powstanie tak silnego bólu? W tym rozdziale poznasz wiele istotnych informacji dotyczących punktów spustowych i terapeutycznych metod ich wykorzystania. Dzięki nim zlokalizujesz źródło swojego bólu oraz nauczysz się technik, które poprawią jakość twojego życia.

Punkty spustowe: Podstawy

Mówiąc najprościej, punkty spustowe1 są czułymi miejscami lub węzłami powstającymi w konkretnym mięśniu. To wszystko! Wiele osób tak to rozumie. Niestety, aby wykorzystać techniki przedstawione w niniejszej książce, musisz wiedzieć nieco więcej. Poniżej omawiam mechanizmy powstawania punktów spustowych i związanego z nimi bólu.

Czym są punkty spustowe?

Z technicznego punktu widzenia, punkt spustowy to część mięśnia, która uległa skróceniu. Kiedy nasze ciało się porusza, włókna mięśniowe wielokrotnie skracają się i wydłużają. Nie powinny one jednak pozostawać w pozycji skurczonej. Jeśli chodzi o punkty spustowe, skrócenie mięśnia zachodzi dokładnie pod nerwem, który przekazuje sygnał. To niepokojące zjawisko nie występuje nigdzie indziej – w rzeczywistości, pod wpływem silnego skurczu sąsiadującej tkanki, włókna mięśniowe wokół węzła są wyraźnie rozciągnięte.

Dzięki temu znalezienie omawianych obszarów nie nastręcza profesjonalistom wielkich trudności. Dotykam palcami badany obszar lub ściskam ciało między palcami, szukając naprężenia podejrzanego mięśnia. Następnie przesuwam palce wzdłuż mięśnia. To wystarczy! Znaleziony węzeł lub „guzek” tylko czeka na mój zabieg.

Obecność punktów spustowych odpowiada za pojawienie się bólu mięśniowo-powięziowego związanego – jak sama nazwa wskazuje – z mięśniami lub powięzią (tkanką łączną pokrywającą powierzchnię mięśnia). Przez wiele lat naukowcy nie wiedzieli, dlaczego punkty swpustowe są tak bolesne. Było tak do 2008 roku, kiedy to Jay Shah, lekarz pracujący dla amerykańskich Narodowych Instytutów Zdrowia, przeprowadził mikrodializę wnętrza punktu spustowego – czyli analizę płynu pobranego ze środka kilku takich struktur. Okazało się, że zawiera on kilka substancji chemicznych, które wskazują na istnienie stanu zapalnego. To odkrycie pozwoliło wyjaśnić bolesną zagadkę punktów spustowych.

Przyczyny powstawania punktów spustowych

Co odpowiada za powstawanie punktów spustowych? Niestety nie potrafimy do końca odpowiedzieć na to w pełni zasadne pytanie. Punkty spustowe nie były przedmiotem wielu badań. Choć mięśnie stanowią aż połowę masy naszego ciała, wśród lekarzy nie znajdziemy specjalistów zajmujących się jedynie tymi strukturami (takich jak dermatolodzy, którzy specjalizują się w leczeniu chorób skóry lub otolaryngolodzy, którzy specjalizują się w leczeniu schorzeń ucha, nosa i gardła). Właśnie dlatego znany badacz punktów spustowych, David G. Simons, nazwał tkankę mięśniową „osieroconym organem”.

Co gorsza, z uwagi na ich niewielkie rozmiary i niską gęstość, punktów spustowych nie sposób wykryć przy pomocy standardowych metod obrazowania medycznego, takich jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny czy rentgen. Choć przy okazji badań krwi czasami potrafimy zdiagnozować choroby towarzyszące punktom spustowym – takie jak reumatoidalne zapalenie stawów – ich wykonanie nie dostarcza nam żadnych informacji na temat kondycji samych mięśni.

Niemniej rozumiemy dlaczego nasze ciała pozwalają na rozwój punktów spustowych. Naukowcy uważają, że skrócenie środkowego obszaru mięśnia może być spowodowane podrażnieniem nerwu. Kiedy dochodzi do rozwoju tego typu dolegliwości, mięsień wysyła sygnały adresowane do innych części ciała, które wywołują ból, drętwienie lub mrowienie. Na szczęście możemy samodzielnie zlokalizować punkty spustowe – w dotyku mogą one przypominać śrut, ziarna fasoli, a nawet szklane kulki.

Punkty spustowe mogą powstawać w konsekwencji doznania urazu fizycznego związanego z upadkiem bądź wypadkiem drogowym. Wysoki poziom stresu wydaje się być czynnikiem powodującym nasilenie bólu. Co więcej, osoby cierpiące na przewlekłe choroby często skarżą się na objawy wskazujące na obecność punktów spustowych.

Uwaga: Nie wszystkie bóle mięśniowe mają związek z punktami spustowymi – za tą przykrą dolegliwość może odpowiadać rozwój wrzodów, zapalenia wyrostka robaczkowego lub choroby nerek. Aby wykluczyć możliwość obecności tego typu schorzeń, skonsultuj się z lekarzem. Pamiętaj, że ból, który wiąże się z wymienionymi dolegliwościami, wymaga zastosowania specjalistycznego leczenia.

Objawy obecności punktów spustowych

Punkty spustowe mogą objawiać się na różne sposoby. Niektórzy skarżą się na ból, podczas gdy inni opisują uczucie drętwienia lub mrowienia. Ból związany z omawianymi obszarami określa się zazwyczaj mianem „tępego” i „silnego”. Pamiętaj, że ból jest w zasadzie doświadczeniem, a nie wrażeniem. To, czy twój mózg będzie odbierał tego typu nieprzyjemne sygnały, zależy od twoich poglądów na kwestie sensoryczne, a także od faktycznego stanu twojego organizmu. Niektóre osoby nie lubią używać słowa „ból” i opisują swoje doświadczenia w inny sposób.

Objawy obecności punktów spustowych często nakładają się na symptomy innych chorób. Doświadczają ich pacjenci cierpiący na fibromialgię, zapalenie stawów, zespół cieśni nadgarstka, zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego, bóle głowy i zapalenie powięzi podeszwy. Jeśli czujesz ból mięśniowo-powięziowy niewykluczone, że punkty spustowe są tylko częścią twojego problemu.

Z uwagi na to, że nasze mięśnie, powięzi i nerwy są ze sobą ściśle połączone, punkt spustowy występujący w jednym obszarze może odpowiadać za odczuwanie boleści również w innych miejscach. Można założyć, że aż w połowie przypadków omawiany rodzaj bólu występuje w pewnym oddaleniu od punktu spustowego. W zależności od lokalizacji takiego punktu, ból (oraz towarzyszące mu uczucie mrowienia i drętwienia) często wykazuje specyficzne cechy. Co więcej, zasięg występowania tego typu wzorców bólu często obejmuje więcej niż jeden obszar przypisany do najbliższego nerwu rdzeniowego.

Często trudno ustalić, czy problem dotyczy kręgosłupa, czy mięśnia. Właśnie dlatego należy przyjrzeć się obu strukturom ciała. Zamieszczone w tej książce porady pozwolą ci właściwie zadbać zarówno o kręgosłup, jak i o mięśnie.

Czym jest terapia punktów spustowych?

Nowoczesna terapia punktów spustowych w dużej mierze zawdzięcza swoje istnienie szczęśliwemu zbiegowi okoliczności. Pewnego razu doktor Janet G. Travell oparła się barkiem o ścianę, do której przytwierdzony był wieszak na płaszcze. Pod wpływem nacisku na mięsień badaczka poczuła ten sam ból z przodu ramienia, którego doświadczała na co dzień. Doktor Travell postanowiła zbadać i wykorzystać to zjawisko w leczeniu pacjentów. Po zapoznaniu się z literaturą naukową opracowała szereg technik, które pomogły wielu ludziom na całym świecie – a ty możesz stać się jednym z nich! Terapię punktów spustowych stosuje się w ramach różnych planów leczenia takich jak masaż, chiropraktyka i fizykoterapia. Co więcej, korzystają z niej nawet zwolennicy medycyny konwencjonalnej. Najważniejsze jest jednak to, że każdy z nas potrafi nauczyć się tej zbawiennej metody łagodzenia cierpienia, którą można praktykować w zaciszu własnego domu.

Jak działa terapia punktów spustowych?

Układ nerwowy uwielbia właściwie wywierany nacisk. Wydłuża on skrócone włókna mięśniowe i powoduje uwalnianie w mózgu naturalnych substancji przeciwbólowych. Częste dotykanie danego obszaru poprawia jego elastyczność oraz przynosi uczucie długotrwałej ulgi. Dzięki wykonywaniu technik oddechowych2 i zachowywaniu właściwych zasad poruszania ciałem, możemy całkowicie pozbyć się bólu.

Nerwy znajdujące się nad problematycznym obszarem pozytywnie reagują na ucisk (powinien on być dostatecznie długi). Łagodne dotykanie sprawia, że mózg obniża napięcie danego fragmentu ciała. Bardziej intensywny ucisk powoduje uwalnianie endorfin, czyli naturalnych leków przeciwbólowych oraz łagodzi dolegliwości. Mózg uwielbia dotyk i rozciąganie. Dzięki lekturze tej książki nauczysz się prawidłowych i prostych technik wywierania nacisku na ciało, które uszczęśliwią twój umysł i złagodzą ból.

Warto pamiętać, że powtórne podrażnienie obszaru lub odtworzenie okoliczności, które spowodowały powstanie doświadczanej dolegliwości, może przywrócić uczucie bólu. Dzięki tej książce dowiesz się, jak do tego nie dopuścić.

1 O skutecznych technikach samodzielnego leczenia punktów spustowych można przeczytać w książce „Terapia punktów spustowych – praktyczny podręcznik” autorstwa Amber i Clair Davies. Jest ona dostępna w sklepie www.vitalni24.pl (przyp. wyd. pol.).

2 Przystępnie opisane techniki oddechowe można znaleźć w książce Ashley Neese „Jak oddychać”. Jest ona dostępna w sklepie www.vitalni24.pl (przyp. wyd. pol.).