Zakony rycerskie w średniowieczu ebook

Książka powstała w oparciu o materiały własne autora jak i przy pomocy Francuskiej Wikipedii, a także portalu zdjęć Pixabay. Na okładce książki rycerze średniowieczni.

Non

Nobis Domine, Non Nobis Sed Domini Tuo Da Gloriam

Dowody Niewinności Templariuszy są tutaj

Pergamin

z Chinon

Watykan opublikował dokumenty procesu Templariuszy. W Watykanie przedstawiono zbiór dokumentów z procesu zakonu templariuszy, przechowywanych od 700 lat w tajnym archiwum. Podkreśla się, że wszystkie ogłoszone obecnie teksty były już wcześniej znane. Nowością jest natomiast to, że po raz pierwszy ukazują się one w całości w formie fotokopii, wraz z komentarzem historycznym budząc ogromne zainteresowanie badaczy i miłośników tajemnic Templariuszy. Zakon templariuszy został założony w 1119 roku, a rozwiązany w 1312 roku, przez papieża Klemensa V. Prefekt tajnego archiwum watykańskiego ojciec Sergio Pagano powiedział, że zamiarem kierowanej przez niego instytucji, która ogłosiła obszerny, określany jako ekskluzywny, zbiór dokumentów procesowych z początku XIV wieku nie była to niestety żadna chęć uczczenia zakonu Templariuszy, a tym bardziej jego rehabilitacji. Nasza rola ogranicza się do badań historycznych — podkreślił.Jednym z najciekawszych dokumentów w zbiorze jest pergamin z Chinon, odnaleziony dopiero w 2001 roku w archiwum Stolicy Apostolskiej. Jest to zapis zeznań Templariuszy przed papieżem Klemensem V, ostatecznie rozgrzeszających zakon z zarzutu herezji. Wcześniej uważano, że dokument bezpowrotnie zaginął, tymczasem był błędnie skatalogowany. Z opublikowanych dokumentów wynika jasno, że to król Francji Filip Piękny, któremu podporządkowany był rezydujący w Awinionie papież, zażądał od Klemensa V kasaty zakonu, będącego potęgą finansową o międzynarodowym znaczeniu. Według historyka Barbary Frale, obecnej na prezentacji redaktorki tomu i odkrywczyni słynnego pergaminu, materiały potwierdzają hipotezę, że Klemens V poświęcił zakon po to, by uniknąć schizmy w Kościele. Zakon Templariuszy został założony w czasach wypraw krzyżowych przez rycerzy francuskich. Nazwa pochodzi od świątyni Salomona w Jerozolimie, w pobliżu której mieszkali. Głównym zadaniem templariuszy była obrona pielgrzymów przed niewiernymi. Zakładali też szpitale, ale i prowadzili walki z muzułmanami. Przez prawie 200 lat zgromadzili ogromny majątek. Król Filip Piękny domagając się od papieża likwidacji zakonu argumentował, że kandydaci przyjmowani do niego muszą wyrzekać się Chrystusa i brać udział w nieobyczajnych ceremoniach. W 1307 roku, na rozkaz króla aresztowano wszystkich francuskich Templariuszy i przy pomocy tortur wymuszano na nich zeznania, których treść przekazano następnie papieżowi. W reakcji na zapis tych zeznań papież nakazał uwięzić templariuszy we wszystkich krajach.Gdy rok później Klemens V dowiedział się, w jaki sposób wymuszono te zeznania, wycofał swój dekret nakazujący uwięzienie członków zakonu. Jednak król zmusił jeszcze raz papieża, aby wycofał się z tej decyzji i zażądał postawienia Templariuszy przed Soborem Powszechnym, zwołanym w 1311 roku, w Vienne właśnie z powodu oskarżeń pod adresem Templariuszy. Mimo, że większość uczestników soboru uznała oskarżenia za pozbawione przekonujących dowodów, pod naciskiem Filipa Pięknego papież rozwiązał zakon rok później na mocy aktu administracyjnego. Majątek przekazano innym zakonom rycerskim, a znaczną część zarekwirowali kolejni władcy Francji. W 1314 roku, spalono na stosie ostatniego wielkiego mistrza zakonu Jacquesa de Molay.

Zakony rycerskie w średniowiczu

Pieczęć

zakonu

Templariuszy

W publikacjach na temat zakonów rycerskich musimy przyjrzeć się z kim i z czym tak, właściwie mamy do czynienia. Bowiem historia zakonów rycerskich i to wszystkich tych, które były zbrojnym ramieniem chrześcjijan przeciwko islamskiej dominacji w ziemi świętej. Bowiem pierwotnie był w Kościele katolickim przede wszystkim zawsze jakiś zakon, w skład którego wchodzili zakonnicy czyli duchowni, oraz dopiero nieco później bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy nie przyjmując święceń, godzili się żyć jak zakonnicy, przy czym składali śluby czystości i ubóstwa. Ich głównym zadaniem była nie tylko modlitwa czy kontemplacja, lecz również walka w obronie wiary i ideałów przyjętych w regule zakonnej. Pierwsze zakony rycerskie powstawały na fali krucjat w Królestwie Jerozolimskim i podczas pielgrzymek do Ziemi Świętej w XI i XII wieku. Niektóre zakony rycerskie utworzyły własne państwa, jak zakon krzyżacki w Prusach i Ziemi Świętej, Zakon Maltański na Rodos i Malcie, czy też Lazaryci w Akce. Obecnie Joannici, Lazaryci i Bożogrobcy są zakonami elitarnymi, przyjmującymi prawie wyłącznie osoby o szlacheckim rodowodzie, i koncentrującymi swoje działania na prowadzeniu szpitali oraz działalności charytatywnej.

Przedstawiciele

zakonów rycerskich

Zakon krzyżacki dziś jest zakonem czysto religijnym, mniszym, pozbawionym prerogatyw rycerskich. Zawsze za zakonami stał papież, który zatwierdzał zakon. I tak papież Grzegorz IX sprawujący urząd świętego Piotra początkowo, jego celem było zapewnienie opieki pielgrzymom zdążającym do Rzymu, Ziemi Świętej i Composteli. W 1459 roku, majątek Rycerzy Tau, i Zakonu świętego Jakuba z Altopascio przekazano Zakonowi Najświętszej Maryi Panny z Betlejem. Pomimo bulli papieskiej rozwiązującej zakon, funkcjonował on jeszcze w XVI i XVII wieku we Włoszech i Francji. We Włoszech został rozwiązany w 1587 roku, a majątek przekazano Zakonowi świętego Stefana. Gałąź francuska zakonu została rozwiązana w 1672 roku, a majątek przekazano Lazarytom. Lazaryci jako Zakon Rycerzy i Szpitalników świętego Łazarza z Jerozolimy którego pierwszym mistrzem był Gerard Tonque w latach 1098 do roku 1116.

Krzyż świętego Tomasza

Papież Paschalis III ustanowił zakon Joanitów istnieje do dziś ten Zakon o charakterze międzynarodowym jako Joannici. Zakon Rycerzy Jerozolimskiego Szpitala świętego Jana Chrzciciela, czyli Ordo Militia Sancti Johannis Baptistae Hospitalis Hierosolimitani pierwszym mistrzem był Gerard Tonqueok, od roku 1099 do 15 lutego 1113 roku. Paschalis II ustanowił zakon Bożogrobców i ten Istnieje do dziś Jest to także zakon o charakterze międzynarodowym, i posiada status suwerennego podmiotu prawa międzynarodowego. Obecnie z siedzibą w Rzymie Bożogrobcy jest to Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie o wezwaniu Ordo Equestris Sancti Sepulcri Hierosolymitani pierwszym mistrzem był Gotfryd z Bouillon w latach 1099 do roku 1114 lub 1122. Papież Innocenty VIII w 1489 roku, inkorporował Bożogrobców do zakonu Joannitów.

Herb

pierwszego mistrza zakonu Templariuszy Hugona de Payens

Oficjalnie reaktywowany został w 1847 roku. Obecnie zakon jest stowarzyszeniem duchownych i świeckich, niezwiązanych ślubami zakonnymi. Obecnie z siedzibą w Rzymie. Później powstali Templariusze jako Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, czyli Fratres Militiae Templi, Pauperes Commilitones Christi Templique Salomonis a pierwszym mistrzem był Hugues de Payns od roku 1118 do roku 1128. Honoriusz II w dniu 3 kwietnia 1312 roku, ustanowił Międzynarodowy zakon rycerzy świątyni, wśród których dominowali rycerze z Francji, rozwiązany przez papieża Klemensa V po zarzutach o herezjęZakon Monte Gaudio a pierwszym mistrzem był Rodrigo Alvarezmiędzy w latach 1171 a 1180 rokiem.Papież Aleksander III w roku1221,skupił rycerzy z półwyspu iberyjskiego. Już w 1196 roku, część rycerzy przeszła do Templariuszy, a pozostali połączyli się z zakonem Calatrava w 1221 roku. Póxniej powstali Krzyżacy jako. Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, pod wezwaniem Ordo fratrum domus Sanctae Mariae Theutonicorum Hierosolimitanum utworzyli go także mieszczanie z Bremy i Lubeki w latach 1191 do roku 1198. Skupiał rycerzy głównie pochodzenia niemieckiego, miał domy rozsiane w całej Europie. Po upadku Królestwa jerozolimskiego działał krótko w Siedmiogrodzie, a następnie stworzył swoje państwo w Prusach i Inflantach.

Symbol

rycerskiego Zakonu świętego Jerzego z Alfamy

Obecnie z siedzibą w Wiedniu. Zakon świętego Tomasza z Akki powołał do życia Ryszard I Lwie Serce, w latach 1192 do roku 1236. Grzegorz IX w roku 1538, Skupiał rycerzy pochodzenia angielskiego. Po upadku Królestwa jerozolimskiego przeniósł się do Anglii. Drugą grupę zakonów rycerskich stanowiły zakony utworzone na Półwyspie Iberyjskim do walki z Maurami. Różniły się one od zakonów z Ziemi Świętej. Walczyły one w Hiszpanii i Portugalii, mając tam główne siedziby i tam też rekrutując większość swoich członków, od początku były też silnie związane z miejscową hierarchią kościelną i władcami, często w ich szeregach można było spotkać ludzi żonatych, których małżonki również były członkami zakonu. Do iberyjskich zakonów rycerskich powstałych w okresie średniowiecza należały. Zakon świętego Zbawiciela z Monrealu mistrzami byli Alfons I Waleczny i Gaston IV z Bearn w latach 1128 do roku 1143. 30 marca 1150 roku.Składał się z rycerzy aragońskich. Zakon połączony z Templariuszami. Kalatrawensi jako Zakon z Kalatrawy, czyli Militiae Calatravae Ordinis Cistercensis pierwszym był opat Rajmund z Fitero w latach 1158 do roku 1164.Innocenty III powołał Zakon Avis istnieje do dziś w postaci orderowego bractwa rycerskiego Zakon Avis powstał około roku 1160 do roku 1192.Papież Celestyn II powołał kolejny Zakon istnieje do dziś w postaci orderu rycerskiegoZakon skupiał rycerzy Portugalskich. W latach 1187 do roku 1431, podporządkowany zakonowi z Kalatrawy. W 1789 roku, zakon przekształcony został w organizację świecką jako Zakon z Alcántara. Zakon świętego Juliana z Pereiro, Suarez i Gomez Fernández Barrientos pomiędzy 1167 a 1176 rokiem.29 grudnia 1177 papież Aleksander III powołał Zakon istniejący do dziś w postaci orderowego bractwa rycerskiego jako Zakon Santiago. Zakonu św. Jakuba z Composteli, mistrz zakonu to Gerard Tonque od 1170 roku do 5 czerwca 1175 roku.

Krzyż

zakonu

Błogosławionej i Cudownej Maryi Panny

Aleksander III powołał istniejący do dziś zakon w postaci orderowego bractwa rycerskiego. Powstał on na bazie bractwa rycerskiego, skupiającego rycerzy broniących pielgrzymów zmierzających do Santiago de Compostela, powstał też Zakon Skrzydła świetego Michała założył go Alfons I Zdobywca, król Portugalii w roku 1171. Aleksander III powoła1834Zakon przechodził podobną drogę jak inne zakony rycerskie w Portugalii. Został włączony do korony portugalskiej, a w 1834 roku zlikwidowany, chociaż grupa rycerzy działała jeszcze nieformalnie do 1868 roku. Powstał także Zakon świętego Jerzego z Alfamy założył go Piotr II Katolicki, król Aragoniiw latach 1201 do roku 1372. Grzegorz XI w latach 1399 do roku 1400. W 1399 roku antypapież Benedykt XIII połączył go z zakonem Montesy, inne źródła podają datę połączenia na rok 1400.

Templariusz

rycerz świątyni Pana

Mercedariusze jest to Zakon Najświętszej Maryi Panny Miłosierdzia dla Odkupienia Niewolników powołał go Piotr Nolasco w latach 1218 do roku 17 stycznia 1235. Grzegorz IX powołał Zakon który nadal istnieje jako zgromadzenie duchownych. W 1317 roku,doszło do przejścia rycerzy do świeżo powstałego rycerskiego zakonu z Montesy. Zakon stał się wyłącznie zgromadzeniem duchownych. Jest to Zakon Najświętszej Maryi Panny z Hiszpanii,powstał za zgodą Alfonsa X Mądrego, król Kastylii powolał go w latach 1272 do roku 1281.W 1280 roku. zapadła decyzja o jego przyłączeniu do zakonu Santiago, co ostatecznie zostało zrealizowane w roku następnym. Zakon z Montesy, powołał Jakub II Sprawiedliwy, król Aragonii w 1319 roku. A 10 czerwca 1317 roku, powołał go papież Jan XXII. Zakon ten istnieje do dziś w postaci orderu rycerskiego. Powstał w Królestwie Aragonii. Celem powstania zakonu było niedopuszczenie do przejęcia majątku Templariuszy przez obce zakony i uzyskanie kontroli nad tym majątkiem przez króla Aragonii. Zakon Rycerzy Chrystusa powołał Dionizy I, król Portugalii w roku 1319,w dniu 14 marca 1319. Papież Jan XXII powołał ten zakon który istnieje do dziś w postaci orderu rycerskiego. Powstał on aby przejąć kontrolę nad majątkiem rozwiązanego zakonu Templariuszy. W 1492 roku, papież Aleksander VI zwolnił Zakon Chrystusa ze ślubów religijnych, co potwierdził papież Juliusz II.

Herb

zakonu Trempariuszy

W ten sposób zakon został włączony do korony portugalskiej i stał się orderem. Jedynie kapelani zakonni prowadzili życie klasztorne w Tomar aż do 1834 roku. Zakony powstałe w celu walki z poganami w Europie wschodniej. W XIII wieku, powstały również zakony rycerskie do walki z poganami w Inflantach i Prusach Wschodnich, które miały pomóc działającemu tam zakonowi krzyżackiemu. Papież, który zatwierdził zakon jak Kawalerowie mieczowi. Zakon kawalerów mieczowych powołał Albert von Buxhövden, biskup Rygi w latach 1202 do roku 1204.Papież Innocenty III w roku 1237.Powołał Zakon połączony z zakonem krzyżackim; powstała w związku z tym inflacka gałąź tego zakonu, posiadająca autonomię. Błędem jest jednak utożsamianie inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego z zakonem kawalerów mieczowych.Bracia dobrzyńscy.Pruscy Rycerze Chrystusowi powolał Christian z Oliwy, biskup Prus między rokiem 1216 a 1228 rokiem.

Domy

zakonne Templariuszy w 1300 roku

Papież Grzegorz IX W XIII wieku. Około roku 1235, większość braci przyłączyła się do zakonu krzyżackiego, na co zezwalał dokument papieski jednakże Bracia Dobrzyńscy nie zostali oficjalnie przyłączeni do zakonu krzyżackiego. Zakon przestał oficjalnie istnieć według prawa kanonicznego w 100 lat po śmierci jego ostatniego członka, a więc w połowie XIV wieku. Inne zakony rycerskie. Papież, powołał także Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Ordo Militaris Crucigerorum cum Rubea Stella który zatwierdziła święta Agnieszka Przemyślidka w XIII wieku w roku 1233 w dniu 14 kwietnia 1237 roku.Papież Grzegorz IX powołał Zakon rycerski o charakterze szpitalnym, przekształcony z czasem w zakon kanoników regularnych, powstały i uformowany w latach trzydziestych XIII wieku. Krzyżowców z czerwoną gwiazdą zwano również krzyżakami z czerwoną gwiazdą, szpitalnikami, braćmi szpitalnymi i krzyżowcami gwiaździstymi. Aktywność różnych ruchów heretyckich w XIII i XIV wieku, i zagrożenie tureckie w XV wieku, stało się przyczyną utworzenia nowych zakonów rycerskich.Papież, który zatwierdził Zakon świętego Ducha z Montpellier którego mistrzem był Guy de Montpellier w roku 1195 do 23 kwietnia 1198 roku.Innocenty III w roku, powołał zakon w roku 1711. Głównym zadaniem zakonu była pomoc chorym i ochrona chrześcijan przed zbrojnymi bandami albigensów Nie istniał w latach 1672 do roku 1693. Zakon stracił swój militarny charakter w 1708 roku, a w 1711 roku, papież Klemens XI włączył go do Zakonu świętego Łazarza.

Zakony

rycerskie barwy

Zakon Rycerzy Jezusa Chrystusa w Langwedocji powołał biskup Fulko z Tuluzy, Szymon z Montfort oraz Dominik Guzmán w latach 1209 do roku 1234. Niektóre z rycerskich zakonów świeckich miały charakter wybitnie praktyczny lub charytatywny, jak Zakon Sokoła Tiercelet został utworzony w 1380 roku, w Poitou we Francji, którego członkowie postawili sobie za cel dzielenie zysków z wypraw, ale i związanych z nimi niebezpieczeństw w razie konieczności zapłacenia okupu wszyscy zbierali się na ten cel. Powstał też Zakon Białej Damy na Zielonej Tarczy utworzony przez rycerza Boucicaut w 1399 roku, jako zakon, który postawił sobie za zadanie obronę bezbronnych i wydziedziczanych dam.

Domy

zakonne Joannitów w 1300 roku

Zakon Ostu założony w połowie XVI wieku, przez króla Szkocji, Jakuba V, który miał na celu zjednoczenie szlachty szkockiej do walki z Anglią. Zakon świetego Stanisława i Order Świętego Stanisława założony został przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego dla opieki nad Szpitalem Dzieciątka Jezus i Biblioteką Narodową Z biegiem czasu przynależność do świeckich zakonów rycerskich przybrała charakter czysto honorowy, zmalały również ograniczenia w przyjmowaniu do nich nowych członków. Ducha dawnego uroczystego przyjmowania do wspólnoty oraz wymóg ścisłego przestrzegania wyraźnie określonych reguł postępowania, zastąpiły proste ceremonie wręczania orderów wojskowych i cywilnych dla zasłużonych, jakby po fakcie. Do naszych czasów przetrwało bardzo niewiele zakonów rycerskich ostatnią znaczącą ich reminiscencją był rozkwit grup kawalerów różnych orderów, który nastąpił począwszy od XIX wieku, i trwa do dziś. Łacińska nazwa ordo, czyli zakon została przeniesiona na oznakę, emblemat świadczący o wyróżnieniu jakiejś zasłużonej osoby jak Kawaler Orderu, czy też po prostu jej przynależności do takiej grupy. Wysoki, nawiązujący w większym stopniu do zakonów charakter utrzymały niektóre istniejące do dziś ordery domowe, szczególnie w Wielkiej Brytanii. Można również rozważać charakter podobieństw i różnic pomiędzy średniowiecznymi zakonami rycerskimi a tworzonymi współcześnie bractwami rycerskimi. Wydaje się jednak, że głównym ogniskiem zainteresowania tych ostatnich jest raczej odtwarzanie niektórych zewnętrznych aspektów kultury materialnej uzbrojenie, stroje, kultury duchowej jak obyczajowość, rozrywka), a także próby odtwarzania i opanowywania niektórych umiejętności niezbędnych średniowiecznemu rycerzowi do życia w tamtych zamierzchłych czasach jak technika jazdy konnej, posługiwanie się różnymi rodzajami broni. Lista średniowiecznych zakonów rycerskich wedle dat powstania.

Zakon krzyżacki

Rycerz

Krzyżacki w szarży

Zakon krzyżacki lub zakon niemiecki. To zakon Szpitala Najświętszej Marii Pany Domu Niemieckiego w Jerozolimie jest to istniejący do dziś, jeden z trzech największych, obok Joannitów i Templariuszy, chrześcijańskich zakonów rycerskich, które powstały na fali krucjat w XI i XII wieku. Sprowadzony w roku 1226, na Mazowsze przez Konrada Mazowieckiego, by zapewnić obronę posiadłości piastowskich przed Prusami, dokonał ich podboju i chrystianizacji, opanował militarnie obszary późniejszych Prus Wschodnich oraz dzisiejszej Łotwy i Estonii tworząc z tych ziem własne państwo.

Zamek

w Malborku przed rekonstrukcją widok od strony wschodniej

Zakon podbił także niektóre tereny Polski i Litwy. Wielki mistrz zakonu od 2018 roku jest Frank Bayard. Społeczność zakonna składała się z braci-rycerzy, braci-kapłanów i braci-służebnych. Rycerze sprawowali władzę i tworzyli kastę wyższą, kapłani spełniali swe posługi w poszczególnych konwentach zakonu, zaś służebnikami byli z reguły podoficerowie składający albo śluby wieczyste, albo okresowe, na czas służby. Obok tych trzech grup braci istnieli również półbracia, czyli wszyscy słudzy i dobrodzieje zakonu Państwo zakonu krzyżackiego miało teokratyczną strukturę państwową, na szczycie której stał wielki mistrz, który był wybierany dożywotnio przez kapitułę generalną składającą się z mistrzów krajowych i dalszych wysokich dostojników.

Bitwa

Krzyżaków na jeziorze Pejpus w 1242 roku

Władza wielkiego mistrza była niemal absolutna, aczkolwiek w kluczowych kwestiach politycznych jak rozpoczynanie wojny, podpisywanie układów, musiał on uzyskiwać zgodę kapituły. Członkowie kapituły rekrutowali się z ogółu rycerzy, nie byli jednak demokratycznie wybierani, lecz powoływała ich do swojego składu sama kapituła, w miarę powstawania w niej wakatu, zwykle na skutek śmierci jednego z jej członków. Kapituła wybierała najważniejszych dygnitarzy, którzy pełnili funkcję rządu zakonu. wielki komtur pełniący funkcję ministra gospodarki i spraw wewnętrznych, zastępca wielkiego mistrza, funkcję tę piastował komtur malborski wielki marszałek zakonu krzyżackiego pełniący funkcję ministra wojny, funkcję tę piastował komtur królewiecki jak wielki szpitalnik pełniący funkcję ministra dyplomacji a teoretycznie zajmujący się działalnością charytatywną zakonu, funkcję tę piastował komtur elbląski wielki skarbnik zajmujący się finansami zakonu; wielki mincerz odpowiedzialny za opiekę nad uzbrojeniem, końmi i stanem twierdz; wielki szafarz odpowiedzialny za handel, funkcję tę piastował komtur dzierzgoński.

Kwartnik

krzyżacki rekonstrukcja moneta awers z tarczą zakonną wielkiego mistrza

Oprócz tych urzędów, w poszczególnych prowincjach zakonu funkcjonowali komturzy krajowi, którzy mieli wokół siebie lokalne kapituły i lokalnych dygnitarzy. Podporządkowani byli im szeregowi rycerze zakonni. Rycerze ci wywodzili się wyłącznie ze szlacheckich rodzin niemieckich. Przy przyjmowaniu zwracano uwagę na ich pochodzenie, natomiast bez znaczenia było ich wcześniejsze życie. Na mocy przywileju papieża Honoriusza III przyjęcie w poczet zakonu chroniło przed odpowiedzialnością prawną za wcześniejsze czyny we wszystkich państwach chrześcijańskich. Nic więc dziwnego, że członkami zakonu zostawali często szlachetnie urodzeni bandyci. Rycerze byli zaopatrywani w zbroję, konia i pełen rynsztunek rycerski na koszt zakonu. Na zbrojach nosili białe płaszcze z czarnym wąskim krzyżem. Wszystkie wyższe funkcje zakonne mogli pełnić wyłącznie rycerze. Zależna od zakonu była większość ludności chłopskiej i mieszczańskiej. Na dole hierarchii stali używani do najcięższych prac niewolnicy, którzy pochodzili z ludności podbitej lub zostali porwani w trakcie wojen.

Domy

zakonu krzyżackiego w Europie oraz państwo zakonne w Prusach i Inflantach około 1300 roku

Początki zakonu