A Christmas Carol. Opowieść Wigilijna w wersji do nauki angielskiego ebook

W wersji do nauki angielskiego dotychczas ukazały się:

A Christmas Carol

Opowieść wigilijna

Alice’s Adventures in Wonderland

Alicja w Krainie Czarów

Animal Farm

Folwark zwierzęcy

Anne of Green Gables

Ania z Zielonego Wzgórza

Anne of Avonlea

Ania z Avonlea

Christmas Stories

Opowiadania świąteczne

Fairy Tales by Hans Christian Andersen

Baśnie Hansa Christiana Andersena

Fanny Hill. Memoirs of a Woman of Pleasure

Wspomnienia kurtyzany

Frankenstein

Frankenstein

Heart of Darkness

Jądro ciemności

Little Women

Małe kobietki

Peter and Wendy

Piotruś Pan

Pride and Prejudice

Duma i uprzedzenie

1984

Rok 1984

Sense and Sensibility

Rozważna i romantyczna

Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde

Doktor Jekyll i pan Hyde

The Adventures of Sherlock Holmes Part 1

Przygody Sherlocka Holmesa

The Adventures of Sherlock Holmes Part 2

Przygody Sherlocka Holmesa. Ciąg dalszy

The Age of Innocence

Wiek niewinności

The Blue Castle

Błękitny Zamek

The Great Gatsby

Wielki Gatsby

The Hound of the Baskervilles

Pies Baskerville’ów

The Picture of Dorian Gray

Portret Doriana Graya

The Secret Garden

Tajemniczy ogród

The Time Machine

Wehikuł czasu

The Wonderful Wizard of Oz

Czarnoksiężnik z Krainy Oz

Three Men in a Boat (To Say Nothing of the Dog)

Trzech panów w łódce (nie licząc psa)

Wstęp

Karol Dickens jako dziecko w fabryce na rysunku Freda Bernarda (1904)

Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Dickens-at-the-Blacking-Warehouse.jpg

STAVE 1:Marley’s Ghost

Słownictwo

PREFACE

I HAVE endeavoured in this Ghostly little book, to raise the Ghost of an Idea, which shall not put my readers out of humour with themselves, with each other, with the season, or with me. May it haunt their houses pleasantly, and no one wish to lay it.

Their faithful Friend and Servant,

C. D.

December, 1843.

MARLEY was dead: to begin with. There is no doubt whatever about that. The register of his burial was signed by the clergyman, the clerk, the undertaker, and the chief mourner. Scrooge signed it: and Scrooge’s name was good upon ’Change, for anything he chose to put his hand to. Old Marley was as dead as a door-nail.

Mind! I don’t mean to say that I know, of my own knowledge, what there is particularly dead about a door-nail. I might have been inclined, myself, to regard a coffin-nail as the deadest piece of ironmongery in the trade. But the wisdom of our ancestors is in the simile; and my unhallowed hands shall not disturb it, or the Country’s done for. You will therefore permit me to repeat, emphatically, that Marley was as dead as a door-nail.

Scrooge knew he was dead? Of course he did. How could it be otherwise? Scrooge and he were partners for I don’t know how many years. Scrooge was his soleexecutor, his sole administrator, his sole assign, his sole residuarylegatee, his sole friend, and sole mourner. And even Scrooge was not so dreadfully cut up by the sad event, but that he was an excellent man of business on the very day of the funeral, and solemnised it with an undoubted bargain.

The mention of Marley’s funeral brings me back to the point I started from. There is no doubt that Marley was dead. This must be distinctly understood, or nothing wonderful can come of the story I am going to relate. If we were not perfectly convinced that Hamlet’s Father died before the play began, there would be nothing more remarkable in his taking a stroll at night, in an easterly wind, upon his own ramparts, than there would be in any other middle-aged gentleman rashly turning out after dark in a breezyspot--say Saint Paul’s Churchyard for instance-- literally to astonish his son’s weak mind.

Scrooge never painted out Old Marley’s name. There it stood, years afterwards, above the warehouse door: Scrooge and Marley. The firm was known as Scrooge and Marley. Sometimes people new to the business called Scrooge Scrooge, and sometimes Marley, but he answered to both names. It was all the same to him.

Oh! But he was a tight-fisted hand at the grind-stone, Scrooge! a squeezing, wrenching, grasping, scraping, clutching, covetous, old sinner! Hard and sharp as flint, from which no steel had ever struck out generous fire; secret, and self-contained, and solitary as an oyster. The cold within him froze his old features, nipped his pointed nose, shrivelled his cheek, stiffened his gait; made his eyes red, his thin lips blue; and spoke out shrewdly in his grating voice. A frosty rime was on his head, and on his eyebrows, and his wiry chin. He carried his own low temperature always about with him; he iced his office in the dog-days; and didn’t thaw it one degree at Christmas.

External heat and cold had little influence on Scrooge. No warmth could warm, no wintry weather chill him. No wind that blew was bitterer than he, no falling snow was more intent upon its purpose, no pelting rain less open to entreaty. Foul weather didn’t know where to have him. The heaviest rain, and snow, and hail, and sleet, could boast of the advantage over him in only one respect. They often “came down” handsomely, and Scrooge never did.

Nobody ever stopped him in the street to say, with gladsome looks, “My dear Scrooge, how are you? When will you come to see me?” No beggars implored him to bestow a trifle, no children asked him what it was o’clock, no man or woman ever once in all his life inquired the way to such and such a place, of Scrooge. Even the blind men’s dogs appeared to know him; and when they saw him coming on, would tug their owners into doorways and up courts; and then would wag their tails as though they said, “No eye at all is better than an evil eye, dark master!”

But what did Scrooge care! It was the very thing he liked. To edge his way along the crowded paths of life, warning all human sympathy to keep its distance, was what the knowing ones call “nuts” to Scrooge.

Once upon a time--of all the good days in the year, on Christmas Eve--old Scrooge sat busy in his counting-house. It was cold, bleak, biting weather: foggy withal: and he could hear the people in the court outside, go wheezing up and down, beating their hand supon their breasts, and stamping their feet upon the pavement stones to warm them. The city clocks had only just gone three, but it was quite dark already-- it had not been light all day--and candles were flaring in the windows of the neighbouring offices, like ruddysmears upon the palpable brown air. The fog came pouring in at every chink and keyhole, and was so dense without, that although the court was of the narrowest, the houses opposite were merephantoms. To see the dingy cloud come drooping down, obscuring everything, one might have thought that Nature lived hard by, and was brewing on a large scale.

The door of Scrooge’s counting-house was open that he might keep his eye upon his clerk, who in a dismal little cell beyond, a sort of tank, was copying letters. Scrooge had a very small fire, but the clerk’s fire was so very much smaller that it looked like one coal. But he couldn’t replenish it, for Scrooge kept the coal-box in his own room; and so surely as the clerk came in with the shovel, the master predicted that it would be necessary for them to part. Wherefore the clerk put on his white comforter, and tried to warm himself at the candle; in which effort, not being a man of a strong imagination, he failed.

“A merry Christmas, uncle! God save you!” cried a cheerful voice. It was the voice of Scrooge’s nephew, who came upon him so quickly that this was the first intimation he had of his approach.

“Bah!” said Scrooge, “Humbug!”

He had so heated himself with rapid walking in the fog and frost, this nephew of Scrooge’s, that he was all in a glow; his face was ruddy and handsome; his eyes sparkled, and his breath smoked again.

“Christmas a humbug, uncle!” said Scrooge’s nephew. “You don’t mean that, I am sure?”

“I do,” said Scrooge. “Merry Christmas! What right have you to be merry? What reason have you to be merry? You’re poor enough.”

“Come, then,” returned the nephew gaily. “What right have you to be dismal? What reason have you to be morose? You’re rich enough.”

Scrooge having no better answer ready on the spur of the moment, said, “Bah!” again; and followed it up with “Humbug.”

“Don’t be cross, uncle!” said the nephew.

“What else can I be,” returned the uncle, “when I live in such a world of fools as this? Merry Christmas! Out upon merry Christmas! What’s Christmas time to you but a time for paying bills without money; a time for finding yourself a year older, but not an hour richer; a time for balancing your books and having every item in ‘em through a round dozen of months presented dead against you? If I could work my will,” said Scrooge indignantly, “every idiot who goes about with ‘Merry Christmas’ on his lips, should be boiled with his own pudding, and buried with a stake of holly through his heart. He should!”

“Uncle!” pleaded the nephew.

“Nephew!” returned the uncle sternly, “keep Christmas in your own way, and let me keep it in mine.”

“Keep it!” repeated Scrooge’s nephew. “But you don’t keep it.”

“Let me leave it alone, then,” said Scrooge. “Much good may it do you! Much good it has ever done you!”

“There are many things from which I might have derived good, by which I have not profited, I dare say,” returned the nephew. “Christmas among the rest. But I am sure I have always thought of Christmas time, when it has come round--apart from the venerationdue to its sacred name and origin, if anything belonging to it can be apart from that--as a good time; a kind, forgiving, charitable, pleasant time; the only time I know of, in the long calendar of the year, when men and women seem by one consent to open their shut-up hearts freely, and to think of people below them as if they really were fellow-passengers to the grave, and not another race of creatures bound on other journeys. And therefore, uncle, though it has never put a scrap of gold or silver in my pocket, I believe that it has done me good, and will do me good; and I say, God bless it!”

The clerk in the Tank involuntarilyapplauded.

Becoming immediately sensible of the impropriety, he poked the fire, and extinguished the last frailspark for ever.

“Let me hear another sound from you,” said Scrooge, “and you’ll keep your Christmas by losing your situation! You’re quite a powerful speaker, sir,” he added, turning to his nephew. “I wonder you don’t go into Parliament.”

“Don’t be angry, uncle. Come! Dine with us to-morrow.”

Scrooge said that he would see him--yes, indeed he did. He went the whole length of the expression, and said that he would see him in that extremity first.

“But why?” cried Scrooge’s nephew. “Why?”

“Why did you get married?” said Scrooge.

“Because I fell in love.”

“Because you fell in love!” growled Scrooge, as if that were the only one thing in the world more ridiculous than a merry Christmas. “Good afternoon!”

“Nay, uncle, but you never came to see me before that happened. Why give it as a reason for not coming now?”

“Good afternoon,” said Scrooge.

“I want nothing from you; I ask nothing of you; why cannot we be friends?”

“Good afternoon,” said Scrooge.

“I am sorry, with all my heart, to find you so resolute. We have never had any quarrel, to which I have been a party. But I have made the trial in homage to Christmas, and I’ll keep my Christmas humour to the last. So A Merry Christmas, uncle!”

“Good afternoon!” said Scrooge.

“And A Happy New Year!”

“Good afternoon!” said Scrooge.

His nephew left the room without an angry word, notwithstanding. He stopped at the outer door to bestow the greetings of the season on the clerk, who, cold as he was, was warmer than Scrooge; for he returned them cordially.

“There’s another fellow,” muttered Scrooge; who overheard him: “my clerk, with fifteen shillings a week, and a wife and family, talking about a merry Christmas. I’ll retire to Bedlam.”

This lunatic, in letting Scrooge’s nephew out, had let two other people in. They were portly gentlemen, pleasant to behold, and now stood, with their hats off, in Scrooge’s office. They had books and papers in their hands, and bowed to him.

“Scrooge and Marley’s, I believe,” said one of the gentlemen, referring to his list. “Have I the pleasure of addressing Mr. Scrooge, or Mr. Marley?”

“Mr. Marley has been dead these seven years,” Scrooge replied. “He died seven years ago, this very night.”

“We have no doubt his liberality is well represented by his surviving partner,” said the gentleman, presenting his credentials.

It certainly was; for they had been two kindred spirits. At the ominous word “liberality,” Scrooge frowned, and shook his head, and handed the credentials back.

“At this festive season of the year, Mr. Scrooge,” said the gentleman, taking up a pen, “it is more than usually desirable that we should make some slightprovision for the Poor and destitute, who suffer greatly at the present time. Many thousands are in want of common necessaries; hundreds of thousands are in want of common comforts, sir.”

“Are there no prisons?” asked Scrooge.

“Plenty of prisons,” said the gentleman, laying down the pen again.

“And the Union workhouses?” demanded Scrooge. “Are they still in operation?”

“They are. Still,” returned the gentleman, “I wish I could say they were not.”

“The Treadmill and the Poor Law are in full vigour, then?” said Scrooge.

“Both very busy, sir.”

“Oh! I was afraid, from what you said at first, that something had occurred to stop them in their useful course,” said Scrooge. “I’m very glad to hear it.”

“Under the impression that they scarcelyfurnish Christian cheer of mind or body to the multitude,” returned the gentleman, “a few of us are endeavouring to raise a fund to buy the Poor some meat and drink, and means of warmth. We choose this time, because it is a time, of all others, when Want is keenly felt, and Abundancerejoices. What shall I put you down for?”

“Nothing!” Scrooge replied.

“You wish to be anonymous?”

“I wish to be left alone,” said Scrooge. “Since you ask me what I wish, gentlemen, that is my answer. I don’t make merry myself at Christmas and I can’t afford to make idle people merry. I help to support the establishments I have mentioned--they cost enough; and those who are badly off must go there.”

“Many can’t go there; and many would rather die.”

“If they would rather die,” said Scrooge, “they had better do it, and decrease the surplus population.

Besides--excuse me--I don’t know that.”

“But you might know it,” observed the gentleman.

“It’s not my business,” Scrooge returned. “It’s enough for a man to understand his own business, and not to interfere with other people’s. Mine occupies me constantly. Good afternoon, gentlemen!”

Seeing clearly that it would be useless to pursue their point, the gentlemen withdrew. Scrooge resumed his labours with an improved opinion of himself, and in a more facetioustemper than was usual with him.

Meanwhile the fog and darkness thickened so, that people ran about with flaring links, proffering their services to go before horses in carriages, and conduct them on their way. The ancient tower of a church, whose gruff old bell was always peepingslily down at Scrooge out of a Gothic window in the wall, became invisible, and struck the hours and quarters in the clouds, with tremulous vibrations afterwards as if its teeth were chattering in its frozen head up there. The cold became intense. In the main street, at the corner of the court, some labourers were repairing the gas-pipes, and had lighted a great fire in a brazier, round which a party of ragged men and boys were gathered: warming their hands and winking their eyes before the blaze in rapture. The water-plug being left in solitude, its overflowingssullenlycongealed, and turned to misanthropic ice. The brightness of the shops where holly sprigs and berries crackled in the lamp heat of the windows, made pale faces ruddy as they passed. Poulterers’ and grocers’ trades became a splendid joke: a glorious pageant, with which it was next to impossible to believe that such dull principles as bargain and sale had anything to do. The Lord Mayor, in the strong hold of the mighty Mansion House, gave orders to his fifty cooks and butlers to keep Christmas as a Lord Mayor’s household should; and even the little tailor, whom he had fined five shillings on the previous Monday for being drunk and bloodthirsty in the streets, stirred up to-morrow’s pudding in his garret, while his lean wife and the baby sallied out to buy the beef.

Foggier yet, and colder. Piercing, searching, bitingcold. If the good Saint Dunstan had but nipped the Evil Spirit’s nose with a touch of such weather as that, instead of using his familiar weapons, then indeed he would have roared to lusty purpose. The owner of one scant young nose, gnawed and mumbled by the hungry cold as bones are gnawed by dogs, stooped down at Scrooge’s keyhole to regale him with a Christmas carol: but at the first sound of “God bless you, merry gentleman!

May nothing you dismay!”

Scrooge seized the ruler with such energy of action, that the singer fled in terror, leaving the keyhole to the fog and even more congenial frost.

At length the hour of shutting up the counting-house arrived. With an ill-will Scrooge dismounted from his stool, and tacitly admitted the fact to the expectant clerk in the Tank, who instantlysnuffed his candle out, and put on his hat.

“You’ll want all day to-morrow, I suppose?” said Scrooge.

“If quite convenient, sir.”

“It’s not convenient,” said Scrooge, “and it’s not fair. If I was to stop half-a-crown for it, you’d think yourself ill-used, I’ll be bound?”

The clerk smiled faintly.

“And yet,” said Scrooge, “you don’t think me ill-used, when I pay a day’s wages for no work.”

The clerk observed that it was only once a year.

“A poor excuse for picking a man’s pocket every twenty-fifth of December!” said Scrooge, buttoning his great-coat to the chin. “But I suppose you must have the whole day. Be here all the earlier next morning.”

The clerk promised that he would; and Scrooge walked out with a growl. The office was closed in a twinkling, and the clerk, with the long ends of his white comforter dangling below his waist (for he boasted no great-coat), went down a slide on Cornhill, at the end of a lane of boys, twenty times, in honour of its being Christmas Eve, and then ran home to Camden Town as hard as he could pelt, to play at blindman’s-buff.

Rozumienie tekstu

Klucz >>>

Zaznacz właściwą odpowiedź (A, B lub C).

1. Marley’s funeral

A) was an occasion to make a successful business deal for Scrooge.

B) was attended by no one at all.

C) was attended by only few people.

2. Begging children

A) never asked Scrooge for money.

B) asked Scrooge for money, but never received any.

C) asked Scrooge for money, but hardly ever received a trifle.

3. Scrooge’s nephew

A) criticised his uncle for being rich yet stingy.

B) was a cheerful person.

C) complained that he didn’t earn any money at Christmas.

4. During the visit from two gentlemen, Scrooge

A) said they should be in prison for interfering with him.

B) said some people were unnecessary.

C) threatened his clerk.

5. Scrooge’s clerk

A) asked to have a day off on Christmas Eve.

B) wasn’t paid on Christmas Eve.

C) was given a day off.

O słowach

DOG

“He iced his office in the dog-days; and didn’t thaw it one degree at Christmas.”

Dog days to idiomatyczne określenie oznaczające okres upałów. Pochodzi z łacińskiego dies caniculares, związanego z okresem, kiedy w basenie Morza Śródziemnego wraz ze wschodem słońca widoczny staje się Syriusz, najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. Grecka nazwa gwiazdy (Seirios) to prażący, skwarny, ognisty. Zauważ, że od dies caniculares pochodzi również polski wyraz kanikuła, czyli archaiczne już określenie wakacji.

Oto kilka innych idiomów i powiedzonek z wyrazem dog:

a dog in the manger

–

pies ogrodnika

dog eat dog

–

bezkompromisowy (o np. walce), okrutny

every dog has its day

– każdy ma swoje pięć minut

fight like cat and dog

–

żyć jak pies z kotem; skakać sobie do oczu

go to the dogs

–

schodzić na psy

let sleeping dogs lie

–

nie wywoływać wilka z lasu, nie budzić licha

not have a dog’s chance

–

nie mieć najmniejszej szansy

shaggy dog story

–

długi dowcip z nieciekawą puentą

Gramatyka

PRAWDOPODOBIEŃSTWO I STOPIEŃ PEWNOŚCI

”Besides--excuse me--I don’t know that.”

“But you might know it,” observed the gentleman.”

Tak jak inne czasowniki modalne, might wyraża stopień pewności. Sygnalizuje – tak jak w przytoczonym fragmencie – możliwość zaistnienia danej sytuacji, jej prawdopodobieństwo. W tym znaczeniu might wyraża prawdopodobieństwo znacznie mniejsze niż will i nieco mniejsze niż can, could czy may. Porównaj przykłady:

The temperatures will rise.

Temperatury wzrosną.

The temperatures might rise.

Temperatury chyba wzrosną.

If Gina finds a decent job, she might pay all his debts.

Jeśli Gina znajdzie przyzwoitą pracę, być może spłaci wszystkie długi.

There might/can be some milk left in the fridge.

Być może w lodówce zostało trochę mleka.

Najwyższy stopień pewności wyrażamy za pomocą czasowników must i can’t (w tym znaczeniu czasowniki te bardzo często występują w połączeniu z be) oraz will (wyłącznie w odniesieniu do przyszłości), np.:

George must be home now.

George musi być teraz w domu (z pewnością jest teraz w domu).

What you have been told can’t be true.

To, co ci powiedziano, nie może być prawdą.

Nieco mniejsze prawdopodobieństwo opisywanej sytuacji wyrażają czasowniki should i ought to (zazwyczaj sygnalizujące powinność), np.:

George ought to/should be home now – he didn’t mention any other plans.

George powinien teraz być w domu (raczej jest w domu) – nie wspominał o żadnych innych planach.

Aby powiedzieć, że dana sytuacja jest prawdopodobna lub że nie jesteśmy pewni, że nastąpi, używamy czasowników may, might i could (ale nie could not), np.:

I may/might/could see Henry tomorrow, but I’m not sure yet.

Być może spotkam jutro Henry’ego, ale jeszcze nie jestem pewny.

Can używamy natomiast do opisu możliwości ogólnej i teoretycznej – prawdopodobieństwa danego zdarzenia lub sytuacji, która ogólnie jest możliwa:

Temperatures can reach even 28 degrees in April here.

Temperatury mogą tu siegać w kwietniu nawet 28 stopni.

Jeśli za pomocą czasowników modalnych chcemy wyrazić prawdopodobieństwo danej sytuacji w przeszłości, stosujemy strukturę czasownik modalny + have + Past Participle (trzecia forma czasownika), np.:

Philippa must have made a mistake.

Philippa musiała się pomylić (z pewnością się pomyliła).

The child might have hurt herself!

Dziecko mogło się skaleczyć!

They can’t have spilled the beans!

Niemożliwe, żeby się wygadali!

Oprócz czasowników modalnych stopień prawdopodobieństwa opisywanych zdarzeń sygnalizuje się za pomocą różnych wyrazów, np.: definitely (z pewnością), certainly (z pewnością), probably (prawdopodobnie), possibly (być może) itd. oraz struktur.

Konstrukcja be bound to + czasownik wyraża bardzo wysoki stopień prawdopodobieństwa, np.

They’re bound to win if they keep training so hard.

Z pewnością wygrają, jeśli nadal będą tak intensywnie trenować.

Natomiast struktura be likely to + czasownik opisuje sytuację prawdopodobną, ale nie pewną, np.:

The weather is likely to change tomorrow.

Pogoda prawdopodobnie zmieni się jutro.

Kultura i historia

„OPOWIEŚĆ WIGILIJNA”

Dickens pisał swoją „Opowieść wigilijną” w czasie określanym dziś przez historyków jako końcowa faza rewolucji przemysłowej. Był to okres, gdy w Anglii (a potem w całej Europie) zachodziły wielkie zmiany w procesach produkcji. Fabryki wprowadzały maszyny, których obsługa wymagała mniejszej liczby pracowników niż dotychczasowe wytwórstwo ręcze, pojawiła się kolej parowa i inne wynalazki zwiększające efektywność przemysłu. Wszystkie te przemiany skutkowały gwałtownym rozwojem ekonomicznym Wielkiej Brytanii i wzrostem jej pozycji na świecie.

Dickens był co prawda zafascynowany zmianami w technologii, lecz dostrzegał również, i mocno w swych dziełach krytykował, mroczne strony postępu. Niepokoiły go m.in. pogłębiające się nierówności społeczne. Wraz z postępem przemysłowym zmieniało się bowiem również społeczeństwo. Coraz większy wpływ na życie Anglii miała rosnąca w siłę burżuazja (fabrykanci, bankierzy, zamożni kupcy), która przyniosła ze sobą nowy zestaw wartości, także tych dotyczących stosunku do pracy i materialnego powodzenia. Według zasad wiktoriańskiej klasy średniej praca i zamożność były rodzajem cnoty – Bóg kochał ludzi, którzy potrafili sami o siebie zadbać, nie unikali ciężkiej pracy i nagradzał ich za to bogactwem. Tymczasem ubodzy jako „obciążenie dla społeczeństwa” byli postrzegani coraz częściej jako słabi i grzeszni.

Jednak takich osób pojawiły się na Wyspach całe rzesze. W Londynie w 1869 roku liczbę samych tylko żyjących w skrajnej nędzy dzieci szacowano na 100 tysięcy. Wiele dzielnic miast zmieniło się w slumsy – przeludnione, pozbawione wszelkich podstawowych wygód, takich jak kanalizacja, dzielnice nędzy. Na jedno łóżko w takich okolicach przypadało nawet po pięć lub sześć dorosłych osób. Władze naturalnie patrzyły na te zjawiska krzywym okiem, więc prowadzono politykę wyburzania slumsów i wytyczania w ich miejsce nowych ulic czy osiedli. W 1861 roku przy budowie nowej londyńskiej linii kolejowej zrównano z ziemią tysiąc domostw biedoty, co oznaczało wysiedlenie 20 tysięcy osób, które – rzecz jasna – nie miały innego wyjścia, jak przenieść się do innych slumsów. Oczywiście dotąd mówimy jedynie o ubogich, których mimo wszystko stać było na opłacenie choćby najskromniejszego kąta. Natomiast liczne rzesze biednych żyły po prostu na ulicy.

Zgodnie z panującym w czasach Dickensa pogardliwym stosunkiem do biedoty, opieka społeczna miała na celu raczej karanie za ubóstwo – miał to być „środek motywujący do prób poprawy własnego losu” – niż bezpośrednią pomoc.

W tym właśnie duchu napisano w 1834 roku tzw. poprawkę do ustawy o biedocie (Poor Law Amendment Act), na mocy której dawny system opieki społecznej (zasiłki i tradycyjne przytułki) zastąpiono nowym, nastawionym na jak największą redukcję kosztów pomocy najuboższym. Pojawiły się m.in. wspominane przez Dickensa workhouses. Były to instytucje, które z założenia miały zniechęcać nędzarzy do polegania na państwowej opiece. W jaki sposób próbowano to osiągnąć? Trafiających do tego typu przybytków ludzi rozbierano, przeszukiwano, myto, golono im głowy i ubierano w bezkształtne pasiaki. Kobiety i mężczyzn (także małżeństwa) rozdzielano, aby „zapobiec rozmnażaniu”. Podobnie trakowano braci i siostry, z uzasadnieniem, iż „biedota wykazuje naturalną skłonność do związków kazirodczych”. Dzieci odbierano matkom w celu „uniknięcia negatywnego wpływu na malców”. Nie czyniono przy tym najmniejszych wysiłków, aby dzielić rezydentów ze względów zdrowotnych czy sanitarnych. Chorzy, obłąkani, osoby zdrowe – wszyscy mieszkali razem, nawet po trzydzieści osób w pomieszczeniach o powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych. Brakowało odpowiedniego ogrzewania. Wyżywienie było rozmyśnie niewystarczające. Rezydentom podawano dziennie miskę owsianki, kilka uncji chleba i wodę.

Jednocześnie zmuszano tych ludzi do ciężkiej pracy. Workhouses „oferowały” takie zajęcia, jak: tłuczenie kamieni, miażdżenie kości (sproszkowane kości stosowano w charakterze nawozu; w 1840 roku wybuchł publiczny skandal, kiedy do gazet dotarła wiadomość, że rezydenci jednego z workhouses pobili się, walcząc o gnijące resztki mięsa z przeznaczonych do przemiału kości) czy napędzanie kamienia młyńskiego za pomocą tzw. treadmill – kołowrotu dla ludzi, przypominającego nieco kołowrotki chomików, z tym że wyposażonego w zamontowane na zewnętrznym obwodzie stopnie, umożliwiające obracanie nogami całością.

Dzieci miały co prawda zapewniony prawnie dostęp do podstawowej edukacji, lecz zarządcy workhouses rzadko to zobowiązanie realizowali.

Z tym i podobnymi zjawiskami starał się walczyć Charles Dickens. Workhouses krytykował w „Oliverze Twiście” (1838), niewydolny system edukacyjny dla dzieci wziął na cel w powieści „Nicholas Nickleby” (1839), a w większości jego dzieł można znaleźć ogólny temat ataku na „świat bezdusznej burżuazji”. Przy tym autor „Opowieści wigilijnej” nie był żadną miarą rewolucjonistą, nie był nawet socjalistą. Przez całe swoje twórcze życie z pasją bronił praw robotników, ludzi ubogich, wszystkich pokrzywdzonych przez wiktoriańską odmianę kapitalizmu. Mimo że dzięki jego dziełom tematyka ta zainteresowała znacznie szersze kręgi społeczne (co owocowało np. wzrostem liczby akcji charytatywnych) i na tym polu pisarz odniósł niekłamany sukces, to praktycznych skutków jego teksty nie wywarły prawie wcale. System workhouses – dla przykładu – zreformowano dopiero w 1905 roku, pod naciskiem nowo powstałej Partii Pracy.

Ćwiczenia

Klucz >>>

1. Dopasuj wyrazy (1–10) do ich synonimów i definicji.

1) ancestor

2) bargain

3) convinced

4) covetous

5) endeavour

6) gait

7) otherwise

8) tremulous

9) trifle

10) wheeze

A) e.g. one’s great-grandfather

B) in a different way

C) a successful transaction

D) sure, certain

E) greedy

F) the way of walking

G) an unimportant thing

H) to try

I) to breathe noisily

J) trembling

2. Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami. W każdej luce powinien znaleźć się jeden wyraz.

a) Oh, no! Mike’s telling this …………… dog story again!

b) Why don’t you share what you never use yourself with those in need? You’ve been acting like a dog in the …………… .

c) It’s unbelievable Bill and Tom used to fight like …………… and …………… when they were kids – now they help and support each other.

d) Young people nowadays tend to disrespect the old. This world is …………… to the dogs!

e) It was a dog …………… dog fight, that political debate.

f) Hopefully, dog …………… will be over soon – I feel tired with that weather.

3. Wybierz tę odpowiedź (1–3), która najbardziej pasuje do poszczególnych wypowiedzi (a–f).

a) A: The game we were playing wasn’t dangerous.

B: 1) I still believe you should have hurt yourself.

2) I still believe you must have hurt yourself.

3) I still believe you could have hurt yourself.

b) A: My oral exam lasted forty minutes and the teacher seemed prejudiced against me. All her questions were tricky.

B: 1) It must have been nice!

2) It might not have been nice!

3) It can’t have been nice!

c) A: How do you think your manager will deal with the conflict among the staff?

B: 1) In my opinion, he’s not likely to interfere at all.

2) In my opinion, he’s not bound to interfere at all.

3) In my opinion, he’s bound to interfere at all.

d) A: Where’s John?

B: 1) He never arrives on time. He’ll definitely come late again.

2) He never arrives on time. He might come late again.

3) He never arrives on time. He possibly could come late again.

e) A: I’m sure George took your keys by mistake.

B: 1) Yes, he should have.

2) Yes, he must.

3) Yes, he must have.

f) A: I’m afraid I don’t know how to get there.

B: 1) Oh, it’s impossible! We can’t have been lost!

2) Oh, it’s impossible! We can’t be lost!

3) Oh, it’s impossible! We couldn’t be lost!

4. Zgromadź informacje dotyczące życia i twórczości Charlesa Dickensa. Oprócz licznych stron anglojęzycznych polecamy interesujący wpis na blogu kobietyihistoria.blogspot.com pt. „Zamiast opowieści wigilijnej”, poświęcony ciemnym stronom życia prywatnego pisarza. Przygotuj prezentację multimedialną na temat biografii Dickensa (około 10 slajdów).

Słowniczek

A

(as) dead as a door-nail (idiom, pot.) martwy, nieżywy

abject żałosny, nędzny, opłakany

abode siedziba

abundance obfitość, dostatek

accommodate oneself (to) przystosować się (do)

acquaintance znajomość

acquainted (with) zaznajomiony (z)

adamant nieugięty, niezłomny

adjoining przylegający

adjust poprawiać, dopasować

adjustment dostosowanie, uregulowanie (należności)

administer przydzielać

admiration podziw

adversary przeciwnik

affability uprzejmość

affectionate serdeczny

affront afront, obraza

agility sprawność, zwinność

agitated poruszony, wzburzony

agitation poruszenie

agony cierpienie

air melodia

alderman radny miejski; ławnik

almshouse przytułek

altar ołtarz

alteration zmiana

altered zmieniony

altogether w sumie

ample suty, obfity

ancestor przodek

angelic anielski

apoplectic apoplektyczny

apostle apostoł

appalled przerażony

appalling przerażający

apparently widocznie

apparition zjawa

applaud przyklasnąć, wyrazić aprobatę

apply (to) stosować (do), przykładać (do)

appraise szacować

apprehensive pełen obaw

apprentice czeladnik, terminator; oddawać na naukę

appropriate właściwy, odpowiedni

archway sklepione przejście, brama

array ułożenie, rozpiętość

artful przebiegły, sprytny

artifice sztuczka, podstęp

artificial sztuczny

as good as gold dobry

as light as a feather lekki jak piórko

ass osioł

assemble gromadzić się

assign cesjonariusz (osoba przyjmująca prawa lub upoważnienia przelane na nią przez inną osobę), spadkobierca

at a stretch bez przerwy

at any rate w każdym razie

at length w końcu

attached (to) przywiązany (do)

attire odzienie

attitude postawa

avarice skąpstwo

awkwardly niezgrabnie

B

bachelor kawaler

balance the books zamknąć księgi (finansowe)

baleful złowrogi, nienawistny

bar out nie wpuszczać

bare nagi

bargain okazja, transakcja

barrel beczka

barren jałowy

basin miska

be bound być zobowiązanym

be brewing wisieć w powietrzu, zagrażać

be in office sprawować urząd

beaming rozpromieniony

bear (bore, born lub borne) nieść

bear (bore, borne) in mind pamiętać, mieć w pamięci

beat (beat, beaten) somebody hollow pokonać kogoś z łatwością

beckon skinąć, przywołać skinieniem

becoming twarzowy, stosowny

bedight (arch.) ozdobiony

Bedlam zakład dla obłąkanych (Bethlem Royal Hospital w Londynie)

bedpost kolumienka łóżka z baldachimem

beetling zwisający

before you can say Jack Robinson (idiom) zanim się obejrzysz, natychmiast, migiem

beguile zwieść, mamić, wyłudzać

behindhand spóźniony, zaległy, dłużny

behold (beheld, beheld) (arch.) ujrzeć

below/under one’s breath (idiom) pod nosem, po cichu

Belshazzar Baltazar

benefit przynosić korzyść

benevolence łaskawość, życzliwość

bereft osamotniony

beseech błagać

bestow obdarzać

bewildering oszałamiający

beyond belief nie do wiary

bid (bade, bidden) prosić, nakazywać

bid (bade, bidden) goodbye pożegnać się

bigotry bigoteria, dewocja, fanatyzm

bilious zrzędliwy

bind (bound, bound) wiązać, przewiązywać

blaze płomień

bleak posępny

blest in obdarzony

blindfold z zawiązanymi oczami

blindman’s-buff ciciubabka

blithe beztroski, wesoły

bloodthirsty żądny krwi, krwiożerczy

bloom rumieniec

blot plama, (tu) kropla

blotch plama

blunt tępy, stępiony

board utrzymanie, wyżywienie

boarding-school szkoła z pensjonatem

boast przechwalać się

Bob (tu) szyling

boisterous niesforny, rozkrzyczany

boldly odważnie

bonnet czepek; przykrywać czepkiem

booming gromki

borne przenoszony

borough małe miasto

bough konar, gałąź

bowels wnętrzności, jelita

braid splatać

branch off rozgałęziać się

bran-new nowiutki

brawn salceson

brazier piecyk koksowy

breach wyłom

breeches bryczesy

breed (bred, bred) wychowywać

breezy wietrzny, rześki

bridle uzda

brigand (arch.) zbójca, rozbójnik

brimful pełen po brzegi

briskly żwawo

bristle jeżyć się, stroszyć

broad-girthed szeroki, z dużym obwodem

brooch brosza

brood potomstwo

brood (over) rozmyślać (nad)

bubble up pienić się

bump uderzać, obijać

bunch kiść

bundle zawiniątko, tobołek

burdensome uciążliwy

butter-boat sosjerka

by any means w jakikolwiek sposób

by degrees stopniowo

by-and-bye (tu) później

bye-street boczna uliczka

C

cable (arch.) lina

calf (l.m. calves) łydka

calico surówka bawełniana

calling powołanie, zawód

can blaszana bańka

canister puszka, zbiornik

cannon-ball kula armatnia

cant obłuda

capacious pojemny, obszerny

capacity zdolność, możliwość

capital (arch.) wyśmienity, świetny

captive jeniec, pojmany

careworn przygnębiony

cart furmanka

cask baryłka, beczułka

cast (cast, cast) rzucać

catching zaraźliwy

caustic zjadliwy, uszczypliwy

cavern pieczara, grota

cease przestawać, kończyć

celestial niebiański, dotyczący nieba

cell komórka

cesspool kloaka, szambo

chafe ocierać; irytować się

chaise kabriolet, dwukółka

chalk wypisać kredą

charcoal węgiel drzewny

charge szarżować

charitable dobroczynny

charity dobroczynność

chatter szczękać (o zębach)

cheer (arch.) pogoda ducha, dobry nastrój

chestnut kasztan

chime bicie dzwonów

chink brzęczeć

chink szpara, szczelina

choke dławić, dusić

chorus chór

chuckle chichot

clad odziany

clang dźwięczenie

clash brzęk

claw szpon

clergyman duchowny, pastor

clerk urzędnik

cluck gdakać

clue wskazówka, trop

cluster gromadzić się, skupiać się

clutch ściskać; clutching (tu) skąpy

coach-and-six kareta zaprzężona w sześć koni; drive coach-and-six (idiom) prawnik zawsze znajdzie lukę w prawie

coal-scuttle wiadro na węgiel

coarse szorstki; pospolity

coil zwój

combustion spalanie, płonięcie

comely (arch.) nadobny, urodziwy

comforter szal; kołdra

command rozkaz

compound pogarszać, mieszać

comprehensive obszerny, wyczerpujący

conceal ukrywać

condemn potępiać

condemned skazany, potępiony

condense zagęszczać, skupiać, kondensować

condescension wyniosłość, protekcjonalizm

conducive przewodzący, prowadzący

conduct zachowanie, postępowanie; prowadzić

confer przyznawać

conference spotkanie, narada

confess wyznawać

confidential poufny, tajny, konfidencjonalny

congeal zakrzepnąć

congenial odpowiedni, sprzyjający

consent zgoda, jednomyślność

consolation pocieszenie

conspicuous widoczny, rzucający się w oczy

contagious zaraźliwy

contented zadowolony

contortion wykrzywienie

contract kurczyć się, marszczyć się

contradiction zaprzeczenie

convenient dogodny

convey przekazywać

convinced przekonany

copper kocioł

cordially serdecznie

core sedno, rdzeń

corkscrew korkociąg (figura taneczna)

corroborate potwierdzać

corrupted zepsuty

countenance oblicze

court sąd

covetous chciwy

crack pękać, trzaskać

crack jokes opowiadać dowcipy

crackle trzaskać

cramp ograniczać, krępować

cravat fular, halsztuk (trójkątna chusta noszona na szyi przez mężczyzn)

credentials referencje

creditor wierzyciel

credulity łatwowierność

cripple kaleka

crisp rześki, świeży

cross rozgniewany

crumb okruch

crush gnieść, miażdżyć

crutch kula (do chodzenia)

cultivate pielęgnować

cupola kopuła

curtaining osłona, kurtyna

curtsey dyg, głęboki ukłon

custard sos

cut (tu) podskakiwać

D

dainty przysmak

damp wilgotny

dangle dyndać, zwisać

dare say przypuszczać, sądzić

darned up pocerowany

dart pędzić

dash rzucać się, pędzić

daw kawka (ptak)

dealing transakcja; postępowanie

decanter karafka

decayed spróchniały, dziurawy, podniszczony

decked out wystrojony

declension (tu) upadek

decrease zmniejszać

deed akt, dokument; czyn, postępek

defenceless bezbronny

deference szacunek

defiance przekora, wyzywające zachowanie

deftly zręcznie, zgrabnie

defy przeciwstawiać się

degradation upadek, degradacja

degree stopień

deliberate rozprawiać, deliberować

demeanour zachowanie, aparycja

demurely wstydliwie, powściągliwie

deny wyrzec się

deposit osad; wpłata

deprive (somebody) of pozbawiać (kogoś) (czegoś)

derive (from) czerpać (z)

descend zstępować, schodzić

desert bezludny, jałowy

deserted opuszczony

despatch wysyłać, ekspediować

despoil ograbić

despondent przygnębiony

destitute pozbawiony środków do życia

diffuse rozpraszać się

dig szturchnięcie

diminished zmniejszony

dimpled z dołeczkami (w policzkach)

dingy spłowiały, wyblakły; wyświechtany, spłowiały

dip (tu) świeca, łojówka

dirge pieśń pogrzebowa

disagreeable nieprzyjemny

disclaim zrzekać się

disdain gardzić, lekceważyć

disgorge wyrzucać z siebie, wypluwać

dismal ponury, nędzny

dismay przerażać

dismiss odsuwać, eliminować

dismount zsiadać z

disorder dolegliwość, zaburzenie

dispel rozpraszać

displace zastępować, wypierać

display wystawa

dissolve rozpuszczać się, kończyć się

distinctly wyraźnie

distinctness wyrazistość

distinguish rozróżniać

distress trapić, przygnębiać

divert odwrócić (uwagę), zmienić kierunek

do something by halves nie robić czegoś do końca

dog (pot.) człowiek, facet

dog-days okres upałów

dogged zawzięty, uparty

domestic domowy, rodzinny

dominion dominium, panowanie

doom potępienie, zagłada

doomed skazany

dot kropka

dot an i postawić kropkę nad i 

dowerless bez posagu

downcast spuszczony

doze drzemka

drag ciągnąć, wlec

drape przykrywać, owijać

dread bać się, obawiać się

dread strach, przerażenie

dreary przygnębiający, ponury

drip kapanie

droop opadać, zwieszać się

drowsiness senność

due to z powodu

dull monotonny

dwarfish karłowaty

dwelling mieszkanie

dwindle zanikać, kurczyć się

E

eagerness zapał

earnestness powaga

earnestness żarliwość; uczciwość

edge one’s way przeciskać się

either oba, obie

either way w każdym razie

eke out uzupełniać, nadrabiać

elicit uzyskać (np. odpowiedź)

emblem znak, symbol

emerge wydobywać się

emphatically z naciskiem, dobitnie

encompass otaczać

endeavour starać się, usiłować

engross pochłaniać

enshroud zakrywać, osłaniać

ensue następować

enthroned osadzony na tronie

entirely całkowicie

entreat usilnie prosić

entreaty błaganie

erase wymazać, zetrzeć

erect wyprostowany

establishment instytucja, placówka

esteem poważanie, respekt

even-handed sprawiedliwy

evergreen drzewo wiecznie zielone

evil eye złe spojrzenie (przynoszące nieszczęście)

exceed przewyższać

exceedingly niebywale, niezmiernie

exclusive of z wyłączeniem, bez

excrescence narośl

execrable wstrętny, obrzydliwy

executor wykonawca testamentu, zarządca majątku

expend zużywać, wyczerpywać

exposed (to) narażony (na), wystawiony (na)

extinguisher (tu) błażek, gasidło do świec

extinguisher-cap gaśnik, przyrząd do gaszenia świec

extract wydobyć

extraordinary nadzwyczajny, niezwykły

extravagant nieprawdopodobny, przesadny

extremity ostateczność, krytyczna chwila

exult radować się, triumfować

F

facetious niepoważny, żartobliwy

fade blaknąć, zanikać

falter krztusić (słowa), łamać się (o głosie)

familiar znajomy

farthing (arch.) ćwierć pensa

fate los

fatigue trud

feast uczta

feeble słaby

feign udawać, symulować

feint manewr, pozorowany atak

fellow-passenger współpasażer

ferocious brutalny, dziki

ferret myszkujący, szperający

fettered spętany, zakuty w kajdany

fictitious fikcyjny, zmyślony

fiddler skrzypek

filbert orzech laskowy

file pilnik

filth brud

fine karać grzywną

fire-guard krata kominka

fire-irons przybory kominkowe

fit atak, napad

flare migotać

flat zupełny

flaunting ostentacyjny, dumny

flight of stairs kondygnacja schodów

flint krzemień

flock tłoczyć się, przybywać tłumnie

flowery kwiecisty (o języku)

fluctuate wahać się, zmieniać się

fluttering trzepotanie

fold składać

fondly czule

forbear (forbore, forborne) (arch.) znosić cierpliwie

forbearance cierpliwość, wyrozumiałość

foremost główny, pierwszy

foretell (foretold, foretold) przepowiadać

forfeit fant, gra na fanty

forge wykuć

form ławka szkolna

foul cuchnący, obrzydliwy, paskudny, fatalny

fowl ptactwo

frail wątły

fraught (with) obfitujący (w)

friar brat zakonny

fringe frędzle

frisk skakać, brykać

frousy duszny, zatęchły

frown zmarszczyć brwi

furnish zaopatrywać, dostarczać

furrow bruzda, koleina

furze (bot.) janowiec

G

gaily (arch.) radośnie, wesoło

gainsay zaprzeczać, podawać w wątpliwość

gait chód

gale huragan, wichura

gallantry uprzejmość, galanteria

game dziczyzna

garment strój, odzienie

garret strych, poddasze

gasp out one’s last wyzionąć ducha

gay (arch.) wesoły, radosny

genial wesoły, łagodny

genius (l.m. genii) dżin, duch, demon

get along with you daj spokój! idź sobie!

giant olbrzym

giddy oszołomiony, mający zawroty głowy

gig powóz jednokonny

gills korale (indyka)

gird opasywać, otaczać

give somebody a piece of one’s mind powiedzieć komuś, co się myśli, wygarnąć coś komuś

give utterance (to) wyrazić coś słowami

glare patrzeć ze złością

glazed szklisty

Glee or Catch (catch and glee) rodzaj śpiewu na głosy

glee radość

glide sunąć, szybować

glimpse mignięcie

glorious wspaniały, cudowny

gnaw gryźć, obgryzać

go at rzucać się na, zabierać się energicznie do

goblin goblin, chochlik

grace (tu) modlitwa przed jedzeniem

graceful pełen wdzięku

grasp chwytać, ściskać; grasping (tu) chciwy, skąpy

grate palenisko

grating skrzekliwy, zgrzytliwy

gravy sos

greasy tłusty

great-coat płaszcz zimowy

grin uśmiech

grind-stone kamień szlifierski

gripe doskwierać

grog grog (napój alkoholowy)

grope poruszać się po omacku

grove zagajnik

growl warknięcie; warknąć

gruel kaszka, kleik owsiany

gruff szorstki, burkliwy

grunt chrząkać, kwiczeć

gush wytryśnięcie

H

haggard wynędzniały, zmizerowany

half-a-crown pół korony

hammer młot, uderzenie młota

handful garść

handle rączka

handsomely szczodrze, hojnie

hardily śmiało, odważnie

hark! (arch.) słuchaj!

harp harfa

heap piętrzyć się

hearse karawan

hearth palenisko

heave falować

heightened rozjaśniony

heir dziedzic, spadkobierca

helmsman sternik

herd stado

heresy herezja

hide-and-seek zabawa w chowanego

hideously ohydnie

hinge zawias

hint sugerować, napomykać

hither and thither w tę i z powrotem

hoard przechowywać, gromadzić

hoar-frost szron

hob wnęka z boku kominka

hollow głuchy

holly ostrokrzew (tradycyjna roślina bożonarodzeniowa)

homage hołd

horny zrogowaciały

housemaid pokojówka, służąca

howling skowyt

hum nucić

humbug blaga, brednie

humility pokora, uniżoność

hustle szturchać, pchać

I

icicle sopel

idle bezczynny

idol bożek

ignited podpalony

illustrious głośny, donośny

ill-will zła wola

immense olbrzymi

immortal nieśmiertelny

impenetrable nieprzenikniony

imperceptibly niepostrzeżenie

implore błagać

imploringly błagalnie

impropriety niestosowne zachowanie

in a jiffy migiem, natychmiast

in earnest na poważnie, serio

in operation w użyciu, w działaniu

in reference to w odniesieniu do

in respect pod względem

in spite of oneself mimo woli

in the nick of time w samą porę, w ostatniej chwili

in the prime of life w kwiecie wieku

in vain na próżno

in vigour mający moc prawną

inasmuch as o tyle, że

inaudible niesłyszalny

incense kadzidło

incessant nieustanny

inch cal (2,54 cm)

incline skłaniać

inclined (to) skłonny (do)

incoherent chaotyczny, niespójny

incredulous pełen niedowierzania

indignantly z oburzeniem

industry pracowitość

inexorable nieugięty, nieubłagany

inexplicable niewyjaśnialny

inexpressibly niewymownie, niewyrażalnie

inexpressibly niewymownie, niewyrażalnie

infancy dzieciństwo

infernal piekielny

innumerable niezliczony

inquiry badanie, dociekanie

insignificant nieistotny, nieznaczny

instalment (tu) porcja, partia

instant chwila

instantaneous chwilowy

instantly natychmiast

intent skupiony; zdeterminowany, oddany

intently uważnie

intercede interweniować, wstawiać się

intercourse spotkanie

interfere (with) ingerować (w)

intermediate pośredni, przejściowy

intimation sygnał, powiadomienie

intricate skomplikowany, zawiły

involuntarily mimowolnie

iron żelazo

ironmongery wyroby żelazne

irrepressible niepohamowany

irresistible nie do odparcia

irresistibly nieodparcie

irresolution niezdecydowanie, rozterka

issue wydobywać się

ivy bluszcz

J

jaw szczęka

jest dowcip, żart

jet strumień

jocund pogodny, radosny

jostle potrącać, szturchać

jovial jowialny, wesoły

juggling trick sztuczka żonglerska

K

keepsake pamiątka

ken wiedzieć, rozpoznać

kerchief chustka

kindred spirits bratnie dusze

kith and kin (arch.) krewni i znajomi

knock off opuszczać, obniżać

knocker kołatka

L

lace koronkowy

laden objuczony

lame kulawy

Laocoön Laokoon

latent ukryty, utajony

lath listwa

laundress praczka

lay claim to rościć prawo do

ledger księga rachunkowa

legatee legatariusz, zapisobiorca

lest żeby nie

liable (to) narażony (na)

liberality hojność, szczodrość

licence pozwolenie

light on spoczywać na, sfruwać na

lighthouse latarnia morska

like a shot (idiom) piorunem, jak strzała

likely prawdopodobny, możliwy

limb kończyna

linen (arch.) bielizna

linger pozostawać

link ogniwo, (tu) pochodnia

list (rzad.) życzyć sobie

literally dosłownie

livery (tu) gildia kupiecka

livid siny, chorobliwie blady

locomotive motoryczny, parowozowy

lofty wysoki

loll rozwalać się, przybierać nonszalancką pozę

looker-on gap, widz

loophole otwór w murze

loth niechętny

low-browed z niskim wejściem

lumber-room rupieciarnia

lunatic szaleniec

lurk czaić się, czyhać

luscious soczysty

lustily krzepko, z wigorem

lustrous lśniący

lusty obfity, mocny

M

magnitude wielkość, waga, siła

make amends for naprawić, odpokutować za

make fast zamknąć

make out rozpoznać, zrozumieć

malady choroba

manslaughter zabójstwo

mantle peleryna

marrow szpik

mashed potatoes tłuczone ziemniaki

matron matrona

mature dojrzały

meagre chudy, wątły

means środek

meanwhile tymczasem

medium medium, pośrednictwo

melt (away) roztapiać się

member kończyna

menace zagrażać

menagerie menażeria, zwierzyniec

mere zwykły

merge stapiać się, łączyć się

messenger posłaniec

mighty potężny, wielki

milliner (arch.) modystka, kapeluszniczka

mince-pie świąteczny placek z mięsem

mingle (in) wmieszać się (w)

minister sługa, szafarz

mirth wesołość, radość

misanthropic mizantropijny (niechętny ludziom), zgorzkniały

miscellaneous rozmaity, różny

missile pocisk

mist mgła

mistletoe jemioła

misused źle wykorzystany

modest wstydliwy, skromny

moist wilgotny

molten rozpuszczony, stopiony

monstrous potworny

moor wrzosowisko; nieurodzajne tereny

morose posępny, przygnębiony

mortal śmiertelnik

moss mech

mossy omszały

motionless nieruchomy

mouldy zatęchły

mourner żałobnik

mournful żałobny

movable rzecz ruchoma

mulled wine grzane wino

multitude mnogość, wielość

mumble memłać; mamrotać

munifi- (munifcent) szczodry

mutter mamrotać, mruczeć

N

negus napój z wina i gorącej wody, soku z cytryny i gałki muszkatołowej

nevertheless pomimo to, jednakże

nightcap szlafmyca

nip szczypać; zamrażać

noble szlachetny

Norfolk biffin gatunek jabłka

not care a button (idiom) mieć w nosie, nie przejmować się

not care twopence for nie dbać o coś

notion pojęcie

notwithstanding mimo to, nie bacząc na

nut nakrętka

nuts (pot.) bzik, świr

O

obliged (to) zmuszony (do), zobowiązany

obscure zaciemniać, przesłaniać; ciemny, ukryty, mało znany

observant uważny, spostrzegawczy

obtain otrzymać

odious wstrętny

offal odpadki

officious nadgorliwy

ogre ogr, potwór

ominous złowieszczy, złowrogi

on compulsion pod przymusem

on the contrary przeciwnie

on the spur of the moment pod wpływem chwili, bez namysłu

on tiptoe na palcach

onslaught gwałtowny atak

opaque nieprzejrzysty, matowy

opulence obfitość, bogactwo

origin źródło, pochodzenie

otherwise inaczej

out of one’s wits niespełna rozumu

outline zarys, kontur

outpour wylewać się

outrage zniewaga, obraza

outset początek

outstretch wyciągać

overcome with ogarnięty, opanowany

overflowing przepełnienie, przelewanie

overhear (overheard, overheard) usłyszeć przypadkiem; podsłuchać

over-run zarosły

overtake (overtook, overtaken) dogonić

own (arch.) przyznawać się

oyster ostryga

P

pace krok

padlock kłódka

pageant przedstawienie, widowisko

palm dłoń

palpable widoczny, oczywisty

panel deska

panelling boazeria

pang ukłucie, ściśnięcie (serca)

parapet gzyms, balustrada

parlour salon, pokój przyjęć

particle cząstka, odrobina

particular szczególny; wymagający, wybredny

party strona (np. w sporze)

past all hope bez nadziei

pastrycook cukiernik

pat poklepać

pattern wzór

pawnbroker’s lombard

peal dzwonienie; huk, bicie, łomot

peck dziobać

pedestrian pieszy

peel obierać (ze skórki)

peep zaglądać; pisnąć, ćwierkać

pelt (arch.) gnać co sił w nogach; gęsto padać (o deszczu, gradzie)

penance pokuta

pendulous zwisający, kołyszący się

penetrate docierać, penetrować

penitence skrucha, żal

pent-house roof okap, daszek

perish zamierać, znikać

perplexed zdumiony, zakłopotany

persecute prześladować

persevere (in) wytrwać (w)

perspiration pot

perversion (tu) wypaczenie

petrification skamielina

phantom zjawa, upiór, widmo

phenomenon (l.m. phenomena) zjawisko

pierce przebić, przeszywać

piercing przeszywający

pigtail (tu) warkoczyk, peruka z warkoczykiem

pillage łupić, plądrować

pimple krosta, wyprysk

pinch szczypać

pinion krępować, unieruchomić

pipe świstać, przygrywać

pitch-and-toss gra w monetę

plaintive żałosny, płaczliwy

play the deuce with znacznie pogorszyć, pogrążyć

plead prosić, błagać

pleasantry żartobliwa uwaga

pledge (arch.) wznosić toast

plenty’s horn róg obfitości

plough orać; inwestować

pluck szarpać, wyrwać

plume oneself on pysznić się (czymś), pogratulować sobie (czegoś)

plump pulchny, zaokrąglony

plunder łup

plunder plądrować, rabować

plunge zanurzać

poke grzebać (w kominku, palenisku)

poker pogrzebacz

pommel okładać pięściami

ponder rozmyślać

ponderous ciężki, potężny

pooh phi!; fuj!

Poor Law ustawy parlamentu brytyjskiego mające na celu ulżenie biednym w Zjednoczonym Królestwie

poplar topola

porch portyk

porter porter (gatunek piwa); portier, odźwierny

portly korpulentny, zażywny, tęgi

pour wylewać się

pour out one’s heart wyżalać się

pray (tu) proszę, błagam

predicament ciężkie położenie

predict przewidywać

prematurely przedwcześnie

preposterous niedorzeczny

proclaim ogłaszać, obwieszczać

procuring staranie

prodigiously cudownie, wyjątkowo

profess utrzymywać, twierdzić

proffer oferować

pronounce wypowiadać, wygłaszać

Prophet’s rod laska proroka (Mojżesza)

prostrate wyczerpany

protrude wystawać

provide (for) zaopatrywać, zabezpieczać

provided with zaopatrzony w

province dziedzina, zakres kompetencji

provision zaopatrzenie

provoking prowokujący, nieznośny

pulpy mięsisty

punch poncz

pursue realizować, dążyć do

Q

quaint staroświecki; osobliwy

quake drżeć, trząść się

quartern ćwierć

quest poszukiwanie

R

ragged obdarty

rail at uskarżać się na

rake grabić

rally (tu) żartować z

rampant (tu) wspinający się na tylnych łapach

rampart szaniec, wał (zamku)

rank wybujały

rapid gwałtowny, szybki

rapidity gwałtowność, prędkość

rapture zachwyt

rascal szubrawiec, łajdak

rattle kołatać, turkotać

reappearance ponowne pojawienie

rebuke nagana, upomnienie

recede zanikać

receipt otrzymanie

reclamation nawrócenie

recoil wzdragać się

recollection wspomnienie

recompense wynagradzać, rekompensować

recumbent leżący

reek cuchnąć

reel iść chwiejnie, zataczać się

refuge azyl, schronienie

refuse odpadki, wybrakowany towar

regale raczyć

regard (as) uważać (za)

rejoice radować (się)

release uwolnienie; odblokować, uwalniać

relentless nieustępliwy, bezlitosny

relinquish puścić, zrezygnować, porzucać

remonstrate protestować

remorse skrucha; wyrzuty sumienia

render czynić, sprawiać; ogłaszać

repeater zegarek kieszonkowy wydzwaniający godziny, kwadranse i minuty

repentance żal, skrucha

replenish uzupełniać (zapas)

repleted nasycony

repose odpoczynek, spoczynek

repress tłumić

reproach zarzut

repulse odpierać

repute reputacja, sława

required wymagany

residuary upoważniony do majątku

resist opierać się, odpierać

resistance opór

resolute zdeterminowany, zdecydowany

resolution postanowienie

resolve postanawiać

resort miejsce spotkań

resound rozbrzmiewać

resource środek (utrzymania), zasób

restore przywracać

resume kontynuować, podejmować na nowo

retentive zatrzymujący, trwały

retire spocząć, udać się na spoczynek

retirement odpoczynek, spoczynek

retort ripostować

reveller hulaka, uczestnik popijawy

revered uszanowany, czcigodny

reverently podniosłym tonem

reverse odwracać, zmieniać kierunek

revolve (tu) rozważać

riddle zagadka

ridiculous niedorzeczny

rigid sztywny

rime szron

roar ryczeć

robe szata

roller walec, szpula

rolling year (tu) cały rok

rove błąkać się

ruddy rumiany, czerwony

rude szorstki

rust rdza

rustling szelest

ruthlessly bezlitośnie

S

sacred święty

sage szałwia

saucepan rondel

savage dziki

save oprócz

savour aromat

scabbard pochwa miecza

scale szala wagi; wspinać się

scales waga

scant szczupły, niewielki

scanty skąpy, ubogi

scarcely ledwo, zaledwie

scatter rozproszyć

scores mnóstwo, masa

scorn szydzić, lekceważyć

scowling nachmurzony, zagniewany

scramble out wygramolić się

scrap resztka, złom

scrape ciułać; zeskrobywać, ocierać

screen osłaniać

screw (pot.) kutwa; śruba

scrooge sknera

scrutinise badać, analizować

scuffle szamotanina

seal pieczęć, plomba

sealing-wax lak do pieczętowania

searching (tu) przenikliwy, wszechobecny

sea-weed wodorosty

seethe kipieć

seize uchwycić

self-accusatory samooskarżycielski

self-contained samowystarczalny

sentiment uczucie

sepulchre grobowiec

severally kilkakrotnie

sexton zakrystian, kościelny

shabby w złym stanie, lichy

shaggy kudłaty

sharp bystry; ostry

sheath pochwa, osłona

shed szopa

shed (shed, shed) wylewać, zrzucać

sheen blask

shiver drżeć

shrewdly przebiegle, sprytnie

shriek wrzeszczeć, krzyczeć

shrink (shrank, shrunk) kurczyć się

shrivel kurczyć się, marszczyć

shrivelled zeschnięty

shroud całun, osłona; okrywać całunem, spowijać

shuffle szurać, powłóczyć nogami

shuffling szuranie

shun unikać, stronić

shutter okiennica; zasłona

sidle przesuwać się bokiem

silken jedwabny

simile porównanie

simmer gotować na wolnym ogniu

singular osobliwy

singularly osobliwie

sinner grzesznik

situation (arch.) posada

skim ślizgać się, ocierać się

sleet deszcz ze śniegiem

slight drobny

slily przebiegle, chytrze, szelmowsko

slink (slunk, slunk) skradać się

slipshod niechlujny

slyness filuteria, szelmostwo

smear smuga, plama

smoking bishop poncz z czerwonego wina podawany na Boże Narodzenie

smother (tu) ukrywać, okrywać

snap złamać

snuff out zdmuchnąć

snuff tabaka

snuff-box tabakierka

snug przytulny

sob łkać, szlochać

sole jedyny

solemn poważny

solemnise uroczyście obchodzić

solitary samotny, odludny

solitude samotność

sooty pokryty sadzą

sordid obrzydliwy

spacious przestronny

spare oszczędzać

spark iskra

sparkle iskrzyć

speckled nakrapiany

spectacles okulary

spectral widmowy, upiorny

spectre zjawa

splinter-bar (tu) dyszel

split (split, split) rozłupywać

split (split, split) with laugh zrywać boki ze śmiechu

spoil urobek

sponge away zetrzeć gąbką

sport zabawa, żart

spot miejsce

spring sprężyna

sprinkle spryskiwać, posypywać

sputter parskać, pryskać

squat pękaty

squeak pisk

squeezing skąpy

stable stajnia

stagger chwiejny krok, zataczanie się

stagnant bierny, leniwy

stair-rod słupek z balustrady schodów

stake stos

stale suchy, czerstwy

stamp deptać, tupać

stamp tupać

startled przestraszony

stately majestatyczny

stature postura

stave (tu) zwrotka, strofa

steadiness pewność, stabilność

steel stal

steep zanurzać, maczać

stem cybuch

stick laska

stiffen usztywniać

stingy skąpy

stir zamieszanie, poruszenie; poruszać, wzbudzać, ożywiać

stoop pochylać się

stove piec

straggle rozciągać się, rozrastać się

strain natężenie

strait-waistcoat kaftan bezpieczeństwa

strife spór

strive starać się, dążyć

stroke uderzenie

stroll przechadzka, spacer

strut dumnie kroczyć

stuffing nadzienie, farsz

sturdily stanowczo, mocno

submissively ulegle

subsequently potem, następnie

subside uspokajać się, cichnąć

substantial pokaźny

substitute (with) zastąpić

suburbs przedmieścia

successor (arch.) następca, dziedzic

sucking-pig prosię

sugar-tongs szczypce do cukru

suite of rooms apartament

sullenly leniwie; ponuro

supernatural nadprzyrodzony

supplication błaganie, prośba

surmount górować nad

surplus nadmiarowy

survey badać

susceptible podatny, wrażliwy

swarthy smagły

sweep droga, łuk drogi

sweep (swept, swept) zamiatać

swell (swelled, swollen) powiększać, przepełniać

swing (swung, swung) kołysać się, huśtać się

swoon omdlenie

T

tacitly milcząco

take heed pospieszyć się

tank akwarium

tap gatunek trunku

tarry zwlekać, przedłużać pobyt

tartness cierpkość

tassel frędzel

tatters łachmany, szmaty

temper humor, nastrój

tender delikatny

terrestrial ziemski

texture faktura, struktura

thaw odmarzać, ocieplać się

the latter ostatni z wymienionych, ten ostatni

the Scriptures Pismo Święte

therefore dlatego

thoroughfare arteria komunikacyjna

threadbare obdarty, wyświechtany

thread-the-needle nawlekanie igły (figura taneczna)

threshold próg

thus tak, w ten sposób

tickled połechtany, połaskotany

tight-fisted skąpy

tights (tu) spodnie, bryczesy

tile kafel

timidly trwożnie, nieśmiało

tint odcień

to and fro w tę i z powrotem

toil znój

toll dzwonić, bić

toothpick wykałaczka

torch pochodnia

Total Abstinence Principle zasada całkowitej trzeźwości

train ciąg, seria

transparent przezroczysty

transport zachwyt, uniesienie

tread (trod, trodden) chodzić po, stąpać

treadmill kierat

tremulous drżący

trifle drobnostka, błahostka

trifle with bawić się z; lekceważyć, żartować z 

trigger spust

trim przycinać, skracać

trip iść lekkim krokiem

trivial błahy, trywialny

trot truchtać

trunk kufer

tucker szal

tug ciagnąć, szarpać

tumble staczać się, przewracać się

tumbler szklanka, kubek

tumultuous hałaśliwy, burzliwy

tune stroić (instrument)

tut ech (wyraz zaniepokojenia)

Twelfth Night party przyjęcie z okazji 12 dnia od Bożego Narodzenia (5 stycz-nia, wigilia święta Trzech Króli)

twelfth-cake rodzaj ciasta świątecznego

twice-turned (tu) dwukrotnie nicowany

twine sznurek

twist wykrzywiać

U

ubiquitous wszechobecny, wszędobylski

unaltered niezmieniony

unanimity jednomyślność

unanimously jednomyślnie

unavailing daremny

unconsciously nieświadomie

unconstrained swobodny, niewymuszony

underdone niedogotowany

undergo (underwent, undergone) przechodzić (coś), doświadczać (czegoś); zostać poddanym, ulegać

undermine podmywać

undertaker grabarz

undigested niestrawiony

unhallowed bezbożny, niepoświęcony

Union workhouses przytułki dla robotników powoływane do życia w Zjednoczonym Królestwie i Irlandii, od pierwszej połowy XIX w. do lat 30. XX w.

unprofitable nierentowny, nieprzynoszący korzyści

unseemly niestosowny, gorszący

uproarious hałaśliwy

V

vacant wolny, pusty

vaguely niejasno, ogólnikowo

vanish znikać

vapour opar, para

vein żyła; nastrój

veneration cześć, szacunek

venture ryzykować, odważać się

vestige ślad, pozostałość

vibrate wibrować, dudnić

vile nikczemny

vinegar ocet

violent gwałtowny

visible widoczny

volunteer zgłaszać się na ochotnika

W

wag (one’s tail) merdać (ogonem)

waggish żartobliwy, dowcipny

waggon wóz, fura

wailing zawodzenie

waistcoat kamizelka

walker (arch.) okrzyk wyrażający niedowierzanie

wane zanikać, ubywać

wanton nieokiełznany, rozwiązły

ward (arch.) mieć pod opieką

ware towar

warehouse skład, magazyn

waste nieużytek

water-plug hydrant, kran

water-proof wodoszczelny

water-spout (tu) rynna

waxy jak z wosku

weathercock kurek na dachu

weight off one’s mind kamień z serca

Welsh wig rodzaj wełnianej czapki

what odds (pot.) o co chodzi?

wheeze sapać

whence skąd

whereat po czym

wherefore (arch.) z tego powodu

wherein w którym

whim kaprys, fanaberia

Whitechapel uboga dzielnica Londynu

whither dokąd

why! jak to

wicker wiklinowy

wind (wound, wound) owijać

winding wijący się

window-blind zasłona

wink mrugać

wiry żylasty, szorstki

Wise Men Trzej Królowie

withal niemniej jednak

withdraw (withdrew, withdrawn) wycofywać się

wither zamierać, usychać

woe biada, nieszczęście

works mechanizm

wrapper osłona, opakowanie, chusta

wrench wyrywać; wrenching (tu) łapczywy

wrestle (with) borykać się (z), zmagać się (z)

wrinkle zmarszczka

wrought kuty

Y

yearn (to) pragnąć

yield poddawać się

yonder (arch.) ów; tam

youth młodość

Z

zeal zapał, entuzjazm