1
Obudził się nagle i usiadł z szeroko otwartymi oczami. Usłyszał w sypialni jakiś głos, teraz panowała cisza. Był w domu sam, więc bardzo się zaniepokoił.
Jednak po chwili zachciało mu się śmiać, bo przypomniał sobie, że poprzedniego wieczoru do Marinelli bez zapowiedzi przyjechała Livia. Chciała zrobić mu niespodziankę, która przynajmniej na początku okazała się przemiła. A teraz Livia smacznie spała obok niego.
Przez okno wpadał promyk bladego światła wczesnego poranka. Zamknął oczy, nie spojrzawszy nawet na zegarek. Miał nadzieję, że pośpi jeszcze parę godzin.
Ale po chwili poderwał się, szeroko otwierając oczy. Do głowy przyszła mu pewna myśl.
Jeśli rzeczywiście ktoś coś powiedział w tym pokoju, to musiała to być Livia. A skoro spała, to znaczy, że mówiła przez sen.
Przedtem nigdy jej się to nie zdarzało, może zresztą coś tam i mówiła, ale nie tak głośno, żeby go obudzić.
Jeśli nadal przebywa w tej fazie snu, to przecież może powiedzieć coś więcej.
No nie, takiej okazji nie można było stracić.
Jeśli ktoś zaczyna mówić przez sen, to z pewnością ma do powiedzenia całą prawdę, którą skrywa gdzieś w sobie. Chyba nigdzie nie czytał, że przez sen można kłamać czy coś kręcić, bo przecież osoba śpiąca jest bezbronna i niewinna jak dziecko.
Nie może sobie pozwolić, żeby uronić choć słowo z tego, co powie Livia. To ważne z dwóch powodów. Jeden to taki, że mężczyzna może żyć z kobietą choćby i sto lat, spać z nią, mieć z nią dzieci, oddychać tym samym powietrzem, a potem nagle się przekonać, że nic o tej kobiecie nie wie.
Drugi podyktowały wymogi chwili.
Po cichu wstał z łóżka i wyjrzał przez szpary żaluzji na zewnątrz. Dzień zapowiadał się pogodny, bezwietrzny i bezchmurny.
Potem podszedł do łóżka od strony Livii, wziął krzesło i usiadł u jej wezgłowia, jakby miał czuwać przy zmarłym.
Poprzedniego wieczoru Livia, i to był ten szczególny powód, urządziła mu piekielną scenę zazdrości, psując całą radość, jaką sprawiła swoim przyjazdem do Marinelli.
A było to tak.
Zadzwonił telefon, Livia poszła odebrać.
Powiedziała tylko „słucham”, a żeński głos po drugiej stronie kabla odpowiedział:
– Przepraszam, pomyliłam się.
I połączenie zostało przerwane.
Wtedy Livia od razu się wkurzyła, że to na pewno była jakaś jego flama, że na pewno byli na dzisiaj umówieni i że tamta odłożyła słuchawkę, słysząc, że ona, Livia, jest w domu.
– Przeszkodziłam wam, co? Gdy kota nie ma, myszy harcują! Co z oczu, to i z serca!
Nie było sposobu, żeby zmieniła zdanie, cały wieczór skończył się żałośnie, ponieważ Montalbano wpadł w szał, bardziej zirytowany wypowiadanymi przez Livię komunałami niż jej podejrzeniami.
A teraz czekał, aż Livii wymknie się coś głupiego, co pozwoli mu na godny rewanż.
Naszła go ochota na papierosa, ale wytrzymał. Po pierwsze dlatego, że jeśli Livia otworzyłaby oczy i zobaczyła, jak pali w sypialni, rozpętałoby się piekło. A po drugie, bał się, że dym mógłby ją obudzić.
Po dwóch godzinach dostał nagle bolesnego skurczu w lewej łydce.
Wstał i zaczął kołysać się na nogach, żeby skurcz przeszedł jak najszybciej, i z całej siły uderzył bosą stopą w drewniany bok łóżka.
Poczuł silny ból, ale na szczęście powstrzymał potok przekleństw, które już wymykały mu się z ust.
Uderzenie w łóżko spowodowało jednak, że Livia westchnęła, uspokoiła się trochę i przemówiła przez sen.
– Nie, Carlo, z tyłu nie.
Montalbano o mało nie spadł z krzesła. No pięknie, kto by się spodziewał!
Jemu wystarczyłyby nawet dwa oderwane słowa, minimum, na którym zbudowałby fortecę oskarżeń, po jezuicku pozbawionych podstaw.
Ale, do jasnej cholery, Livia wydusiła z siebie całe logiczne zdanie!
Zupełnie, jakby wcale nie spała.
I to zdanie, które tyle dawało do myślenia.
A przecież nigdy nie mówiła mu o żadnym Carlu. Dlaczego?
Skoro nie mówiła, to musiała mieć ku temu jakiś powód.
No i czego ona nie chciała, żeby jej Carlo robił z tyłu?
Czyli że z przodu tak, ale już z tyłu to nie?
Oblał go zimny pot.
Chciał obudzić Livię, potrząsnąć nią, spojrzeć wychodzącymi z orbit oczami i zapytać bandyckim głosem:
– Kim jest Carlo? To twój kochanek?
Livia była jednak kobietą.
Czyli mogła wszystkiemu zaprzeczyć, nawet jeszcze zaspana. Nie, to byłby zły ruch.
Lepiej zaczekać i wyciągnąć to w bardziej odpowiedniej chwili.
Ale jaka chwila mogła być odpowiednia?
Zresztą trzeba by mieć na to czas, nie można tak od razu zmierzyć się z tą sprawą. Livia zajęłaby pozycję obronną. Nie, to trzeba jakoś inaczej wybadać, nie wzbudzając w niej podejrzeń.
Postanowił pójść pod prysznic.
O zaśnięciu nie było już mowy.
Pił właśnie pierwszą poranną kawę, kiedy zadzwonił telefon.
Była już ósma. Nie miał nastroju do rozmowy o jakichś tam morderstwach. Co najwyżej sam chętnie by kogoś zabił, gdyby tylko nadarzyła mu się okazja.
Najchętniej kogoś o imieniu Carlo.
Przeczucie go nie myliło, to był Catarella.
– Spał pan komisarz może jakby?
– Już nie, co się stało?
– Stała się kradzież, panie komisarzu.
– Kradzież? To dlaczego akurat mnie zawracasz tym głowę?
– Upraszam o wybaczenie i zrozumienie, panie komisarzu, ale...
– Wiesz, gdzie mam zrozumienie? Dzwoń natychmiast do Augella!
Catarella był bliski płaczu.
– Właśnie chciałem to panu powiedzieć, proszę wybaczyć, ale tenże Augello od rana jest zwolniony.
Montalbano osłupiał. Przecież nawet służącej nie można zwolnić tak od razu!
– Ale kto go zwolnił?
– Pan komisarz w osobie własnej, wczoraj, po obiedzie.
Montalbano przypomniał sobie.
– Catarella, ale on poszedł na zwolnienie, a nie został zwolniony!
– No przecież tak powiedziałem.
– Fazio też zwolniony?
– No właśnie miałem to powiedzieć. Na targu była jakaś bójka i tenże Fazio jest na miejscu. Ale na miejscu bójki.
Nie było rady, musiał się tym zająć.
– No dobra, zgłaszający tam jest?
Catarella zamilkł na chwilę, po czym zapytał:
– Tam? To znaczy gdzie, panie komisarzu?
– W komisariacie, a gdzie niby indziej?
– Ale skąd ja mam niby wiedzieć, co znaczy to „tam”?
– No to jest czy nie?
– Kto?
– Zgłaszający!
Catarella zamilkł.
– Jesteś tam?
Catarella nie odpowiedział.
Montalbano pomyślał, że przerwano połączenie.
Ogarnęło go wielkie, kosmiczne, irracjonalne przerażenie, jak zawsze w takich przypadkach. Strach, że został jedyną żyjącą osobą na całym bożym świecie.
Zaczął wydzierać się jak szalony.
– Halo? Halo!
– Jestem, panie komisarzu.
– To dlaczego się nie odzywasz?
– Pan komisarz nie obrazi się, jeśli powiem, że nie wiem, co to ten zgłaszający?
Tylko spokój i cierpliwość, Montalbano.
– To znaczy ten, którego okradziono.
– A, ten! Ale on się nie nazywa zgłaszający, tylko Piritone.
Czyli, w miejscowym dialekcie, głośne pierdnięcie. Czy to możliwe?
– Na pewno nazywa się Piritone?
– Rękę sobie dam uciąć, komisarzu. Piritone Carlo.
Zdusił w sobie krzyk, dwóch mężczyzn o imieniu Carlo tego samego ranka trudno już było wytrzymać.
Czuł, że teraz nienawidzi wszystkich Carlo na całym świecie.
– Pan Piritone jest na komisariacie?
– Nie, dzwonił do nas. Mieszka na ulicy Cavour, pod trzynastką.
– Zadzwoń do niego i powiedz, że już jadę.
Livii nie obudził ani dzwonek telefonu, ani jego krzyki.
Tylko lekko uśmiechała się przez sen.
Może tej idiotce nadal śnił się Carlo.
Ogarnęła go straszna złość.
Podniósł krzesło i cisnął nim o podłogę.
Przerażona Livia natychmiast się obudziła.
– Co się stało?
– Nic, przepraszam. Muszę wyjść. Wrócę na obiad. Pa.
Wyleciał z domu, żeby uniknąć kłótni.
Ulica Cavour znajdowała się w dzielnicy zamieszkanej przez bogatych mieszkańców Vigaty.
Domy zaprojektował architekt, który zasłużył tym sobie co najmniej na dożywocie. Jeden budynek przypominał hiszpański galeon z czasów piratów, a sąsiedni jak nic czerpał inspirację z Panteonu.
Zaparkował pod domem z numerem trzynaście, przypominającym piramidę Mykerinosa. Wysiadł i poszedł w lewo, do przeszklonej portierni.
– Na którym piętrze mieszka pan Piritone? – zapytał portiera.
Portier, wysoki i potężnie zbudowany pięćdziesięciolatek, po którym widać było, że chodzi na siłownię, odłożył czytaną właśnie gazetę, zdjął okulary, otworzył drzwi i wyszedł na zewnątrz.
– Nie musi się pan fatygować – powiedział Montalbano. – Muszę tylko...
– Musisz tylko dostać po pysku – powiedział portier, podnosząc zaciśniętą w pięść dłoń.
Montalbano osłupiał i cofnął się o krok.
Co go napadło?
– Chwileczkę, chyba zaszło jakieś nieporozumienie, szukam pana Piritone i jestem...
– Spadaj i to szybko, radzę posłuchać.
Montalbano stracił cierpliwość.
– Do jasnej cholery, jestem komisarz Montalbano!
Skonfundowany portier zawahał się chwilę.
– Naprawdę?
– Chce pan zobaczyć legitymację?
Portier zrobił się purpurowy.
– Matko święta, no rzeczywiście, teraz pana poznałem! Proszę mi wybaczyć, myślałem, że to jakieś jaja. No bo tu nie mieszka żaden Piritone.
Oczywiście, jak zwykle, Catarella podał mu błędne nazwisko.
– To może mieszka tu ktoś o podobnym nazwisku?
– Pan Peritore.
– Może to i on, które piętro?
– Drugie.
Portier odprowadził komisarza do windy, przepraszając i gnąc się w ukłonach.
Montalbano pomyślał, że to ciągłe przekręcanie nazwisk przez Catarellę może spowodować, że ktoś bardziej nerwowy zacznie strzelać.
Elegancki, szczupły czterdziestoletni blondyn w okularach, który otworzył mu drzwi, nie wyglądał, wbrew oczekiwaniom komisarza, antypatycznie.
– Dzień dobry, jestem Montalbano.
– Proszę wejść, komisarzu, zapraszam. Zawiadomiono mnie o pańskiej wizycie. Oczywiście w mieszkaniu jest bałagan, nie chcieliśmy z żoną niczego dotykać.
– Chciałem rzucić okiem.
Sypialnia, jadalnia, pokój gościnny, salon, gabinet, kuchnia i dwie łazienki. Wszystko powywracane do góry nogami.
Zawartość szaf i szafek powyrzucano na podłogę, opróżniono bibliotekę i powysuwano szuflady biurek i komód.
Złodzieje i policjanci mieli ten sam styl przeszukiwania mieszkań. Trzęsienie ziemi z pewnością nie spowodowałoby takiego strasznego bałaganu.
W kuchni stała niska trzydziestoletnia kobieta, także blondynka, ładna i sympatyczna.
– Moja żona Caterina.
– Napije się pan kawy?
– Chętnie – odpowiedział komisarz.
W kuchni panował najmniejszy bałagan.
– Może lepiej porozmawiajmy tutaj – powiedział Montalbano, siadając na krześle.
Peritore zrobił to samo.
– Wydaje mi się, że drzwi wejściowe nie zostały wyłamane – ciągnął komisarz. – Weszli przez okno?
– Nie, mieli nasze klucze – powiedział Peritore.
Wsadził rękę do kieszeni, wyjął pęk kluczy i położył go na stoliku.
– Zostawili je przy wejściu.
– Chwileczkę, czyli nie było państwa w domu w chwili kradzieży?
– Nie, wczoraj wieczorem pojechaliśmy do naszego domu nad morzem, w Punta Piccola.
– No to jak tu weszliście, skoro złodzieje mieli wasze klucze?
– Portier ma zawsze zapasowy komplet.
– Proszę wybaczyć, ale nadal nie rozumiem. Skąd zatem złodzieje wzięli wasze klucze?
– Z domu nad morzem.
– Ukradli je, kiedy spaliście?
– Tak.
– A stamtąd niczego nie wzięli?
– Oczywiście, że tak.
– Czyli mamy dwie kradzieże?
– Tak jest.
– Proszę wybaczyć, komisarzu – powiedziała żona, podając mu kawę. – Może lepiej ja opowiem, mąż jest jeszcze zbyt zdenerwowany. A więc, dzisiaj rano obudziliśmy się koło szóstej z lekkim bólem głowy. I od razu zorientowaliśmy się, że złodzieje włamali się do naszego domu nad morzem, odurzyli nas jakimś gazem i wzięli się do roboty.
– Nic nie słyszeliście?
– Nic a nic.
– Dziwne. Przecież zanim was uśpili, musieli wyważyć drzwi. Sama mi to pani powiedziała. I to nie bezszelestnie...
– No tak, ale my byliśmy...
Kobieta zaczerwieniła się.
– Byliście...?
– Lekko wstawieni, świętowaliśmy piątą rocznicę ślubu.
– Rozumiem.
– No i nie usłyszelibyśmy nawet wystrzału z armaty.
– Proszę mówić dalej.
– Złodzieje znaleźli w kieszeni marynarki mojego męża portfel z dokumentami, dowodem i adresem tego mieszkania, klucze do niego i kluczyki do auta. Wsiedli sobie w samochód, przyjechali tutaj, otworzyli mieszkanie, ukradli, co się dało, i tyle.
– Co zabrali?
– Poza samochodem, to z domu nad morzem w sumie niedużo. Obrączki, rolex męża, mój zegarek z brylantami, dość drogi naszyjnik, dwa tysiące euro w gotówce, nasze dwa komputery, telefony i karty kredytowe, już je zablokowaliśmy.
I to ma być niedużo.
– I obraz marynistyczny Carrà – przypomniała sobie pani Peritore.
Montalbano podskoczył na krześle.
– Obraz Carrà? Trzymaliście go tak w domu?
– Mieliśmy nadzieję, że nikt się nie pozna na jego wartości.
A jednak ktoś się poznał.
– A stąd co ukradli?
– Tu już o wiele więcej. Przede wszystkim szkatułkę z całą moją biżuterią.
– Jakiej wartości?
– Około półtora miliona euro.
– Co jeszcze?
– Pozostałe cztery roleksy męża, zbierał je.
– I tyle?
– Pięćdziesiąt tysięcy euro i...
– I?
– Obrazy Guttusa, Morandiego, Donghiego, Mafai i jeden Pirandella, którego mój teść zostawił w spadku synowi – powiedziała jednym tchem Caterina.
W sumie kolekcja sztuki ogromnej wartości.
– Mam pytanie – powiedział Montalbano. – Kto wiedział, że będziecie świętować rocznicę ślubu w willi w Punta Piccola?
Mąż i żona przez chwilę popatrzyli na siebie.
– Nasi przyjaciele – powiedziała pani Peritore.
– Ilu ich jest?
– Około piętnaściorga.
– Macie pomoc domową?
– Tak.
– Ona też wiedziała?
– Nie.
– Jesteście ubezpieczeni od kradzieży?
– Nie.
– A zatem – powiedział, wstając, Montalbano – musicie natychmiast jechać na komisariat i złożyć formalne zgłoszenie. Proszę o dokładny spis biżuterii, roleksów i obrazów.
– Dobrze.
– Oraz pełną listę poinformowanych o wyjeździe przyjaciół, z adresami i numerami telefonów.
Kobieta uśmiechnęła się.
– Mam nadzieję, że ich pan nie podejrzewa.
Montalbano spojrzał na nią.
– Myśli pani, że mogliby się obrazić?
– Z pewnością.
– Proszę nic im nie mówić. Zgłoszę się pierwszy. Widzimy się na komisariacie.
I wyszedł z mieszkania.
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
