144 najważniejsze niemieckie przymiotniki ebook

Redakcja: Anna Żółcińska

Projekt okładki: Urszula Szkuta-Kruk

Koncepcja graficzna: Wladzimier Michnievič

Skład i łamanie: Studio Magenta Nadzieja Michnievič

Opracowanie e-wydania:

Grafiki w książce: Wiktoria May

Zdjęcia Autorek:

Agnieszka Drummer: archiwum własne

Marzena Guzowska-Ługin: archiwum własne

Copyright © 2022 by Poltext Sp. z o.o.

All rights reserved

Warszawa 2022

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci zabronione. Wykonywanie kopii metodą elektroniczną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym, optycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Niniejsza publikacja została elektronicznie zabezpieczona przed nieautoryzowanym kopiowaniem, dystrybucją i użytkowaniem. Usuwanie, omijanie lub zmiana zabezpieczeń stanowi naruszenie prawa.

Poltext Sp. z o.o.

www.poltext.pl

[email protected]

ISBN 978-83-8175-281-7 (format epub)

ISBN 978-83-8175-282-4 (format mobi)

Wprowadzenie

Drogi Czytelniku!

Przymiotnik odpowiada na pytania: jaki?, jaka?, jakie?, czyj?, czyja?, czyje?, który?, która?, które?.

Znajomość przymiotników jest szczególnie ważna, gdy posługujemy się językiem obcym, w naszym przypadku językiem niemieckim. Otwiera bowiem możliwość istotnego wzbogacenia konwersacji nawet wtedy, gdy nasza znajomość języka obcego nie jest jeszcze zbyt zaawansowana. A jeśli jeszcze do tego dołożymy umiejętność poprawnego ich używania, a więc ich odmianę przez przypadki, liczby i rodzaje, to nasza komunikacja w języku niemieckim ma szansę stać się naprawdę satysfakcjonująca.

Dlatego oddajemy w twoje ręce książkę, która opisuje 144 najczęściej używane – czyli najważniejsze – niemieckie przymiotniki. Źródłem wiedzy o ich kolejności i popularności jest A Frequency Dictionary of German. Core vocabulary for lerners (Randall L. Jones and Erwin Tschirner, Routledge, Oxon, New York, 2006), słownik bazujący na analizie milionów niemieckich tekstów pisanych i mówionych.

Ten podręcznik idealnie uzupełnia wydane już wcześniej bestsellery: 144 najważniejsze niemieckie czasowniki oraz 144 najważniejsze niemieckie rzeczowniki i podobnie jak one nie prezentuje tylko listy najpowszechniejszych w użyciu przymiotników, ale stanowi kompendium, w którym znajdziesz informacje o ich konkretnym zastosowaniu, odmianie i nieregularnościach, nie mówiąc już o setkach praktycznych przykładów.

Tak jak w „czasownikach” i „rzeczownikach”, również tu dzielimy materiał na przykłady „łatwe”, „trudne” i „ciekawe”. Wielkim atutem tej książki są świetnie dobrane cytaty i powiedzenia, pozwalające autentycznie zadumać się na chwilę głębiej nad każdym z opisywanych przymiotników.

Książkę dedykujemy uczącym się języka niemieckiego na poziomach od A1 do B2.

To nieszablonowe podejście do nauki przełamie monotonię czytanek z podręcznika, umili i wzbogaci twój niemiecki.

Dobrej i ciekawej nauki!

Autorki

1ganzcały, całkowity

ŁATWE

den ganzen Tag/Monat

cały dzień/miesiąc

die ganze Woche

cały tydzień

das ganze Wochenende/Jahr

cały weekend/rok

ganz Europa

cała Europa

ganz Berlin

cały Berlin

aus ganzem Herzen

z całego serca

von ganzem Herzen

z całego serca, całym sercem

die ganze Wahrheit

cała prawda

Ich habe ganz Europa besichtigt.

Zwiedziłam/łem całą Europę.

Zum Oktoberfest kommen Leute aus der ganzen Welt.

Na festiwal piwa Oktoberfest przyjeżdżają ludzie z całego świata.

Oktoberfest (dosł. październikowe święto) – największe i najbardziej znane święto piwa na świecie. Ciekawostką jest fakt, że mimo nazwy ponaddwutygodniowy festyn rozpoczyna się już w drugiej połowie września, a kończy w pierwszym tygodniu października.

TRUDNE

Marta ist ganz die Mutter.

Marta to wykapana matka.

Diese rosa Bluse hat ganze 15 € gekostet.

Ta różowa bluzka kosztowała tylko 15 €.

Sie hat ganze Arbeit geleistet.

Odwaliła całą robotę.

Das ist das ganze Geheimnis des Lebens.

To jest cała tajemnica życia.

Ich denke die ganze Zeit über unser gestriges Treffen nach, auf das ich lange gewartet habe.

Cały czas rozmyślam o naszym wczorajszym spotkaniu, na które długo czekałam/łem.

Mir ist meine ganze Familie sehr wichtig. Vor allem meine Kinder, die mein Leben schön machen.

Dla mnie bardzo ważna jest moja cała rodzina. Przede wszystkim dzieci, które czynią moje życie pięknym.

ganz von vorne anfangen

zaczynać całkiem od początku

ganz Ohr sein

zamieniać się w słuch

Als Oma das Märchen erzählte, waren die Kinder ganz Ohr.

Gdy babcia opowiadała bajkę, dzieci zamieniały się w słuch.

Erzähl mal bitte, was dir passiert ist! Ich bin ganz Ohr.

Opowiadaj, proszę, co ci się przytrafiło/stało. Zamieniam się w słuch.

jako przysłówek: całkiem, zupełnie, bardzo

ganz und gar

całkiem, zupełnie

Ich habe das ganz und gar vergessen.

Całkiem o tym zapomniałam. / Całkowicie mi to wyleciało z głowy.

ganz und gar nicht

wcale nie, w żaden sposób

ganz und gar nichts

absolutnie nic

ganz egal

obojętnie, wszystko jedno

Das ist mir ganz egal.

Jest mi to zupełnie obojętne.

Możemy również użyć następującego potocznego wyrażenia:

jemandem ist etwas Wurst – komuś jest coś obojętne

Das ist mir Wurst. Jest mi to obojętne.

Was möchtest du am Wochenende machen?Co chciałbyś robić w weekend?

Es ist mir Wurst, wohin wir gehen. Jest mi to obojętne, dokąd pójdziemy.

CIEKAWE

Wer ganz Ohr ist, hört nicht.

– Moritz Heinemann

Kto zamienia się w słuch, nie słucha.

Die ganze Kunst der Sprache besteht darin, verstanden zu werden.

– Konfuzius

Cała sztuka języka polega na tym, żeby zostać zrozumianym.

Die ganze Welt ist eine große Geschichte und wir spielen darin mit.

– Michael Ende

Cały świat jest wielką historią, a my bierzemy w niej udział.

Wenn man immer nur tut, was sich gehört, verpasst man den ganzen Spaß.

– Katharine Hepburn

Jeśli zawsze robi się tylko to, co wypada, traci się całą przyjemność.

Wenn man guten Gebrauch von seiner Zeit machen will, muss man wissen, was am wichtigsten ist, und sich dann mit ganzer Kraft dafür einsetzen.

– Lee Iacocca

Gdy chce się ze swojego czasu zrobić dobry użytek, trzeba wiedzieć, co jest najważniejsze, i zaangażować się w to z całej siły.

Das Rezept für Gelassenheit ist ganz einfach: Man darf sich nicht über Dinge aufregen, die nicht zu ändern sind.

– Helen Vita

Recepta na spokój ducha jest bardzo prosta: nie wolno denerwować się sprawami, których nie da się zmienić.

2großduży

Stopniowanie

groß

größer

am größten

ŁATWE

Dort steht ein großer Mann. Er ist 1,90 m groß.

Tam stoi wysoki mężczyzna. On ma 1,90 m wzrostu.

Anna ist größer als Monika.

Ania jest wyższa od Moniki.

Hans und Thomas sind in unserer Firma am größten.

Thomas i Hans są najwyżsi w naszej firmie.

Do określenia wzrostu stosuje się przymiotniki:

groß – jako wysoki/wysoka/wysokie, klein – jako niski/niska/niskie

Przymiotnik großmożemy zastosować również, mówiąc np.:

meine große Schwester – moja starsza siostra

Meine Wohnung ist achtzig Quadratmeter groß.

Moje mieszkanie ma 80 metrów kwadratowych.

Dieser Rock ist zu groß.

Ta spódnica jest za duża.

Das ist ein großer Unterschied.

To jest duża różnica.

Unsere Nachbarn haben einen großen Hund.

Nasi sąsiedzi mają dużego psa.

Wir haben ein großes Problem mit unserem Sohn, weil er leider nicht lernen will.

Mamy duży problem z naszym synem, ponieważ niestety nie chce się uczyć.

Heutzutage spielt das Internet eine große und wichtige Rolle.

W dzisiejszych czasach internet odgrywa dużą i ważną rolę.

Der Stettiner Friedhof ist der größte in Polen und der drittgrößte in Europa.

w podobny sposób powiemy:

zweitgrößte

Szczeciński cmentarz jest największy w Polsce i trzeci co do wielkości w Europie.

drugi co do wielkości

In der Nähe von diesem Hotel befindet sich ein großer Parkplatz.

W pobliżu tego hotelu znajduje się duży parking.

Letzen Monat haben wir ein großes Haus in Spanien gekauft.

W zeszłym miesiącu kupiliśmy duży dom w Hiszpanii.

ein großes A schreiben

pisać duże A

Dieses Wort sollte man groß schreiben.

To słowo powinno się pisać dużą literą.

mit großem Interesse

z dużym zainteresowaniem

Mit großem Interesse habe ich das Buch mit dem Titel „Przewodnik berliński. Spacerem po języku niemieckim“ gelesen. Es ist empfehlenswert.

Z dużym zainteresowaniem przeczytałem/łam książkę pod tytułem „Przewodnik berliński. Spacerem po języku niemieckim”. Jest warta polecenia.

mit dem größten Vergnügen

z największą przyjemnością

Ich mache das für Sie mit dem größten Vergnügen.

Zrobię to dla Pani/Pana/Państwa z największą przyjemnością.

TRUDNE

Dieses große Haus in Spanien, das am Meer liegt, wurde letzten Monat verkauft.

Ten duży dom w Hiszpanii, który leży nad morzem, został w zeszłym miesiącu sprzedany.

Ich habe den größeren Teil des Buches gelesen.

Przeczytałam/łem większą część książki.

Martin hat die große Chance in Berlin zu studieren.

Martin ma duże szanse studiować w Berlinie.

Ich habe große Lust ins Theater zu gehen.

Mam wielką ochotę pójść do teatru.

großen Wert auf etwas legen

przykładać dużą wagę do czegoś

Meine Arbeit ist mir besonders wichtig. Ich lege großen Wert auf sie.

Moja praca jest dla mnie szczególnie ważna. Przykładam do niej ogromną wagę.

groß und breit

dobitnie, wyraźnie (potocznie)

Über dem Tor steht groß und breit: Einfahrt freihalten!

Nad bramą wyraźnie widnieje napis: Nie zastawiać wjazdu!

groß und breit

szczegółowo (potocznie)

Wenn ich zurückkomme, erzähle ich dir groß und breit von meiner Reise in die Schweiz.

Gdy wrócę, to opowiem ci szczegółowo o mojej podróży do Szwajcarii.

keine großen Sprünge machen können

nie móc sobie pozwolić na wiele

Martin verdient leider nicht so gut, deshalb kann er keine großen Sprünge machen.

Martin niestety nie zarabia zbyt dobrze, dlatego nie może sobie na dużo pozwolić.

auf großem Fuß leben

żyć na wysokiej stopie / na wysokim poziomie

Mein Bruder Max lebt auf großem Fuß, er hat ein tolles Auto, eine sehr große Wohnung in dem teuersten Stadtteil Berlins und reist viel. Er kann sich das leisten, weil er einen gut bezahlten Job hat.

Mój brat Max żyje na wysokim poziomie, ma wspaniały samochód, bardzo duże mieszkanie w najdroższej dzielnicy Berlina i dużo podróżuje. On może sobie na to pozwolić, ponieważ ma dobrze płatną pracę.

etwas an die große Glocke hängen

rozpowiadać coś, rozgłaszać coś całemu światu

Ich will nicht an die große Glocke hängen, dass ich noch eine neue Wohnung gekauft habe.

Nie chcę rozpowiadać, że kupiłam jeszcze jedno nowe mieszkanie.

große Worte versprechen

dużo obiecywać (potocznie)

zu meinem größten Erstaunen

ku mojemu wielkiemu zdziwieniu

Rzeczownik odprzymiotnikowy

Karl der Große

Karol Wielki

Katharina die Große – Zarin von Rußland – wurde in Stettin geboren.

Katarzyna Wielka – caryca Rosji – urodziła się w Szczecinie.

im Großen und Ganzen

ogólnie rzecz biorąc, na ogół

Im Großen und Ganzen geht es mir gut.

Ogólnie rzecz biorąc, u mnie wszystko w porządku.

CIEKAWE

Viele kleine Dinge wurden durch die richtige Art von Werbung groß gemacht.

– Mark Twain

Wiele małych rzeczy stało się wielkimi dzięki odpowiedniej formie reklamy.

Je geistiger wir leben, je größer ist unsere Freiheit.

– Zenta Maurina

Im bardziej duchowo żyjemy, tym większa jest nasza wolność.

Ein Mensch wird so groß wie der Wunsch, der ihn leitet. Oder so groß wie der Ehrgeiz.

– James Allen

Człowiek staje się tak duży, jak życzenie, które nim kieruje, lub tak duży, jak jego ambicja.

Mach dir keine Sorgen über deine Schwierigkeiten mit der Mathematik. Ich kann dir versichern, dass meine noch größer sind.

– Albert Einstein

Nie martw się swoimi trudnościami w matematyce. Mogę cię zapewnić, że moje są jeszcze większe.

Die größte Offenbarung ist die Stille.

– Laotse

Największym objawieniem jest cisza.

Je größer der Markt, desto größer der Wohlstand für alle.

– Adam Smith

Im większy rynek, tym większy dobrobyt dla wszystkich.

Die größten Errungenschaften waren anfangs nur Träume.

– James Allen

Największe osiągnięcia były początkowo tylko marzeniami.

Manchmal gleicht selbst der beste Manager einem kleinen Jungen, der einen großen Hund an der Leine hat und darauf wartet, wo der Hund hinwill, damit er ihn dorthin führen kann.

– Lee Iacocca

Czasami najlepszy menedżer podobny jest do małego chłopca, który ma dużego psa na smyczy i czeka na to, dokąd ten pies chciałby pójść, żeby móc go tam poprowadzić.

3gutdobry

Stopniowanie

gut

besser

am besten

ŁATWE

Gute Idee!

Dobry pomysł!

Gute Besserung!

Szybkiego powrotu do zdrowia!

Schlaf gut!

Śpij dobrze! (jako przysłówek)

Gute Fahrt!

Szerokiej drogi!

der gute Bekannte

dobry znajomy

der gute Freund

dobry przyjaciel

Bei gutem Wetter fahren wir oft an den Bodensee.

Przy dobrej pogodzie jeździmy często nad Jezioro Bodeńskie.

Meine gute Laune hängt vom schönen Wetter ab.

Mój dobry nastrój zależy od ładnej pogody.

Sie bilden ein gutes Paar.

Oni tworzą udaną (dobrą) parę.

Keine Nachricht, gute Nachricht.

Brak wiadomości to dobra wiadomość.

Aller guten Dinge sind drei.

Do trzech razy sztuka.

gut zu wissen

dobrze wiedzieć

auf gut Glück

na chybił trafił, w ciemno

einen guten Riecher für etwas haben

mieć do czegoś nosa

Er hatte einen guten Riecher für dieses Geschäft.

On miał nosa do tego interesu/biznesu.

Ende gut, alles gut.

Wszystko dobre, co się dobrze kończy.

ein gutes Gewissen haben

mieć czyste sumienie

TRUDNE

Diese Bluse steht dir gut.

W tej bluzce jest ci dobrze. / Ta bluzka leży na tobie dobrze.

in guten Händen sein

być w dobrych rękach

Es ist mir wichtig, Deutsch perfekt in Wort und Schrift zu beherrschen, deshalb lerne ich mit einer erfahrenen Lehrerin. Ich weiß, dass ich in guten Händen bin.

Jest dla mnie ważne, żeby opanować język niemiecki perfekt w mowie i piśmie, dlatego uczę się z doświadczoną lektorką. Wiem, że jestem w dobrych rękach.

gute Miene zum bösen Spiel machen

robić dobrą minę do złej gry

Während der gestrigen Besprechung hat Martin gute Miene zum bösen Spiel gemacht.

Podczas wczorajszej narady Martin robił dobrą minę do złej gry.

es gut getroffen haben

wygrać los na loterii, poszczęściło się

Mit diesem neuen Auto habe ich es gut getroffen.

Dobrze trafiłam/łem (poszczęściło mi się) z tym nowym autem.

kein gutes Haar an jemandem / an etwas lassen

nie zostawiać na kimś / na czymś suchej nitki (potocznie)

Er lässt bestimmt kein gutes Haar an mir / an dieser Sache.

Z pewnością nie zostawi on na mnie / na tej sprawie suchej nitki.

guter Dinge sein

być dobrej myśli

Ich bin guter Dinge, sicherlich bekomme ich diese Arbeitsstelle.

Jestem dobrej myśli, z pewnością dostanę tę pracę.

gut gestellt sein

być dobrze sytuowanym

Ein gutes Gewissen ist ein sanftes Ruhekissen.

Kto ma czyste sumienie, ten śpi spokojnie. (przysłowie)

Jedes Böse bringt sein Gutes.

Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. (przysłowie)

Rzeczownik odprzymiotnikowy

etwas Gutes

coś dobrego

nichts Gutes

nic dobrego

viel Gutes

dużo/wiele dobrego

Sie hat etwas Gutes für ihren Mann.

Ona ma coś dobrego dla swojego męża.

CIEKAWE

Die Welt hat nie eine gute Definition für das Wort Freiheit gefunden.

– Abraham Lincoln

Świat nigdy nie znalazł dobrej definicji na słowo wolność.

Ein guter Mensch ist ein Stern für jene, die das Licht nicht finden.

– Phil Bosmans

Dobry człowiek jest gwiazdą dla tych, którzy nie znajdują światła.

Gutes kann niemals aus Lüge und Gewalt entstehen.

– Mahatma Gandhi

Dobro nigdy nie może powstawać z kłamstwa i przemocy.

Ein guter Lehrer ist, wer dir zwar sagt, wohin du schauen, nicht aber, was du dort sehen sollst.

– Herwig Kummer

Dobrym nauczycielem jest ten, który ci wprawdzie powie, gdzie masz spojrzeć, ale nie co masz tam zobaczyć.

Grundgebot meines Lebens: Gut sein.

– Rosa Luxemburg

Podstawowe przykazanie mojego życia: być dobrą.

4neunowy

Stopniowanie

neu

neuer

am neuesten

ŁATWE

neue Nachrichten

nowe wiadomości

die neuesten Nachrichten

najnowsze/najświeższe wiadomości

Neue Nachrichten zu Covid-19.

Nowe wiadomości o Covid-19.

ein neuer Computer

nowy komputer

Ich habe einen neuen Computer als Geschenk bekommen.

Dostałam/łem w prezencie nowy komputer.

Mein neuer Computer ist sehr praktisch.

Mój nowy komputer jest bardzo praktyczny.

Der Computer ist neuer als der Computer von Hans.

Ten komputer jest nowszy od komputera Hansa.

ein neues Handy

nowy telefon komórkowy (nowa komórka)

Ich bin mit meinem neuen Handy sehr zufrieden.

Jestem bardzo zadowolona/y z mojej nowej komórki.

Die neueste Mode kommt aus Frankreich.

Najnowsza moda pochodzi z Francji.

neu sein

być nowym

Frau Wagner ist in unserer Firma neu.

Pani Wagner jest nowa w naszej firmie.

Peter sucht eine neue Arbeitsstelle.

Peter szuka nowej pracy.

Peter sucht einen neuen Job.

Peter szuka nowej pracy.

Er hat eine neue gut bezahlte Arbeit gefunden.

Znalazł nową, dobrze płatną pracę.

Wir arbeiten an einem neuen Projekt.

Pracujemy nadnowym projektem.

arbeiten an Dat. – pracować nad czymś

Wissenschaftler arbeiten die ganze Zeit an einer neuen Impfung gegen das Coronavirus.

Naukowcy pracują cały czas nad nową szczepionką na koronawirusa.

Ich freue mich über die neue Wohnung.

Cieszę się z tego nowego mieszkania.

Freust du dich auch über unsere neue Wohnung?

Cieszysz się również z naszego nowego mieszkania?

TRUDNE

von Neuem

od nowa, od początku

Auf ein Neues!

Zaczynamy od początku (od nowa)! No to jeszcze raz!

Das war mir neu.

Nie wiedziałam/łem o tym. / To było dla mnie nowe.

Die Tochter von meiner Schwester liebt es, neue Kulturen und neue Menschen kennenzulernen.

To samo zdanie możemy wyrazić również w taki sposób:

Meine Nichte reist gern, weil sie neue Kulturen und neue Menschen kennenlernen will.

Córka mojej siostry lubi poznawać nowe kultury i nowych ludzi.

Moja siostrzenica podróżuje chętnie (lubi podróżować), ponieważ chce poznawać nowe kultury i nowych ludzi.

Die Firma, in der mein Mann arbeitet, verfügt über ein neues Produkt.

Firma, w której pracuje mój mąż, dysponuje nowym produktem.

verfügen über Akk. – dysponować czymś

Ich verfüge über Kenntnisse der neuen Marketingstrategien. Dysponuję wiedzą / Posiadam wiedzę o (tych) nowych strategiach marketingowych.

Hans verfügt über sehr gute Deutschkenntnisse. Hans dysponuje/posiada bardzo dobrą znajomością/znajomość języka niemieckiego.

ein neuer Mensch werden

stać się nowym (odmienionym) człowiekiem, być jak odmieniony

Nach einem langen Urlaub war ich ein völlig neuer Mensch.

Po długim urlopie byłem jak nowo narodzony.

neue Wege gehen (einschlagen)

stosować nowe metody

Im Marketing geht man in den letzten Jahren neue Wege.

W marketingu stosuuje się w ostatnich latach nowe metody.

das Rad neu erfinden

odkryć Amerykę, odkryć koło na nowo

Rzeczownik odprzymiotnikowy

etwas Neues

coś nowego

nichts Neues

nic nowego

viel Neues

dużo/wiele nowego

Er hat etwas Neues für seine Frau.

On ma coś nowego dla swojej żony.

Wie geht es dir? Nichts Neues.

Co słychać? Nic nowego.

Rzeczowniki odprzymiotnikowe odmieniają się według zasad odmiany przymiotnika.

Za pomocą rzeczownika utworzonego od przymiotnika możemy określić osoby, np.:

ein Neuer

nowy (jako nowa osoba)

der Neue

nowy (gdy mówimy o nowej osobie, już tej konkretnej)

Marta hat wieder einen Neuen. (einen neuen Freund)

Marta ma znowu nowego. (w znaczeniu: nowego chłopaka)

eine Neue

nowa (jako osoba)

die Neue

nowa (ta konkretna nowa osoba)

jako przysłówek: nowo

neu anfangen

zaczynać od nowa

neu eröffnet

nowo otwarty

Das Geschäft ist neu eröffnet.

Sklep jest nowo otwarty.

neu bearbeiten

przerabiać

neu bewerten

ocenić na nowo

neu verhandeln

renegocjować

Wir müssen diese Wohnung neu streichen.

Musimy na nowo pomalowć to mieszkanie.

CIEKAWE

Einer neuen Wahrheit ist nichts schädlicher als ein alter Irrtum.

– Johann Wolfgang von Goethe

Nowej prawdzie nic bardziej nie zaszkodzi jak stary błąd.

Die Freiheit ist eine neue Religion, die Religion unserer Zeit.

– Heinrich Heine

Wolność jest nową religią, religią naszych czasów.

Fehler sind das Tor zu neuen Entdeckungen.

– James Joyce

Błędy są bramą do nowych odkryć.

Neue Wege entstehen, indem wir sie gehen.

– Friedrich Nitzsche

Nowe drogi powstają wówczas, gdy nimi idziemy.

Jeder neue Morgen ist ein neuer Anfang unseres Lebens. Jeder Tag ist ein abgeschlossenes Ganzes.

– Dietrich Bonhoeffer

Każdy nowy ranek jest nowym początkiem naszego życia. Każdy dzień jest zamkniętą całością.

Die wirkliche Entdeckungsreise besteht nicht darin, neue Landschaften zu erforschen, sondern darin, Altes mit neuen Augen zu sehen.

– Marcel Proust

Prawdziwa wyprawa odkrywcza nie polega na tym, żeby zbadać nowe krajobrazy, lecz na tym, żeby na stare spojrzeć w nowy sposób (dosł. nowymi oczami).

Sprich eine neue Sprache, damit die Welt eine neue Welt wird.

– Rumi

Mów nowym językiem, żeby świat stał się nowym światem.

Die Mitte der Nacht ist auch schon der Anfang eines neuen Tages.

– Johannes Paul II.

Środek nocy jest również początkiem nowego dnia.

Der ideale Ehemann ist ein Mann, der seine Frau genauso behandelt wie seinen neuen Wagen.

– Henry Ford

Idealnym mężem jest mężczyzna, który traktuje swoją żonę tak samo jak swój nowy samochód.

5erstepierwszy

ŁATWE

das erste Mal

pierwszy raz

zum ersten Mal

po raz pierwszy

beim ersten Mal

za pierwszym razem

erstmalig

pierwszy, po raz pierwszy

Heute ist der erste Mai.

Dzisiaj jest pierwszy maja.

Mein Mann ist am ersten Mai 1980 in der Schweiz geboren.

Mój mąż urodził się pierwszego maja 1980 roku w Szwajcarii.

Wir treffen uns am ersten April um 18.00 Uhr. Wirklich? Ist das nur Aprilscherz?

Spotkamy się pierwszego kwietnia o 18.00. Naprawdę? Czy to jest tylko prima aprilis?

Ich mache einen Monat lang Urlaub: vom 1.09. (ersten September) bis zum 1.10. (ersten Oktober).

Jestem miesiąc na urlopie: od 1.09 (pierwszego września) do 1.10 (pierwszego października).

Das ist mein erstes Kind.

To jest moje pierwsze dziecko.

Der erste Eindruck ist der wichtigste.

Pierwsze wrażenie jest najważniejsze.

In Warschau kann man sich auf den ersten Blick verlieben.

W Warszawie można zakochać się od pierwszego wejrzenia.

Meine Firma hat den ersten Preis im Wettbewerb gewonnen.

Moja firma wygrała w konkursie pierwszą nagrodę.

im ersten Stock

na pierwszym piętrze

Seit einem Monat wohnen wir im ersten Stock, aber 10 Jahre lang haben wir im Erdgeschoss gewohnt.

Od miesiąca mieszkamy na pierwszym piętrze, ale przez 10 lat mieszkaliśmy na parterze.

an erster Stelle stehen

być na pierwszym miejscu

Meine Arbeit steht immer an erster Stelle.

Moja praca jest zawsze na pierwszym miejscu.

die erste Hilfe

pierwsza pomoc

erste Klasse

pierwsza klasa

TRUDNE

Die ersten zwei Gebäude gehören meinem Chef.

Te dwa pierwsze budynki należą do mojego szefa.

Das erste Hotel im Ort.

Najlepszy hotel w miejscowości.

in erster Linie

w pierwszej kolejności, przede wszystkim

die erste Geige spielen

grać pierwsze skrzypce (potocznie)

In der Familie von meinem Bruder spielt seine Frau die erste Geige.

W rodzinie mojego brata pierwsze skrzypce gra (zarządza) jego żona.

Es ist das erste Mal, dass ich das höre.

Pierwsze słyszę.

erste Sahne sein

być najlepszej jakości (potocznie)

Der neue Roman von Charlotte Link wurde mit dem ersten Preis ausgezeichnet.

Nowa powieść Charlotte Link została wyróżniona pierwszą nagrodą.

Kurz nach Weihnachten 2020 starteten in den EU-Ländern die ersten Impfungen gegen das Coronavirus.

W krajach Unii Europejskiej zaraz po świętach Bożego Narodzenia rozpoczęły się pierwsze szczepienia na koronawirusa.

CIEKAWE

Unzufriedenheit ist der erste Schritt zum Erfolg.

– Oscar Wilde

Niezadowolenie jest pierwszymkrokiem do sukcesu.

Im Menschenleben ist es wie auf der Reise. Die ersten Schritte bestimmen den ganzen Weg.

– Arthur Schopenhauer

W życiu człowieka jest jak w podróży. Pierwsze kroki wyznaczają całą drogę.

Die Freiheit besteht in erster Linie nicht aus Privilegien, sondern aus Pflichten.

– Albert Camus

Wolność nie składa się w pierwszej kolejności z przywilejów, lecz z obowiązków.

Der Kluge lernt nach dem ersten Fehler, der Dumme nach dem x-ten Fehler, der Weise lernt nie aus.

– chinesische Weisheit

Mądry uczy się po pierwszym błędzie, głupi po x błędach, a mędrzec całe życie.

– chińska mądrość

Die Neugier steht immer an erster Stelle des Problems, das gelöst werden will.

– Galileo Galilei

Ciekawość jest na pierwszym miejscu problemu, który chce się rozwiązać.

Mein ganzes Leben habe ich mir Wörter angeschaut, als würde ich sie zum ersten Mal sehen.

– Ernest Hemingway

Przez całe życie przyglądałem się słowom, jakbym je po raz pierwszy widział.

6langdługi

Stopniowanie

lang

länger

am längsten

ŁATWE

Der Dackel ist ein langer Hund.

Jamnik jest długim psem.

lang sein

być długim, mieć długość

Der Gardasee ist 55 km lang.

Jezioro Garda ma 55 km długości.

drei Meter lang sein

mieć trzy metry długości

um drei Meter länger sein

być dłuższym o trzy metry

Sie trägt nur lange Kleider.

Ona nosi tylko długie sukienki.

Ein langer Weg zum Ziel.

Długa droga do celu.

Im Sommer werden die Tage länger.

Latem dni stają się dłuższe.

Mein längerer Aufenthalt auf Malta.

Mój dłuższy pobyt na Malcie.

seit Langem

od dawna

Seit Langem habe ich sie nicht gesehen.

Od dawna jej nie widziałam/łem.

Wir kennen uns seit Langem.

Znamy się od dawna.

Ohne lange nachzudenken hat er ein neues Auto gekauft.

Bez dłuższego (dosł. długiego) zastanowienia kupił nowy samochód.

Das Münchner Oktoberfest ist das berühmteste Volksfest mit einer langenTradition.

Monachijski „Oktoberfest” jest najsłynniejszym festynem ludowym z długą tradycją.

Herzlichen Dank für die jahrelange gute Zusammenarbeit.

Serdeczne podziękowania za wieloletnią dobrą współpracę.

Nach monatelangem Warten habe ich endlich einen Brief von dir bekommen.

Po wielomiesięcznym oczekiwaniu otrzymałam/łem wreszcie list od ciebie.

jako przysłówek:

stundenlang godzinami

wochenlang tygodniami

monatelang miesiącami

jahrelang latami / całymi latami

Er hat sie jahrelang mit ihrer Freundin betrogen.Latami zdradzał ją z jej przyjaciółką.

Das kann stundenlang/wochenlang/monatelang/jahrelang dauern.To może trwać godzinami/tygodniami/miesiącami/latami.

TRUDNE

Die Menschen bildeten eine lange Schlange.

Ludzie ustawili się w długiej kolejce.

Wem stehen eigentlich lange Haare und wem nicht?

Komu pasują właściwie długie włosy, a komu nie?

Die Japaner ernähren sich gesund, deshalb leben sie am längsten.

Japończycy odżywiają się zdrowo, dlatego żyją najdłużej.

Für mein Empfinden ist dieses Kleid ein bisschen zu lang.

W moim odczuciu ta sukienka jest trochę za długa.

einen langen Atem brauchen

potrzebować dużej wytrwałości

Um sein Ziel zu erreichen, braucht man einen langen Atem.

Aby osiągnąć cel, trzeba być bardzo wytrwałym.

am längeren Hebel sitzen

mieć silniejszą pozycję

Der Chef sitzt immer am längeren Hebel.

Szef ma zawsze silniejszą pozycję.

auf die lange Bank schieben

odkładać coś w nieskończoność, zwlekać z czymś

Marta muss einen Termin beim Arzt vereinbaren, aber sie schiebt das auf die lange Bank.

Marta musi umówić wizytę u lekarza, ale odkłada to w nieskończoność / ale zwleka.

lange Rede, kurzer Sinn

krótko mówiąc

jako przysłówek: lang — długo

Wie lange wohnst du in Wien?

Jak długo mieszkasz w Wiedniu?

Wie lange hast du auf mich gewartet?

Jak długo na mnie czekałaś/łeś?

Für wie lange fährst du nach Berlin?

Na jak długo jedziesz do Berlina?

Gdy chcemy powiedzieć, że coś robimy na jakiś czas, to użyjemy przyimka für, który zawsze łączy się z biernikiem (Akk.).

Ich fahre für eine Woche nach Berlin.Jadę na tydzień do Berlina.

Ich mache das für morgen.Zrobię to na jutro.

Możemy powiedzić również, że zrobimy coś do jutra, czyli: bis morgen.

Das dauert länger, als ich gedacht habe.

To trwa dłużej, niż myślałam/łem.

Das hat so lange gedauert.

To trwało tak długo.

Das dauerte viel zu lange.

To trwało dużo za długo.

Ich bleibe 5 Tage lang.

Zostanę przez 5 dni.

zwei Stunden lang przez dwie godziny

eine Woche lang przez tydzień

viele Monate lang przez wiele miesięcy

ein Jahr lang przez rok

einen Augenblick lang przez chwilę

CIEKAWE

Auch ein langer Weg beginnt mit dem ersten Schritt.

– Volksweisheit

Również długa droga rozpoczyna się od pierwszego kroku.

– mądrość ludowa

Zu langes Nachdenken über eine Sache macht sie oft unmöglich.

– Eva Young

Zbyt długie rozmyślanie o sprawie czyni ją często niemożliwą.

Je länger das Spiel dauert, desto weniger Zeit bleibt.

– Marcel Reif

Im dłużej trwa gra, tym mniej czasu pozostaje.

Die Zukunft hat eine lange Vergangenheit.

– Talmud

Przyszłość ma długą przeszłość.

Eifersucht lebt länger als Liebe.

– Adolf Spemann

Zazdrość żyje dłużej niż miłość.

7deutschniemiecki

ŁATWE

Deutsche finden deutsches Bier am besten.

Niemcy uważają niemieckie piwo za najlepsze.

Täglich lese ich deutsche Zeitungen.

Codziennie czytam niemieckie gazety.

Jeden zweiten Tag esse ich zum Frühstück deutsches Brot mit Marmelade.

Co drugi dzień jem na śniadanie niemiecki chleb z marmoladą.

Np. co trzeci dzień to po niemiecku: jeden dritten Tag

Natomiast: co trzy dni: alle drei Tage

alle zwei Stunden/Wochen/Monate/Jahre – co dwie godziny / co dwa tygodnie / co dwa miesiące / co dwa lata

alle zehn Minuten – co 10 minut

alle halbe Stunde – co pół godziny

Die deutsche Firma „Haribo” hat ein neues Produkt auf dem Markt eingeführt.

Niemiecka firma „Haribo” wprowadziła na rynek nowy produkt.

Jeder deutsche Dialekt hat seine Eigenheiten.

Każdy niemiecki dialekt ma swoją specyfikę/oryginalność.

Das Brandenburger Tor gehört zu den wichtigsten Wahrzeichen der deutschen Geschichte.

Brama Brandenburska należy do najważniejszych symboli niemieckiej historii.

die deutsche Wirtschaft

niemiecka gospodarka

Der Export ist ein wichtiger Faktor der deutschen Wirtschaft.

Eksport jest ważnym czynnikiem gospodarki niemieckiej.

TRUDNE

Der erste deutsche Tonfilm ist die Musikkomödie mit dem Titel „Melodie des Herzens”.

Pierwszym niemieckim filmem dźwiękowym jest komedia muzyczna pod tytułem „Melodia serca”.

Eines der bedeutendsten und bekanntesten Werke der deutschen Literatur ist der Roman „Der Zauberberg” von Thomas Mann.

Jednym z najbardziej znaczących i znanych dzieł literatury niemieckiej jest powieść Thomasa Manna „Czarodziejska góra”.

Ich bin jetzt auf dem höchsten Gipfel Deutschlands – der Zugspitze und genieße die wunderschöne Aussicht über Berge und Täler im deutschen Teil der Alpen.

Jestem teraz na najwyższym szczycie Niemiec – Zugspitze i rozkoszuję się cudownym widokiem na góry i doliny w niemieckiej części Alp.

Na szczególną uwagę zasługuje przymiotnikowa odmiana rzeczownika (rzeczownik utworzony od przymiotnika). Dlaczego właśnie to słowo powinno być dla nas tak ciekawe i ważne? A mianowicie, ucząc się języka niemieckiego, powinniśmy umieć poprawnie powiedzieć: Niemka, Niemiec, Niemcy. Wiemy, że z tym jest problem.

osoba rodzaju męskiego

osoba rodzaju żeńskiego

osoby w liczbie mnogiej

N

der Deutsche

ein Deutscher

die Deutsche

eine Deutsche

die Deutschen

–– Deutsche

A

den Deutschen

einen Deutschen

die Deutsche

eine Deutsche

die Deutschen

––Deutsche

D

dem Deutschen

einem Deutschen

der Deutschen

einer Deutschen

den Deutschen

–– Deutschen

G

des Deutschen

eines Deutchen

der Deutschen

einer Deutschen

der Deutschen

–– Deutscher

Jak widać, rzeczowniki utworzone od przymiotnika odmieniamy według tych samych zasad co przymiotnik.

I jeszcze kilka przykładów:

Ich kenne viele Deutsche.

Znam wielu Niemców.

Kennst du einen Deutschen?

Czy znasz jakiegoś Niemca?

Ich bin mit einem Deutschen verheiratet.

Wyszłam za mąż za Niemca.

Igor ist mit einer Deutschen verheiratet.

Igor ożenił się z Niemką.

Alle Deutschen, die ich kenne, sind sehr nett und hilfsbereit.

Wszyscy Niemcy, których znam, są mili i uczynni.

Po zaimku alle (wszyscy, wszystkie) przymiotnik odmienia się tak jak z rodzajnikiem określonym w liczbie mnogiej, czyli w każdym przypadku ma końcówkę -en.

CIEKAWE

Ich glaube nicht, dass es irgendetwas auf der ganzen Welt gibt, was man nicht in Berlin lernen könnte – außer der deutschen Sprache.

– Mark Twain

Nie sądzę, że jest cokolwiek na całym świecie, czego nie można by było nauczyć się w Berlinie – oprócz języka niemieckiego.

Ich war einer der letzten Live-Rock-n-Roller der deutschen Politik. Jetzt kommt in allen Parteien die Playback-Generation.

– Joschka Fischer

Byłem jednym z ostatnich prawdziwych rockendrolowców niemieckiej polityki. Teraz do wszystkich partii wchodzi pokolenie playbacku.

Ich habe nichts Besseres, als stolz zu sein auf die deutsche Einheit.

– Helmut Kohl

Nie mam nic lepszego jak być dumnym z niemieckiejjedności.

8kleinmały

Stopniowanie

klein

kleiner

am kleinsten

ŁATWE

klein, aber fein

mała rzecz, a cieszy / małe, ale dobre

klein, aber mein

ciasny, ale własny

klein, aber oho

mały, ale potężny

mit kleinen Schritten anfangen

zaczynć małymi krokami

Einen kleinen Augenblick!

Chwileczkę!

Der Kolibri ist der kleinste Vogel der Welt.

Koliber to najmniejszy ptak na świecie.

Mein Bruder hat zwei kleine Kinder.

Mój brat ma dwoje małych dzieci.

Anja ist die kleinste Tochter.

Anja jest najmniejszą/najmłodszą córką.

Alle kleinen Kinder sind süß.

Wszystkie małe dzieci są słodkie.

ein kleiner Hund

mały pies

Seit einer Woche habe ich einen kleinen Hund.

Od tygodnia mam małego psa.

Mit meinem kleinen Hund gehe ich gern spazieren.

Z moim małym psem chodzę chętnie na spacery.

ein kleines Haus

mały dom

Ich habe ein kleines Hausgekauft.

Kupiłam/łem mały dom.

Mein kleines Haus gefällt mir.

Mój mały dom podoba mi się.

Mein Haus ist wirklich klein.

Mój dom jest naprawdę mały.

Das kleine Haus ist sehr gemütlich.

(Ten) mały dom jest bardzo przytulny.

eine kleine Stadt

małe miasto

Ich wohne in einer kleinen Stadt.

Mieszkam w małym mieście.

Meine kleine Stadt ist schön. Dort gibt es viele interessante Sehens­würdigkeiten.

Moje małe miasto jest ładne. Tam jest dużo ciekawych zabytków.

In meinem neuen Kleid gibt es ein kleines Loch. Ich muss es leider zurückgeben.

W mojej nowej sukience jest mała dziura. Muszę ją niestety zwrócić.

Das Kleid ist mir auch zu klein.

Ta sukienka jest również na mnie za mała.

Das ist meine kleinste Sorge.

To jest moje najmniejsze zmartwienie.

Merkur ist der kleinste Planet im Sonnensystem.

Merkury jest najmniejszą planetą Układu Słonecznego.

Die Schulen in den Dörfern sind sehr klein.

Szkoły na wsiach są bardzo małe.