Język kluczem do kraju. Podręcznik do nauki języka polskiego dla obcokrajowców, poziom C1/C2 ebook

Elżbieta Zarych

Język kluczem do kraju

Podręcznik do nauki języka polskiego dla obcokrajowców

Projekt okładki : Elżbieta Kidacka, Michał Zieliński

Redaktor prowadzący: Jolanta Kamińska-Bętkowska

Opracowanie graficzne i skład: Michał Zieliński

Spis ilustracji:

ikony obok tekstów, ćwiczeń, tabel © Aleksandr Bryliaev – Fotolia.com; str. 10, 13, 24, 25 – Pixabay.com; str. 32 – źródło: www.polskieradio.pl; Foto: Zygmunt Januszewski/TVP/PAP; str. 32, 33, 39, 45 – Pixabay.com; str. 48 – rys. Zuzanna Rataj; str. 53, 56, 62, 68, 74, 96, 103, 105, 112 – Pixabay.com; str. 126 – źródło: www.thesunrise.pl; str. 133 – źródło – www.promater.pl/savoir-vivre-wobec-kobiety-zasady/; str. 150 – Pixabay.com; str.164 – źródło: serwis Asier_Relampagoestudio/Freepik, dostępny pod adresem www.freepik.com; str. 176 – źródło: www.macadamvalley.com; str. 178 – Pixabay.com; str. 187 – www.rossi.pl/44740_haba_nelly_lalka_przytulanka; str. 191 – Designed by Jannoon028/Freepik, dostępny pod adresem www.freepik.com; str. 203 – źródło: www.topnaj.pl/10-najpopularniejszych-operacji-plastycznych; str. 207, 216 – Pixabay.com; str. 217 – Mr Twardowski on a rooster, grafika A. Piotrowski, 1918, źródło: www.comenius-legends.blogspot.com; str. 219 – Pixabay.com; str. 230 – ilustracja Ignacy Witz, źródło: www.jarmila09.wordpress.com/category/ilustratorzy; str. 232, 234 – Pixabay.com; str. 243 – źródło: www.megapedia.pl/makowiec; str. 244 © kreatorex – Fotolia.com; str. 255, 263, 264, 266, 274, 277, 284, 293, 330, 340 – Pixabay.com

Nowela sp. z o. o.

ul. Junikowska 64

60-163 Poznań

Dział handlowy (+48 61) 657 60 82

Księgarnia językowa (+48 61) 853 80 40

www.nowela.pl

e-mail: [email protected]

© Copyright by Wydawnictwo NOWELA, Poznań 2021

ISBN: 978-83-65283-77-1

Konwersja do ePub:

Koordynacja i weryfikacja: Bartosz Oczko

Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości lub części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, fotograficznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody Wydawcy.

Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym.

Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.

Szanujmy cudzą własność i prawo.

Więcej na www.legalnakultura.pl

Polska Izba Książki

• teksty prasowe i literackie

• dokumenty i pisma

• tradycje, obyczaje, zjawiska społeczne

• opinie i dyskusje

• tematy wypowiedzi ustnych i pisemnych

• leksyka

• idiomy

• słowotwórstwo

• skecze, piosenki

• gramatyka

INDEKS GRAMATYCZNY

Zagadnienia gramatyczne w ćwiczeniach: (rozdział / nr ćwiczenia)

Czasowniki (ćwiczenia różne, m.in. rekcja): I / ćw. 10-15, 20 a); III / ćw. 12; IV / ćw. 58, 66; V / ćw. 3, 16

Czasowniki odimienne (teoria: VI.2): V / 29, 70; VI / ćw. 20-30

Czasowniki z prefiksami (teoria: VI.1): I / ćw. 16, 17; II / ćw. 16 a); III / ćw. 57; V / ćw. 44, 70; VI / ćw. 1-19

Imiesłowy: I / ćw. 13, 14

Liczebniki (teoria: VI.3): II / ćw. 38; V / ćw. 42; VI / ćw. 31-39

Nazwy zawodów i ich wykonawców: I / ćw. 9, 20 b) i c), 21

Odmiana i formy imion i nazwisk polskich (teoria: VI.4): III / ćw. 67-71; VI / ćw. 40-43

Przyimki: I / ćw. 28; II / ćw. 5, 14, 35; III / ćw. 44, 53; V / ćw. 53, 64

Przymiotniki (w tym szyk przydawki przymiotnej): II / ćw. 15, 28; III / ćw. 14

Rzeczowniki (ćwiczenia różnego typu) (teoria: VI.5): II / ćw. 17, 56; IV / ćw. 66; V / ćw. 64; VI / ćw. 44-51

Spójniki (teoria: VI.7): II / ćw. 57; V / ćw. 71; VI / ćw. 54-60

Wyrazy złożone (teoria: VI.6): I / ćw. 38; IV / ćw. 49, 59; V / ćw. 69; VI / 52, 53.

WSTĘP

Na poziom zaawansowany C użytkownicy języka polskiego, dla których nie jest on językiem ojczystym, docierają dwiema drogami: jedna z nich jest mozolnym wspinaniem się na szczyt przez kolejne kursy na poziomach A i B, druga wiąże się z posiadaniem polskich korzeni i pielęgnowaniem w rodzinie polszczyzny, którą trzeba jednak wzbogacić i doszlifować. Studenci z obu tych grup potrzebują podręcznika, który pomógłby im ugruntować znajomość języka, uporządkować czy uzupełnić posiadaną wiedzę, poćwiczyć słownictwo literackie, urzędowe i potoczne, wyeliminować błędy gramatyczne, dać odpowiedzi na różne pytania gramatyczne, leksykalne, frazeologiczne itp., a także wyćwiczyć różne formy wypowiedzi.

Do tych osób skierowany jest podręcznik Język kluczem do kraju. Jest on zróżnicowany pod względem treści, ćwiczeń i stosowanych metod. Można w nim znaleźć inspirujące teksty z prasy, Internetu, literatury, teksty satyryczne, skecze kabaretowe, prezentacje zdjęć czy projektów artystycznych, piosenki, dyskusje i wypowiedzi czytelników i internautów na różne tematy. Materiały te są podstawą do dyskusji (dobór argumentacji i dowodzenie swoich racji są jedną z najważniejszych umiejętności na zaawansowanym poziomie kompetencji językowej), różnego rodzaju ćwiczeń (samodzielnych i w grupach), prezentacji ustnych, wypracowań oraz gier i zabaw.

W podręczniku znaleźć można również wiele ćwiczeń leksykalnych, frazeologicznych, a także sprawdzających rozumienie tekstów i materiałów wideo (do pobrania z Internetu), np. odpowiedzi na pytania, testy wyboru, zdania do dokończenia, wypisanie określonych informacji. Wiele ćwiczeń służy wzbogaceniu słownictwa i rozwinięciu umiejętności pisania, m.in. rozprawki, opisu i charakterystyki, listów, e-maili, a także pism urzędowych (życiorysów, podań, reklamacji itp.)

Podręcznik zawiera też ćwiczenia gramatyczne dotyczące zagadnień sprawiających trudności na poziomie zaawansowanym. Pojawiają się one w poszczególnych rozdziałach, towarzysząc omawianym tematom, a najtrudniejsze z nich (często sprawiające także trudności rodzimym użytkownikom języka), jak m.in. odmiana imion i nazwisk, wybór właściwego przypadka i końcówki rzeczownika, czasowniki z prefiksami, liczebniki, znajdują się w osobnym rozdziale wraz z omówieniem teoretycznym.

Z książki mogą korzystać zarówno studenci samodzielnie pogłębiający znajomość języka polskiego, w czym pomocny będzie znajdujący się na końcu książki klucz do ćwiczeń, jak i uczestnicy kursów językowych czy tandemów. Lektorzy znajdą obok niektórych ćwiczeń wskazówki dotyczące dodatkowych możliwości wykorzystania materiału, zależnie od potrzeb i zainteresowań studenta czy grupy.

Mam nadzieję, że nowy podręcznik dla poziomu zaawansowanego ucieszy zarówno studentów, jak i lektorów, oraz sprawi, że praca z nim i nauka języka polskiego będzie przyjemna i efektywna.

Z życzeniami, by wzbogacony język stał się kluczem do kraju – Polski,

Autorka

I. PRACA, LENISTWO I SPRAWY RÓŻNE

1. Żadna praca nie hańbi

Ćwiczenie 1

Przeczytaj poniższy tekst, a następnie napisz krótkie charakterystyki trzech zawodów (ulotkarz, pracownik call center i urzędnik). Możesz wykorzystać zwroty i wyrazy podane w ramkach.

Ci ludzie uprawiają najbardziej znienawidzone przez społeczeństwo zawody

(fragment artykułu z działu Praca/Finanse ze strony www.wp.pl, 20.01.2014)

Dają duży prestiż, władzę lub pieniądze. Mimo tych niewątpliwych zalet, od lat znajdują się w czołówkach nielubianych przez nas profesji. Nie cenimy ich z różnych powodów – czasami ze spotkaniem z jedną z takich osób wiąże się duży stres, innym razem nie podoba nam się wysoka pensja, jaką pobierają osoby na różnych stanowiskach lub ich niekompetencja. Nie lubimy reprezentantów tych zawodów też dlatego, że mogą czegoś od nas chcieć albo wiemy, że chcą wywrzeć na nas jakiś wpływ.

W Polsce jest wiele grup zawodowych, których przedstawiciele nie cieszą się powszechną sympatią. Przedstawiamy listę najbardziej nielubianych (a może nawet znienawidzonych) zawodów, z którymi mamy kontakt na co dzień.

Polityk

Na czoło najbardziej znienawidzony zawodów w Polsce wysuwa się polityk, bo to właśnie polityczne elity tworzą prawo, którego przepisy rzadko bywają popularne. Właściwie wszystko mają na koszt podatników – mieszkanie w stolicy czy pokój w hotelu wynajmuje im Sejm, limuzyny z szoferami czekają na każde ich zawołanie, mimo że ich diety nie należą do najmniejszych. Jakby tego było mało, od czasu do czasu media bombardują społeczeństwo informacjami o aferach, w których role główne odgrywają właśnie przedstawiciele tego zawodu.

Komornik

Jak lubić kogoś, kto zabiera całą pensję, emeryturę albo dom, konfiskuje dobytek zbierany przez lata i wyrzuca z domów na bruk całe rodziny? Z roku na rok komornicy mają coraz więcej pracy. Rośnie liczba blokowanych przez nich kont bankowych dłużników, zwykle przez zaległe czynsze, rachunki za telefon, energię, a ostatnio nawet za abonament RTV. Kolejna grupa to osoby poręczające kredyty.

Są tacy, którzy mówią nawet, że komornik w rodzinie to wstyd, a niektórzy komornicy w obawie przed odrzuceniem, nie informują w towarzystwie, czym się zajmują.

Windykator

Groźby, zastraszanie, nękanie telefonami i listami – to tylko niektóre z metod, jakie na co dzień stosują firmy windykujące długi od Polaków. Windykatorzy nie narzekają na pracę, mają kogo dręczyć – jak mówią statystyki, niemal 2,5 mln Polaków zalega z terminowymi płatnościami – spłatami rat kredytowych, wypłatami wynagrodzeń za pracę, opłacaniem rachunków. Statystyki mówią, że w ciągu ostatniego roku windykacja długów stała się najdynamiczniej rosnącą branżą w Polsce. Firmy zajmujące się ściąganiem należności są coraz bardziej poszukiwane i osiągają coraz lepsze wyniki.

Kanar

„Gdybym jechał autobusem bez biletu, a akurat byłyby one sprawdzane, to byłbym wściekły na siebie, że nie kupiłem biletu. Dlaczego miałbym mieć pretensje do kontrolera? To ja zrobiłem błąd” – kto tak myśli przyłapany przez kontrolera nazywanego popularnie kanarem? Zaledwie garstka. I choć przedstawi­cie­li tego zawodu mogą obawiać się tylko pasażerowie nieuczciwi, trudno wyjaśnić, skąd bierze się powszechna do nich niechęć. Być może stąd, że już ich widok stresuje nawet uczciwych, a może stąd, że ich zachowanie często do najgrzeczniej­szych nie należy.

Strażnik miejski

Odpowiadają za porządek w miastach, wspomagając w tym zakresie policję. Ale jakie tak naprawdę mają kompetencje? Wielu z nas zwyczajnie tego nie wie. Wiele osób narzeka za to, że owi miejscy (lub gminni) strażnicy oddają się z pasją tak naprawdę tylko jednej sprawie: wlepianiu mandatów kierowcom za złe lub zbyt długie parkowanie, lub za przekraczaną szybkość. Robią więc to, co jest najłatwiejsze i najbardziej dochodowe – polują na kierowców. [...]

Ulotkarz

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

Pracownik call center

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

Urzędnik

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

Ćwiczenie 2

Podaj trzy zawody niewymienione w ćwiczeniu 1, które Twoim zdaniem także nie cieszą się dobrą opinią. Napisz ich charakterystyki.

Ćwiczenie 3

a) Zrób listę 7-10 zawodów, które cieszą się powsze-chnym szacunkiem w Twoim kraju.

b) Scharakteryzuj je w kilku zdaniach i podaj przyczyny społecznego szacunku.

c) Czy podobne zawody są cenione w Polsce? Jak myślisz, z czego wynikają ewentualne różnice?

Ćwiczenie 4

Uzupełnij zdania odnoszące się do tekstu z ćwiczenia 1 właściwymi formami brakujących wyrazów.

1.Ten zawód nie ............... prestiżu, ale .......... to spore pieniądze.

2.W ................. rankingów najbardziej nielubianych profesji wciąż znajdują się politycy.

3.Z występami publicznymi przeważnie ............... się duży stres.

4.Zupełnie nie rozumiem, za co on ............... pensję.

5.Ankieterzy uliczni czy telefoniczni nie .................. się sympatią.

6.Trzeba być punktualny na ........ dzień, a nie tylko od ................ .

7.Posłowie ............... prawo, ale sami nie zawsze go ................ .

8.Media codziennie ................ nas jakimiś złymi informacjami.

9.Komornik konfiskuje ................. dłużników i często wyrzuca ich na ............. .

10.Windykatorzy .............. długi oraz .............. spłaty kredytów, .............. pensji, .............. za rachunki.

11.Strażnicy miejscy z pasją ................. wypisywaniu mandatów.

12.Ulotkarze ............... przechodniów, wręczając im ulotki reklamowe.

13.Telemarketerzy są postrzegani negatywnie, jako ................. .

14.Nienajlepsza opinia ................. o urzędnikach, którzy zdaniem ................. są często niemili i mało uczynni.

15.Politycy mają do dyspozycji limuzyny z szoferami na każde ......................... .

Ćwiczenie 5

Podaj przykłady obiegowych opinii lub stereotypów związanych z kilkoma zawodami.

Ćwiczenie 6

Napisz krótki esej (ok. 100-150 słów) na jeden z wybranych tematów.

1.Jakiej pracy nigdy nie chciał(a)byś wykonywać zawodowo? Dlaczego?

2.Jakie zawody Twoim zdaniem wymagają powołania? Uzasadnij swoją opinię.

3.Jakie zawody wyginęły, a jakie nieznane wcześniej pojawiły się we współczesnym świecie? Podaj powody.

Ćwiczenie 7

Do podanych nazw zawodów dopisz, jak w podanym przykładzie, po kilka wyrazów pokrewnych z danej rodziny wyrazów. Postaraj się, żeby były wśród nich różne części mowy (rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, przysłówki). W razie potrzeby sięgnij po słownik.

Przykład: polityk → polityka, politykować, polityczny, politycznie

komornik → ............................................

windykator → .........................................

kontroler → ............................................

strażnik → ..............................................

ulotkarz → ..............................................

telemarketer → .......................................

lekarz → .................................................

prawnik → ..............................................

sprzedawca → .........................................

kierowca → .............................................

nauczyciel → ...........................................

policjant → ..............................................

dziennikarz → ..........................................

Ćwiczenie 8

Z grup wyrazów z poprzedniego ćwiczenia wypisz te, które są dla Ciebie nowe. Wyjaśnij ich znaczenie i konteksty użycia, i ułóż z nimi zdania.

Ćwiczenie 9

Uzupełnij pary wyrazów. Dopisz odpowiednio brakujące męskie lub żeńskie nazwy zawodów, wykonawców czynności lub tytułów. Zwróć uwagę na te, których utworzenie w języku polskim sprawia szczególną trudność.

polityk – .............................................

policjant – ...........................................

........................................... – fryzjerka

dziennikarz – .......................................

komornik – ..........................................

.......................................... – księgowa

dyrektor – ...........................................

kontroler – ..........................................

strażnik – ............................................

............................................. – lekarka

................... – przedszkolanka / nauczycielka wychowania przedszkolnego

muzyk – ..............................................

..................................... – kosmetyczka

analityk finansowy – .............................

..........................................................

doradca kredytowy – ............................

..........................................................

grafik komputerowy – ...........................

..........................................................

......................................... – opiekunka

glazurnik – ..........................................

doktor – ..............................................

rolnik – ...............................................

........................................... – tancerka

wykładowca – ......................................

murarz – .............................................

kierowca – ..........................................

..................................... – kierowniczka

spawacz – ............................................

marynarz – ...........................................

sprzedawca – .......................................

profesor – ............................................

.................................. – wychowawczyni

prawnik – ............................................

mistrz – ...............................................

inżynier – .............................................

........................................... – pianistka

psycholog – ..........................................

........................................ – pracownica

dozorca – .............................................

konsul – ...............................................

archeolog – ..........................................

prezydent – ..........................................

......................................... – sekretarka

Ćwiczenie 10

Połącz linią elementy obu kolumn tak, aby utworzyć związki wyrazowe.

pobierać

wywierać

cieszyć się

wysunąć się

odgrywać

mieć

by

oddawać się (czemuś)

żyć

budzić

nieść

ważną rolę

na czoło

na każde zawołanie

wpływ

pensję

na (czyjś) koszt

sympatią

sympatię

duże znaczenie

pomoc

z pasją

Ćwiczenie 11

Ze związkami wyrazowymi z ćwiczenia 10 ułóż zdania odnoszące się do faktów oraz zjawisk otaczającego Cię świata.

Ćwiczenie 12

Dopasuj rzeczowniki podane w ramce do czasowników. Znajdź wszystkie możliwe połączenia. Zwróć uwagę na właściwy przypadek rzeczownika.

wywołać: ........................................................

przełamać: ......................................................

powodować: ....................................................

cieszyć się: ......................................................

wzbudzać: .......................................................

Ćwiczenie 13

Uzupełnij podane zdania odpowiednimi czasownikami, imiesłowami lub rzeczownikami odczasownikowymi. Zwróć uwagę na aspekt (dokonany lub niedokonany).

1.Co w wyglądzie kobiet najbardziej .................. uwagę mężczyzn?

2.Wystawa portretów pędzla Boznańskiej ........................ duże zainteresowanie miłośników malarstwa.

3.Nowy prezydent miasta ..................... sympatią mieszkańców.

4.Misjonarze .................... pomoc potrzebującym w wielu krajach.

5.Wprowadzenie tego prawa władze państwa ...................... pod osąd parlamentu.

6.Nareszcie udało mi się ........................ pierwsze lody z moją współlokatorką.

7.Orzeszki ........................ u mnie reakcję alergiczną.

8.Informacja o śmierci premiera ........................ na czołówkach wszystkich gazet.

9.Oszuści często starają się ........................ zaufanie ludzi.

10.Nowy gmach opery naprawdę ........................ duże wrażenie.

11.Smartfony ........................ rynki na całym świecie.

12.Wieloletnie oszustwa podatkowe szefów tej firmy .................... zainteresowanie mediów.

13.Czasem ...................... wrażenie, że ty mnie w ogóle nie słuchasz.

14.Ten model samochodu ..................... złą sławą, często się psuje i dużo pali.

15.Jej sukces ........................ niechęć przegranych kandydatów.

16.Dzięki śledztwu prokuratury nielegalne inwestycje w naszym mieście .................. na światło dzienne.

17.Ten dziwny budynek ...................... uwagę przechodniów.

18.Microsoft chce wiedzieć, co myślą o nim internauci, dlatego rozesłał specjalną ankietę, ...................... się pod osąd użytkowników komputerów.

19.Czy żebracy ...................... twoją litość?

20.Mimo szerokiej oferty sklepy odzieżowe nie ................... jednak wielkim wyborem, gdyż wszędzie są podobne kolory, fasony ubrań.

21.Czasem ................... wrażenie, że wszyscy ubierają się w jednym sklepie.

22.Ubiegły rok okazał się dla niego przełomowy, po wielu „chudych” latach, wreszcie zaczął .................... sukcesy.

23.Człowiek, który się uśmiecha, najczęściej .................... sympatię otoczenia.

24.Napiętnowanie publiczne .......................... poczucie wstydu, dlatego wiele firm decyduje się na zamieszczanie zdjęć nieuczciwych klientów, uznając to za skuteczną formę walki.

25.W przypadku katastrof, trzęsień ziemi czy powodzi organizacje, służby mundurowe i wolontariusze ......................... pomoc potrzebującym.

26. .................... zaufania jest częstą metodą działania oszustów.

27.W ostatnich latach tablety ........... jak ciepłe bułeczki.

28.Wiosną dużą popularnością ...................... się rowery.

29.Współczesny styl życia .................... obojętność na problemy otaczających nas ludzi.

30.Liczne bloki reklamowe ................ we mnie niechęć do oglądania filmów w telewizji.

Ćwiczenie 14

a) Wypisz z poprzedniego ćwiczenia związki wyrazowe, których nie znałeś/-aś lub które sprawiły Ci trudność.

b) Ułóż z nimi zdania odnoszące się do zaobserwowanych zjawisk otaczającego świata lub wydarzeń z Twojego życia.

Ćwiczenie 15

a) Przeczytaj dwie listy synonimów odnoszących się do pracy. Wyjaśnij różnice w znaczeniu i użyciu.

b) Zwróć uwagę, jaki styl językowy reprezentują (czy jest to język literacki, potoczny, wulgarny) i posegreguj je, wpisując do odpowiednich rubryk tabeli.

Język literacki

Język potoczny

Język wulgarny

neutralny

nacechowany stylistycznie:

wysoki, artystyczny, urzędowy

pracować

zapieprzać

stronić od pracy

migać się

Ćwiczenie 16

Uzupełnij poniższe zdania właściwymi formami czasowników podanych w ramce.

1.Z powodu choroby lektora przepadły nam środowe zajęcia i będziemy musieli teraz je jakoś .................... .

2.Policji udało się ................. szajkę złodziei.

3.Naprawdę .................. nad tym projektem. Mam nadzieję, że się spodoba.

4.Każdy człowiek musi ................ sobie sposoby radzenia sobie ze stresem.

5.Na wypłatę trzeba sobie najpierw ................... .

6. ................ jeszcze tę piosenkę, bo ciągle daleko jej do doskonałości.

7.Czy ty kiedykolwiek ............. chociaż jeden dzień?!

8.Moim zdaniem twórcy tej gry ...................... trochę grafikę, bo pomysł jest całkiem dobry.

Ćwiczenie 17

a) Wyjaśnij znaczenie poniższych czasowników prefiksalnych oraz podaj przykłady ich użycia.

b) Dobierz czasowniki z podpunktu a) i utwórz zwroty.

a) .................. klucz

b) .................. wzór w swetrze

c) .................. podpis

d) .................. sobie mięśnie

e) .................. sobie ręce po łokcie

f) ................... pracę domową

g) .................. na handlu

h) .................. ciasto drożdżowe

i) ................... jeansy na szorty

j) ................... farbę w wiaderku

k) .................. zaległości na zajęciach

l) ................... sobie pogląd

m) .................. sobie wrogów

c) Ułóż zdania z czasownikami z podpunktu a), które sprawiły Ci trudność lub których nie znałeś/-aś.

Ćwiczenie 18

Przeczytaj fragment artykułu Podglądacze, a następnie odpowiedz na pytania.

Urszula Jabłońska

Podglądacze

(fragment wywiadu z Adamem Filipowskim z „Wysokich Obcasów”, 15.06.2014)

Możemy umówić się z kowalem, pisarką książek dla dzieci, projektantem gier komputerowych, tapicerem. I sprawdzić, czy dany zawód nam odpowiada.

Z kim ostatnio spędziłeś dzień?

Z Pawłem, który jest projektantem mebli. Akurat trafiłem na dzień, w którym robił drewnianą tapicerkę do samochodu. Pomagałem mu i muszę przyznać, że stolarka to mnóstwo zabawy. Paweł pokazał mi, jak się rysuje projekt, pomagałem mu przy wycinaniu elementów, pilnował, żeby mi się nic nie stało. I mogłem od razu zobaczyć efekt, bo przyjechał klient i przymierzaliśmy tapicerkę w jego samochodzie. Raczej nie zostanę stolarzem, ale chcę niedługo zamieszkać w górach. Kto wie, może zrobię sobie tam szopę, w której będę coś strugał? Wtedy ta wiedza mi się przyda. Poza tym większość życia spędziłem przed komputerem i każde wyjście do ludzi jest dla mnie ciekawym doświadczeniem.

A kto spędził dzień z tobą?

Sebastian, student informatyki, który chciał zobaczyć, jak to jest rozwijać własny start-up. Kiedy zgłasza się ktoś, kto chce spędzić ze mną dzień, zwykle spotykamy się na śniadaniu w knajpie pod moim biurem i próbuję się dowiedzieć, jakie dana osoba ma oczekiwania – czy chce uczestniczyć w moim dniu aktywnie, czy może raczej obserwować. Potem idziemy do pracy. Mamy z zespołem biuro, nie zawsze wszyscy tam jesteśmy, ale dwa razy w tygodniu staramy się spotkać. Dla ludzi to często jest szok, kiedy widzą, jak biuro funkcjonuje. Czasem zebrania mamy podczas wspólnego gotowania posiłków, gdzieś tam wala się xbox, na którym można sobie pograć, ale nikt tego nie robi, bo praca jest ciekawsza. Programiści używają też specyficznego języka. Komunikujemy się za pomocą gifów albo cytatów z kreskówek. Jak ktoś ich nie oglądał, to nie zrozumie, o czym mowa. Wyjaśniam to wszystko, mówię, nad czym teraz pracujemy, kto w zespole czym się zajmuje. Potem idziemy na obiad, wtedy odwiedzający może zadawać pytania – jak zacząć start-up albo jakie książki mogę polecić. Nie planuję tego dnia jakoś szczególnie. Jeżeli są jakieś niemiłe sytuacje, problemy, to ich nie ukrywam. Ludzie często idealizują daną pracę i taki wspólnie spędzony dzień może obnażyć to, jak naprawdę wygląda – pokazać zarówno pozytywne, jak i negatywne strony.

Rozwijasz serwis internetowy Lifetramp, przez który możemy umówić się z kowalem, pisarką książek dla dzieci czy projektantem gier komputerowych i spędzić z nimi dzień. To ma pomóc nam sprawdzić, czy dany zawód nam odpowiada?

Ma przede wszystkim inspirować. Rejestrujemy się na stronie, przeglądamy profile mentorów – jest ich już kilkadziesiąt – czytamy wywiady z nimi. Są ludzie z całego świata – od Kuala Lumpur po Kanadę – ale najwięcej jest z Warszawy i Krakowa, bo tam zaczynaliśmy. Żeby się umówić na spotkanie, trzeba mieć zaproszenie do serwisu, można poprosić nas o nie na Facebooku. Patrzymy, jakie mentor ma wolne terminy, bukujemy konkretny dzień, mentor akceptuje spotkanie lub nie. Jeżeli nie, musi powiedzieć dlaczego. To nie jest kurs, na którym w jeden dzień nauczę się być stolarzem. Spędzając z nim czas, zobaczę, co dokładnie w pracy robi, sprawdzę, czy lubię zapach drewna, czy jest ryzyko stracenia palców. Jeżeli potem rzeczywiście będę chciał podążać tą ścieżką, ta osoba może mi polecić, gdzie szukać materiałów, opowiedzieć, jak się uczyła. Chciałbym, żeby Lifetramp dawał ludziom wiarę, że mogą w każdej chwili zmienić swoje życie, że pierwszy wybór drogi życiowej nie musi być ostateczny. Sprawdźmy, co nas cieszy, i wtedy podejmijmy decyzję, co tak naprawdę chcemy robić w tym momencie.

Nie chcemy już mieć jednej pracy na całe życie?

Myślę, że to się zmienia. Z prostej przyczyny – wiedza stała się ogólnodostępna. Kiedyś, jak mój tata był szewcem, to przekazywał mi tę wiedzę i ja też byłem szewcem. Nie bardzo mogłem się nią dzielić, bo miałbym konkurencję i straciłbym szanse na zarobek. Internet spowodował, że tę wiedzę może zdobyć każdy, nowych umiejętności można się nauczyć chociażby z filmików na YouTubie. Żeby zostać programistą, czasem wystarczy rok nauki. Dlatego możemy się w miarę szybko przebranżowić, kiedy praca już nam nie odpowiada. Często po studiach szybko chcemy znaleźć jakąkolwiek pracę, zdobyć komfort finansowy. Ale po latach orientujemy się, że jesteśmy nieszczęśliwi. I jeżeli mamy odwagę, próbujemy zmienić swoje życie.

Dzisiaj osoby, które dzielą się wiedzą, zyskują szacunek społeczny. To idea sharing economy – im bardziej się dzielisz, tym więcej zyskujesz. Jeżeli ktoś mnie nauczył, jak robić buty, a ja po jakimś czasie otworzę swój zakład szewski w okolicy, to będę pamiętał o osobie, która mnie uczyła. I jak będę miał klienta ze zleceniem, którego nie będę umiał zrealizować, odeślę go do tamtego. W ten sposób tworzy się lokalna społeczność ludzi, którzy sobie pomagają nawzajem.

Taka zawodowa elastyczność rodzi niebezpieczeństwo, że wszyscy będą specjalistami od wszystkiego.

Z jednej strony tak, ale z drugiej – w pracy spędzamy 80 proc. swojego czasu, więc ważne, żeby sprawiała nam radość. Chyba wolałbym, żeby moje mieszkanie było wyremontowane przez kogoś, komu się chce to robić, nawet jeżeli jeszcze się trochę uczy, niż przez kogoś, kto jest już znudzony, nie interesuje go moje mieszkanie, bo ma umowy na remontowanie wielkich hoteli.

Ciekawe, że wspominasz akurat o remontowaniu mieszkania, bo w serwisie Lifetramp dominują tak zwane zawody kreatywne. Wszyscy chcą być fotografami i projektować ubrania?

Takie osoby na razie się do nas zgłosiły. Moim zdaniem każda praca może coś wnosić do życia. Nawet spędzenie dnia ze sprzedawcą w kiosku może być ciekawe dla kogoś, kto zastanawia się, czy na swoim osiedlu otworzyć kiosk. Inna sprawa, że w Polsce nie ma szacunku do wielu prac. Polacy często patrzą z góry na przykład na śmieciarzy. Spędziłem trochę czasu w Anglii i zaobserwowałem, że ludzie mają więcej szacunku do takich zawodów. W myśl zasady: ja bym nie chciał tej pracy wykonywać, więc szanuję cię za to, że robisz to, czego ja nie chciałbym robić. Lifetramp w założeniu ma uczyć szacunku dla wszystkich zawodów.

Ale w jaki sposób, skoro nie mamy możliwości spędzenia dnia z elektrykiem czy kierowcą tira?

Zapraszam do zgłaszania się. Żeby zostać mentorem, wystarczy do nas napisać. Liczy się tylko to, żeby dana osoba była otwarta i kochała to, co robi. Weryfikujemy to wywiadem.

Nie musi się z tego utrzymywać?

Jeżeli jesteśmy dobrzy w tym, co robimy, to zwykle znajdzie się ktoś, kto będzie chciał za to zapłacić. I to jest najfajniejszy schemat. Robię coś, co lubię, dostarczam jakąś wartość, a pieniądze pojawiają się przy okazji. To mogą być najdziwniejsze rzeczy. Niedługo będę rozmawiał z osobą, która maluje na starych metalowych płytach peerelowskie obrazki, sprzedaje je w Nowym Jorku i z tego żyje.

Staramy się, żeby mentorzy zarabiali już jakieś pieniądze, ale nie jest to warunkiem koniecznym. Są osoby, które dopiero zaczynają. Ostatnio rozmawiałem z Olą i Radkiem, którzy otwierają piekarnię croissantów w Katowicach. Rzucili pracę w korporacji, zaczęli jeździć po świecie, spędzili miesiąc we Francji. Ola specjalnie nauczyła się francuskiego, żeby tam pojechać, zobaczyć, jak wygląda praca w piekarni, nauczyć się robić croissanty, które pieką się 19 godzin. Nie otworzyli jeszcze, ale jeżeli ktoś teraz spędzi z nimi dzień, może zobaczyć, jak wyglądają zmagania z urzędami, sanepidem. To też jest ważne.

Wspólne spędzanie dnia jest za darmo?

Na razie tak, ale prosimy, by użytkownicy postawili mentorowi lunch. Myślimy o wprowadzeniu opłat, ale to nie będą zwykłe opłaty. Ten projekt miał być w założeniu społeczny, jednak wiemy, że jeżeli urośnie do większych rozmiarów, pojawi się problem z osobami, które umawiają się i nie przychodzą, jeżeli nie będzie finansowej motywacji. Więc wymyśliliśmy system crowdfundingowy. Większość mentorów potrzebuje pieniędzy na jakiś cel wspierający ich styl życia – malarz zbiera na wystawę, szef baru zbiera na parking dla rowerów. I użytkownicy, odwiedzając te osoby, dokładają cegiełkę do ich celów. Kwoty mentorzy będą sobie sami ustalać, ale chcemy, żeby nie były wyższe niż równowartość lunchu. Dużo osób zadeklarowało też, że chce zbierać na cele charytatywne.

Jakie zawody cieszą się największą popularnością?

Tak zwani kraft makersi, osoby, które coś tworzą własnymi rękoma: stolarz, kowal, projektantka butów. Najchętniej umawiają się z nimi osoby, które pracowały wcześniej w dużych firmach i prawie już nie wierzyły, że mogą robić coś innego. Takie osoby interesują się też często właścicielami barów czy restauracji. Niektórzy z użytkowników serwisu już podejmują decyzję o zmianie życia, nawiązują relacje.

I nie są to relacje wyłącznie na Facebooku. To też jest cel Lifetrampa? Wyciągnąć ludzi sprzed komputerów?

Wiele osób na początku mówiło nam: „Lifetramp to fajny pomysł, ale zróbcie to online. Niech ludzie przychodzą do pracy z kamerami, a potem wrzucają nagrania na swój profil. Kto będzie chciał rzeczywiście do nich chodzić?”. Jednak moim zdaniem właśnie ten kontakt osobisty jest najważniejszy. Ludzie już zaczynają dostrzegać, że każda technologia tworzy tyle samo problemów, ile rozwiązała. Na przykład Facebook miał w założeniu łączyć ludzi i to się udało, ale po jakimś czasie okazało się, że te relacje są bardzo płytkie (dzwoni telefon).

[...]

I wtedy wymyśliłeś Lifetrampa?

Sam pomysł powstał wcześniej, podczas podróży służbowej do Japonii. Dużo podróżowałem po świecie i zauważyłem, że z tych podróży najmilej wspominam spotkania z ludźmi poznanymi przez B&B i Couchsurfing. Często pozwalali mi doświadczyć miejsca w dużo ciekawszy sposób, niż gdybym zwiedzał je jak zwykły turysta. Zwiedzając Tokio, byłem całkowicie zafascynowany tym miastem. Pomyślałem, że mogę pochodzić po nim i porobić zdjęcia budynków, ale cudownie by było, gdybym mógł iść na jeden dzień do kucharza w barze sushi i pomagać mu, zobaczyć, jak to jest.

Pomysł ewoluował w bacówce. Pomyślałem, że to też może być fenomenalne doświadczenie także lokalnie. Taki klasyczny couching zawodowy często nie spełnia swojego zadania, dlatego że proponuje nam rozwiązania teoretyczne. A jeżeli czegoś nie spróbujemy, nie doświadczymy na własnej skórze, nie będziemy wiedzieć, czy naprawdę chcemy się tym zajmować.

Na Zachodzie bardzo popularne są gap yeary, kiedy młodzi ludzie biorą sobie po studiach rok przerwy, żeby zdecydować, co chcą robić w życiu. Tylko że w praktyce taka osoba podróżuje rok po Europie lub Azji, bawi się na imprezach, wrzuca mnóstwo zdjęć na Facebooka i tyle. Lifetramp może im realnie pomóc znaleźć swoje miejsce.

Ludzie po studiach nie mają pomysłu na życie?

Bardzo często. Jest ogromne oczekiwanie ze strony rodziny, otoczenia, żeby jak najszybciej podjąć decyzję. Pamiętam, jaki to był dla mnie stres. Rodzice chcieli, żebym już w drugiej klasie liceum wiedział, co chcę w życiu robić. A skąd ja mam to wiedzieć? Jeszcze niczego nie spróbowałem! Informatyka to był mój wybór, aczkolwiek moi rodzice oboje są informatykami, więc myślę, że pozostałem pod ich dużym wpływem. Nie żałuję, bo to, że dorastałem w takim domu, dało mi przewagę w świecie informatyki, przesiąkłem tą wiedzą. Ale kto wie, co by było, gdybym się wychował w rodzinie weterynarzy? [...]

I co będzie za siedem lat?

Coraz więcej osób mówi otwarcie, że nienawidzi komputerów, ma awersję do technologii. Nie odwrócimy się od niej całkowicie, ale możemy używać jej bardziej świadomie. Myślę, że przyszłość należy do lokalnych społeczności. W pewnym momencie wszyscy rzucili się na supermarkety, a teraz znowu lubią zrobić zakupy na bazarku pod domem.

Ludzie zaczną bardziej świadomie wybierać nie tylko to, co chcą robić, kim chcą być, ale także to, gdzie chcą mieszkać. Myślę, że może nie za siedem, ale za kilkadziesiąt lat granice będą miały mniejsze znaczenie. Chciałbym żyć w świecie, w którym to państwa zabiegają o obywateli, oferując im pewien styl życia, a oni mają wolny wybór. Jeśli chcę płacić wysokie podatki, lubię saunę i renifery, to jadę do Finlandii, jeśli chcę mieszkać na plaży, jadę do Hiszpanii. To się już powoli dzieje w Unii Europejskiej.

To jest trend mocno związany z filozofią turysty Baumana. Według tej teorii wszyscy jesteśmy „turystami”, którzy podróżują przez życie. Przeżywają przygody, zbierają wrażenia. I tak naprawdę to te doświadczenia nas definiują. Lifetramp wpisuje się w te trendy i dlatego wierzę, że spodoba się ludziom.

Ćwiczenie 19

Masz szansę wziąć udział w Lifetrampie.

1. Z jakimi profesjonalistami chciał(a)byś się umówić? Uzasadnij swoje wybory.

2. Jak chciał(a)byś, żeby takie dni wyglądały?

3. Czego chciał(a)byś się nauczyć i dowiedzieć?

4. Co mógłbyś/mogłabyś zaoferować innym w tym programie?

Wypowiedz się pisemnie (ok. 100 słów) lub ustnie.

Ćwiczenie 20

a) Co można...? Połącz linią podane czasowniki i rzeczowniki i utwórz nazwy czynności.

fedrować

fastrygować

zagniatać

lepić

układać

kuć

krochmalić

wić

grawerować

lakierować

pleść

zelować

stroić

robić

układać

żelazo

węgiel

nadwozie

płytki

sukienkę

wylewkę

fortepian

buty

pościel

wieniec

parkiet

koszyk

ciasto

napis

pierogi

b) Jak nazywają się osoby wykonujący te czynności zawodowo? Podaj nazwy męską i żeńską (jeśli istnieją).

c) Wymień kilka nazw zawodów osób wykonujących pracę fizyczną lub pracę umysłową.

Ćwiczenie 21

a) Jak nazywają się rzemieślnicy? Do opisanych czynności dobierz z ramki odpowiednie nazwy zawodów. Uwaga, osiem nazw nie pasuje do żadnej czynności.

a) odlewa z metalu dzwony – ..........................

b) wyrabia z metalu różne przedmioty, np. bramy, podkuwa konie itd. – ..........................

c) naprawia zepsute zamki w drzwiach, dorabia klucze itp. – ..........................

d) wyrabia skórzane paski, portmonetki itp. – .............................

e) wyrabia przedmioty ze skóry, np. uprząż, siodła – .......................

f) robi i naprawia buty – ..........................

g) wyrabia meble i inne przedmioty z drewna – ..........................

h) tworzy drewniane elementy konstrukcji, np. domów – ..........................

i) buduje i naprawia łodzie, jachty, kutry – ..........................

j) zajmuje się pokrywaniem dachów, np. dachówkami i naprawianiem dachów – ..........................

k) buduje lub naprawia gitary, skrzypce itp. – .............................

l) wyrabia wędliny – ..........................

m) robi czapki – ..........................

n) tworzy kompozycje kwiatowe – ..........................

o) wykonuje okulary – ..........................

b) Czym zajmują się pozostali rzemieślnicy?

Ćwiczenie 22

Obejrzyj skecz Kabaretu Moralnego Niepokoju pt. Praca dla Gwidona (np. na stronie www.youtube.com/watch?v=aVnKRO-Y6pQ) i zgodnie z jego treścią zaznacz prawidłowe odpowiedzi.

1. Gwidon szuka pracy ponieważ

a) potrzebuje pieniędzy na życie.

b) potrzebuje pieniędzy, żeby odkupić koledze zniszczony fotel.

c) musi oddać koledze pożyczone pieniądze.

2. Gwidon odrzuca pierwszą ofertę ponieważ

a) jest rzetelny, ale niestety był karany.

b) nie był karany, ale nie jest zbyt rzetelny.

c) nie jest rzetelny i był karany.

3. Oferta, w której jego wady stają się zaletami i są poszukiwane przez pracodawcę to:

a) praca pracownika ochrony.

b) praca sprzedawcy piwa.

c) praca rozbrajającego miny.

4. Kreatywność to cecha, której wymaga pracodawca szukający

a) general menagera.

b) osoby składającej długopisy.

c) osoby w stopniu generała.

5. Praca w hipermarkecie wymaga

a) umiejętności segregowania towaru i punktualności.

b) akceptacji niskiej pensji i niekorzystania z toalety przez wiele godzin.

c) braku umiejętności dochodzenia swoich praw w sądzie.

6. Urząd skarbowy szuka do pracy byłego właściciela agencji towarzyskiej, ponieważ tylko taka osoba

a) potrafi ogarnąć bałagan panujący w urzędzie.

b) ma odpowiednie doświadczenie zajmowaniu się cudzymi pieniędzmi.

c) jest równie uczciwa jak urzędnicy skarbówki.

7. Gwidon i jego kolega

a) nie znaleźli wśród ofert idealnej dla nich pracy.

b) uznali, że każdy z nich ma inny gust i inne potrzeby.

c) stwierdzili, że najlepsza dla nich będzie praca chippendalesa.

Ćwiczenie 23

Przeczytaj fragment artykułu Czarna robota i zaznacz w tabeli pod tekstem prawidłowe odpowiedzi.

Ewa Wilk, [współpr.] Aleksandra Żelazińska

Czarna robota

(fragment artykułu z „Polityki”, 24.02.2015)

Polscy internauci wynaleźli nowy hit, na świecie szerzej nieznany: czarne listy pracodawców. Czy to przejściowa moda, czy też sygnał groźnego podziału na my pracujący i oni krwiopijcy?

Tworzenie czarnych list to zjawisko świeżutkie, zaczęło się ledwie z końcem ubiegłego roku. Zwykle to anonimowe wpisy. Autorzy przedstawiają się jako byli pracownicy, ale też obecni albo potencjalni.

Człowiek ubiegający się o kierowniczą posadę dostaje do podpisu umowę o dzieło. Kelnerce proponują 5 zł za godzinę. Szef wyzywa od debili. Molestuje. Obowiązkowe nadgodziny. Przymusowe bezpłatne urlopy. Brak odzieży ochronnej. Obowiązki mijają się z treścią umów i ustaleniami z rozmów kwalifikacyjnych. Pracodawca nie płaci. Nie płaci. Nie płaci…

Wygląda, że to oryginalny polski wynalazek facebookowy. W sieciowych kategoriach sukcesu – hit z liczbą fanów około 200 tys. Porównywalny może z czarną listą zakupów, która od roku „prezentuje analizy składów umieszczonych na opakowaniach produktów oraz własne wnioski i opinie o nich” (blisko 195 tys. fanów). W krajach Unii wszelkie czarne listy przeważnie są zakazane – ochrona danych osobowych.

Założyciele kolejnych polskich forów nie mają wątpliwości, że działają w dobrej sprawie. Stanowczo chronią również swoją anonimowość. – Nie chciałabym, żeby mój pracodawca wiedział, czym się zajmuję po godzinach, bałabym się, że stracę pracę i trudno mi będzie znaleźć inną. Mówiąc ogólnie – pracuję w dziale HR – mówi założycielka strony z Krakowa i okolic. Wpadła na ten pomysł, gdy jedna z jej znajomych nie otrzymała wynagrodzenia, a w internecie był już pierwowzór – lista z Katowic. – Moja znajoma samotnie walczyła w sądzie, nie miała nawet gdzie się wyżalić.

O to w zakładaniu tych czarnych list chodzi: żeby było gdzie wylać rozgoryczenie, wściekłość, poczucie poniżenia. Ostrzec innych: nie szukajcie tam pracy. Sprowokować jakieś konsekwencje. – Dotarły do nas informacje, że lokalnymi szefami dużej firmy zainteresowała się centrala, zaczynają przeprowadzać kontrole. I o to właśnie chodzi nam najbardziej: żeby pracodawcy przestali czuć się bezkarni – deklaruje krakowianka.

– Rzecz nie w oczernianiu pracodawców, ale w tym, by obie strony były świadome swoich zobowiązań i praw – mówi administrator stron z Warszawy i Częstochowy (studiuje administrację; mówi, że inni założyciele to często prawnicy lub studenci prawa).

Założyciel listy z Trójmiasta w (anonimowym) wywiadzie dla portalu wgospodarce.pl: „Należy edukować ludzi, motywować do działania i korygować naiwność. Uświadamiać, że są warci znacznie więcej niż umowa-zlecenie podpisywana co miesiąc za 400 zł, co wiąże się z minimalnymi składkami i rujnuje całkowicie ich przyszłość emerytalną i społeczną”.

Dostaje się na tych stronach nie tylko pracodawcom. „Urzędy pracy istnieją po to, żeby ludzie tam pracujący mieli pracę. To jedyny cel ich istnienia”. „Znam kolegę, co ma ciocię w UP. Jak się pojawi jakaś atrakcyjna oferta, to pierwszeństwo mają: pracownicy i ich rodziny, potem znajomi ich rodzin, potem znajomi znajomych ich rodzin, a jeśli już naprawdę wszyscy mają pracę, to dopiero ogłoszenie idzie na tablicę. Raz z ciekawości przeglądałem – ponad połowa jest za minimalną krajową”.

Dostaje się niekiedy Państwowej Inspekcji Pracy (że niewiele może) i bardzo często sądom. – Ludzie – mówi założycielka z Krakowa – nie decydują się na oficjalne skargi, bo w ich ocenie takie sprawy toczą się latami, nie warto ciągać się po sądach przez trzy lata dla 1,5 tys. zł. Nie decydują się na to też ze strachu – mobbing na przykład trudno udowodnić. Obawiają się, że będą mieli nieprzyjemności, że nie znajdą potem pracy w wybranej branży. Grożenie i straszenie jest powszechne. [...]

Można te czarne listy oczywiście zlekceważyć, spodziewając się, że to jedna z wielu efemerycznych mód internetowych. Niektórzy pracodawcy próbują walczyć, dotrzeć do administratorów. Jedni proszą po dobroci, by wpisy usunąć, inni zgłaszają obsłudze serwisu, że doszło do przekłamań. Jeśli to nie skutkuje – grożą sądem albo policją. I choć polskie sądy rzadko dopuszczają dowody na zniesławienie pochodzące z serwisów społecznościowych, to facebookowych śmiałków już sama groźba pozwu czasem odstrasza. – Kilka osób, które założyły tego typu profile, pytało już mnie: Co mam zrobić, jak mi grożą sądami? Usunąć stronę? – mówi założyciel z Trójmiasta. Przestrzega też przed profilami zakładanymi przez nastolatków dla zabawy. Przyznaje, że sam usuwa posty, gdy okaże się, że menedżer rozszyfrował, kto je wysyła i grozi takim osobom. Lub wtedy gdy pracownik donosi, że jest nękany i prześladowany.

Jeremi Mordasewicz, znany biznesmen, obecnie doradca zarządu Konfederacji Lewiatan, powiada, że wśród pracodawców kiedyś rozważano lustrzany pomysł: stworzyć czarną listę pracowników. Ot, ktoś zatrudnia księgową i po czasie okazuje się, że położyła już sześć firm, ma za sobą wyrok, ale sprawę okrywa tajemnica, bo pracodawcy takimi wpadkami niechętnie się chwalą. Pomysł internetowego pręgierza rozbił się jednak o pytanie, jak zapewnić takiej liście wiarygodność? Tak też Jeremi Mordasewicz podchodzi do czarnych list pracodawców: – To nie jest działanie racjonalne, tam buzuje od emocji. [...]

Czarna robota

Tak

Nie

Brak informacji

1. Tworzenie jakichkolwiek czarnych list jest nielegalne.

2. Pierwszą osobą w Polsce, która założyła czarną listę pracodawców była krakowianka.

3. Osoby prowadzące takie listy wolą pozostać anonimowe.

4. Społeczeństwo zaczyna dzielić się na dwa wrogie obozy pracodawców i pracowników.

5. Problemem są nastolatki zakładające takie czarne listy dla zabawy.

6. Dzięki czarnym listom urzędy dostają sygnały o nieprawidłowościach w zakładach pracy.

7. W sądach często toczą się procesy przeciwko pracodawcom.

8. Pracodawcy są nazywani w artykule krwiopijcami.

9. Strony z czarnymi listami pomagają dać upust złym emocjom w miejscu pracy.

10. Dużo trudniej jest pracodawcom założyć czarną listę pracowników niż pracownikom czarną listę pracodawców.

Ćwiczenie 24

Odpowiedz na pytania do tekstu Czarna robota.

Ćwiczenie 25

Wypisz zalety i wady tworzenia w Internecie czarnych list pracodawców. Uzasadnij swoje zdanie.

Zalety

 Wady 

Ćwiczenie 26

a) Która z poniższych czarnych list (nieuczciwych osób lub firm) jest Twoim zdaniem potrzebna, a jej utworzenie jest dobrym pomysłem. Uzasadnij swoje zdanie.

1. Pracodawców.

2. Pracowników.

3. Firm.

4. Agencji pracy.

5. Allegrowiczów (lub innych sprzedających w serwisach internetowych).

6. Banków.

7. Deweloperów.

8. Lekarzy.

9. Gości hotelowych.

10. Produktów.

11. Opiekunek.

12. Restauracji.

13. Biur podróży.

b) Podaj własne pomysły na czarne listy, które mogłyby być przydatne.

c) Czy Twoim zdaniem powinny powstawać na zasadzie przeciwieństwa do czarnych list także białe listy, a jeśli tak, to jakie? Uzasadnij swoje zdanie.

Ćwiczenie 27

Czy Twoim zdaniem tworzenie czarnych list jest dobrym pomysłem? Jeżeli tak, to jakie powinny powstawać? Uzasadnij swoje zdanie. Wypowiedz się w formie pisemnej lub ustnej.

Ćwiczenie 28

W podanych zdaniach uzupełnij brakujące przyimki.

1. Tworzenie czarnych list zaczęło się ledwie ..... końcem ubiegłego roku.

2. Zjawisko to może zapowiadać ostry podział ......... wykorzystywanych pracujących i pracodawców-krwiopijców.

3. Dzisiaj pracownikom często oferuje się tylko umowę ......... dzieło.

4. Wiele osób dostaje jedynie określoną stawkę ......... godzinę.

5. Często zakres obowiązków rozmija się ......... ustaleniami ......... rozmów kwalifikacyjnych.

6. Zgłaszane są także przypadki mobbingu, zmuszania ........ nadgodzin, wyzywania ........ debili czy wysyłania ........ przymusowe bezpłatne urlopy.

7. Założyciele forów uważają, że działają ......... dobrej sprawie i podkreślają, że chodzi im przede wszystkim ......... to, żeby regularnie przeprowadzano kontrole ......... podejrzanych firmach.

8. Chcą uświadamiać, motywować ......... działania i dawać nadzieję ......... przyszłość.

9. Rzecz ...... tym, że konfliktów w pracy często nie traktuje się poważnie.

10. Ludzie rzadko składają oficjalne skargi, bo ......... ich ocenie takie sprawy długo trwają, nie chcą latami ciągać się ......... sądach, a poza tym boją się, że nie znajdą potem pracy ......... swojej branży.

11. Pracodawcy są przekonani, że na listach dochodzi ..... przekłamań, jedni proszą ........... usunięcie wpisów po dobroci, inni gromadzą dowody ......... zniesławienie i wnoszą sprawę ......... sądu.

12. Obie strony rzadko mogą liczyć ..... pomoc państwa i regulację wielu kwestii, choć sprawa jest pilna, a wśród wszystkich zainteresowanych buzuje ..... emocji.

Ćwiczenie 29

Znajdź w Internecie poniższą piosenkę i uzupełnij ze słuchu brakujące wyrazy.

Kabaret Starszych Panów

Ech, szef, szef i ja

Pocałuj mnie w usta

i (1) ..............., piękna (2) .......!

Już czara szczęścia pusta –

wypite już do (3) ......... .

Ze łzami ci ładnie –

choć (4) ........... puścił tusz –

lecz tego, co go zbraknie,

ty nie zastąpisz już.

Ech, szef, szef i ja!

Taką wierność kto dziś zna? 

Serca dwa – jedna (5) ........... – 

ech, to ja, ech, i mój szef! 

Ech, szef, szef i ja! (6) ........... wierność kto dziś zna? 

Serca dwa – jedna (7) ........... – 

ech, to ja, ech, i mój szef! 

Twój (8) ......... mnie nie dziwi – 

bo jestem w typie (9) ......... . 

Być mogliśmy szczęśliwi – 

lecz na (10) ........... miejscu stań. 

Gdy zdejmą nam szefa – 

ja pójdę tam gdzie szef. 

No, (11) ........... już Stefa! 

No, nie płacz już psiakrew! 

Ech, szef, szef i ja! 

Mnie jednego teraz ma. 

Ranny to dzisiaj (12) ......... – 

ale zawsze on mój szef – 

Ech, szef, szef i ja! 

Mnie (13) .............. teraz ma. 

Ranny to dzisiaj (14) ......... – 

ale zawsze on mój szef – 

Już schowaj te piersi – 

(15) ............. słodki mak. 

To przecież nie my pierwsi 

się rozstajemy tak. 

Mnie (16) ............. nie mija 

do pieszczot twych jak plusz – 

lecz nie ma to jak przyjaźń 

dwóch hardych, (17) ............. dusz!

Ech, szef, szef i ja! 

Taki (18) ............. kto dziś zna?

Czarna brew, jasna brew

ech, to ja, ech, i mój szef!

Ech, szef, szef i ja! 

Taki (19) .......... kto dziś zna?

Czarna brew, jasna brew

ech, to ja, ech, i mój szef!

Za biurkiem mym siędzie 

znów jakiś (20) ............. gość – 

i znowu ci w urzędzie 

uroczo będzie dość. 

Lecz czasem – powiedz – 

(21) ............. parę łez, 

że wierny choć nie tobie – 

ktoś komuś wierny jest. 

Ech, szef, szef i ja! 

Dwie sylwetki (22) ............. mgła – 

z szefem w deszcz, z szefem w (23) ............. – 

czy na wozie, czy pod (24) .............!

Ech, szef, szef i ja! 

Dwie sylwetki (25) ............. mgła – 

z szefem w deszcz, z szefem w (26) ............. –

Czy na wozie, czy… ech!

Ćwiczenie 30

Przeczytaj raz jeszcze tekst piosenki i napisz w imieniu adresata list / e-mail

a) skierowany do ukochanej,

b) skierowany do ukochanego szefa, opowiadając własnymi słowami o poruszonych kwestiach.

Ćwiczenie 31

a) Wypisz cechy dobrego szefa i złego szefa. Na podstawie własnego doświadczenia lub zasłyszanych przypadków podaj przykłady ich typowych zachowań, sposobów podejmowania decyzji, metod pracy itp.

Dobry szef

  Zły szef  

b) Scharakteryzuj szefa, jakiego chciał(a)byś mieć.

Ćwiczenie 32

Przeczytaj poniższy żartobliwy opis szefa i relacji panujących w miejscu pracy.

a) Uzupełnij tekst brakującymi wyrazami zgodnie z sensem i zasadami gramatyki.

Szef nie śpi – szef odpoczywa.

Szef nie je – szef (1) ................... siły.

Szef nie pije – szef degustuje.

Szef nie flirtuje – szef szkoli personel.

Szef nie wrzeszczy – szef dobitnie (2) ................... swoje poglądy.

Szef nie drapie się w głowę – szef rozważa decyzje.

Szef nie zapomina – szef nie zaśmieca (3) ................... zbędnymi informacjami.

Szef nie myli się – szef (4) ................... ryzyko.

Szef nie krzywi się – szef uśmiecha się bez entuzjazmu.

Szef nie jest tchórzem – szef (5) ................... roztropnie.

Szef nie jest nieukiem – szef przedkłada twórczą praktykę nad bezpłodną teorię.

Szef nie bierze łapówek – szef (6) .................. dowody wdzięczności.

Szef nie lubi plotek – szef uważnie wysłuchuje opinii pracowników.

Szef nie ględzi – szef (7) ................... swoimi refleksjami.

Szef nie kłamie – szef jest dyplomatą.

Szef nie powoduje (8) ................... drogowych – szef ma kierowcę.

Szef nie jest uparty – szef jest konsekwentny.

Szef nie znosi wazeliniarzy – szef premiuje pracowników lojalnych.

Szef nie zdradza swojej żony – szef (9) ................... w delegacje.

Szef się nie spóźnia – szefa zatrzymują (10) ................... sprawy.

Kto przychodzi do szefa ze swoimi przekonaniami – wychodzi z przekonaniami szefa.

Kto ma przekonania szefa – robi karierę.

Jeśli chcesz żyć i pracować w spokoju – nie (11) ................... szefa w rozwoju.

Szanuj szefa (12) ................... – możesz mieć gorszego.

b) Jak rozumiesz wyrażone tutaj opinie? Co o nich sądzisz?

Ćwiczenie 33

a) Uporządkuj podane frazeologizmy w tabeli oraz wyjaśnij ich znaczenie.

Znaczenie pozytywne

Znaczenie negatywne 

b) Czy któreś z określeń jest neutralne lub jego znaczenie zależy od sytuacji?

.................................................................................

Ćwiczenie 34

W poniższych zdaniach zastąp podkreślone fragmenty odpowiednimi idiomami z ćwiczenia 33. Podaj wszystkie możliwości.

1. Nie ma co narzekać, tylko trzeba zabrać się do pracy. To samo się nie zrobi!

2. Ania nie ma rodziny, bo zajmuje się tylko swoją pracą.

3. Ten malarz pokojowy jest bardzo pracowity i rzetelny. Zawsze zrobi wszystko szybko, na czas i perfekcyjnie.

4. Nawet go o nie proś o pomoc, to nie ma sensu. On nic nie potrafi dobrze zrobić i wszystko psuje.

5. Tego nie da się tak szybko zrobić, bo to wymaga dużo cierpliwości i precyzji.

6. Zadzwoń do pana Kazia, on potrafi wszystko świetnie i szybko naprawić.

7. Zaharowuję się, ale nikt tego nie docenia.

8. W wielu krajach najgorszą pracę wykonują imigranci.

9. Praca opiekunki to ciężka i niewdzięczna praca.

10. Ja zajmę się organizacją konferencji od strony finansowej, a Twoim zadaniem będzie wysłanie zaproszeń do uczestników konferencji, zebranie wszystkich druków i wydanie zaświadczeń.

Ćwiczenie 35

Ułóż zdania z podanymi zwrotami.

minąć się z powołaniem → .....................................

nawał pracy → .....................................................

praca wre → ........................................................

starać się o pracę → .............................................

znaleźć pracę → ...................................................

warunki pracy → ..................................................

roboty przymusowe → ...........................................

wyjechać za chlebem → .........................................

zarabiać na boku → ...............................................

żyć z pracy rąk → ..................................................

rozkręcać własny biznes → .....................................

pracować jak wół → ...............................................

pracować na czarno → ...........................................

pracować jak maszyna → ........................................

robić coś w pocie czoła → .......................................

ubranie robocze → ................................................

złożyć wymówienie → .............................................

wyrzucić kogoś z pracy → .......................................

zwolnić kogoś → ....................................................

zarabiać na życie → ................................................

Ćwiczenie 36

Przeczytaj poniższe zwroty i wyjaśnij ich znaczenie synonimem lub opisowo.

umowa-zlecenie – ...................................................

umowa o dzieło – ....................................................

praca na pełny etat – ..............................................

praca na pół etatu – ...............................................

praca dorywcza – ...................................................

praca zlecona – ......................................................

umowa o pracę – ....................................................

praca naukowa – ....................................................

praca fizyczna – ......................................................

praca umysłowa – ...................................................

prace polowe – .......................................................

prace ziemne – .......................................................

syzyfowa praca – ....................................................

wolny zawód – ........................................................

Ćwiczenie 37

Napisz 10 dobrych rad, jak nie zostać pracoholikiem.

1. ...................................................................

2. ...................................................................

3. ...................................................................

4. ...................................................................

5. ...................................................................

6. ...................................................................

7. ...................................................................

8. ...................................................................

9. ...................................................................

10. ..................................................................

Ćwiczenie 38

Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami złożonymi. Ich wyrazy składowe podano w nawiasach.

1. Urodziłem się w .......................... (liść + padać) 1992 roku.

2. Czy to podręcznik do języka polskiego dla .......................... (obcy + kraj) czy dla Polaków?

3. Moi sąsiedzi mają na imię, żona ............................ (Bóg + sława), a mąż ............................ (broń + sława).

4. On może jest ................................ (mało + mówić), ale ................................ (wiara + godny).

5. W sobotę z kolegami z pracy jedziemy na ............................ (grzyby + brać).

6. Czy masz zapasowy ...................... (długo + pisać) albo ołówek?

7. Te dokumenty należy dostarczyć do ................... (sam + rządzić) powiatowego przed ................... (wielki + noc).

8. Ona zawsze rozwiązuje wszystkie .......................... (łamać + głowa) w .......................... (oko + mgnienie).

9. Czy Tomek to ten ............................ (rudy + broda), czy ten .......................... (czarny + włosy) chłopak?

10. Mój ............................ (praca + dawać) zlecił mi bardzo .......................... (praca + chłonąć) i .......................... (czas + chłonąć) projekt.

11. Ta ......................... (jasny + brązowy) ......................... (mebel + ściana) jest trochę .......................... (stary + modny).

12. Mój .......................... (wspólny + lokator) jest strasznym .......................... (mama + syn).

Ćwiczenie 39

Wypowiedz się na temat jednego z podanych poniżej aforyzmów i przysłów (ok. 150-200 słów).

1. „Żadna praca nie hańbi”. (przysłowie polskie)

2. „Nauką i pracą ludzie się bogacą”. (przysłowie polskie)

3. „Leniwemu zawsze święto”. (przysłowie rosyjskie)

4. „Pieniądze mają czarodziejską moc: z nimi nikt nie jest samotny”. (Paulo Coelho)

5. „Więcej mamy lenistwa w umyśle niż w ciele”. (François de La Rochefoucauld)

6. „Najdokładniej poznaje się życie, zarabiając na nie”. (Lidia Jasińska)

7. „Co ważniejsze dla sukcesu: talent czy pracowitość? A co ważniejsze w rowerze: przednie czy tylne koło?” (George Bernard Shaw)

8. „Praca chroni nas przed potrójnym złem: nudą, występkiem i głodem”. (Wolter)

9. „Ciężka praca nie daje ciężkich pieniędzy”. (Andrzej Majewski)

10. „Szczęście: praca plus umiejętność trzymania języka za zębami”. (Albert Einstein)

2. Dokumenty, pisma, pisemka...

Ćwiczenie 40

Przeczytaj podane fragmenty zdań.

a) Określ wszystkie typy pism, w jakich można ich użyć (podania, umowy, skargi, wezwania, reklamacje, oświadczenia, zaświadczenia itd.).

b) Dokończ poniższe zdania, stosując je w wybranych pismach.

Zwracam się z uprzejmą prośbą o ..................................... .

W związku z ................................................................... .

Prośbę mą motywuję tym, że ............................................ .

Domagam się ................................................................. .

Niniejszym wzywam ........................................................ .

Kategorycznie ................................................................ .

Z powodu ...................................................................... .

Zakazuje się ................................................................... .

Oświadczam, że .............................................................. .

W nawiązaniu do ............................................................ .

Jestem zainteresowany .................................................... .

Z przykrością informuję, że ............................................... .

Liczę na możliwość .......................................................... .

Będę wdzięczny za ........................................................... .

Byłbym zobowiązany ........................................................ .

Prosiłbym o przesłanie ..................................................... .

W razie potrzeby ............................................................. .

Wnioskuję, aby ................................................................ .

Z góry dziękuję ................................................................ .

Zaświadczam, że .............................................................. .

W odpowiedzi na .............................................................. .

Ćwiczenie 41

a) W poniższym formularzu CV uzupełnij swoje dane.

b) Na podstawie uzupełnionego formularza napisz swój życiorys.

Ćwiczenie 42

a) Napisz idealne CV lub idealny życiorys osoby ubiegającej się o pracę na jednym z podanych stanowisk.

b) Uzasadnij swój wybór idealnego kandydata.

1. Nauczyciel matematyki w szkole podstawowej

2. Archeolog – praca na wykopaliskach w Egipcie

3. Sprzedawczyni w sklepie odzieżowym

4. Ogrodnik do rezydencji

5. Barman w klubie nocnym

6. Przewodnik po Krakowie

7. Kierowca wyścigowy

8. Dziennikarz do działu sportowego gazety

9. Stażysta do filmu kostiumowego

10. Lekarz – wyjazd na misję pokojową do Afryki

11. Księgowa w znanej firmie

12. Policjant drogówki

13. Kucharz do restauracji w hotelu pięciogwiazdkowym

14. Niania do dwójki małych dzieci

Ćwiczenie 43

Wybierz jedną ofertę z ćwiczenia 42 i napisz podanie o pracę. W razie potrzeby skorzystaj z poniższego wzoru.

Ćwiczenie 44

Pani Anna Jabłońska stara się o pracę asystentki prezesa w dużej warszawskiej korporacji. Uzupełnij jej list motywacyjny odpowiednimi informacjami stosownymi do sytuacji.

Ćwiczenie 45

Starasz się o pracę. Wybierz jedną z podanych propozycji i napisz podanie o pracę oraz list motywacyjny. Uzasadnij, dlaczego był(a)byś idealnym/-ą kandydatem/-ką.

1. Starasz się o pracę jako opiekun obcokrajowców przyjeżdżających na 2-tygodniowy wakacyjny kurs języka polskiego.

2. Znana, duża firma (wybierz interesującą Cię branżę) ogłasza nabór na płatny staż. Chcesz wziąć w nim udział.

3. Starasz się o pracę specjalisty w wyuczonym zawodzie, zgodnie z kierunkiem studiów.

4. Postanawiasz zarobić na wakacje, pracując przez jakiś czas w McDonald’s. Odpowiadasz na ogłoszenie o naborze pracowników.

5. Szukasz dorywczej pracy na kilka godzin tygodniowo. Zauważyłeś/-aś ofertę szkoły językowej szukającej native speakerów do pracy z dziećmi. Postanawiasz ubiegać się o tę pracę.

6. Chciał(a)byś zajmować się grupami turystów z Twojego kraju (oprowadzać ich po mieście, organizować rozrywki, pomagać w znalezieniu ciekawych miejsc, dobrego jedzenia, oryginalnych sklepów itp.). Chcesz dostać pracę w tym charakterze w agencji turystycznej.

7. Chciał(a)byś dorobić do stypendium, pracując przez kilka godzin dziennie w kawiarni / pubie. Odpowiadasz na ogłoszenie, które zauważyłeś/-aś w lokalu, w pobliżu uczelni.

8. Starasz się o pracę jako tłumacz na organizowanym w Polsce spotkaniu autorskim znanego pisarza / artysty z Twojego kraju.

9. Chciał(a)byś zostać wolontariuszem organizacji pożytku publicznego (pomoc dzieciom, zwierzętom, chorym itp.).

10. Starasz się o pracę w wymarzonym zawodzie, na wymarzonym stanowisku i w wymarzonym miejscu pracy.

Ćwiczenie 46

Przeczytaj opowiadanie Sławomira Mrożka pt. Hodowla, a następnie odpowiedz na pytania.

HODOWLA

Przyszedł do mnie Kogut, bardzo zdenerwowany.

– Podobno Lis zakłada hodowlę kur. To niedopuszczalne.

– Dlaczego? Hodowla to organizacja, czyli cywilizacja.

– Jak to, dlaczego. Przecież wiadomo, do czego Lisowi potrzebne są kury. To jest zbrodnicze przedsięwzięcie. Należy przeciwdziałać.

– Jak?

– Musimy rozmówić się z Lisem.

– Ja też?

– Chodź ze mną, potrzebuję cię jako świadka.

Lisa zastaliśmy przed lokalem dopiero co wynajętym. Właśnie przybijał do drzwi tabliczkę: „Hodowla drobiu. Kierownictwo: Lis”.

– Zdejm to w tej chwili! – krzyknął Kogut.

– Dlaczego? To jest solidna firma i musi posiadać swoje biuro.

– Ty, powiedz mu – zwrócił się do mnie Kogut.

– Kogut obawia się, że zakładanie hodowli drobiu przez Lisa jest niewłaściwością.

– Tak myśli? – zmartwił się Lis.

– To może wywołać reperkusje. Krytycyzm, można sądzić, uzasadniony, to znaczy pewne podejrzenia, przypuszczenia co do rzeczywistych celów przedsiębiorstwa.

– Doprawdy? A czemuż to?

– Z uwagi na twój stosunek do kur.

– Ja mam czyste intencje, a ludzie mówią byle co. Mnie chodzi o dobro kur. Pragnę im zapewnić godziwe warunki egzystencji.

– Aha, czyste intencje! – oburzył się Kogut szyderczo. – A jaki będziesz miał personel?

– Też lisy, oczywiście. Sami fachowcy.

– Proszę – zwrócił się do mnie Kogut. – Czy to nie jest bezczelność?

– Obawiam się, że Kogut ma rację. Hodowanie kur przez lisy, tego opinia publiczna nie może przyjąć bez zastrzeżeń. – Lis zamyślił się głęboko.

– Ha, jeżeli obaj jesteście tego zdania... Mogę się wycofać. Ja osobiście nie mam żadnych ambicji. Ja tylko chciałem dobrze dla kur.

– Rezygnujesz naprawdę? – zapytał Kogut z niedowierzaniem.

– Oczywiście. Tylko mi żal, że upada tak piękny projekt mający na celu dobro społeczne.

– Ustępujesz bez sprzeciwu?

– Jak mam cię inaczej przekonać, że mnie wcale nie zależy ani na interesie, ani na kierowniczym stanowisku?

– Jakoś nie mogę ci uwierzyć.

– Wobec tego załóżmy hodowlę lisów przez kury.

– Poważnie?

– Jeżeli nie wypada, żeby lisy hodowały kury, to niech kury hodują lisy. W ten sposób opinia publiczna będzie zadowolona. Ja będę poza wszelkim podejrzeniem. Tym bardziej, że ciebie mianujemy dyrektorem.

– Dlaczego mnie? – zdziwił się Kogut, ale jakoś nie za bardzo.

– Nie widzę lepszej kandydatury. Jesteś wybitnie uzdolniony, energiczny, a przy tym piękny. Dyrektor powinien mieć dobrą prezencję.

– Muszę to przemyśleć – rzekł Kogut po chwili. – Ostatnio jestem bardzo zajęty.

– Czy możemy jednak liczyć?

– Niczego nie obiecuję. Ostatnio proponują mi wiele kierowniczych stanowisk.

– To zrozumiałe. Będziemy jednak czekali.

Rozstaliśmy się. W parę dni potem przechodziłem tamtędy. Na drzwiach lokalu widniała tabliczka: „Hodowla lisów. Kierownictwo: Kogut”.

W poczekalni tłoczyły się młode, tłuste, smakowite kury.

– Czy jest pan dyrektor? – zapytałem kurę w sekretariacie.

– Zajęty. Właśnie angażuje personel. Poczeka pan?

– Nie, może innym razem.

W parku spotkałem Lisa. Siedział na ławce i czytał gazetę.

– Co porabiasz? – zapytałem.

– Na razie nic. Czekam na otwarcie tego przedsiębiorstwa – odrzekł i oblizał się.

Ćwiczenie 47

W nawiązaniu do absurdalnego opowiadania Mrożka napisz:

a) w imieniu kury podanie o pracę w sekretariacie;

b) w imieniu Koguta list motywacyjny na kierownicze stanowisko.

Wykorzystaj informacje zawarte w opowiadaniu.

Ćwiczenie 48

Napisz wybrane podanie:

a) do dziekana o możliwość zdawania egzaminu w dodatkowym terminie;

b) do szefa o podwyżkę;

c) do wybranej instytucji o stypendium zagraniczne.

Ćwiczenie 49

Pan Tomasz Sowa kupił odtwarzacz mp3. Wkrótce okazało się, że sprzęt czasem się zacina, zdarzają się też problemy z jego włączeniem. Napisz w imieniu p. Tomasza reklamację, korzystając z poniższego wzoru.

Ćwiczenie 50

Napisz wybraną reklamację towaru lub usługi.

1. Kupiłeś/-aś buty. Po pierwszym użytkowaniu na deszczu odkleiła się podeszwa.

2. Pojechałeś/-aś na wakacje z biurem podróży. Zamiast w 4-gwiazdkowym hotelu mieszkałeś/-aś w marnym motelu i generalnie warunki pobytu odbiegały od tego, co obiecywała oferta.

3. Podpisałeś/-aś umowę na zainstalowanie szybkiego łącza. Tymczasem Internet w Twoim mieszkaniu działa bez zarzutu tylko w ciągu dnia, natomiast wieczorami, kiedy łącze jest przeciążone, nie możesz z niego korzystać.

Ćwiczenie 51

Przeczytaj poniższą dowcipną reklamację Kobiety i odpowiedz na nią w imieniu serwisu technicznego.

Ćwiczenie 52

Opowiedz poniższą historyjkę obrazkową:

a) z perspektywy sąsiada z góry, b) z perspektywy sąsiada z dołu.

1.

2.

3.

4.

Ćwiczenie 53

W imieniu sąsiada z dołu napisz do administracji budynku skargę na sąsiada z góry.

Ćwiczenie 54

Przeczytaj opowiadanie Sławomira Mrożka pt. Ósmy dzień, a następnie odpowiedz na pytania.

Ósmy dzień

Pan Bóg pracował przez sześć dni, odpoczywał siódmego. Człowiek nie Pan Bóg, szybciej się męczy, więc uznał, że sobota też mu się należy jako dzień odpoczynku. To postanowienie nie spotkało się z wyraźnym sprzeciwem ze strony Instancji Najwyższej.

– Jeżeli udało się z sobotą, to może uda się z piątkiem – pomyślałem i wystosowałem do Pana Boga podanie tej treści:

„W związku ze zmęczeniem, jakie odczuwam po poniedziałku, wtorku, środzie, czwartku i piątku, proszę uprzejmie o przyznanie mi również piątku jako dnia wolnego od pracy. Homo Sapiens”.

Odpowiedzi nie było, więc uznałem, że piątek też mi przyznano.

Jednak między środą a resztą tygodnia pozostawał fatalny czwartek. Nic tak nie męczy jak praca w ostatnim dniu tygodnia pracy. Więc napisałem, tym razem śmielej:

„»Człowiek to jest trzcina myśląca« (Blaise Pascal, 1623-1662). Ja myślę, że w czwartek też nie muszę pracować”.

Teraz kończyłem pracę już w środę po południu. No, ale ta środa... Milczenie Pana Boga dodało mi odwagi.

„Domagam się likwidacji środy jako dnia roboczego. Prometeusz”.

W sprawie wtorku zbuntowałem się już otwarcie:

„»Człowiek to brzmi dumnie« (Maksim Gorki, 1868-1936). Wtorek uwłacza mojej godności. Odmawiam kategorycznie i kończę w poniedziałek”.

Nie było odpowiedzi, więc z poniedziałkiem poszło już zupełnie łatwo. Wystarczył telegram:

„Poniedziałek też wykluczony”.

Teraz miałem wolne przez siedem dni w tygodniu i byłem dumny z mojej rewolty (L’Homme revolté, Albert Camus, 1913-1960). Ale po pewnym czasie zauważyłem, że tydzień ma tylko siedem dni i dlatego więcej niż siedem dni wolnych w tygodniu mieć nie mogę. Takie ograniczenie mojej wolności wydało mi się niedopuszczalne. Zatelegrafowałem więc do Pana Boga:

„Natychmiast stworzyć ósmy dzień”.

Nie odpowiedział, co mnie ostatecznie utwierdziło w przekonaniu, że Nietzsche miał rację (Friedrich Nietzsche, 1844-1900) i Pana Boga nie ma. Ale w takim razie kto jest winien, że tydzień ma tylko siedem dni i więcej niż siedem dni wolnych w tygodniu mieć nie mogę?

Wziąłem pałę i zaczaiłem się na schodach. Jak będzie sąsiad przechodził, to mu przywalę.

Ktoś przecież musi być odpowiedzialny za moją krzywdę.

Ćwiczenie 55

Wypisz z opowiadania Ósmy dzień wyrazy i zwroty stosowane w pismach oficjalnych oraz wyrazy i zwroty potoczne użyte w nich przez Człowieka.

Wyrazy i zwroty oficjalne

Wyrazy i zwroty potoczne

Ćwiczenie 56

Napisz, stosując zwroty używane w pismach oficjalnych oraz wykorzystując informacje zawarte w opowiadaniu S. Mrożka:

a) w imieniu Człowieka, wniosek lub podanie o tydzień bez pracy;

b) w imieniu Boga, odpowiedź na ten wniosek lub to podanie;

c) skargę człowieka na brak odpowiedzi na jego pisma.

Ćwiczenie 57

Napisz wybrane ogłoszenie:

a) poszukujesz współlokatora do mieszkania;

b) poszukujesz osoby do nauki w tandemie;

c) szukasz potrzebnej książki niedostępnej w księgarniach;

d) chcesz sprzedać rower;

e) szukasz partnera/-ki na lekcje tańca;

f) twoja kotka ma małe, szukasz kogoś, kto by je wziął.

Podaj oczekiwania i warunki.

Ćwiczenie 58

Uzupełnij poniższe dokumenty zgodnie z sensem i zasadami gramatyki.

A

B

C

Ćwiczenie 59

Obejrzyj skecz Kabaretu Moralnego Niepokoju pt. Test na pracę (np. na stronie www.youtube.com/watch?v=hXd9QjFYWbw), a następnie zgodnie z jego treścią uzupełnij podane zdania.

1. Grzegorz myśli, że dostał pracę ................................., a tak naprawdę pracuje w ................................. .

2. Maksymilian otrzymał z biura pracy do wypełnienia ................................. .

3. Na pytanie, ile zna języków Maksymilian odpowiada, że ..............................., ale Grzegorz twierdzi, że .............................., bo ................................. .

4. Zdolność obsługi ............................. przez Maksymiliana jest ............................. .

5. Zdaniem Grzegorza spośród wymienionych zwierząt jego kolega jest ............................. i choć ten się temu sprzeciwia, nie skreśla innej odpowiedzi, ponieważ ............................. .

6. Maksymilian myśli, że najbardziej korzystna odpowiedź na pytanie „o której godzinie opuszczasz imprezę” to ............................., ale ............................. .

7. Na pytanie o partnera Maksymilian zaznacza odpowiedź ............... .............., ponieważ ............................. .

8. Grzegorz przeczytał słowo ............................., gdy tymczasem chodziło o „nosiciel”.

9. Maksymilian odpowiedział, że jego stosunek do najbliższych znajomych jest ............................. .

10.