Jutro klasówka ebook

 EDMUND NIZIURSKI

JUTRO KLASÓWKA

OPOWIADANIA DLA MŁODZIEŻY

WYDAWNICTWO „śLĄSK” 1966 

Okładkę i rysunki projektował Henryk Goraj

Redaktor Józef Górdziołek

Redaktor techn. Jan Frąckowiak

Korektor Maria Czerwicz

WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE

WYDAWNICTWO „ŚLĄSK” KATOWICE 1966

Nakład 40 281. Ark. wyd. 12,7. Ark.druk. 13,75. Format A5. Papier druk. mat. V/70—Al. Oddano do składania 5. 3. 1966. Druk ukończono 30. 9. 1966. Symbol 31221/L. Cena zł 20.— Katowickie Zakłady Graf. 3. Katowice, Zam. 49466 — A20 

Jutro klasówka  

 1

Miesiąc styczeń i luty tego roku zapisały się w naszej szkole jako miesiące ulgowe i olimpijskie. Ulgowe z powodu choroby pana Kwasa. Zaraz po feriach świątecznych pan Kwas zachrypł, a potem stracił głos, i był nieczynny pedagogicznie przez cały miesiąc. Z początku nie chcieliśmy uwierzyć, że pan Kwas mógł stracić głos, ponieważ srogi matematyk odznaczał się najsilniejszym głosem w całej szkole i nieraz pan kierownik nie mogąc dać sobie rady z młodzieżą odwoływał się do pomocy organów głosowych pana Kwasa. Niestety okazało się, że nawet pan Kwas, niezniszczalny i groźny pan Kwas, może zachorować. Napełniło to nas smutkiem i wstydem, gdyż nie ulegało wątpliwości, że to my jesteśmy sprawcami jego choroby. Przez całe trzy dni w szkole było cicho jak makiem zasiał. Odwiedziliśmy pana Kwasa w domu, czym go bardzo wzruszyliśmy. Ale pod koniec wizyty pan Kwas wyciągnął spod poduszki notes, wydarł z niego kartkę i napisał:

,,To bardzo miłe z waszej strony, że mnie tak żałujecie, ale na wszelki wypadek radzę wam powtórzyć ułamki. Może jutro przyjdziecie do mnie z książką do arytmetyki i zeszytami, to zapiszemy, co macie powtarzać.”

Zrobiło nam się wtedy bardzo niedobrze. Pożegnaliśmy się szybko i — wstyd doprawdy się przyznać — nie odwiedziliśmy już więcej pana Kwasa.

Bo kto by myślał o ułamkach, kiedy właśnie rozpoczęła się olimpiada! Tak jest! Zanim jeszcze zapłonął znicz olimpijski w Innsbrucku, my już urządziliśmy olimpiadę w Niekłaju.

Ja i Cykucki mieliśmy wyjątkowe szczęście. Dostąpiliśmy nie lada zaszczytu. Siódmacy zaangażowali nas do swojej drużyny hokejowej w charakterze bramkarzy. A było to tak. Gdy tylko zamarzło rozlewisko koło hałd za ogrodem fabrycznym, codziennie po lekcjach wybieraliśmy się tam z Cykuckim na ślizgawkę. Mieliśmy nowe łyżwy i świetnie nam się jeździło. Kiedyś przyszedł tam Kłapuch ze swoim kolegą Rosołkiem z siódmej A i zaczęli nam się przyglądać.

— Dobrze jeżdżą pędraki — powiedział Kłapuch.

— Można by ich wziąć — powiedział Rosołek.

I wzięli nas. Z początku co prawda myśleliśmy, że nas wezmą do ataku, ale okazało się, że potrzebowali bramkarzy. Bo nikt z siódmaków nie chciał być bramkarzem. Wiadomo. Bramkarz się nie najeździ, goli nie strzela, stoi w bramce i marznie, a jak drużyna przegra, to wszyscy mają do niego pretensje. Tak, ciężki jest los bramkarza, ale my i tak byliśmy zadowoleni. Grać w drużynie olimpijskiej, to nie byle co. I to jeszcze u przemądrzałych siódmaków! Cała klasa nam zazdrościła.

Otrzymaliśmy specjalny strój ochronny. Na głowę — hełm motocyklowy, na twarz maskę szermierczą, nogawki wypchano nam jaśkami, tułów owinięto wielką poduchą i zaopatrzono w grube kożuchy.

Tak nadziani staliśmy jak nieforemne bałwany na bramce. Ledwie mogliśmy się ruszać. Ale, jak powiedziałem, i tak byliśmy szczęśliwi. Z poświęceniem zasłanialiśmy własnym ciałem bramkę, rzucaliśmy się na lód, wyłapywaliśmy krążek. Nieraz bywało, oberwaliśmy porządnie kijem. Nikt tam się z nami nie patyczkował. Często zamiast silić się na uciążliwe gonitwy za krążkiem roznamiętnieni gracze stosowali uproszczony system i walili się kijami po łbach. Nam się najwięcej dostawało. Całe szczęście, że mieliśmy te hełmy na głowach i te poduszki.

Tak zeszły prawie dwa miesiące. Wreszcie pod koniec lutego pan Kwas wyzdrowiał, wrócił do klasy i, jak się okazało, odzyskał całkowicie głos. Wezwawszy do tablicy paru zuchów i stwierdziwszy z przykrością, że nie potrafią wykrztusić ani słowa o ułamkach i że znajdują się w stanie dziwnego osłupienia, zagrzmiał:

— Cóż to?! Czyżbyście wy teraz z kolei stracili głos? Nie, moi drodzy, w to ja nie uwierzę. Słyszałem was na lodowisku! To raczej inna choroba was gnębi. Ja to nazywam otępieniem bałwankowym, często występującym u młodzieży zimą. Ale ja mam lekarstwo na otępienie bałwankowe, na gorączkę hokejową tudzież saneczkową. To lekarstwo nazywa się klasówka. Ona was otrząśnie! Dosyć zabawy, moi drodzy. Za trzy dni piszemy klasówkę.

Na to straszne słowo klasa zdrętwiała i zamieniła się w słup lodu. Pochłonięci białym szaleństwem zapomnieliśmy, że na święcie prócz łyżew, nart, sanek i śnieżek istnieją także takie przykre rzeczy jak klasówki z arytmetyki.

Kwas popatrzył po nas z wyraźnym obrzydzeniem dla naszej niewiedzy.

— No i cóż? Zadrżeliście, olimpijczycy?

Istotnie zadrżeliśmy. Nawet Beksiński zwany Beksą, który w zeszłym roku rozwiązywał z łatwością zadania o okropnych kranach i basenie, też zadrżał. I on widać uległ otępieniu bałwankowemu tej zimy. Cała klasa zadrżała. Z wyjątkiem Cykuckiego. Bardzo mnie do zdziwiło, bo kto jak kto, ale Cykucki miał najwięcej powodów do zadrżenia, a on nie tylko nie zadrżał, ale nawet podniósł rękę do góry.

— Czy chcesz coś powiedzieć, Cykucki? — zapytał pan Kwas.

— Tak, proszę pana.

— Co chcesz powiedzieć?

— Chcę powiedzieć, proszę pana, że ja nie zadrżałem.

Pan Kwas spojrzał na Cykuckiego zdziwiony. Myślał, że Cykucki żartuje, ale twarz hokeisty była bardzo poważna.

— Czy tylko to chciałeś powiedzieć, Cykucki? — zapytał marszcząc surowo brwi.

— Nie... Chciałem jeszcze zapytać, czy ta klasówka będzie

— Tak. Musicie powtórzyć ułamki — odparł Kwas — i zadania tekstowe z poprzedniego rozdziału.

— To znaczy, że będzie o pociągach jadących z przeciwka? — dopytywał się Cykucki.

Pan Kwas zawahał się.

— Coś w tym rodzaju. Ale dam wam oczywiście zadanie, którego nie ma w podręczniku.

— Ale z tego gatunku.

— Z tego gatunku.

— Aha — mruknął Cykucki, ale nie usiadł. Chwilę nad czymś się zastanawiał, a potem zapytał:

— A czy jak ktoś napisze na piątkę, proszę pana, to pan go zwolni z lekcji w czwartek?

Wszyscy spojrzeli zdziwieni na Cykuckiego. To było śmiałe żądanie. Pan Kwas uśmiechnął się pod nosem.

— Masz zamiar napisać na piątkę, Cykucki?

— Tak jest, proszę pana. I jak napiszę, to prosiłbym, żeby mnie pan zwolnił z lekcji w czwartek.

— Dlaczego mam cię zwolnić?

— Bo w czwartek arytmetyka jest na ostatniej godzinie i ja mam wtedy trening w siódmej klasie.

— Prawda! — wycedził pan Kwas. — Ty przecież należysz do tego bractwa, co okłada się kijami na lodzie koło mojego domu.

— Ja... ja bardzo przepraszam, proszę pana, ale to nie jest bractwo, tylko drużyna hokeja na lodzie.

— Oczywiście... oczywiście — zamruczał pan Kwas. — Widziałem was przez okno, kiedy byłem chory i podziwiałem.

— Cieszymy się, że pan nas oklaskiwał — powiedział Cykucki.

Pan Kwas chrząknął.

— Oklaskiwał... no nie... to za dużo powiedziane. Nie mówię, że was oklaskiwałem. Podziwiałem tylko. Podziwiałem waszą... hm... żelazną kondycję i zdrowie.

— Miło nam, proszę pana — bąknął Cykucki.

— To było straszne! Jak wy to wytrzymywaliście!

Cykucki uciekał z oczami.

— Hokej jest twardą grą, proszę pana.

— Że też się nie pozabijaliście! Istny cud.

— To nie cud. Ma się tę technikę, proszę pana.

— I ty po tym wszystkim śmiesz marzyć o piątce z arytmetyki?

Pierwszy raz słyszę coś podobnego. To jest bezczelność, Cykucki.

Cykucki pociągnął nosem.

— Pan sprawia mi przykrość... Ja wiem, że ja jestem zabiedzony i niedożywiony, ale ja chyba też mogę mieć piątki — mówiąc to zrobił bardzo żałosną minę, jakby się miał za chwilę rozpłakać. Chuda twarz jeszcze bardziej mu się wydłużyła, sine usta wygięły się w podkówki.

Patrzyłem na niego z niesmakiem. Znałem się na tych jego zagraniach. Cykucki w ten sposób działał na nauczycieli.

Kwas zamruczał pojednawczo.

— Mój drogi Cykucki — powiedział — nie twierdzę, że nie jesteś w ogóle zdolny do otrzymywania piątek z arytmetyki. Ale jeśli po tym, co widziałem przez okno, napiszesz klasówkę na piątkę, gotów jestem zwolnić cię nie z jednej, a z dwu lekcji, a nawet gotów jestem ufundować własnym sumptem puchar dla hokeistów. Puchar Sebastiana Kwasa... To nawet ładnie będzie brzmieć.

To powiedziawszy opuścił z godnością klasę zostawiając nas w zupełnym osłupieniu. Kiedy przyszliśmy do siebie, od razu obskoczyliśmy Cykuckiego i zażądaliśmy wyjaśnień, co go skłoniło do takiej mowy do Kwasa. Ale Cykucki uśmiechnął się tylko pod nosem i dał nogę z klasy.

Dopadłem go jednak na korytarzu, i widząc, że nie chce mówić przy świadkach, zaciągnąłem w bezpieczny kąt.

— Słuchaj, Cykuś — powiedziałem — czy ty przypadkiem nie odniosłeś poważniejszej kontuzji czaszki mimo ochronnego hełmu?

— Co? Dlaczego? — uśmiechnął się.

— Jak mogłeś z czymś takim wyrywać się do Kwasa! Wiesz jaką markę mają u niego hokeiści. Teraz już podpadliśmy bez pudła. Koniec i kropka. Kwas będzie miał na nas oko i bomba z klasówki nas nie minie.

— Myślisz? — Cykucki znów uśmiechnął się dziwnie.

— O ile wiem, umiesz tyle co ja — powiedziałem nieco zdezorientowany.

— Zgadza się.

— To znaczy nic nie umiesz.

— Zgadza się — powtórzył niezmieszany Cykucki.

— No, więc jak napiszemy tę klasówkę?

— Olimpijsko napiszemy.

— Przestań się śmiać i mów poważnie. Wciągnąłeś mnie do tego hokeja i musisz teraz ze mną poważnie... Naprawdę nic się nie boisz?

— Nic.

— Dlaczego się nie boisz?

Wzruszył ramionami.

— Ty coś ukrywasz. Masz jakąś tajemnicę — naciskałem go.

— Dobrze, powiem ci — uległ wreszcie — ale nie będziesz miał do mnie o nic pretensji. Obiecujesz?

— Obiecuję — odrzekłem nieco zdziwiony.

— No więc słuchaj — Cykucki spuścił na oczy powieki z długimi rzęsami. — Ja się dlatego nie boję arytmetyki, bo mam gwarancje.

— Co takiego? Gwa... gwarancje?

— Ubezpieczeni jesteśmy. Obaj. Ty i ja.

— Niby jak to?

Cykucki uśmiechnął się i znów opuścił rzęsy.

— Ja, bracie, zasuwam zawsze pewnie. Ty oczywiście o tym nie pamiętałeś, ale ja spisałem z siódmakami umowę czyli kontrakt.

— Ty? Nie wierzę — spojrzałem na niego z podziwem.

— No, to patrz! — wyciągnął z zanadrza zatłuszczony brulion, w którym zapisywał wyniki olimpijskie z Innsbrucku, a z brulionu wydobył złożony we czworo arkusz kancelaryjnego papieru ozdobiony w nagłówku kółkami olimpijskimi i suto zaopatrzony w pieczęcie.

— To jest właśnie umowa. Przeczytaj sobie — powiedział.

Rozwinąłem arkusz i przeczytałem:

UMOWA SPORTOWA

,,Reprezentacja olimpijska klasy siódmej A sekcja hokeja na lodzie angażuje na stanowisko bramkarzy kol. kol. Zbigniewa Cykuckiego i Jarosława Strzębskiego. Koledzy Zbigniew Cykucki i Jarosław Strzębski obowiązani są:

§ 1nie wpuszczać krążka do bramki,

§ 2nie płakać (skreślono i wpisano „nie załamywać się”) w razie gdyby mimo wszystko wpuścili krążek,

§ 3być do dyspozycji drużyny olimpijskiej o każdej porze dnia i nocy,

§ 4słuchać trenerów i nie wykręcać się od ćwiczeń,

§ 5pić tran (codziennie duża łyżka),

§ 6Ze swej strony reprezentacja olimpijska obowiązana jest: dostarczyć bramkarzom stroju ochronnego,

§ 7nie używać w stosunku do bramkarzy słów: „mały”, „mikrus”, „szczeniak”, „smarkacz”, „pędrak”, oraz „pętak” i innych tym podobnych obraźliwych wyrażeń,

§ 8w razie wpuszczenia gola nie bić bramkarza,

§ 9dostarczać bramkarzom 10 dkg kiełbasy jałowcowej i butelkę soku pomidorowego co drugi dzień,

§ 10ubezpieczyć bramkarzy od strony gogów, a zwłaszcza Kwasa.

Jako rękojmię wypełnienia zobowiązań reprezentacja odda pod zastaw bramkarzom narty typu „Klimczok” z wiązaniem kandahar i kijkami metalowymi. W razie niedotrzymania któregoś z paragrafów umowy zastaw przechodzi na własność bramkarzy.”

— Widzisz — powiedział z dumą Cykucki — paragraf dziesiąty zabezpiecza nas przed Kwasem.

Spojrzałem na Zbyszka z niekłamanym podziwem.

— Nadzwyczajne! Że też o wszystkim pomyślałeś!

— Ho, ho, bracie — uśmiechnął się Cykucki — w sprawach natury prawnej ja jestem oblatany. Grunt, to zabezpieczyć się prawnie. Wiesz, że my, Cykuccy, mamy to we krwi. U nas to jest wrodzone i rodzinne.

Skinąłem głową ze zrozumieniem. Wiedziałem, że ojciec Cykuckiego jest woźnym w sądzie, stryjek prokuratorem, a wujek notariuszem czyli rejentem.

— Teraz wszystko kapujesz — powiedział Cykucki. — Na pewno dziwiłeś się, czemu siódmacy tak się z nami cackają i nie używają słów. To właśnie z powodu tej umowy.

— A ja myślałem, że to dlatego, że... że my jesteśmy świetnymi bramkarzami — bąknąłem.

— Pewnie, że jesteśmy świetnymi — wzruszył ramionami Cykucki — ale nic by nam to nie pomogło, gdyby nie umowa na piśmie. Wiesz, jacy są siódmacy. Nikt z ich klasy nie chciał stać na bramce, bo oni bili bramkarzy za wpuszczone gole. Ale ja się zabezpieczyłem.

— I dlatego oni dali ci te narty?

— Dlatego.

— A ja myślałem, że oni tak... po dobroci.

— E, tam! Skądże! Ja je wytargowałem w umowie.

— Nic mi nie mówiłeś o tej umowie i w ogóle... — zasępiłem się urażony. — Dlaczego?

Cykucki zmieszał się.

— Ja... no... po prostu zapomniałem... ale czy to ważne? Ty się przecież nie znasz na prawie. Nie myślałem, że to cię zainteresuje. Zresztą... wiesz... ja...

— Wiem! Świnia jesteś, nie chciałeś, żebym jeździł na tych nartach. A kiełbasa i sok?! Też nie powiedziałeś, skąd je masz.

— Jak to? Przecież mówiłem, że to od siódmaków.

— Ale mówiłeś, że to dlatego, że oni cię uwielbiają — mówiłem rozgoryczony. — Sam wszystko zżerałaś!

Cykucki pociągnął nosem. Twarz mu się wydłużyła.

— Ja... ja jestem niedożywiony, a ty...

— Co ja?

— Ty mówiłeś, że już nie możesz patrzeć na kiełbasę, bo masz wujka w Zgórzu, który robi lewe kiełbasy i wam stale przysyła i ty nabrałeś wstrętu.

— Ale sok?! — wykrzyknąłem wzburzony. — Ale sok bym pił!

— Sok był tylko do kiełbasy... żeby... żeby lepiej trawić. Jak się je kiełbasę, to się pić chce.

— A narty! — krzyczałem. — Sam jeździłeś!

— Jak to. Nie pożyczałem ci?

— Jak z łaski.

— Obiecałeś, że nie będziesz miał pretensji — jęknął Cykucki. — Widzisz, jaki jesteś? Po co ja ci powiedziałem o tej umowie.

— To nie pretensje, to tylko pytania — zasapałem ze zdenerwowania.

— Tak... pytania... — powtórzył płaczliwie Cykucki. — Zamiast mi podziękować, to się ciskasz, a to przecież ja zawarłem tę umowę. Gdyby nie ja, to by ciebie w ogóle nie było w tej umowie, tobie by nie przyszło w ogóle do głowy, żeby się zabezpieczyć. A ty zamiast wyrazić mi wdzięczność...

— Wdzięczność?! No, wiesz, bezczelny jesteś.

— Tak, wdzięczność, bo ja cię chcę uratować od Kwasa, a ty z wyrzutami... Wiesz, przykrość mi sprawiłeś — Cykucki znów zaczął pociągać nosem i usta wyginać w podkówkę tak boleśnie, że o mało co nie zrobiło mi się go żal.

Chciałem powiedzieć, żeby nie grał przede mną komedii, ale dałem spokój. Szkoda nerwów: Nie dojdę z nim do ładu i nie odbiorę mu tego soku, który wyżłopał na mój rachunek. Potem pomyślałem, że w każdym razie powinienem się obrazić i nie zadawać się z nim więcej, ale przypomniałem sobie klasówkę wiszącą jak bomba nad moją głową i postanowiłem na razie schować honor do kieszeni.

— Potem się porachujemy — westchnąłem. — A teraz chodźmy do Kłapucha z siódmej, żeby wykonał paragraf dziesiąty umowy.

— Chodźmy — powiedział Cykucki.

 2

Odnalezienie Kłapucha na przerwie nie było jednak proste. Kłapuch należał do najruchliwszych chłopaków w szkole. Nasza klasa była na drugim piętrze, a siódma na parterze. Zwykle zanim zbiegliśmy po schodach na dół, Kłapucha już nie było w klasie. Żeby ustalić jego „aktualne położenie”, należało raczej posłużyć się metodą nasłuchową, jak twierdził Krapulski zwany Krapulem, specjalista i rzeczoznawca w tego rodzaju sprawach. Trzeba było mianowicie zamknąć oczy i natężyć uszy. Jeśli wśród zwykłego zgiełku, wrzawy i brzęczenia korytarzowego usłyszy się coś pośredniego między śmiechem hieny, pianiem zachrypłego koguta, a rżeniem ranionego muła jest to z pewnością głos Kłapucha. Recepta była, jak widzimy, dość skomplikowana i wymagała sporej dozy wiedzy zoologicznej tudzież absolutnego słuchu.

Rychło jednak doszliśmy do wniosku, że jest mniej naukowy, ale bardziej niezawodny sposób na stwierdzenie aktualnego położenia Kłapucha. Po prostu należało nasłuchiwać, kto krzyczy najgłośniej, czy, jak wolicie, najbardziej przejmująco.

Stanęliśmy więc przy schodach, gotowi, w razie wykrycia właściwego wrzasku, do biegu w odpowiednim kierunku, przymknęliśmy oczy i nasłuchiwaliśmy. Wierzcie mi, to straszne słuchać tak głosów szkoły, zwłaszcza jeśli się ma takie delikatne uszy jak moje. Ja w każdym razie nie mogę nasłuchiwać dłużej niż pół minuty, bo zaczyna mnie boleć głowa, w dołku mnie gniecie i nos mi się poci. Za bardzo jestem wrażliwy. Cykucki wytrzymuje dłużej, ale to chyba dlatego, że, jak twierdzi pan Fasola, który uczy nas śpiewu, Cykucki ma dębowe ucho.

No, ale nic. Zacisnąłem powieki, przygryzłem wargi i nasłuchiwałem. Najpierw słyszałem tylko jeden wielki szum i brzęczenie jak w ulu, dopiero po paru sekundach, gdy ucho trochę się ,,wczuło”, a raczej „wsłuchało”, mogłem odróżnić poszczególne głosy: ryk bawoli Zenona koczownika, wycie Rekszy, pomruk Michała, wodza Piratów, słowiczy krzyk pani woźnej, skrzek Światka Dauera zwanego Stawonogiem... ćwierkanie klas młodszych... Och, znałem te dźwięki na pamięć! Wiedziałem już, że jeśli usłyszę rżenie, to bracia Odjemkowie, jeśli wycie wilcze, to Reksza i koloniści, jeśli zaś da się słyszeć beczenie owcy obdzieranej ze skóry, to na pewno Susuł. Jeśli jednak zagrzmi coś czasem jak grom — to z pewnością pan Kwas. Pan Kargul, prezes komitetu rodzicielskiego, wydaje natomiast tony miękkie, urywane i miłe uchu.

Ale nie ryki Zenona, czy nawet wycie Rekszy było najstraszniejsze. Najbardziej nieznośne i niezdrowe dla mego ucha były piski dziewczynek przeszywające aż do głębi czaszki, ostre i kłujące jak igiełki.

Właśnie tuż koło nas przebiegło stado piszczących dziewczynek i w tym momencie nos mi się spocił, a tuzin igiełek pogrążył się w mojej czaszce. Miałem dosyć. Oparłem się o ścianę i zatkałem uszy palcami.

Cykucki dzięki dębowemu uchu nasłuchiwał jeszcze przez chwilę marszcząc brwi i krzywiąc się boleśnie, gdyż nawet jego dębowe ucho cierpiało z powodu dziewczęcego pisku, wreszcie odetchnął z ulgą.

— Jest! — wykrztusił. — Mam go! Usłyszałem.

— Gdzie?

— Tam — pokazał gdzieś za siebie.

— Oszalałeś? Jak to możliwe?

— Dlaczego niemożliwe?

— Pokazujesz przecież na ścianę.

Cykucki dopiero teraz otworzył oczy i zobaczył ze zdziwieniem, że istotnie pokazuje ręką na mur.

— Ja nic nie rozumiem — wybełkotał — ale tam go słyszałem.

— Musisz mieć zaburzenia słuchowe. Przecież tam jest mur.

— No, to on jest za murem.

— Za murem?

— A co ty myślisz, że krzyk Kłapucha nie przebije ściany? Po namyśle stwierdziłem, że to istotnie możliwe biorąc pod

uwagę nadzwyczajne talenty wokalne Kłapucha.

Zaczęliśmy się zastanawiać, co może być w tym miejscu za ścianą i wyszło nam, że tam musi być gabinet lekarski.

Pospieszyliśmy więc czym prędzej na boczny korytarz, w lewym skrzydle budynku, gdzie znajdował się gabinet pani doktor Frędzlowej. Istotnie dochodziły stamtąd przeraźliwe krzyki podobne do piania zachrypłego koguta i rżenia ranionego muła, a więc niewątpliwie krzyki Kłapucha.

Po chwili otworzyły się z trzaskiem drzwi gabinetu i wybiegł z nich osobnik obandażowany od stóp do głów. Tak obandażowanego osobnika widziałem tylko raz w życiu na telewizyjnym filmie pod tytułem "Niewidzialny człowiek", ale tamten osobnik musiał byc cały obandażowany, inaczej byłby niewidzialny. W takim stanie rzeczy oczywiście byłoby nie sposób zorientowac się z kim mamy do czynienia, na szczęście biedaczysko wyleciał z gabinetu z takim rozpędem, że zderzył się z Cykuckim. 

— Uważaj mały, nie widzisz, że mam świeży gips?!

A że krzyknął sobie na całe gardło, więc nie było już wątpliwości że dębowe ucho nie zawiodło Cykuckiego i że w osobie zabandażowanego delikwenta mamy do czynienia z autentycznym kapitanem drużyny hokeja na lodzie.

— Kłapuch, co z tobą? — zapytaliśmy niespokojnie. — Złamałeś rękę?

— Złamałem gips.

— Nie rozumiem — spojrzałem na niego zdziwiony.

— To proste. Miałem gips na ręce i Reksza mi stłukł.

— A te bandaże?

— To pani doktor... Tak okropnie krzyczałem, że się wystraszyła i zabandażowała mnie całego na wszelki wypadek. Zdaje się, że za bardzo krzyczałem, ale tak trudno utrafić...

— A czy w ogóle musiałeś krzyczeć?

— Musiałem. Inaczej pani doktor pomyślałaby, że nic mi się nie stało, albo jeszcze gorzej — że moja ręka jest już zdrowa i nie założyłaby mi nowego gipsu.

— Nic nie rozumiem — powiedział wciąż zdezorientowany Cykucki. — Kiedy ty zdążyłeś złamać rękę? Ostatnio miałeś tylko guzy.

— Niestety, złamałem także rękę. Przedwczoraj, jeśli to was interesuje — rzekł Kłapuch patrząc gdzieś na ścianę.

— Przedwczoraj Kwas wrócił do szkoły — zauważyłem.

— Tak się nieszczęśliwie złożyło — chrząknął Kłapuch.

— To przykre — powiedziałem.

— Nie takie znowu — odparł Kłapuch — nie piszę za to klasówek.

Spojrzeliśmy po sobie.

— My właśnie do kolegi też w sprawie klasówki... — zaczął Cykucki.

— Grozi wam? — zapytał Kłapuch.

— Tak, z matmy.

— Współczuję — powiedział Kłapuch.

— I co?

— Nic. Współczuję.

— Tylko tyle? — Cykucki poruszył się niespokojnie.

— Nie bardzo kolegów rozumiem — bąknął Kłapuch.

— Współczucie nas nie urządza — powiedziałem. — Nadszedł czas działania dla kolegi.

Kłapuch znieruchomiał, a spod bandaża spojrzało na nas jego czujne wyłupiaste oko.

— Ja naprawdę nie bardzo rozumiem kolegów. A właściwie z kim mam nieprzyjemność?

Cykuckiemu wyraźnie zrzedła mina.

— Jak to? Kolega mnie nie poznaje?

— Zaraz... kolega nazywa się Beksa.

Cykucki spojrzał na mnie i westchnął. Istotnie zanik pamięci u Kłapucha był nader żałosny.

— Jestem Cykucki — powiedział ponuro.

— Co? Kucki? — zapytał Kłapuch zdradzając w dodatku jakby zanik słuchu.

— Cykucki.

— Aha... trzy kucki. Ale czemu kolega sepleni?

— Ja nie seplenię — zasapał Cykucki — ale tak się nazywam. Cykucki. Mówią na mnie także „Cykuś” — chrząknął wstydliwie. — Cykuś, czy to koledze coś mówi?

— Kicuś? Nie, nie słyszałem. To zajączek?

Cykucki zatrząsł się i spojrzał na mnie ze wzburzeniem biorąc mnie na świadka swoich udręk.

— Pokaz umowę — szepnąłem. — Może widok umowy przywróci biedakowi pamięć.

Cykucki drżącą ręką wydostał z kieszeni zwinięty w trąbkę brulion, a z brulionu umowę sportową. Chciał ją w pierwszej chwili wręczyć Kłapuchowi, ale zorientował się, że Kłapuch ma kończynę w gipsie, więc podsunął mu dokument pod nos.

— Co to jest? — zapytał Kłapuch, jakby pierwszy raz widział ten papier.

— Umowa sportowa. Sam ją podpisałeś.

— A rzeczywiście.

— Jak mogłeś zapomnieć o tak ważnym dokumencie?!

— To z pewnością z powodu kontuzji — westchnął Kłapuch.

— Tam są wyliczone wasze obowiązki względem bramkarzy.

— Tak widzę... ale wciąż nie wiem, o co kolegom chodzi. Czy o strój ochronny?

— Nie.

— Ktoś was bił? Zaraz się z nim porachuję.

— Nie.

— A może ktoś obraził nazywając „małym”, „mikrusem”, „szczeniakiem”, „smarkaczem”, „pędrakiem” albo „pętakiem”? Zaraz się z takim rozprawię.

— Nie.

— Więc o kiełbasę, o sok?

— Nie. Chodzi nam o paragraf dziesiąty.

— Aha, „zabezpieczyć przed gogami, a zwłaszcza przed Kwasem”.

— Tak, o to właśnie nam chodzi. Czy kolega gotów jest wypełnić ten punkt?

Kłapuch chrząknął i poprawił nerwowo bandaże.

— Oczywiście, za kogo koledzy mnie mają — wypiął z godnością pierś — umowa to umowa. Czego sobie koledzy konkretnie życzą?

— Za trzy dni mamy pisać klasówkę na temat pociągów jadących naprzeciw siebie...

— O rany?! Kiedy się zderzą?! — podniecił się Kłapuch — macie morowe zadania.

— Nie, kiedy się miną — powiedziałem.

— Ech, to nic ciekawego — Kłapuch stracił całe zainteresowanie — myślałem, że one jadą po jednym torze.

Zacisnęliśmy zęby.

— Słuchaj, Kłapuch — rzekł ostro Cykucki — nas nie obchodzi, czy to ciebie interesuje czy nie. Podpisałeś umowę i musisz nas przygotować z tych zadań, bo my ani me ani be. Rozumiesz, że to są okropne zadania. Te zadania na drogę, czas i prędkość, to są paskudne zadania.

— I na ułamki — dodałem jak najbardziej ponuro — to będzie także na ułamki.

— Na ułamki? — Kłapuch poskrobał się w bandaż na głowie... i spojrzał na nas jakoś dziwnie.

— Co się tak patrzysz? — zapytał zdenerwowany Cykucki — chcesz się może wymigać?

— Skądże znowu — jęknął Kłapuch — tylko... tylko widzisz, Kicuś, ja... ja uczę się teraz innych rzeczy. O tych ułamkach to ja uczyłem się w zeszłym roku.

— Ale chyba pamiętasz jeszcze — zaniepokoiłem się nie na żarty.

Kłapuch odsunął bandaż z twarzy. Poskrobał się po szczęce. Miał bardzo zbolałą minę.

— No pewnie, że zapamiętałem... Ho, ho, bracie, ułamki to była moja specjalność. Ale tylko do siedemnastego lutego.

— Do siedemnastego?! — wykrzyknęliśmy. — Jak to? I tak nagle zapomniałeś?! Żarty sobie z nas stroisz!

— Bo siedemnastego uległem kontuzji. Reksza uderzył mnie w głowę. Chyba pamiętasz, Kicuś. Sam przecież rozcierałeś mojego guza. To był największy guz w dziejach szkoły. Miałem więc prawo zapomnieć, jeśli zapomniałem nawet twojego pięknego nazwiska.

Ręce nam opadły.

— No więc co będzie z naszą klasówką? — jęknął Cykucki. — Czy ta umowa, to świstek papieru? A ja ci tak wierzyłem! Mówiłeś, przysięgałeś, że matma jest waszą życiową pasją i że wzruszaliście Kwasa swoją wiedzą do tego stopnia, iż zapominał wam zadawać do domu.

— Och, uspokój się, Kicuś — Kłapuch spojrzał na Cykuckiego z zakłopotaniem — matematyka jest naprawdę naszą pasją. Zapominasz, że nasza drużyna liczy dwunastu członków i na pewno znajdzie się ktoś, kto zapamiętał o ułamkach i pociągach jadących naprzeciwko. Na przykład choćby taki Rosolnik... Nie — zawahał się nagle — zapomniałem, że Rosolnik przeżywa teraz kryzys i jest pogrążony w melancholii czyli czarnym smutku. Koledzy rozumieją, sezon się kończy...odwilż tak działa na Rosolnika, bo my nie mamy sztucznego lodowiska... To jeszcze potrwa, zanim przyjdzie do siebie. Czy koledzy chcieliby szybko...

— Jak najszybciej.

— W takim razie uderzymy do Józia Rączki.

Niestety w tym momencie zabrzęczał dzwonek na lekcję.

— Uderzymy na następnej przerwie — powiedział Kłapuch.

— Ale gdzie cię znaleźć? Żebyś znów nie zniknął!

— A nie... możecie się nie bać — krzyknął zbiegając po schodach — poznacie mnie po bandażach. Szukajcie tylko białej głowy.

Niestety, mimo że całą następną przerwę wypatrywaliśmy oczy, mimo że przemierzaliśmy wszystkie piętra i korytarze szkoły, nigdzie nie natrafiliśmy na białą głowę. Kłapuch przepadł gdzieś jak kamień w wodę. Nie pomogła także metoda nasłuchu.

— Kryje się, łobuz — mruknął Cykucki.

— No i widzisz, co warte są umowy — westchnąłem rozgoryczony. — Na przyszłość zastanów się, z kim zawierasz umowę. Po prostu cię wykiwał.

— Och, on mi się nie wykręci — zacisnął zęby Cykucki.

— Co mu zrobisz?

— Zobaczysz. Przyjdź jutro do szkoły za dziesięć ósma. Spotkamy się przed bramą.

 3

Bardzo byłem ciekaw co Cykucki zrobi Kłapuchowi i nazajutrz stawiłem się o umówionej godzinie przed bramą szkoły.

— Poczekamy tu na niego — powiedział Zbyszek — zaraz wpadnie w nasze ręce.

— No i co zrobisz jak wpadnie?

Cykucki uśmiechnął się pod nosem. W oczach miał niebezpieczne błyski.

— Nie będę się z nim cackał — powiedział. — Po pierwsze powiem mu, że jak się będzie wykręcał, to napiszę o tym do gazetki ściennej.

— Oszalałeś. Jak można pisać takie rzeczy! O ubezpieczeniu napiszesz? O Kwasie?!

— Napiszę! Niech będzie co chce! Ale wszyscy się dowiedzą, jaki z Kłapucha kanciarz.

— Rozpacz cię zaślepia — powiedziałem. — Ja się na to nigdy nie zgodzę. Ładnie byśmy wyglądali. Czy ty nie rozumiesz, że ta umowa... no, ten dziesiąty paragraf, to on... on jest niezupełnie w porządku. On jest nie... nielegalny. Jak by się dowiedzieli, żeśmy zawarli taką umowę, to by była straszna draka.

— A niechby była. Ale Kłapuch dostałby za swoje.

    — Głupi. Nic by nie dostał. To my byśmy dostali. On by powiedział, że on nie chciał wstawić tego punktu, ale że ty go zmusiłeś, że nie chciałeś inaczej... I że on dlatego nie wypełnił umowy z tego paragrafu, bo to byłoby oszukiwanie Kwasa.

— Oszukiwanie?— Cykucki wzruszył ramionami.

— No... wiesz... ściągaczki...

— Ja bym wcale nie napisał o ściągaczkach. Napisałbym tylko, że Kłapuch nie chciał nas podciągnąć z matmy. Podciągać chyba wolno, nie?

— To nieważne, co byś ty napisał. Ważne jak broniłby się Kłapuch. A Kłapuch powiedziałby, że pod ,,ubezpieczeniem” ty rozumiałeś ściągaczki. Że zażądałeś ich od niego. A co, może nie żądałeś?

— No nic — Cykucki zawahał się — w każdym razie ja mu zagrożę. Zagrozić można, nie? A jak go to nie przestraszy, to mam na niego jeszcze dwa sposoby. Ja to wszystko obmyślałem.

— Jakie sposoby?

— Najpierw zastaw. Zapomniałeś o zastawie. Powiem mu, że narty przechodzą na moją własność.

— Na twoją? Dlaczego na twoją? A na moją nie?

— Przepraszam. Na naszą własność. To go chyba powinno przestraszyć.

— Wątpię — pokręciłem głową — te narty są strasznie sfatygowane. Wiązania odlatują, kanty zdarte. Jemu wcale nie będzie zależeć na tych nartach. Dostał na gwiazdkę nowe. Plastiki.

— No to ja mam na niego jeszcze drugi sposób — powiedział.

— Jaki?

Cykucki ściszył głos.

— Czy ty wierzysz w jego rękę?

— Jak to w rękę?

— W jego złamaną rękę?

Spojrzałem na Cykuckiego zaskoczony.

— Myślisz, że on...

Cykucki skinął głową.

— Dwa dni temu widziałem jak Kłapuch i Bulwieć wychodzili ze spółdzielni z dużym ciężkim workiem. I byli poprószeni jakimś białym proszkiem. To był na pewno gips. Następnego dnia obaj nie przyszli do szkoły. Wczoraj widzieliśmy ich z zagipsowanymi rękami. Gdzieś nagle złamali ręce. Bardzo dziwna historia.

— Myślisz, że oni sami się zagipsowali? — zapytałem wstrząśnięty.

— Tak myślę — odparł. — Ładna afera, co? Wyobrażasz sobie, co było w domu jak oni przyszli z rękami w gipsie i powiedzieli, że to na skutek wypadku i że pogotowie ich opatrzyło. Biedni rodzice. Taki wstrząs! Gdybym więc powiedział...

— Cicho! — przerwałem mu, bo właśnie na drodze do szkoły pojawił się Kłapuch.

Dosłownie w ostatniej chwili go poznałem, ponieważ jego wygląd znowu zmienił się zasadniczo. Nie miał nigdzie żadnego bandaża, a kiedy wyjął rękę z kieszeni, zauważyliśmy, że gips zniknął bez śladu. Ale najbardziej nas zdziwiło, że wcale nie wydawał się zakłopotany tym, bądź co bądź chyba nieprzyjemnym dla niego, spotkaniem. Przeciwnie uśmiechał się pod nosem swoim zwykłym, nieco szelmowskim uśmiechem i mrugnął do nas porozumiewawczo okiem.

— Cześć! — powiedział wyciągając rękę. — No i co? Wciąż jeszcze chcecie ubezpieczyć się od matmy?

Baliśmy się uścisnąć mu ręką. Cykucki już wyciągnął dłoń i nagle ją cofnął. Ja to samo. Strasznie jakoś głupio się poczuliśmy. Niby nie wierzyliśmy w tę jego rękę, ale zawsze głupio nam było. Przyglądaliśmy się jej w zakłopotaniu.

Kłapuch zarżał rozbawiony i poruszył palcami dla zabawy.

— Nie bójcie się. Już zdrowa.

— Tak szybko wyzdrowiała?

— Ja mam taką odporną kość.

Cykucki przygryzł wargi.

— Słuchaj no, Kłapuch, nie myśl, że się wykręcisz. Szukaliśmy cię wczoraj przez całą pauzę. Gdzie się schowałeś? Tylko nie próbuj nas kiwać, ja mam na ciebie sposoby. Więc jak to było?

Kłapuch roześmiał się.

— Och, nie pytajcie lepiej. Straszne rzeczy się zdarzyły. Jak pani Szycka zobaczyła mnie całego w bandażach, okropnie się przeraziła. Ona ma słabe serce. Chciała wezwać pogotowie ratunkowe, więc wtedy ja się z kolei przeraziłem i szybko rozkręciłem się z bandaży. I pokazałem, że nic mi nie jest, tylko pani doktor Frędzlowa jest przeczulona. Ale to jeszcze nie koniec. Okazało się, że nic nie przesadziłem, jak mówiłem, że pani doktor Frędzlowa jest przeczulona, bo moja ręka w gipsie nie dawała jej spokoju i zabrała mnie z lekcji na prześwietlenie. Tam się okazało, że nie mam żadnego złamania. Widzicie... lekarze są omylni... No więc wybuchła awantura, kto mi zakładał gips.

— My wiemy, kto ci zakładał gips — powiedział ponuro Cykucki.

Kłapuch zmieszał się.

— Zaraz... o czym to myśmy mówili. O matmie... — zmienił szybko temat. — Więc jeśli chodzi o matmę...

— Miałeś nas zaprowadzić do Józia Rączki — dokończył Cykucki — i biada ci, jeśli tego nie uczynisz. Pamiętaj, że my wiemy, kto ci założył gips.

Kłapuch skrzywił się z jakąś goryczą na wspomnienie o gipsie.

— Oczywiście, że was zaprowadzę. Nie wiem tylko, czy już przyszedł do budy. On zawsze się spóźnia. Ale to fenomenalny Józio. Zobaczycie.

Niestety okazało się, że fenomenalny Józio nie przyszedł jeszcze do szkoły. Przyłapaliśmy go dopiero na pierwszej przerwie. Suto oblepiony plastrami opatrunkowymi wygrzewał swoje kontuzje w marcowym słonku na parapecie okiennym. Jego leniwy wzrok błądził po resztkach topniejącego śniegu w ogródku szkolnym.

— Rączka — powiedział głośno Kłapuch — tu są koledzy bramkarze.

Ale Józio nawet się nie poruszył. Jakaś przebudzona mucha zaczęła za to brzęczeć niemożliwie na szybie. Kłapuch zdjął zdenerwowany muchę i wpuścił Józiowi do ucha. Był to zabieg odrażający, ale jak się okazało skuteczny. Rączka poruszył małżowiną, potem włożył palec do ucha i pokręcił w nim ospale trzy razy, wreszcie odwrócił się do nas.

— Czego chcecie?

— Słuchaj, Rączka — powiedział Kłapuch. — Pozna jesz chyba tych chłopaków, to są nasi bramkarze. Na podstawie umowy sportowej masz sporządzić dla nich ściągaczki z matmy i w ogóle wtajemniczyć ich w zawikłane sprawy pociągów jadących naprzeciw...

Rączka pokręcił w zwolnionym tempie głową.

— To nie moja specjalność. Moją specjalnością są gąsiory. Spojrzeliśmy po sobie z Cykuckim.

— Gąsiory? Jakie znów gąsiory?

— Gąsiory z kwasem i bułeczki.

— To bardzo wąska specjalność — zauważyłem gorzko.

Fenomenalny Józio wzruszył ramionami.

— Nic na to nie poradzę. Tylko to zapamiętałem.

— Ciekawe — skrzywił się Cykucki — dlaczego kolega zapamiętał akurat o gąsiorach?

— Bo jak byłem w waszej klasie, dostałem z tego zadania bombę czyli ende i dlatego utkwiło mi w pamięci. To chyba naturalne.

— Tak, bardzo naturalne, ale nie rozumiem, po co Kłapuch prowadził nas do kolegi.

— Pewnie mu się pomyliło z Bulwieciem. Przypominam sobie, że Bulwieć, zwany popularnie Indykiem, miał coś wspólnego z pociągami... tak, nawet na pewno. Zresztą on ma w ogóle matematykę w małym palcu lewej nogi. To najtęższa głowa zespołu.

Bulwiecia, zwanego także Indorem, niezwykle zresztą trafnie z uwagi na czerwoną cerę, bulgotliwą mowę i skłonność do rozindyczania się, zastaliśmy w mrocznym kącie korytarza.

Właśnie „turbował” jakiegoś malca z trzeciej klasy i oczywiście był rozindyczony. Długi biały bandaż, zwisał mu z szyi, aż do samej podłogi i kłębił się jeszcze na podłodze. Bulwieć jedną ręką tarmosił malca, a drugą okręcał sobie bandaż dookoła szyi.

— Dyku! — Kłapuch poklepał po ramieniu Bulwiecia. — Co ty wyrabiasz?

— Nic, tylko pędrak zaplątał mi się w bandaż, kiedy się przebandażowywałem, tak, że zanim się wyplątał, to ja się znów zaplątałem.

— To bardzo skomplikowane, ale czy nie mógłbyś przestać na chwilę. Mamy do ciebie interes.

— Zaczekaj, przecież widzisz, że się wyplątuję.

— Widzę, że jesteś już wyplątany, a teraz okładasz pędraka zagipsowaną kończyną.

— Chyba mam prawo być zdenerwowany — powiedział Bulwieć zwany Indykiem — chyba mam prawo być zdenerwowany, a nawet rozindyczony, skoro ten pędrak nadepnął na mój czysty bandaż. Czy uważasz, że moje rozindyczenie jest niesłuszne?

— Oczywiście, że twoje rozindyczenie jest słuszne — odparł Kłapuch — ale czy nie mógłbyś opanować się na chwilę, Dyku?

— Po co mam się opanowywać? —. zabulgotał Bulwieć i zabrał się z powrotem do „turbowania” mikrusa.

Patrzyliśmy ze wstrętem i oburzeniem na tę scenę.

— On go naprawdę poturbuje! — wykrzyknąłem i wraz z Cykuckim chciałem rzucić się na pomoc mikrusowi, ale Kłapuch powstrzymał mnie gwałtownie:

— Nie, nie w ten sposób — szepnął. — To by go jeszcze bardziej rozindyczyło. Z nim trzeba inaczej.

— Dyku! — poklepał złośnika po ramieniu.

— Odczep się! — zabulgotał Bulwieć.

— Chciałem ci tylko coś powiedzieć.

— Co?

— Uszkodzisz sobie gips.

Bulwieć spojrzał na zagipsowaną rękę i puścił mikrusa. Pędrak czmychnął od razu.

— Rzeczywiście — mruknął Bulwieć — stale zapominam, że mam gips. Dziękuję ci, że mi przypomniałeś.

— No, widzisz — powiedział Kłapuch. — Musisz bardziej uważać. Gips jest kruchy. Wystarczy, że ja sobie popsułem. Jak będzie nam się zbyt często psuł gips, to może to wzbudzić pewne podejrzenia i gotowi są nas prześwietlić.

— Nie strasz mnie — przeląkł się Bulwieć i zaczął oglądać sobie rękę. — Zdaje się, że już mi pękło.

— A w ogóle — zauważyłem — czy ciebie nie bolało tak okładać pędraka, przecież masz złamaną kończynę.

Bulwieć zmieszał się.

— No pewnie, że mnie bolało, ale ja... ja opanowywałem ból siłą woli. Prawda, Kłapuch, że ja mam bardzo silną wolę?

— Tak, Dyk jest z tego znany — potwierdził Kłapuch.

Cykucki i ja uśmiechnęliśmy się szyderczo, ale na szczęście Bulwieć nie zauważył tego szyderczego uśmiechu, bo zajęty był polerowaniem swojego gipsu za pomocą rękawa marynarki.

— Dyku — rzekł Kłapuch — odłóż na razie polerowanie gipsu i posłuchaj. Potrzebujemy twojej matematycznej wiedzy.

— Mojej wiedzy? — zdumiał się Bulwieć.