Milczenie ebook i audiobook

Ludzie ludziom zgotowali ten los.

Z. Nałkowska, Medaliony

PROLOG

2017

Nowe Warpno tkwiło w okowach zimy. Suchy śnieg pokrywał cały cypel, silny wiatr wiejący od strony zalewu podrywał jego wierzchnią warstwę, wzbijał i unosił wysoko, gdzie jego tumany mieszały się z dopiero lecącymi ku ziemi płatkami pędzonymi podmuchami mroźnego powietrza. Niebo zasnuł koc z jednolitych, szarych chmur zwieszających się nisko nad miasteczkiem i okolicą, woda na jeziorze skuta była lodem, od strony zalewu warstwa mlecznej kry o malachitowym odcieniu spiętrzała się miejscami, tworząc zapory przypominające skaliste szczyty wysokich gór. Sztywne od siarczystego mrozu suche trzciny klekotały cicho, uderzając o siebie, nie słychać było niczego z wyjątkiem wiatru: ani krzyku mew, ani szczekania psów. Wszystko zamarło, jakby miasto, ludzie i zwierzęta zapadli w sen zimowy. Nikt o zdrowych zmysłach ani bez wyraźnej pilnej potrzeby nie odważył się wyjść na zewnątrz.

Biały mercedes toczył się powoli ulicą Wojska Polskiego. Wycieraczki zmiatały śnieg atakujący przednią szybę z zaciekłością rozzłoszczonego roju os, ale ledwo widoczna zza szyby twarz kierowcy pozostawała bez wyrazu. Mężczyzna w ciemnym garniturze ściskał kierownicę dłońmi w skórzanych szoferskich rękawiczkach i wykonywał polecenia siedzącej na tylnej kanapie kobiety. Była Niemką, miała nieco ponad sześćdziesiąt lat i staranny makijaż maskujący wiek. Ciemne oczy powiększone były optycznie ciemną oprawą tuszu do rzęs, cienia do powiek i kreskami eyelinera, ten sam problem z ustami załatwiły szminka i zastrzyk z kwasu hialuronowego. Platynowe włosy spływały falami po bokach głowy. Ciemnobrązowe tęczówki błyszczały ekscytacją.

– Skręć w prawo – poprosiła kierowcę.

Ten spełnił jej prośbę i po chwili w perspektywie ulicy Dworcowej poprzez zadymkę zobaczyli czerwone plamki i niewyraźny zarys masztu antenowego bosmanatu portu.

– Bahnhofstrasse. – Kobieta roześmiała się, bo dworzec nie istniał od dziesięcioleci. – Jesteśmy na miejscu.

Mercedes zjechał z ulicy na pusty, zaśnieżony parking – pozostałość infrastruktury dawnego przejścia granicznego. Stare, dobre czasy przypominał wyblakły szyld na płocie graniczącej z nim posesji. Imbiss, friseur. Dziś, nawet jeśli Nowe Warpno odwiedzali Niemcy, żaden z nich nie zaglądał w ten zakątek miasteczka. Dwoje ludzi w mercedesie było wyjątkiem.

– Mam wysiąść z panią? – zapytał kierowca.

– Po co? Źle ci tu? – Znów się roześmiała.

– Na pewno chce pani wyjść na zewnątrz? To chyba nie ma sensu…

Kobieta starła wierzchem dłoni warstwę wilgoci, która zebrała się na wewnętrznej stronie szyby, i marszcząc brwi, spojrzała przez nią na zewnątrz. Czubkiem nosa dotknęła zimnego szkła i skrzywiła się mimowolnie.

– Tak, chcę – odparła zdecydowanie. – Wiesz, to trochę jak powrót do domu po wielu, wielu latach.

– Mówiła pani, że nigdy wcześniej tu nie była? – zdziwił się mężczyzna.

– Bo nie byłam, ale nie szkodzi. – Wykrzywiła usta i pokręciła w zamyśleniu głową, nakładając na nią obszyty futrem kaptur. – To nie ma znaczenia. Za to będę tu jeszcze wiele razy.

Sięgnęła do klamki i pociągnęła ją.

– Nie wyłączaj silnika – rzuciła, otwierając drzwi, i poprawiła wełniany szal, wciskając go mocniej pod podbródek.

Gwałtowny podmuch lodowatego powietrza zagłuszył ostatnie słowo i prawie wyszarpnął jej klamkę z dłoni. Do środka dmuchnęło śniegiem. Zamknęła oczy, nabrała powietrza i wysiadła. Z trudem zamknęła drzwi. Ruszyła przed siebie z pochyloną głową, jakby przeszła do szarży. Mimo że zaciskała pod brodą skraj kołnierza, a drugą ręką nasuwała na czoło targany wiatrem kaptur, lodowate igiełki wciskały się i pod niego, i pod szal, lecz ona nie zwracała na to uwagi. Okrążyła samochód i zbliżyła się do skraju parkingu. Po prawej miała maszt telefonii komórkowej, po lewej skupisko nagich, bezlistnych drzew i krzewów, a przed sobą białą połać pustego terenu. Mrużąc oczy, wpatrywała się przed siebie w zatartą sypiącym śniegiem granicę między ziemią a zachmurzonym niebem. Heini miał rację: to bez sensu, i nawet nie chodziło o samo wyjście z samochodu, ile w ogóle o przyjazd tutaj. Ale nie mogła sobie tego odmówić. To był impuls. Wierzyła, że jej szalony w opinii niektórych pomysł ma realne szanse powodzenia. Uśmiechnęła się do siebie i poprawiła kosmyk włosów, wciskając go pod kaptur. Śnieg topniał na futrzanym obszyciu i moczył nagie palce, które zaczynały sztywnieć z zimna. Kobieta potoczyła wzrokiem po okolicy po raz ostatni i wróciła do samochodu. Gdy do niego wsiadła, otrzepała się starannie ze śniegu i zadrżała.

– Podkręć ogrzewanie, proszę – rzuciła do Heiniego.

Patrzył w lusterku z lekką dezaprobatą, jak biały puch opada na tapicerkę. Mercedes należał do niej, a nie do niego, ale to jego zadaniem było o niego dbać. I wywiązywał się z tego doskonale.

– Jedźmy. – Zignorowała jego spojrzenie, odchrząknęła i pociągnęła nosem, pewna już, że trwające niespełna minutę wyjście na arktyczne zimno przypłaci kilkudniowym przeziębieniem. – W Szczecinie zatrzymamy się gdzieś na obiad.

Heini ruszył, objechał parking i chwilę później znaleźli się znów na głównej ulicy Nowego Warpna. Nagle kobieta pochyliła się i lekko dotknęła ramienia szofera.

– Wjedź w tę uliczkę – poprosiła.

Heini przyhamował i wrzucił kierunkowskaz.

– W tę? – upewnił się.

– Tak, może być ta. – Skinęła głową i zdjęła z szyi szal.

– Chodzi pani o jakąś konkretną?

– Nie, chcę się tylko rozejrzeć. – Odłożyła szal na kanapę obok siebie i poprawiła włosy. – Po prostu pokręćmy się chwilę po okolicy, jak już tu jesteśmy.

– Jasne…

W miarę szeroką jezdnię zastąpiła wąska ulica. Rzadka i dość chaotyczna zabudowa pogłębiała wrażenie przygnębienia spowodowanego wyludnieniem.

– Tu nic się nie dzieje – stwierdziła kobieta, wpatrując się w mijane budynki i ogrodzenia. – I to chyba niezależnie od pogody. Ale to nawet dobrze. – Uśmiechnęła się z lekką satysfakcją.

– A jednak. – Heini wskazał przednią szybę.

Na chodniku stał jakiś człowiek, ale dopiero kiedy podjechali bliżej, mogli mu się przyjrzeć. Ubrany był w puchową, granatową kurtkę, gdzieniegdzie niedbale pocerowaną, w innych miejscach z rozdarć sterczały białe kłaczki. Watowane spodnie i wysokie buty bez sznurówek i z rozchylonymi cholewami pokryte były śniegiem, tak że mężczyzna przypominał karykaturę bałwana. Stał oparty o miotłę skleconą z gałązek, ale efektów jego pracy nie było widać. Na głowie zamiast czapki miał kolorowy szalik z włóczki, którym owinął ją niczym tuareskim turbanem. Gdy go mijali, spojrzał na nich wzrokiem bez wyrazu. Był stary, miał pomarszczoną i ogorzałą twarz, jej dół pokryty był gęstym, siwym zarostem, otwarte usta przypominały jamę, w której sterczało kilka żółtych zębów.

– Dziwak – mruknął Heini. – Albo szaleniec.

– Tutejsi ludzie, jak sądzę po tym, co widzimy, nie są wizytówką tego miejsca, ale to nie oni mają tu przyciągać gości, tylko to, co wymyśliłam. Dobra, wyjeżdżamy.

Heini delikatnie dodał gazu, silnik zabulgotał i mercedes przyśpieszył. Starzec wciąż stał bez ruchu przytulony do swojej miotły i wpatrywał się w tył samochodu, aż czerwone punkty świateł zniknęły mu z oczu. Nagle drgnął, wzruszył ramionami, poprawił szalik na głowie i znów zaczął odgarniać śnieg z takim samym zacięciem, z jakim robił to chwilę wcześniej, zanim biały mercedes zjawił się jak duch.

1

2018

– Ja jebię, „Słoń” Dominik wrócił z wygnania!

To były pierwsze słowa, jakie usłyszał aspirant Przeworski po tym, gdy wszedł do swojego dawnego pokoju w komendzie miejskiej policji w Szczecinie. Przez niemal rok spędzony w Nowym Warpnie na stanowisku dzielnicowego zdążył zapomnieć, jak nazywali go koledzy z pracy. Pomijając, że tam nie miał kolegów z pracy, w zasadzie nie miał prawie żadnych kolegów. Słowa nietypowego przywitania wypowiedział podkomisarz Janusz Garbas, z którym kiedyś, przed wygnaniem, aspirant współpracował chyba najczęściej.

Dłoń Przeworskiego wystrzeliła do przodu w kierunku jego szyi, ale Garbas wykazał się refleksem, odchylił się lekko do tyłu i zbił ją tuż przy swoim podbródku, choć palce aspiranta prześliznęły się po jego grdyce. Prawda była taka, że Przeworski nie włożył w cios zbyt dużo siły ani szybkości, bo to miał być żart, którego Garbas i tak się spodziewał.

– Zdziadziałeś na tym wygnojewie – stwierdził podkomisarz mimo to. – Już nie jesteś taki szybki jak kiedyś. Nie chciało ci się na treningi jeździć, mam rację?

Przeworski zbył te słowa milczeniem.

Wrócił na stare śmieci wbrew swojej woli. Decyzja komendanta miejskiego zakończyła jego delegację do powiatówki w Policach, skąd został skierowany do Nowego Warpna na stanowisko dzielnicowego. Faktyczna degradacja będąca konsekwencją jego wyskoku stała się szczęśliwym zdarzeniem, które całkowicie odmieniło jego życie. Kiedy nieco ponad pół roku temu chyba jedyny raz w życiu stracił nad sobą panowanie i groził bronią koledze z pracy, który posuwał mu świeżo poślubioną żonę, nie spodziewał się, jakie będą tego konsekwencje. Nie myślał wtedy zresztą o niczym, ale nie o to chodziło. Zresztą widok bladych pośladków Chudeckiego pomiędzy udami jego byłej już żony blaknął w pamięci aspiranta jak czerwień na słońcu.

– Chudecki już na aucie. – Garbas patrzył Przeworskiemu w twarz, jakby wiedział, o kim aspirant myśli.

– Wiem – mruknął Przeworski.

– Dziejowa sprawiedliwość, co?

Aspirant wzruszył ramionami.

– Ja to nazywam głupotą.

Słyszał, co się stało, wszyscy słyszeli: to, że Nowe Warpno leżało na końcu cywilizowanego świata, nie oznaczało, że nie docierają tam żadne wieści, zresztą aspirant miał przecież kontakt z firmą poprzez komendę powiatową w Policach, w której bywał raz czy dwa razy w tygodniu. Chudecki przyjechał pewnego dnia do roboty pijany, a kiedy przełożony kazał mu wracać do domu trzeźwieć, skasował na przejściu dla pieszych stojący przed nim samochód przepuszczający przechodnia. W efekcie dwie osoby doznały obrażeń kwalifikowanych jako średni uszczerbek na zdrowiu, a Chudecki dostał dyscyplinarkę. Nie było szans, żeby sprawę zamieść pod dywan, przechodzień był ojcem prokuratora ze szczecińskiej regionalnej.

– Jak było na końcu świata? – zapytał nagle Garbas.

Kiedy Przeworski usłyszał to pytanie, przyszło mu do głowy, że dla Garbasa Nowe Warpno jest końcem świata, a dla niego jego początkiem, ale nie podzielił się z podkomisarzem swoimi przemyśleniami. Wiedział, że i tak go nie przekona. W głosie Garbasa była jednak autentyczna ciekawość, bo Przeworski od czasu zesłania praktycznie ani razu nie zjawił się w miejskiej, żeby odwiedzić kolegów. Zdawał sobie również sprawę, że w Garbasie podsyca ją poczucie zawodowej solidarności: w końcu Chudeckiemu się należało, a Przeworski pojechał na zsyłkę za niewinność.

Aspirant spojrzał zagadkowo na kolegę i powiedział powoli:

– Może nie uwierzysz, ale było zajebiście.

– Od dziś się znamy, Słoniu? – Garbas miał lekko zniesmaczoną minę.

– Mam rzucić się na kolana i przysięgać na wszystkie świętości? – W oczach Przeworskiego mignęło rozbawienie.

– Serio? – Brwi Garbasa zbiegły się nad nasadą nosa.

– Serio, Garbi, serio. – Przeworski westchnął. – Ja już jestem stamtąd, a nie stąd, wiesz?

– Widzę, że jeszcze tam poetę z ciebie zrobili… – sarknął komisarz.

– Źle mi tu już. Za szybko, za głośno. W tym mieście ciągle coś się zmienia. Numery linii autobusowych. Nazwy ulic. Znikają knajpy, które znałem, powstają nowe.

– Od kiedy ty do knajp chadzasz? – Garbas się roześmiał.

– Chodzi o zasadę. Akademia medyczna staje się uniwersytetem medycznym, politechnika uniwersytetem technicznym, tylko czekać, aż akademia morska zostanie politechniką morską. A tam wszystko jest… Stałe. Oprócz pór roku wszystko jest niezmienne.

– No, mówiłem: poeta, kurwa…

– To nie tak. – Przeworski pokręcił zdecydowanie głową. – Ja po prostu wyluzowałem. Zwolniłem, rozumiesz?

– No, właśnie widziałem. – Garbas odruchowo potarł szyję. – Pytanie, czy tylko zwolniłeś, czy faktycznie zdziadziałeś.

– Dojrzałem, Garbi. Dojrzałem.

Przeworski podszedł do swojego biurka i oparł się o nie. Nie wiedział nawet, kto przy nim siedział, kiedy go nie było, ale nie zamierzał o to pytać Garbiego. Zupełnie go to nie interesowało. Stojące przy biurku krzesło było rozprute pośrodku siedziska.

– Niech ci będzie. – Garbas machnął ręką i kiedy zobaczył, na co patrzy Przeworski, dodał: – Gądecki zajebał ci krzesło, bo jego się wytarło na siedzeniu, pewnie od pierdzenia. Ale nie walczyłbym już o nie, bo rozwalił podłokietnik. Za długo się na nim opierał, jak spał.

Sierżant Jasiu Gądecki znany był z unikania roboty. Jego głównym zajęciem było picie kawy, udawanie zmęczenia i sprawianie wrażenia, że ma w cholerę zajęć związanych z papierologią.

– Czyli nic się nie zmieniło? – Przeworski również rozejrzał się po pomieszczeniu.

– Zmieniło. – Garbas pokiwał głową ze znudzoną miną. – Tylko że na gorsze. Z deszczu pod rynnę, Słoniu. Szykuj ręcznik do wycierania dupska, będzie mokro.

Garbas co prawda też nie był kryształowy, bo słynął z narzekania na wszystko i wszystkich oprócz siebie, lecz aspirant doskonale wiedział, o czym mówi.

Ale największy problem tkwił w tym, że Przeworski kurewsko tęsknił za Nowym Warpnem, swoją służbówką i widokiem z jej okien, wiatrem i wodą, krzykiem mew, a przede wszystkim za Natalią. Uświadomił sobie, że to, co powiedział przed chwilą Garbasowi o tym, skąd jest, było absolutną prawdą. W policji się nie dyskutuje, chyba że z pozycji szychy ze związku zawodowego. W policji i innych służbach mundurowych wykonuje się rozkazy i aspirant nie miał innego wyjścia, jak wykonać ten, który wydał komendant. Powrót do Szczecina od początku był kwestią czasu, a prośby o pozostanie w polickiej powiatówce czy o przeniesienie do niej na stałe były jak rzucanie butelkami w betonową ścianę. Udało mu się raz, kiedy po kilku miesiącach złożył prośbę o przedłużenie delegacji, tym razem nie miał nawet takiej szansy. Był potrzebny tutaj i nie miało znaczenia, czy aspirant Dominik Przeworski wypełnia w wydziale kryminalnym komendy miejskiej lukę po Chudeckim, czy komendant powiatowy z Polic musiał upchać kogoś na wymagającym niewielkich umiejętności stanowisku na jakimś zadupiu.

Prawda była taka, że wyrwali go z Nowego Warpna z korzeniami.

I to bolało.

Wciąż miał w pamięci niedawną rozmowę z Natalią.

– Jak to: musisz wracać do Szczecina? – zapytała wtedy, a jej oczy zrobiły się okrągłe ze zdumienia.

Leżała na boku, podparta na łokciu, z głową spoczywającą na dłoni. Była naga, cudownie kobieca: dziesięć minut wcześniej skończyli się kochać i leżeli obok siebie w łóżku w służbówce Przeworskiego na poddaszu budynku rewiru dzielnicowych w Nowym Warpnie.

– No, muszę. – Przeworski patrzył w sufit, leżąc z rękami pod głową: mięśnie ramion, a zwłaszcza bicepsy prężyły się pod skórą. – Nie mam wyjścia.

Zdecydował się powiedzieć o tym Natalii w jakichś miłych okolicznościach i uznał, że właśnie się zdarzyły.

– Jezu, jesteś taki piękny. – Natalia westchnęła, wodząc palcem po ciele Przeworskiego. – A w wielkim mieście tyle pokus. Zaraz mi cię jakaś upoluje.

– Wielkie miasto to jest Warszawa. – Wyszczerzył się do niej, ale jej twarz pozostała poważna.

– Nie chcę, żebyś wyjeżdżał – oznajmiła.

– Ja też nie chcę. Ale jeśli się nie zgodzę na powrót tam, to znajdą sposób, żeby mi uprzykrzyć życie, rozumiesz?

– Boję się, Dominik…

– Ale czego?

– Powiedziałam ci. – Wysunęła dłoń spod głowy i położyła się na wyciągniętym ramieniu, zamykając oczy.

– Ty tak na serio? – zdumiał się.

– Tak, ja tak na serio.

Przeworski nabrał powietrza w płuca, ale nie odpowiedział. Nie od razu. Chciał się zastanowić. Nie mógł palnąć niczego głupiego, nie mógł tego zbagatelizować ani zbyć Natalii jakimiś ogólnikami. Miał świadomość, że jej wrażliwość, a przede wszystkim choroba sprawiają, że odczuwa wszystko głębiej i mocniej niż on. Choroba dwubiegunowa mimo dobrej kontroli lekami objawiała się zmianami nastroju, ale on i tak planował się związać z tą dziewczyną. Zdał sobie nagle sprawę, że nieoczekiwanie nadszedł czas na podjęcie bardzo ważnych decyzji mających wpływ na jego dalsze życie. Jego i jej życie. Nie zamierzał się oświadczać, podejrzewał, że słowo „małżeństwo” jeszcze długo będzie mu się kojarzyć z Kariną, niemniej sprawa była poważna.

– Skarbie, nie jadę do Singapuru czy do Stanów – zaczął jej tłumaczyć. – To tylko Szczecin, a nie drugi koniec świata.

– Może nie drugi, ale inny, rozumiesz? Nieważne, że jest czterdzieści kilometrów stąd. – Odwróciła się do niego plecami. – To już inny świat, który cię pochłonie. Inna praca, inni ludzie… Będziesz przyjeżdżał w weekendy, potem co drugi, bo praca, bo koledzy…

Próbował się wtedy nie uśmiechnąć. Natalia nie była małomiasteczkową dziewusią niemającą pojęcia o tym, co istniało poza granicami owego miasteczka. Studiowała przed laty w Szczecinie, mieszkała w nim, jeździli tam razem kilkukrotnie w ciągu tych paru miesięcy znajomości. Nie była też jakoś specjalnie zazdrosna, raczej w granicach normy i zdrowego rozsądku. I dlatego, zamiast się pobłażliwie uśmiechać, Przeworski musiał ją spróbować zrozumieć. I rozumiał, bo faktycznie miała rację z tym innym światem, a on nie bardzo chciał do niego wracać. To nie był już jego świat. Jego był tutaj.

– Wynajmę tu mieszkanie, albo chociaż pokój. – Położył jej dłoń na biodrze i zaczął gładzić, ale to nie była erotyczna pieszczota, tylko po prostu ciepły gest podkreślający słowa. – Nie będę przyjeżdżał tu na weekendy, tylko będę jeździł tam do pracy. Zamieszkamy razem. Możesz zabrać psy. Co ty na to?

Znów odwróciła się twarzą do niego. Nie była już smutna, może tylko zaskoczona.

– Mówisz poważnie? – zapytała, a jej głos lekko drżał.

– Absolutnie.

– Będziesz musiał wstawać o szóstej, żeby się wyrobić i dotrzeć na ósmą do roboty.

– Chodzę na siódmą, chyba że odbieram wolne za nadgodziny czy dyżury.

– Czyli piąta. – Natalia zmarszczyła jasne brwi. – Masakra.

– Zgadza się. Plus ponad dwie godziny dziennie w samochodzie. Ale ludzie jeżdżą do roboty i po sto kilometrów. Czasem nawet pociągiem. Nie ma co narzekać. Wóz albo przewóz. To jak?

Zerwała się, rzuciła mu na szyję i rozpłakała. Czuł jej łzy na karku i zastanawiał się, jak to będzie. Znów musiał zmienić swoje życie, znów nie na własne życzenie, ale tym razem miał wyjście, które można było traktować jako ewakuacyjne, albo raczej furtkę. Furtkę do dawnego życia, które prowadził w Nowym Warpnie.

Rozglądając się teraz po pokoju, rozmyślał, czy to wszystko da się pogodzić.

– Nie wyglądasz na szczęśliwego – stwierdził Garbas.

– Ale słuchałeś, co mówiłem przed chwilą?

– Owszem, słuchałem. – Podkomisarz uśmiechnął się kwaśno. – Tylko że wciąż czekam, aż wejdziesz w dawny tryb, Słoniu. Aż włączy ci się pies tropiący. – Dotknął skroni. – I będziesz jak dawniej.

Przeworski usiadł za biurkiem i stwierdził, że Garbas słuchał go jednak wybiórczo. Czuł się tu klaustrofobicznie. Sama świadomość, że za oknem zamiast nieba i wody jest brzydka ulica, odrapane kamienice i hałas, sprawiała, że czuł się przytłoczony. Westchnął, przejechał dłońmi po przykurzonym blacie i wstał.

– Idę do naczelnika – poinformował Garbasa krótko i wyszedł.

Naczelnik wydziału kryminalnego Danielak w czasie nieobecności Przeworskiego dochrapał się stopnia nadkomisarza. Kiedy Przeworski wszedł do jego gabinetu, ocenił z lekkim zaskoczeniem, że nic się nie zmieniło, choć był świadomy, że to zaskoczenie jest spowodowane głównie upływem czasu i nastawieniem. Sam powiedział przed chwilą Garbasowi, że tu wszystko się ciągle zmienia. Jak widać, jednak nie wszystko, ale to nie wpływało na jego nastawienie.

– Siadaj. – Danielak wskazał mu krzesło, więc Przeworski odsunął je i zajął, opierając się łokciami o blat stołu konferencyjnego, który w zasadzie był czymś pomiędzy stołem a stolikiem. – Jak widzisz, grzechy zostały ci odpuszczone i mam nadzieję, że to się więcej nie powtórzy?

Przeworski nie był pewien, czy to było stwierdzenie, czy pytanie, więc na wszelki wypadek milczał, przyjmując tylko umiarkowanie pokorny wyraz twarzy, który miał wystarczyć za odpowiedź.

– Nie cieszysz się… – Danielak zmarszczył brwi, a aspirant znów nie był pewien intonacji.

– Szczerze mówiąc, nie bardzo, ale to nie oznacza, że się nie będę starał, naczelniku – odparł, bo tym razem już wypadało coś odpowiedzieć.

– I taka postawa mi się podoba. – Danielak uśmiechnął się szeroko. – Tak między nami: Chudecki zasłużył na wypierdolenie z formacji, choć nie mówię w tej chwili o tym, co ci zrobił. No, może trochę o tym też. Mówię bardziej o całokształcie. Ten wypadek tylko wszystko przypieczętował.

– Może zostawmy ten temat, naczelniku? – zaproponował Przeworski.

Co prawda już jakiś czas temu doszedł do wniosku, że powinien sprezentować Chudeckiemu flachę dobrej whisky, ale w obecnych okolicznościach byłoby to chyba jak dobicie rannego.

– Jak sobie życzysz. – Danielak uniósł ręce w pojednawczym geście. – W każdym razie wracasz na swoje stanowisko, zakres obowiązków taki sam jak poprzednio. Wybyczyłeś się tam na ciepłej posadce, a teraz wracasz do prawdziwej roboty. Pytania?

– Brak. – Przeworski odepchnął się od blatu i wyprostował.

Danielak obserwował przez chwilę aspiranta.

– Nic się nie zmieniłeś i to też bardzo mi się podoba, Dominik – stwierdził w końcu. – Idź, ogarniaj. Po południu dostaniesz nowe sprawy. Ale żadnej po Chudeckim – zaznaczył i dodał z porozumiewawczym uśmiechem. – Nie ma za co.

Przeworski wracał do siebie lekko rozbawiony. Wydało mu się zabawne, że w ciągu dziesięciu minut dostał dwie skrajne opinie o sobie, a jeszcze zabawniejsze było to, że nie miał pojęcia, który z nich miał rację: Garbas czy Danielak.

2

Zwłoki leżały na łóżku w pokoju hotelowym. Kobieta była ubrana w spódnicę i białą bluzkę, wyglądała, jakby spała, padłszy na materac ze zmęczenia albo po alkoholu, kiedy jedyną ważną rzeczą po dotarciu do łóżka jest położenie się na nim, nieważne w jakiej pozycji. Pościel była rozkopana, denatka miała szeroko rozrzucone ramiona, dłoń zwisała nad podłogą, a pomalowane czerwonym lakierem paznokcie wyglądały, jakby umoczyła je we krwi. Ale krwi nie było. Stopy w cielistych pończochach również leżały rozrzucone na skotłowanej kołdrze, cienki, prześwitujący materiał napinał się między palcami zastygłymi w spazmie śmierci. Twarz wystawała znad zawiązanego wokół szyi kolorowego szalika z włóczki. Pasy światła słonecznego wpadającego przez wielkie okno i przyćmionego firanami przedzielone były cieniami szprosów i kładły się na ciele miękko niczym świetlisty materiał.

Przeworski stał oparty o ścianę obok drzwi do pokoju. Od razu było widać, że ktoś je wyważył, okolice zamka i klamki wyglądały jak po wystrzale z broni gładkolufowej. Zaglądając przez nie, obserwował pracę technika kryminalistycznego, który ubrany w kombinezon i maseczkę robił zdjęcia pokoju, poruszając się po nim ostrożnie pod ścianami: trwała faza statyczna oględzin. Wzrok aspiranta przyciągał wciąż widok kobiety. Skóra jej twarzy była sina, spuchnięty język wystawał spomiędzy warg otoczonych smugami rozmazanej szminki o takim samym kolorze jak lakier na paznokciach.

Zaraz miał przyjechać dyżurny prokurator, który podobno był na jakichś czynnościach, oraz biegły sądowy. Była sobota rano, Przeworski i tak miał służbę i w zasadzie było mu obojętne, jak długo będzie na niego czekał. Razem z nim był Śpiewak z dochodzeniówki.

– Zorientujesz się, kto ją znalazł i popytasz? – odezwał się Śpiewak.

To on jako dochodzeniowiec powinien to robić, Przeworskiego wysłano do pomocy, bo w momencie zgłoszenia nie było jeszcze wiadomo, jaki dokładnie charakter miała zbrodnia. Recepcjonistka, która zaprowadziła ich na górę, była tak wstrząśnięta, że praktycznie nie dało się z nią rozmawiać. Wydusiła z siebie tylko tyle, że to ona zawiadomiła policję, ofiara jest Niemką, a ciało odkrył mężczyzna wciąż przebywający w hotelu, i że wchodziła do środka. Niczego więcej nie dało się z niej wycisnąć.

– Ta, jasne. – Aspirant oderwał się od ściany i ruszył na dół.

W holu niewielkiej, usytuowanej w piwnicy recepcji zastał zapłakaną dziewczynę, która pisała do kogoś wiadomość na telefonie. Na kanapie pod ceglaną ścianą siedział postawny mężczyzna. Miał szeroki, płaski nos, przez co głęboko osadzone oczy sprawiały wrażenie zbyt szeroko rozstawionych, krótkie, zaczesane na bok włosy, był nieogolony, ubrany w białą, wyciągniętą na spodnie koszulę i miał bose stopy. Przeworski podszedł do niego, widząc, że jego przybycie wyrwało go z letargu, uznał więc, że musi być to człowiek, który znalazł ciało.

– Dzień dobry – przywitał się, stając nad nim.

Mężczyzna wstał z kanapy.

– Pana nazwisko? – zapytał aspirant.

– Ich spreche kein Polnisch – odparł mężczyzna.

Przeworski powtórzył pytanie po niemiecku i ujrzał na twarzy rozmówcy lekkie zaskoczenie.

– Nazywam się Heinrich Vogel – odparł tamten chrap­liwym głosem.

– Aspirant Dominik Przeworski, wydział kryminalny komendy miejskiej policji w Szczecinie. Na razie chciałbym zadać panu tylko kilka szybkich pytań, niedługo przyjedzie prokurator, on będzie chciał z panem porozmawiać bardziej szczegółowo.

Vogel wciągnął głęboko powietrze przez nos. Miał twardy wzrok, ale aspirantowi wydawało się, że unika jego spojrzenia, a przynajmniej nie był w stanie utrzymać go zbyt długo na jego twarzy.

– Rozumiem – powiedział cicho.

– Pan znalazł ciało? – upewnił się.

Przeworski z doświadczenia wiedział, że ludzie będący w szoku potrafią w podobnych sytuacjach mylić fakty i tworzyć własną rzeczywistość, co jest naturalnym odruchem obronnym umysłu wobec zdarzeń przekraczających jego zdolność pojmowania niektórych rzeczy. Takich jak na przykład gwałtowna śmierć człowieka.

– Tak, ja – potwierdził Vogel.

– Dobrze pan znał ofiarę?

– Tak, przyjechaliśmy wczoraj razem.

– Jak się nazywała?

– Helene von Zussow.

– Gdzie pan mieszka? Mam na myśli hotel.

– Piętro niżej. To znaczy… – Vogel rozejrzał się lekko zakłopotany po holu: niewielkie okna znajdowały się tuż pod stropem, a za nimi były tylko ściany studni sięgających do nich z poziomu ulicy.

– Rozumiem, trzecie piętro. Słyszał pan coś w nocy?

– Nie, mój pokój nie jest pod jej pokojem.

– Jak pan ją znalazł? Drzwi były wyważone.

– To ja je wyważyłem. – Vogel przejechał dłonią po lewej stronie twarzy, przez chwilę naciągnięta powieka odsłoniła białko utkane drobnymi żyłkami i rozległ się chrzęst pocieranego skórą zarostu.

– W jaki sposób? – Przeworski przypomniał sobie zrujnowane skrzydło.

– Kopnięciem.

Aspirant odruchowo zerknął na nogi Vogla. Wiedział, że wbrew pozorom trzeba do tego sporo siły, ale i techniki, jednak powstrzymał się od komentarza.

– Czemu pan to zrobił?

– Nie mogłem się z nią skontaktować. Umówiliśmy się na ósmą na śniadanie. Nie zeszła, więc poszedłem sprawdzić. Pukałem, potem dzwoniłem do niej, słyszałem dźwięk telefonu, ale nie było reakcji. Nie informowała mnie, że gdzieś wychodzi, zresztą lubiła długo spać.

– Nie pomyślał pan, że po prostu nie słyszy ani pukania, ani telefonu, bo śpi? Albo wypiła sporo alkoholu?

– Ona nie piła alkoholu. A ja dobijałem się dobre pół godziny, aż z sąsiednich pokoi powychodzili ludzie.

– Mogła wyjść na spacer, nie zabierając telefonu, prawda?

– Powiedziałaby mi.

– Dlaczego miałaby to panu powiedzieć?

– Nie bardzo rozumiem, co mają na celu te pytania. – Mężczyzna lekko się zdenerwował. – Miałem rację, podejrzewając, że stało się coś złego, prawda? Więc o co panu chodzi?

– Ostatecznie tak – przyznał Przeworski. – Ale proszę nie podawać w wątpliwość sensu mojej pracy. Od tego jestem, żeby zadawać pytania, nawet jeśli wydają się panu głupie. Dotykał pan czegoś w jej pokoju?

– Nie. Kiedy tylko zorientowałem się, że nie żyje i że… Że ktoś ją zamordował, wyszedłem na zewnątrz.

– Dobrze, na razie tyle, proszę zostać tutaj, zejdziemy do pana, kiedy zjawi się prokurator.

Vogel przygryzł dolną wargę, odwrócił się bez słowa i ciężkim krokiem powlókł się stronę kanapy ustawionej pod ceglaną ścianą.

Kiedy Przeworski wrócił na górę, okazało się, że jest tam już więcej osób, a w dodatku wśród zgromadzonych rozpoznał znajomą twarz.

– Co ty tu robisz? – zapytał zaskoczony.

– W pracy jestem. – Prokurator Cehak spojrzał na niego z rozbawieniem. – Właściwie to ja mogę zapytać o to samo ciebie.

Znali się, może nie świetnie, ale współpracowali już przy dwóch sprawach, które Cehak prowadził w Nowym Warpnie z racji podległości terytorialnej pod prokuraturę Szczecin-Zachód, gdzie pracował.

– Też jestem w robocie. – Przeworski rozłożył ręce.

– Już nie na końcu świata?

– Wróciłem, ale zostałem.

– Brzmi, hmm, skomplikowanie.

– Później ci wyjaśnię.

– Kto znalazł denatkę?

– Facet nazywa się Heinrich Vogel, przyjechali razem. Spał piętro niżej, mówi, że niczego nie słyszał. To on rozwalił drzwi, kiedy nie dawała znaku życia, tak przynajmniej twierdzi. Rozmawiałem z nim chwilę, jest na dole w recepcji, kazałem mu czekać.

Cehak zajrzał do pokoju, a potem zatrzymał wzrok na ciele kobiety. Przeworski zrobił to samo. Profesor medycyny sądowej właśnie dokonywał oględzin, kobieta była już rozebrana, chwilę wcześniej technik delikatnie zdjął szalik z szyi ofiary. Kiedy aspirant z prokuratorem zobaczyli wielki termometr, który pojawił się w dłoni medyka, odwrócili wzrok.

– Zapaliłbym. – Cehak westchnął.

– Ty palisz? – zdziwił się Przeworski.

– No właśnie nie. – Prokurator spojrzał na niego zagadkowo. – Ale czasem mam, kurwa, ochotę.

Śpiewak drgnął, jakby nagle na coś wpadł.

– To ja pójdę zajarać – poinformował ich, poklepał się po kieszeni spodni i ruszył na dół.

Zostali na korytarzu, słuchając mimowolnie odgłosów dochodzących z pokoju. Jakiś czas później profesor do nich wyszedł.

– Dobra, mniej więcej wiadomo – oznajmił, zdejmując lateksowe rękawiczki. – Czas zgonu określony na podstawie stężenia pośmiertnego, plam opadowych i temperatury zwłok oceniam mniej więcej na osiem godzin temu, czyli około północy. – Obejrzał się na drzwi. – Zresztą widać było, że nie zdążyła się rozebrać ani zmyć makijażu. Wstępnie mogę powiedzieć, że zgon nastąpił wskutek zamknięcia światła naczyń krwionośnych z powodu zadzierzgnięcia, o czym świadczy przebieg bruzdy i wybroczyny na twarzy oraz kilka innych rzeczy. Szczegóły oczywiście po obdukcji.

– Jakieś obrażenia obronne? – zapytał Cehak.

– Nie zauważyłem świeżych zsinień ani zadrapań. Wie pan, utrata przytomności przy tego rodzaju działaniu następuje po dziesięciu, piętnastu sekundach. Zaszedł ją od tyłu, więc miała ograniczone możliwości, ale kto wie, może go dosięgnęła?

– Dzięki – mruknął Cehak.

Profesor zniknął na schodach, a prokurator i aspirant zajrzeli do pokoju.

Technik właśnie ściągał zabezpieczenie z pokrytej specjalnym klejem folii. Szalik zdjęty z szyi ofiary leżał rozłożony na materacu, po chwili plastikowy pasek przylgnął do materiału. Technik przejechał po nim palcem, a potem oderwał ostrożnie, obejrzał pod światło i schował do pojemnika. Kiedy zorientował się, że Cehak z Przeworskim go obserwują, podniósł pojemnik.

– Krótkie, białe włókna przypominające ludzkie włosy. Sporo tego.

– Czyli po prostu włosy? – zapytał Cehak.

– Dopóki nie potwierdzi tego laboratorium, formalnie to są włókna, i tak wpiszę do protokołu oględzin. Ale tak: albo zarost, albo bardzo krótkie włosy z głowy, raczej starszej osoby, bo wyglądają na siwe. Nikt chyba nie farbuje sobie takiej szczeciny na siwo? – Zerknął na pojemnik. – Plus niewielkie fragmenty naskórka.

– No to mamy skarb. – Cehak uśmiechnął się drapieżnie. – Jeszcze jakieś miłe wiadomości?

– Paluchy zdjęte. – Technik rozejrzał się po pokoju. – Z traseologią słabo, bo jest wykładzina. Rozmazów krwi brak, luminol niczego nie wykazał. Więcej w zasadzie nie potrzeba.

– Poproszę jeszcze wyskrobiny spod paznokci.

– To właśnie miałem zaraz zrobić, ale jednak sugerowałbym obcinki.

– Jasne. – Cehak zerknął na Przeworskiego z lekkim zakłopotaniem. – Tak to jest, kiedy usiłujesz zaimponować fachowcowi.

Przeworski uśmiechnął się lekko i wskazał na coś w głębi pokoju.

– Otwierałeś drzwi na balkon? – zapytał policjanta.

– Nie, były uchylone. Zdjąłem tylko odbitki z klamki.

– Jasne. Kiedy będziemy mogli wejść?

– W zasadzie już, tylko mimo wszystko postarajcie się nie machać za bardzo łapami – odparł technik i kucnął obok łóżka, przy dłoni ofiary, wracając do swojej roboty.

Akurat wrócił Śpiewak, więc we trzech ostrożnie weszli do pokoju, jeszcze raz przyglądając się przy okazji uszkodzonym drzwiom. Minęli łóżko, zerkając na zwłoki, potem stanęli przy oknie. Aspirant łokciem otworzył lekko uchylone drzwi na balkon. Wyszedł na zewnątrz i rozejrzał się. Pokój znajdował się na czwartym piętrze, a widok, jaki Przeworski miał przed sobą, nie był może zbyt piękny, lecz na pewno ciekawy. Balkon i okna apartamentu zajmowanego przez kobietę wychodziły na podwórze; wspólne dla stojących w pierzejach kamienic zajmujących cały kwartał ulic. Przeworski zauważył, że prawie nie ma tu oficyn wcinających się szarymi bryłami w przestrzeń, na zewnątrz było jasno, nic nie przesłaniało nieba. Ten fragment miasta zabudowany był eleganckimi kamienicami o bogatych detalach na elewacjach, w sumie przed wojną zamieszkiwali je przedstawiciele bogatszej warstwy społeczeństwa.

Uwagę Przeworskiego od razu jednak zwróciły rusztowania, stojące przy ślepym fragmencie ściany sąsiedniego budynku. Umieszczono je na tyle blisko balkonu, że bez problemu można było się na niego po nich dostać. Aspirant podszedł do rusztowań, ale ani na pomostach, ani na barierkach czy płycie balkonu nie było żadnych śladów. Po cichu na to liczył, bo zwykle w takich miejscach zalegało sporo kurzu, ale jego nadzieje rozwiał, a w zasadzie rozmył deszcz, który siąpił w nocy.

– Musiała go wpuścić przez okno, a w zasadzie przez wyjście na balkon, bo było otwarte, a Vogel twierdzi, że niczego nie dotykał – stwierdził Przeworski.

– Na to wygląda – mruknął Cehak.

– Wszedł po rusztowaniu, zapukał w szybę, a ona otworzyła, bo z zewnątrz nie da się tego zrobić. Musiała go też znać, bo inaczej narobiłaby krzyku. Pewnie była zdziwiona, ale jednak go wpuściła. Potem coś poszło nie tak, ale wszystko działo się szybko, bo nie zdążyła krzyknąć. Musiał być silny, ona nie jest drobna, ale dopadł ją tak szybko, że nie zdążyła zareagować. Czyli krąg ewentualnych podejrzanych można teoretycznie zawęzić do ludzi, których znała.

– Vogel – zasugerował Śpiewak.

– Naturalnie. – Cehak potwierdził to skinieniem głowy, choć śledczy nie odkrył Ameryki.

– Wchodziłby po rusztowaniu? – zapytał Przeworski. – To musiał być ktoś z zewnątrz, kto nie miał dostępu do hotelu.

– Albo nie chciał się dać złapać kamerom.

– Też – zgodził się Przeworski. – Dostał się na podwórze przez inną bramę.

Oparci o barierkę przyglądali się jeszcze przez chwilę zaparkowanym na dziedzińcu samochodom.

– Dobra, trzeba pogadać z tym Voglem – rzucił w końcu Cehak, wzdychając.

– Nie zna polskiego – poinformował go Przeworski.

– Ale na szczęście ty znasz niemiecki. – Prokurator powiedział to raczej beztrosko, i za to Przeworski go lubił i cenił: facet rzadko kiedy widział w czymś problem.

Cehak zezwolił na zabranie ciała na sądówkę, kiedy tylko technik skończy swoją robotę, a potem wszyscy zeszli na dół, do holu recepcji, gdzie z zaskoczeniem odkryli, że Niemca tam nie ma.

Ciąg dalszy w wersji pełnej

Copyright © by Marek Stelar, 2023

Copyright © by Grupa Wydawnicza FILIA, 2023

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Żaden z fragmentów tej książki nie może być publikowany w jakiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Wydawcy. Dotyczy to także fotokopii i mikrofilmów oraz rozpowszechniania za pośrednictwem nośników elektronicznych.

Wydanie I, Poznań 2023

Projekt okładki: © Mariusz Banachowicz

Redakcja: Jacek Ring

Korekta: Dorota Wojciechowska

Skład i łamanie: Jacek Antoniuk

Konwersja publikacji do wersji elektronicznej:

„DARKHART”

Dariusz Nowacki

[email protected]

eISBN: 978-83-8357-086-0

Grupa Wydawnicza Filia sp. z o.o.

ul. Kleeberga 2

61-615 Poznań

wydawnictwofilia.pl

[email protected]

Seria: FILIA Mroczna Strona

mrocznastrona.pl

Wszelkie podobieństwo do prawdziwych postaci i zdarzeń jest przypadkowe.