1
Chcąc zrobić
wrażenie
Przyjaźń pomiędzy
Yannem Falquerho a Thierrym Marchive’em dziwiła wszystkich na
uniwersytecie. Mężczyźni nie tylko rywalizowali o to samo stypendium
doktoranckie, ale też różnili się od siebie pod każdym względem
zarówno towarzysko, jak i fizycznie. Yann, wysoki blondyn, był synem
producenta telewizyjnego z Paryża i projektantki wnętrz, którzy
nie tak dawno się rozwiedli. Thierry – niski, krępy, ciemnowłosy
– miał mniej wysublimowane pochodzenie. Jego ojciec pracował jako
nauczyciel w marsylskim liceum, a matka była nie dość dobrze
wynagradzaną dietetyczką w Hôspital du Nord. Przy tym wciąż
pozostawali w związku małżeńskim.
Dwaj studenci szli teraz szybko, głośno
rozmawiając. Prawie nie przerywali rozmowy, bo jako najmłodsze dzieci
z trójki rodzeństwa dobrze znali sposoby, by zawsze zwrócić na
siebie uwagę.
– Pośpiesz się – rzucił przez
ramię Yann. – Zanim tam dotrzemy, wszystko zniknie z bufetu.
– Nic na to nie poradzę, nie mam
twoich żyrafich nóg – odparł Thrierry, podskakując, by dotrzymać
kroku koledze. – Wyszlibyśmy na czas, gdybyś nie odebrał telefonu
i nie wdał się w długą pogawędkę z tą... Jak jej tam?
– Suzanne – powiedział Yann
powoli. – Suzanne, otrzymała imię z piosenki.
– A no tak... twoja ukochana
z dzieciństwa... Jej ojciec to lekarz miejski w Carnac, gdzie twoja
burżujska rodzina spędzała idylliczne wakacje. – Thierry zatrzymał
się. Udawał, że gra na gitarze, i całkiem udatnie naśladował
Leonarda Cohena.
– „And she feeds you tea and oranges
that come all the way from China...” – śpiewał tak zapamiętale,
że aż ześlizgnął się z wąskiego chodnika na ulicę.
– Zamknij się, imbecylu – roześmiał
się Yann. – Rzeczywiście, idylliczne wakacje. Tak idylliczne, że
w końcu moi rodzice się rozwiedli. To może przez te sierpniowe
deszcze... Skazały ich na swoje towarzystwo w naszym idealnie
zaprojektowanym domu na plaży.
To między innymi Yann lubił w Thierrym:
fakt, że przyjaciel nie zauważyłby doskonale zaprojektowanego
wnętrza i nie zainteresował się nim, nawet gdyby było naprawdę
piękne. Yann ruszył do przodu, marszcząc brwi. Myślał o matce
i ojcu, i o ich obecnych partnerach, którzy w najmniejszym stopniu
go nie obchodzili.
Dwaj młodzi mężczyźni dotarli do
misternie rzeźbionych drewnianych drzwi na placu des Quatre Dauphins
i nacisnęli guzik dzwonka, umieszczony na polerowanej mosiężnej
tabliczce z napisem „Profesor Moutte”. Drzwi zabrzęczały
i otworzyły się z głuchym dźwiękiem. Thierry przytrzymał je dla
przyjaciela, mówiąc: – Ty pierwszy!
Wtedy zauważył, że Yann nagle
ucichł, jak to się często zdarzało, gdy pojawiał się temat
jego rozwiedzionych przed dwoma laty rodziców. Postanowił zmienić
temat. Wyobraził sobie rodzinę Falquerho w pokoju dziennym wypełnionym
meblami, które zupełnie nie sprawdzają się w domu letnim – na
przykład białymi. Wszyscy przyglądają się w milczeniu szarym falom
rozbijającym się o brzeg. Odezwał się, próbując przypomnieć
Yannowi o przyjemniejszych sprawach:
– Myślisz wyłącznie o jedzeniu. No
i naturalnie o Suzanne.
Yann roześmiał się i szybko wszedł
do zimnego, wilgotnego holu kamienicy, nie mogąc się już doczekać
darmowej kolacji. Myślał też o Suzanne, którą miał zobaczyć
w ferie Bożego Narodzenia.
Nadwaga stanowiła dla Thierry’ego
problem od czasów gimnazjalnych. W liceum nie miał dziewczyny,
a w romantyczny związek z kobietą zaangażował się na
drugim roku studiów. Ale co też to było za spotkanie! Ulla była
Szwedką przebywającą we Francji w ramach wymiany studenckiej –
cliché, zauważalne nawet dla Thierry’ego,
który nigdy nie opuszczał Francji. Uśmiechnął się do siebie, kiedy
wspinali się po szerokich kamiennych schodach do znajdującego się na
trzecim piętrze mieszkania profesora[1] Moutte’a. Ale wspomnienie Ulli, nagiej w jego
łóżku, przybladło, kiedy rozglądał się po siedemnastowiecznej
rezydencji. Zachwycał się holem wejściowym – tak różnym od tego
w mieszkaniu, w którym się wychował, a także od tego w obecnym
mieszkaniu, które dzielił z Yannem. W tym ostatnim strome stopnie
z czerwonej cegły były tak wąskie, że wniesienie fotela czy
roweru do środka graniczyło z cudem. Idąc, celowo stawiał stopy
w zagłębieniu na każdym stopniu, wytartym przez stulecia przez
bogatych mieszkańców Aix oraz przez ich służących, kiedy wchodzili
i wychodzili z arystokratycznej rezydencji, podzielonej teraz na trzy
eleganckie mieszkania.
– Czuję zapach hors d’oeuvres
– zauważył Yann, wchodząc do góry co dwa stopnie. – Paszteciki
z ciasta francuskiego, kawałeczki pizzy, być może taca z zimnym
mięsem i półmisek z serem brie oraz jeszcze jakimś innym. Założę
się, że to sery z supermarketu. Dlaczego bogaci ludzie tak często
podają takie tanie jedzenie?
Zatrzymał się na kolejnym stopniu
i popatrzył w dół na Thierry’ego, którego wyrwał tym
z zamyślenia: – Czy ty mnie słuchasz? Jestem też więcej
niż pewien, że czeka na nas wino z kartonów. – Patrzył, jak
przyjaciel stawia małe, szerokie stopy w wyżłobieniach w kamiennych
stopniach.
– Z braku laku i kit dobry – odparł
Thierry. – Poza tym jestem koneserem... masowo sprzedawanych win.
Yann roześmiał się i zastukał
w drzwi. Obrócił się do swego marsylskiego towarzysza, który teraz
głośno sapał, i powiedział szybko: – Obiecuję, że kiedy znajdę
pełnoetatową pracę, a mam nadzieję, że to wkrótce nastąpi,
nigdy nie będę kupował supermarketowego sera ani taniego wina.
Thierry potaknął z udawaną powagą
i odparł: – Bardzo na to liczę.
Thierry wychowywał się na przemysłowo
wytwarzanym serze, bo na to pozwalała nauczycielska pensja ojca,
lecz teraz, dzięki paryskiemu przyjacielowi, wiedział, jak smakuje
ser produkowany tradycyjnie. W głębi duszy miał nadzieję, że on
także będzie mógł pozwolić sobie na żywność wysokiej jakości,
na wszystko wysokiej jakości. Wierzył, że ten dzień nadejdzie.
Wielkanocny tydzień, który
spędził w penthousie pana Falquerho z widokiem na Les
Invalides, stanowił jedno z najważniejszych wydarzeń w jego
dwudziestoczteroletnim życiu. Nigdy przedtem nie jadał w tylu
eleganckich restauracjach. W każdej z nich ojciec i syn Falquerho
otrzymywali najlepszy stolik i radośnie gawędzili z właścicielami,
kelnerami i szefami kuchni. Thierry podziwiał pana Falquerho, ponieważ
mimo wielkiego bogactwa wypłacał Yannowi takie same skromne środki,
jakimi dysponowali rówieśnicy syna.
Drzwi mieszkania otworzyła wysoka,
przystojna, około czterdziestopięcioletnia kobieta z gęstymi czarnymi
włosami i dużymi brązowymi oczyma. Thierry ucieszył się, widząc,
że kobieta ma na sobie tę wełnianą sukienkę z głębokim dekoltem,
którą tak lubił – eksponowała ona nie tylko jej oliwkową skórę,
ale też wydatny biust.
– Nasz doskonały duecik – powiedziała ze
śmiechem. – Wchodźcie! Przyszliście w samą porę – szepnęła,
puszczając do nich oko. – Właśnie nakryli do stołu!
– Dziękujemy, profesor Leonetti! –
odpowiedzieli jednogłośnie.
Chociaż to dzisiejszy gospodarz, doktor
Georges Moutte, decydował o tym, w czyje ręce trafi stypendium Dumasa,
to zarówno Thierry, jak i Yann woleli kontakty z młodszą od niego
doktor Annie Leonetti. Lubili też jej dynamiczne, często pełne
humoru wykłady. Ale to do doktora Moutte’a należało ostatnie
słowo w sprawie stypendium. Z tego właśnie powodu zrezygnowali
dziś z tradycyjnego piątkowego rytuału podrywania amerykańskich
dziewcząt, które spędzały czas w pubach Aix-en-Provence
i kręciły się wokół swoich profesorów. Na widok morza głów,
w tym wielu siwych, Thierry’emu ścisnął się żołądek. Odczuł
niejaką ulgę, gdy pomyślał, że jest tam też doktor Leonetti. Yann
pewniej niż przyjaciel czuł się w dużych grupach ludzi. Thierry
zazwyczaj obserwował Yanna i próbował go naśladować, dzisiaj jednak
obiecał sobie, że zachowa większą niezależność.
Doktor Leonetti zaprowadziła studentów
do gospodarza, po czym zniknęła.
– Spróbuj nie gapić się dookoła
– cicho ostrzegł przyjaciela Yann.
Thierry nie pozostał mu dłużny:
– Jeśli tylko ty nie będziesz powtarzał „w rzeczy samej”
tym swoim sztucznym tonem, który zawsze przybierasz, rozmawiając
z doyenem[2].
– Profesorze Moutte,
bonsoir – powiedział Yann, uprzejmie ściskając
dłoń starszego białowłosego mężczyzny.
– Dobry wieczór, doktorze –
odezwał się Thierry i również uścisnął naznaczoną wiekiem,
słabą dłoń. – Dziękujemy za zaproszenie.
– Nie ma za co. Nie ma za co –
zająknął się doktor Moutte. – Moi profesorowie też nas tak
traktowali, kiedy byłem w waszym wieku. Poza tym wy obaj macie dobry
powód, by tu być, nieprawdaż? – roześmiał się z własnego
dowcipu.
Thierry uśmiechnął się uprzejmie
na tę aluzję do stypendium. Yann szybko uznał, że nie będzie się
przejmował tym, co myśli Moutte. Chciał zdobyć to stypendium, które
jego zdaniem otworzyłoby mu drzwi do programu MBA, i nie widział
powodu, żeby to ukrywać.
– Mmm... w rzeczy samej – odparł
ze śmiechem.
Thierry podniósł wzrok ku sufitowi
i jego uwagę przykuły namalowane w żywych barwach freski,
przedstawiające postaci z mitologii. Przestrzeń unoszących się
w powietrzu bogów i bogiń została ograniczona misterną białą
gipsową ramą, uformowaną w roślinne i zwierzęce kształty
– gypseries, był niemal pewien, że tak się
nazywały. Odwrócił się, by sprawdzić, czy Yann, który nie tylko
pochodził z bogatej rodziny, ale też kochał sztukę i korzystał
z każdej okazji, by podzielić się swoją wiedzą, także zauważył
sufit. Ten jednak patrzył ponad ramieniem doktora Moutte’a na
długi drewniany stół uginający się pod ciężarem jedzenia. Thierry
spostrzegł, że jego przyjaciel trafnie przewidział menu: pokrojona
w małe kwadraciki pizza, ser brie ułożony na półmiskach, chleb
i zimne mięsa. Ale za to wino serwowano w butelkach. Yann nagle
przeprosił i podryfował w kierunku stołu, gdzie doktor Leonetti
nalewała sobie wina i przyglądała się dwóm młodym mężczyznom
z uśmiechem na szerokich ustach. Lubiła ich obu, zastanawiało ją
tylko, dlaczego studiują teologię. Sądziła, że Yann Falquerho wybrał
ten kierunek, ponieważ wydział otrzymywał lepsze finansowanie. Co
więcej, łatwiej się dostać tutaj niż na historię, z tego prostego
powodu, że na tym kierunku studiowało mniej osób. W innym wypadku
zdecydowałby się zapewne na prawo albo zarządzanie. Miała przyjaciela,
który pracował dla firmy finansowej w Londynie i powiedział jej,
że finansiści obecnie zachęcali absolwentów teologii i historii,
by wkraczali w świat akcji i obligacji. Niższy ze studentów,
pochodzący z Marsylii, stanowił większą zagadkę. Być może tego
wieczoru zapyta go o plany na przyszłość, jeśli tylko uda jej się
odciągnąć go od studiowania fresków.
– Masz ochotę na odrobinę wina? –
zapytała, podnosząc butelkę w stronę Yanna. Stał obok, zwrócony
w jej stronę i z głową przekrzywioną o prawie dziewięćdziesiąt
stopni. Podążyła za jego wzrokiem, martwiąc się, że jej suknia
była zbyt décoletté. Ale wtedy zauważyła, że
jego dziwne zachowanie nie wiązało się ze śmiałością jej stroju,
ale ze staraniami, by odczytać etykietę na butelce.
– Czerwone Bandol – zawołał
w końcu. – O tak, poproszę! Doktor Moutte przeszedł dziś sam
siebie!
Annie Leonetti uśmiechnęła się.
– Wino to mój wkład. Życie jest
za krótkie na kiepskie wino, non? Przyprowadź tu
swojego towarzysza, a jemu także naleję kieliszek.
Ale Thierry już był przy nich. Widział
profesor Leonetti z butelką wina w ręce i zręcznie lawirował
pomiędzy profesorami i magistrantami, by znaleźć się obok niej
i przyjaciela. Nie miał czasu na szukanie czystego kieliszka, gdyż
butelkowane wino mogło się skończyć lada moment, chwycił więc ze
stołu jakiś używany. Właśnie wtedy ponad rozmowami teologów dał
się słyszeć głos doktora Moutte’a.
– Nie, Bernardzie! Będzie
tak, jak powiedziałem ci dzisiaj w biurze... moja decyzja jest
nieodwołalna!
Profesor Bernard Rodier, mężczyzna
w średnim wieku, który w opinii wielu współpracowników był
zbyt przystojny, by zajmować się teologią, obrócił się na
pięcie i skierował do drzwi wejściowych. Annie Leonetti nigdy nie
potrafiła zrozumieć, dlaczego ludzie uważali, że Bernard był
„zbyt przystojny” – czy to oznaczało, że trzeba być brzydkim,
by wykładać teologię? Oczywiście na wydziale filozofii zauważało
się jakieś brzydactwa, ale kompensowało to prawo pewnymi bardzo
wyrafinowanymi, jeżeli nie pięknymi okazami. I gdzie w tym wszystkim
było jej miejsce?
Thierry i Yann wymienili
niespokojne spojrzenia, zakładając, że profesorowie kłócili się
o stypendium. Annie uśmiechnęła się i ponownie napełniła ich
kieliszki.
– Nie martwcie się –
powiedziała. – To nie ma nic wspólnego z Dumasem.
Słusznie domyślała się, że Bernard
nieopatrznie zapytał Moutte’a o jego przejście na emeryturę,
które ogłoszono tydzień wcześniej na spotkaniu wydziału. Padły trzy
nazwiska kandydatów do kierowania fakultetem. Stanowisko to wiązało
się z wysokim wynagrodzeniem, wieloma urlopami naukowymi oraz prawem do
użytkowania historycznego dwustumetrowego mieszkania, w którym się
teraz znajdowali. Jego okna wychodziły na plac, który zdaniem wielu
mieszkańców Aix mógł się poszczycić najpiękniejszą fontanną
w mieście – les Quatre Dauphins. Poza freskami, które z góry
przyglądały się mieszkańcom, to lokum oferowało jeszcze jedną
atrakcję: w ogrodzie otoczonym trzymetrowym kamiennym murem kryło
się coś wyjątkowego, o czym w lecie czasem słyszano w Aix, lecz
nikt tego nigdy nie widział. Tą unikatową rzeczą był basen.
Tak atrakcyjne stanowisko należało
w Prowansji do rzadkości, ale wydział teologii zawsze potrafił
odciąć się od pozostałej części uniwersytetu. Pod koniec
lat dwudziestych ojciec Jules Dumas, ksiądz i poprzednia głowa
wydziału, przekazał uniwersytetowi rodzinną rezydencję i cały
swój majątek. Ustanowił, że nowy doyen zajmie wypełnione antykami
mieszkanie na trzecim piętrze, a dwa niżej położone mieszkania
zostaną wynajęte przez uniwersytet, co pomoże finansować stypendium
jego imienia. Ulica oraz budynek, obecnie mieszczący także biura i sale
wykładowe, nosiły jego imię. W taki sposób chciał odpłacić się
światu. W czasie pierwszej wojny stracił dwóch braci, a na ironię
zakrawa fakt, że jego rodzina zbiła fortunę, produkując części do
czołgów, które w 1917 roku testowano na błotnistych polach Pikardii
i Belgii.
Zgodnie z oczekiwaniami Annie Leonetti, jej
nazwisko znalazło się wśród trojga kandydatów. Chociaż młodsza od
kolegów, a na wydziale uważana za modernistkę, mogła się poszczycić
stopniem doktorskim z Yale oraz licznymi publikacjami. Przeciwko
niej przemawiało – bardziej niż niegroźnie radykalna postawa
– jej pochodzenie z Korsyki. Miejsce, gdzie spędziła pierwsze
osiemnaście lat życia, wpływało na jej karierę w większym
stopniu, niż mogłaby sobie wyobrazić. Czasem żałowała, że nie
została w Stanach, gdzie jako Korsykanka nie byłaby nazywana ani
„chłopką”, ani „terrorystką”. Oboje z mężem uwielbiali tę
wyspę i kiedy Annie otrzymała tytuł doktorski, przeprowadzili się
z powrotem do Francji, ale w każde wakacje wracali na Korsykę.
Drugie nazwisko na liście to
Bernard Rodier – solidny, choć nudny naukowiec specjalizujący
się w działalności zakonu cystersów. Trzecia kandydatura,
gdy ją wymieniono, spotkała się ze śmiechem i okrzykami –
Giuseppe Rocchia, „teolog zwykłych ludzi”, jak lubił o sobie
mówić. Wykładał na uniwersytecie w Perugii, siostrzanym mieście
Aix, i zarabiał dziesięciokrotność swojej akademickiej pensji,
pisząc książki i poświęcone teologii artykuły w magazynach
mody. Występował też we włoskiej telewizji, gdzie przedstawiał
swoje interpretacje światowych religii. Dlatego właśnie Annie go
broniła – Rocchia ubierał w proste słowa to, co zdaniem wielu
ludzi stanowiło temat skomplikowany, a zarazem wyczerpany. Doceniała
też jego wkład w rozwój włoskiej telewizji, która rozpaczliwie
potrzebowała kroku naprzód. Przeczytała jego książki, światowe
bestsellery, i odnalazła pewne wartości w tym, co głosił. Podczas
niedawnej podróży do Perugii zapytała jednego z kolegów, dlaczego
Rocchia nadal wykładał, skoro tak dużo zarabiał na książkach
i spotkaniach.
– To zapewnia mu powszechny szacunek
– powiedział jej Dario, sącząc campari na jednym z placów
Perugii. Poza tym my, Włosi, uwielbiamy, gdy inni zwracają się do
nas per dottore.
A więc Bernard Rodier odstawił
pusty kieliszek na konsolę – wykonaną z egzotycznego drewna
i pochodzącą z jednej z byłych francuskich kolonii. W chwilę
później wypadłz pokoju jak burza
– tak określi to Annie w rozmowie z mężem jeszcze tego samego
wieczoru. Kobieta popatrzyła na Yanna i Thierry’ego i wróciła
myślami do własnych lat studenckich – do całotygodniowego
świętowania, które jej rodzina zorganizowała w ich korsykańskiej
willi, kiedy przyjęto ją do grande école
w Paryżu; do wysiłku i czasu, jakie poświęciła na naukę
angielskiego; do lat pracy nad doktoratem w Connecticut i opłacania
czesnego za pieniądze zarobione na kelnerowaniu w restauracji w New
Haven. A potem nadal późno kładła się spać – wtedy, kiedy
powinna czytać bajki swoim małym dzieciom lub leżeć w łóżku
z mężem, ona siedziała do późna w gabinecie i zbierała
informacje. Ale już wkrótce nagroda za to wszystko okaże się tego
warta. Mogła – i powinna – zostać następnym doyenem wydziału
teologii i przenieść swoją rodzinę z pozbawionego uroku mieszkania
z lat siedemdziesiątych, przypominającego pudełko, do najbardziej
pożądanego budynku w Aix. Nie znajdowała w sobie współczucia dla
Bernarda, który nie opublikował tak dużo jak ona ani nie studiował
na prestiżowym zagranicznym uniwersytecie.
– Pauvre Bernard –
szepnęła, uśmiechając się szeroko.
[1] Wykładowcy uniwersytetu w Aix noszą tytuł naukowy
doktora, ale nazywani są też profesorami, co oznacza funkcję, jaką
pełnią na uczelni (przyp. tłum.).
[2] Doyen –
najstarszy członek grupy, w tym wypadku dziekan (przyp. aut.).
2
Prawdziwi naukowcy
Annie Leonetti odstawiła kieliszek
i rozejrzała się po pustym pokoju. Georges Moutte podniósł dłoń
do ust i zakasłał, przerywając niezręczną ciszę. Czyżby
miał ogłosić dziś wieczorem, kto go zastąpi? Próbowała nie
uśmiechnąć się do tej myśli i nagle pożałowała, że nie
zaprosiła męża.
– Równie dobrze możecie się,
państwo, dowiedzieć teraz – starszy człowiek powiedział czystym
i donośnym głosem. – Po długim namyśle zdecydowałem się odroczyć
moją emeryturę.
W pomieszczeniu rozległ się niski
pomruk i mężczyzna, chcąc mówić dalej, musiał raz jeszcze głośno
zakasłać.
– Bezterminowo – dodał, by odpowiedzieć
na milczące pytanie, które większość gości powtarzała
w myślach. – Jeszcze się do czegoś nadaję – kontynuował,
starając się nie roześmiać. – A nazwisko zdobywcy stypendium
Dumasa – powiedział, patrząc w kierunku Yanna i Thierry’ego
– zostanie podane za tydzień o tej porze. A teraz proszę się
rozgościć i częstować czym chata bogata.
Yann odłożył swój kawałek pizzy
i spojrzał na Thierry’ego.
– Jakoś nagle straciłem
apetyt.
– Wiem, co masz na myśli – odparł
Thierry. – Chciałbym, żebyśmy mogli podzielić stypendium między
siebie.
– Nie, nie – upierał się przyjaciel
z powagą, jaką Thierry nieczęsto słyszał w jego głosie. – Ty
jesteś prawdziwym naukowcem. Ja poszedłem na teologię tylko dlatego,
że było więcej miejsc i miałem nadzieję krańcowo wkurzyć moich
rodziców.
Thierry podniósł butelkę i nalał im
obu więcej wina.
– Równie dobrze możemy się
napić. Czy to odniosło skutek?
– Ale co odniosło skutek? – zapytał
Yann, po czym wypił łyk wina i poczęstował się ciasteczkiem petit
four. Uczyniwszy wyznanie, nagle poczuł się głodny.
– Czy udało się wkurzyć
rodziców?
Yann roześmiał się i uniósł
kieliszek, jakby wznosił toast.
– To zabawne. Ojciec akurat kręcił
dokument o całunie turyńskim i nieoczekiwanie stał się zreformowanym
katolikiem, a nawet mistykiem. Niezmiernie się ucieszył, że będę
studiował teologię. I ku mojego zdziwieniu, tak samo zareagowała
mama. Nasz zamożny wujek jest misjonarzem w Ameryce Południowej
i miała nadzieję, że to zrobi na nim wrażenie.
– Możesz mówić, co chcesz
– powiedział Thierry. – Ja nadal uważam, że jesteś dobrym
naukowcem.
Yann roześmiał się.
– Sam byłem zdziwiony, że studiowanie
teologii sprawia mi przyjemność. To w ogromnym stopniu zasługa
doktor Leonetti. Ale czy ze stypendium, czy bez niego zmierzam do krainy
MBA.
Thierry nalał kompanowi kolejny
kieliszek wina, sobie jednak nie dolał. Yann zauważył zmarszczone
brwi Thierry’ego i zapytał: – Coś jest nie tak? Nie martw się,
nawet jeśli rzeczywiście pojadę do Stanów, nadal pozostaniemy
w kontakcie.
Thierry potrząsnął głową
i pochylając się w stronę Yanna, powiedział: – Nie, to nie
to. Chodzi o to, że Moutte nie przechodzi na emeryturę. Pomyśl, jak
musi się teraz czuć profesor Leonetti. Sądziłem, że ona go zastąpi,
a ty nie?
Yann spojrzał na przeciwległy koniec
pokoju, gdzie Annie Leonetti z rękoma na kolanach siedziała na krześle
z twardym oparciem i wpatrywała się w sufit.
– Ja też tak myślałem, ale co my
możemy wiedzieć? Przecież nic nam tutaj nie mówią. Być może są
inni profesorowie mający szansę na to stanowisko. Na przykład Rodier
albo ten facet z Tuluzy, który ma obsesję na punkcie kościoła
normandzkiego. Tak czy owak, Moutte wkrótce odejdzie na emeryturę,
jest starszy niż węgiel.
– Ale co to znaczy wkrótce? Wiesz, jak
to jest, kiedy masz pewność, że coś dostaniesz, a potem przechodzi
ci to koło nosa. Wiesz, jak ciężko to znieść. I czy otrzymasz
to pół roku, czy trzy lata później, to nie ma znaczenia. Wciąż
czujesz się tak, jakby ktoś walnął cię pięścią w brzuch.
Yann wypił trochę wina i próbował
przypomnieć sobie, kiedy jemu przydarzyło się coś takiego. Nie
mógł jednak znaleźć niczego podobnego w pamięci. Czy wtedy,
kiedy Laura w ostatniej chwili powiedziała mu, że w czerwcu nie
może pojechać z nim do Bretanii, a później dowiedział się od
przyjaciela, że pojechała do Saint-Tropez z jakimś facetem, który
pracował w firmie prawniczej? Nie, zapomniał o tym dość szybko,
kiedy tylko ostatniego lata w jego życie wkroczyła Suzanne.
– Spójrz tam – powiedział Thierry
i skinął głową w stronę przeciwległego kąta pokoju. – To
chyba niemożliwe, ale powiedziałbym, że Mlle Zacharie jest napalona
na Moutte’a.
Yann zerknął ukradkiem we wskazanym
kierunku i wzdrygnął się.
– Odrażające! Co ona robi? Wygląda,
jakby chciała go pocałować! Myślałem, że nienawidzi wszystkich
na wydziale, a szczególnie mnie, od kiedy zacząłem dręczyć ją
pytaniami o termin rozstrzygnięcia sprawy stypendium.
– Nie – odparł Thierry,
chwytając krakersa. – Sądzę, że nienawidziła cię już na długo
przedtem.
Yann zmarszczył brwi, ale postanowił
zignorować komentarz przyjaciela. – No cóż, masz rację,
najwyraźniej jednak w tej chwili w najmniejszym stopniu nie nienawidzi
doyena.
Dwudziestosiedmioletnia Audrey Zacharie,
już będąc studentką ostatniego roku historii sztuki, w niektóre
popołudnia pracowała na wydziale teologii. Gdy ukończyła studia,
a sekretarka z teologii odeszła, jej praca na godziny przekształciła
się w etat. Wiecznie niezadowolona, codziennie przypominała zarówno
profesorom, jak i studentom, że nie miała zamiaru obrać takiego
kierunku w życiu, że to kryzys ekonomiczny zmusił ją do przepisywania
listów i dokumentów. A jednocześnie bardzo chciała podkreślić
swoją rolę na wydziale i była dumna z pracy, która zapewniała
wspaniały fundusz emerytalny i długi okres wakacji, a przy tym
dawała poczucie bezpieczeństwa.
– Czy ona próbuje pocałować
Moutte’a w ucho? – zapytał Yann, żując kawałek chleba.
– Nie, coś mu szepcze. Pewnie o tym,
jak bardzo cię nie znosi.
Yann chwycił kawałek sera i zmarszczył
brwi, wkładając go do ust. Zrobił skwaszoną minę.
– Boże, ten ser jest do
niczego. Naprawdę muszę zarabiać dość pieniędzy, by móc kupować
dobre jedzenie i wino.
– Hej! – doktor Leonetti stanęła
tuż za nimi. – Cieszę się, że smakuje wam wino. Zabawne, że takie
pagórkowate miejsce tuż nad morzem rodzi tak bogate, mocne czerwone
trunki.
Żołądek miała ściśnięty, od kiedy
Bernard w złości opuścił pokój. Ogromnie pragnęła zastąpić
Moutte’a, ale zdawała sobie sprawę, jak łatwo wypaść z łask
starego doyena, tym łatwiej, gdy postąpi się tak nierozważnie jak
przed chwilą Bernard. Co znaczyło „bezterminowo”? Może tylko na
kolejny rok akademicki? Ten szybko by zleciał, ale i tak byłby trudny
do zniesienia. Czyż Moutte nie dobiegał siedemdziesiątki? Uświadomiła
sobie, że nie ma pojęcia, w jakim doyen jest wieku. Być może nie
miał jeszcze sześćdziesięciu lat. To niewykluczone. Chociaż nie
znosiła sekretarki Moutte’a, teraz poważnie zastanawiała się, jak
mogłaby się z nią zaprzyjaźnić. W tym momencie jeden z chłopców
wypowiedział uwagę, która sprowadziła ją z powrotem do dusznego
pokoju.
– I to takie dziwne, że w Cassis,
przy tej samej drodze, wytwarza się tylko musujące białe!
Annie Leonetti wpatrywała się w Yanna,
zaskoczona jego wiedzą na temat najwspanialszego z trunków. Nagle
radość z tego, że może przebywać w towarzystwie Thierry’ego
i Yanna i rozmawiać z nimi o winie, piłce nożnej i o innych sprawach,
o których rozmawiają chłopcy w ich wieku.
– Tak, zawsze tak uważałam! Otwórzmy
kolejną butelkę, dobrze? – zaproponowała, po czym pochyliła się
i sięgnęła pod biały lniany obrus. Chwyciła butelkę, którą
ukryła tam, jeszcze zanim przyjęcie się rozpoczęło.
3
Naprawdę głupi pomysł
Yann wpatrywał się
w Thierry’ego z niedowierzaniem, trzymając dłoń na
wykonanej z taniego metalu gałce. Pod delikatnym naciskiem drzwi
ustąpiły.
– Nie wierzę... – powiedział
Thierry, nie mogąc powstrzymać czkawki. – Wiedziałem, że te
budynki... się rozsypują, ale to po prostu... nie wierzę, że można
tu wejść z dziecinną łatwością.
– Ciii... – uciszał go Yann. –
Nie mógłbyś czkać mniej donośnie? Ruszaj, ja idę za tobą.
Studenci przecisnęli się przez
drzwi, przy czym żaden z nich nie pomyślał, by otworzyć je nieco
szerzej. Znajdowały się w bocznej ścianie siedziby wydziału sztuki
przy ulicy Jules’a Dumasa i dochodziło się do nich wąską alejką,
na której stały pojemniki na śmieci. Yann włamywał się nie po raz
pierwszy – kiedyś zdarzało mu się wykorzystywać fakt, że tylne
drzwi w budynku w Paryżu, w którym mieszkał jego ojciec, były
równie antyczne co te, a zamek ustępował przy użyciu niewielkiej
nawet siły. To pomagało w te noce, kiedy Yann zapomniał klucza i nie
chciał, by ojciec przyłapał go na późnych powrotach. A potem
doszło do przykrego incydentu – pamiętał zimną policyjną celę
i wyraz zawodu na twarzy ojca, kiedy przyszedł po niego następnego
ranka.
Yann bezgłośnie zamknął za sobą
drzwi i skierował się do schodów po lewej stronie. Oświetlał drogę
miniaturową latarką.
– Jego biuro jest na czwartym
piętrze. Chodźmy.
– To naprawdę głupi pomysł.
– Już ci to wyjaśniałem –
rzekł Yann, popychając Thierry’ego w górę schodów. –
Moutte najwyraźniej jest stuknięty... Dowiódł tego dzisiejszego
wieczoru. Przez cały czas się z nami drażnił, zmieniał
ostateczne i nieprzekraczalne terminy, rzucał tu i tam aluzję, kto
wygra. A jeśli zdecyduje się zlikwidować stypendium? Albo zmienić
zwycięzcę?
– Jeśli nas złapią, możemy mieć
spore kłopoty – odezwał się Thierry i po raz kolejny zatrzymał
się na schodach.
– Kto się o tym dowie? Wślizgniemy
się i wyślizgniemy tak cicho jak kościelna myszka – szepnął
Yann.
– A co jeśli Moutte jest w swoim
gabinecie?
– Już ci mówiłem, jest w domu
i głęboko śpi. Starzy ludzie potrzebują dużo snu.
– Chyba jest akurat odwrotnie –
sprzeciwił się Thierry. – Myślę, że nie muszą spać tyle ile
my.
Yann westchnął. – Wszystko jedno. Nie
będzie go tutaj o tak późnej porze. Dochodzi druga nad ranem. A tak
przy okazji – jesteś cały czerwony.
Thierry przyłożył wierzch dłoni do
czoła. – Wiesz, że zaczynam się pocić, kiedy się denerwuję. To
wyraźny znak, że to kiepski pomysł!
– Posłuchaj, jeśli znajdziemy
dokumenty z nazwiskiem zwycięskiego kandydata, zrobię zdjęcie
komórką i możemy je pokazać doktor Leonetti. W ten sposób
będziemy przygotowani na wypadek, gdyby wyciął jakiś numer, tak
jak dziś.
Thierry spojrzał w dół ciemnego
korytarza i próbował wyobrazić sobie, że jest dzień, a hol
wypełniają studenci i profesorowie. Ale choć bardzo się starał,
to jednak ciemność i spokój tego miejsca, tuż po pobycie
w głośnych barach, w których się właśnie bawili, wydawała mu
się złowieszcza.
Yann dostrzegł niepokój na twarzy
przyjaciela i cicho zapytał: – Za dziesięć minut wychodzimy,
dobra? Poza tym, nie jesteś ciekaw?
– No dobrze. To chyba dlatego, że
jestem pijany.
– Ciii. Jego drzwi to te czwarte
od lewej. Widzisz je? – Yann poświecił latarką na rząd drzwi
z jasnego drewna, pokrytych prostokątnymi panelami, tak popularnymi
w latach trzydziestych dwudziestego wieku. – Tutaj są. – Wręczył
Thierry’emu latarkę, wyjął z tylnej kieszeni portfel i wyciągnął
z niego kartę bankomatową.
– Powinieneś raczej użyć legitymacji
studenckiej!
– Ciii! Nie wygłupiaj się. Patrz...
otworzą się tak jak na filmach – powiedział Yann, umieszczając
kartę na prawo od gałki, pomiędzy drzwiami a framugą. – Poświeć
w tę szczelinę. Muszę widzieć, gdzie jest zamek.
Thierry pochylił się i zrobił to,
o co prosił przyjaciel, ale nie mógł dostrzec żadnego czarnego
kształtu tam, gdzie powinien znajdować się rygiel.
Yann spojrzał na towarzysza i wzruszył
ramionami. Położył rękę na gałce, powoli ją obrócił i otworzył
drzwi. Wysyczał: – Mówiłem ci! Moutte’owi odbiło! Nawet nie
zamknął dzisiaj gabinetu.
– Czy możemy włączyć światło? –
zapytał Thierry.
– Dlaczego nie? Te okna nie wychodzą
na ulicę, więc kto mógłby nas zobaczyć? Włączamy!
Światło ukazało gabinet doyena
w całym jego absurdalnym splendorze. Yann pokręcił głową
z obrzydzeniem: – Nie znoszę tego biura! – Popatrzył na
przyjaciela, szukając potwierdzenia, ale Thierry wpatrywał się
w ogromne dziewiętnastowieczne malowidło olejne, przedstawiające
świętego Franciszka z Asyżu. Yann położył ręce na biodrach
i mówił dalej: – Dlaczego nie urządził tego gabinetu w pięknym
stylu art déco, który korespondowałby z czystymi liniami budynku? To
wnętrze jest takie tandetne!
W dzieciństwie matka Yanna często
ciągała go po domach aukcyjnych i wystawach designu. Najpierw
z poczucia winy, że nie spędza z nim wystarczająco dużo czasu,
szybko jednak zauważyła, że jej najmłodsze dziecko nie tylko to kocha,
ale też ma oko do wielkiej sztuki i dobrego designu.
Thierry rozejrzał się po gabinecie
i chociaż wiedział, co Yann miał na myśli, mówiąc o czystych
liniach i art déco, to podobały mu się ciężkie czerwone zasłony
z aksamitu w oknie, ustawione pod ścianami półki z ciemnego drewna,
a nawet złoto-kremowe tapety w paski. Jak sobie wyobrażał, w takim
miejscu można by pracować z radością przez cały dzień. Oaza
pośród nudnych, wzniesionych małym kosztem budynków składających
się na uniwersytecki kampus.
– Gdzie powinniśmy szukać? –
zapytał, odwracając się od świętego Franciszka. Poczuł wstyd na
myśl, że popełnia grzech i łamie prawo. Drżał z zimna i chciał
szybko znaleźć papiery i wyjść.
– No cóż, najlepsze miejsce to
szafka z dokumentami i dokument o nazwie... hmmm... niech pomyślę...
Stypendium Dumasa? Co o tym myślisz?
– Dobrze, już dobrze! – Thierry
podszedł do półek z książkami, pod którymi wbudowane były rzędy
szafek na dokumenty. Wyciągnął drzwiczki pierwszej z nich i zobaczył
kolejne półki z książkami.
Yann podszedł do niego i otworzył
następne drzwiczki, za którymi, jak się okazało, składowany był
papier i inne materiały biurowe. Razem przesunęli się w stronę
trzeciej szafki i otworzyli podwójne drzwiczki. Yann zagwizdał. –
Bingo – szepnął, jak gdyby teraz, kiedy znaleźli szuflady
z dokumentami, przypomnieli sobie, jaki mają cel i że dla niego
łamią prawo. Wyciągnął górną szufladę i zorientował się,
że dokumenty były ułożone alfabetycznie. Przerzucając je szybko,
zauważył teczkę z napisem „Dumas”. Wstał, trzymając dokument
i otwierając go tak, by obaj mogli zobaczyć. Thierry przewracał
kartki.
– Tu są nasze wnioski. To mój,
a zaraz po nim twój. – Powiedział Thierry. – A Garrigue?
– Nie martw się! Ona nie ma szans! Czy
kiedykolwiek słyszałeś, by wypowiadała się w czasie zajęć?
Thierry z ulgą rozluźnił
ramiona.
– No pewnie, masz rację. No, ale jest
naprawdę zdolna. I ładna, nie sądzisz? No wiesz, gdyby poddać ją
jednej z tych przemian, zmienić ciuchy i okulary...
Yann spojrzał na przyjaciela zdumiony. –
Co ty teraz czytasz? Pismo „Elle”? – sam wyjął kolejne podanie,
zniesmaczony wynurzeniami Thierry’ego. – Ach, Claude. Bez szans. Nie
ma tak dobrych ocen jak my i jest samotnikiem. Cholera! Nie znajduję
tu nic o tym, kto wygrał!
– Zatem to wszystko. Chodźmy –
powiedział Thierry. Chwycił dokumenty i włożył je z powrotem
do szuflady. – Zaczynam się bać. – Obrócił się i zobaczył
uśmiechającego się doń świętego z Umbrii w otoczeniu zwierząt
i ptaków.
– Nie! Spójrzmy jeszcze na jego
biurko. Mógł zanotować nazwisko zwycięzcy, nawet na jakimś
świstku. – Yann podszedł do biurka, a Thierry westchnął i ruszył
za nim.
– Ty popatrz, a ja usiądę –
powiedział Thierry. Kiedy zbliżył się do biurka, zdał sobie sprawę,
że czegoś brakowało. – Gdzie jego krzesło? – zapytał. Obszedł
biurko dookoła. – Może w czasie pracy siedzi na jednym z tych
ergonomicznych stołków.
Yann roześmiał się, podnosząc z biurka
nieopisaną teczkę. – Raczej nie sądzę, by Moutte robił zakupy
w Ikei!
Wtedy Thierry gwałtownie wciągnął
powietrze i odskoczył do tyłu, uderzając w pokrytą marmurem
konsolę. Stojący na niej wazon przechylił się i zaczął
spadać. Yann rzucił teczkę, wyciągnął rękę, aby go
złapać. Krzyknął: – Merde, Thierry! –
Wazon, jak mu się wydawało, był w stylu art nouveau... Może
z Nancy...? Zastanawiał się, starając się przypomnieć sobie nazwisko
projektanta szkła z przełomu wieków, autora wazonu przeznaczonego
dla nieprzyzwoicie bogatych klientów, a kupionego z wielkim trudem
przez jego matkę. Wazony były zawsze ciemne o przydymionym odcieniu
zieleni, brązu i pomarańczy, z motywami roślinnymi i kwiatowymi
pnącymi się po szkle.
– Jezusie, Mario i Józefie
święty! – wrzasnął Thierry.
– Cicho, baranie! Już chyba tylko
w centre-ville jeszcze cię nie słyszeli!
Thierry odwrócił się od biurka i oparł
ramię o ścianę, jęcząc.
– Hej – Yann szepnął, teraz już
bardzo zaniepokojony. Poklepał przyjaciela po plecach. – No dobrze,
możemy już iść.
Thierry nie ruszał się przez chwilę
i powoli wyciągnął rękę za siebie, wskazując na podłogę za
biurkiem. Yann odwrócił się w tę stronę. – Jasna cholera! –
Doyen leżał na wznak z szeroko otwartymi oczami, obok przewróconego
na bok krzesła. – Wynośmy się stąd!
Thierry zmusił się, by spojrzeć na ciało
leżącego Moutte’a. Potem zerknął na przyjaciela. – Yann! Nie
możemy go tak zostawić!
Przyjaciel pociągnął Thierry’ego za
sweter. – Kogo wezwiemy? On nie żyje! Na pewno miał atak serca. Ale
przecież nie mogą nas tu złapać... Przecież się włamaliśmy,
pamiętasz?
– Możemy wezwać pogotowie,
wychodząc! – prosił Thierry, sięgając po telefon. Yann położył
rękę na dłoni przyjaciela.
– Znajdą go rano! Teraz chodźmy! Rusz
się!
– Moglibyśmy zadzwonić anonimowo –
zasugerował Thierry. Był rozgorączkowany, głos mu się łamał.
Yann chwycił kompana za ramiona
i popatrzył mu prosto w oczy. – Uspokój się. Już nic nie możemy
zrobić dla tego starego piernika. Musimy się teraz zatroszczyć
o siebie i jak najszybciej się stąd ulotnić. Woźny znajdzie go
rano. W porządku? Chodźmy wreszcie!
Thierry spojrzał na Yanna, teraz
już przekonany. Gdyby ktoś zastał ich w gabinecie Moutte’a,
żaden z nich nie zdobyłby Dumasa. Na pewno relegowano
by ich z uniwersytetu. Skończyłby jako nauczyciel w szkole
średniej w jakiejś niebezpiecznej dzielnicy Marsylii, tak jak jego
ojciec. Jeszcze raz zerknął w dół na doyena, przerażony wyrazem
jego otwartych oczu. Thierry Marchive zapamięta to spojrzenie na całe
swoje życie. Za trzydzieści lat, kiedy sam będzie kierował wydziałem
teologii małego amerykańskiego uniwersytetu, jego czteroletnia córka
spadnie z huśtawki i przez dwie czy trzy sekundy będzie wpatrywała
się w taki pusty sposób w wielkie bezchmurne niebo, a kiedy wreszcie
złapie oddech, Thierry, bliski omdlenia, wyda okrzyk ulgi. Zobaczy
te oczy ponownie u zbyt chudego i zbyt nerwowego kolegi, który po
swoim codziennym joggingu wokół kampusu, upadnie i dozna ataku serca
w jego gabinecie.
– Chodźmy stąd – powiedział
cicho.
Kiedy szli w kierunku drzwi, Thierry
rzucił ostatnie spojrzenie na obraz olejny i zdał sobie sprawę,
dlaczego mu się tak spodobał: święty Franciszek uśmiechał się,
pochylony tak, jakby rozmawiał z ptakami, a nie głosił kazanie. Nad
grupą rozpościerał się ogromny dąb, chroniąc świętego i jego
przyjaciół, pierwszy plan tworzyły malutkie kolorowe kwiaty. Yann
westchnął, trzymając otwarte drzwi, i wyprowadził kompana na
korytarz.
– Gallé
– szepnął Yann, sfrustrowany, że Thierry tak zachwycił się
kiczowatym dziewiętnastowiecznym malowidłem.
– Co?
– Och, po prostu ten wazon, który
uratowałem przed upadkiem. To Émile Gallé.
Thierry nie odpowiedział. Zdziwił się,
że jego przyjaciel mówi o wazonie, gdy szef wydziału teologii leży
na podłodze martwy. Młodzi mężczyźni byli kompletnie nieświadomi
faktu, że w teczce, która wyślizgnęła się z ręki Yanna, a teraz
leżała na podłodze, znajdowało się nazwisko przyszłego beneficjenta
Stypendium Dumasa.
4
W każdej pracy...
Od wczesnego rana jednostajnie
padał obfity deszcz. Bruno Paulik stał przy kuchennym oknie i patrzył,
jak bezlitośnie smaga on rośliny w ogródku za domem. W Prowansji
nie padało od miesięcy – nie pamiętał ostatniego deszczu –
i dzisiejsza ulewa żarliwie nadrabiała stracony czas. W radio
ogłoszono, że mieszkańcy wioski w Haute-Provence zostali
ewakuowani z obawy przed szybko postępującą powodzią. Myślał
o żwirowej drodze prowadzącej do gospodarstwa jego rodziców
położonym nieopodal Ansouis, w Luberon Sud. Daleko tam do powodzi,
ale po ulewnych deszczach droga na pewno przerodzi się w grząskie
bagno. W takich dniach range rover, którego kupił z drugiej ręki,
okazywał się dobrą inwestycją. Chcąc spotkać się z rodzicami
w tak niesprzyjających warunkach pogodowych, nie musi już zostawiać
samochodu przy drodze departamentalnej, około trzystu metrów od ich
kamiennego mas. Samochodem napędzanym na cztery
koła mógł odwiedzać oddalone od głównych dróg winnice swojej żony Hélène oraz te należące do jego ojca,
chociaż ojciec, teraz już prawie osiemdziesięcioletni, wolał chodzić
pieszo.
– Póki wciąż mogę, będę chodził
– mruczał, kiedy proponowało mu się przejażdżkę samochodem. Ale
Paulik podejrzewał, że ojciec kieruje się innymi względami –
Alceste Paulik niedawno natknął się na rzymską monetę zakopaną
pomiędzy rzędami winorośli i teraz obsesyjnie pragnął znaleźć
ich więcej. Pokazywał ją każdemu, kto przychodził do domu – od
członków rodziny, aż po pracownika elektrowni, który przyszedł
odczytać licznik. Chociaż inskrypcja była starta i nie dało się
jej przeczytać, ojciec był niemal pewien, że wyraźnie widoczne
popiersie przedstawiało Hadriana – brodatego, z długim wyrazistym
nosem, odzianego w togę i z wieńcem laurowym na głowie. Jak się
wydawało jego synowi, z dnia na dzień Alceste Paulik stał się
fanatycznym historykiem amatorem. Starsi Paulikowie nigdy nie lubili
jeździć samochodem do „la grande ville”, więc kiedy ojciec chciał
wypożyczyć z biblioteki książki o historii starożytnego Rzymu,
prosił Brunona, by go zawiózł do Aix.
– Papa! – jęknęła Léa, trzymając
się za małą jasnowłosą główkę. Bruno Paulik odwrócił się
i popatrzył na córkę.
– Solfeż! Solfeż! Nienawidzę go! Dlaczego
każą nam się tego uczyć? Umiem już czytać nuty! – Prawą ręką
zepchnęła swoje papiery na bok, tak że część poszybowała
po sosnowym stole jadalnym, a dwa czy trzy zsunęły się na
podłogę. Paulik odszedł od okna i objął córkę.
– Wiesz, że aby iść do
conservatoire w Aix, musisz chodzić na wszystkie
lekcje czytania muzyki, nawet jeżeli już to umiesz – rzekł.
Ponieważ nie odpowiadała, mówił dalej:
– Léa, uwielbiasz śpiewać, ale w każdej pracy, niezależnie od
tego, jak bardzo ją kochamy, zdarzają się zadania, których nie lubimy
robić. Ale żeby pracować naprawdę dobrze, musimy też zajmować się
jakimiś... – szukał właściwego słowa, ale przyszło mu do głowy
jedynie: – gównianymi głupotami.
– Tato! – jego dziewięcioletnia
córka nie mogła się zdecydować, czy ma się roześmiać, czy
jęknąć. Wybrała to drugie, a Paulik milcząco się z nią
zgodził. W jego opinii obowiązkowe lekcje teorii muzyki mogły
wyrządzić więcej złego niż dobrego. Hélène powiedziała
kiedyś: „Co za doskonały sposób, by zabić w dziecku miłość
do muzyki”. Gdyby on, Bruno Paulik, syn luberońskich rolników, był
zmuszany do chodzenia na takie same lekcje solfeżu jak teraz jego mała
córka, na pewno utraciłby całe zamiłowanie do opery. Léa kochała
śpiewać – dlaczego nie mogła po prostu tego robić, a lekcje teorii
zacząć, kiedy będzie starsza.
Schylił się, podniósł rozsypane
papiery i szepnął: – Lody miętowe z kawałkami czekolady.
Léa uśmiechnęła się szeroko
i skinęła głową. Podniosła do góry dwa palce, co oznaczało,
że chce dwie kulki. Paulik wyjął lody z zamrażalnika, a Lé
a sięgnęła do szafki po dwie miseczki. Właśnie kończyli jasnozielony
deser, kiedy otworzyły się tylne drzwi.
– Maman –
krzyknęła Léa. – Właśnie zrobiliśmy sobie lodową przerwę
w nauce solfeżu!
Hélène
Paulik wpatrywała się w męża, udając gniew, ale w końcu się
roześmiała.
– Chcesz trochę? – zapytała
Léa. Hélène nie potrafiła pojąć, jak jej mąż i córka
mogą jeść lody, kiedy ochłodziło się na tyle, by rozpalić
w kominku.
– Nie, myślę, że grog lepiej mi
zrobi. – Oparła się o ścianę i próbowała zdjąć gumiaki.
– Już się robi! – odparł
Paulik, wstawiając czajnik. Léa podeszła do barku i zapytała: –
Maman, rum czy whisky? – Paulikowie popatrzyli
na siebie.
– Czy myślisz, że to dobry znak,
kiedy dziewięciolatka wie, z czego się robi grog? – Bruno Paulik
zapytał żonę.
– Rum, kochanie! – odparła
Hélène. – Nasza córka jest cudowna, cóż ja na to poradzę.
– Wyglądasz na przemoczoną
i zmęczoną – powiedział Paulik, po czym przyniósł żonie jej
ulubione wełniane poncho i zarzucił jej na ramiona.
– I to, i to, ale jeszcze bardziej
sfrustrowana. Zostawiliśmy sobie ostatni weekend na zaoranie winnic...
Wiesz, na czym to polega, robiłeś to nie raz, nie dwa dla ojca.
– Dlaczego,
maman? Czy winorośle nie mają dość ziemi? –
zapytała Léa.
Hélène podeszła do swojego ulubionego
fotela obok kominka i usiadła. Remontując swój wiejski dom
w Pertuis, Paulikowie zachowali na dole tylko ścianę nośną. Parter
pozostał tak otwarty, jak to było możliwe, a najważniejsze punkty
stanowiła rozległa nowoczesna kuchnia i kominek flankowany dwoma
dużymi fotelami. Kiedy rodzice Brunona Paulika pierwszy raz zobaczyli
dom po zakończeniu renowacji, chodzili dookoła i przyglądali się
wszystkiemu z niedowierzaniem.
– Spécial –
nie przestawała mruczeć madame Paulik, wodząc dłońmi po wykonanych
ze stali nierdzewnej szafkach kuchennych i blatach roboczych. Sama
wolała dąb.
– Z początkiem listopada dobrze
jest podsypać ziemi na podnóże winorośli. To chroni ją przed
mrozem – odpowiedziała Hélène, patrząc na córkę. Pomasowała
sobie stopy i mówiła dalej, spoglądając teraz na męża: – Ale
przez ten deszcz skończyło się na tym, że pracowaliśmy w piwnicy,
ściągając wino do butelkowania. Myślę, że Olivier właśnie
pokłócił się z żoną, atmosfera była taka gęsta, że dałoby
się pokroić powietrze. I nigdy nie przyzwyczaję się do tak okropnie
zimnej piwnicy na wino.
– Przy odrobinie szczęścia będziecie
mogli wrócić do orki na początku przyszłego tygodnia – odparł
Paulik. – Deszcz już się skończy, a do mrozów wciąż będzie
daleko.
Ciąg dalszy w wersji pełnej
Tytuł oryginału: Murder in the
Rue Dumas
Copyright © Mary Lou Longworth,
2012.
Published by arrangement with Macadamia
Literary Agency and Curtis Brown, Ltd.
All rights reserved.
Copyright © 2018 for the Polish edition
by Smak Słowa
Copyright © for the Polish translation
by Małgorzata Trzebiatowska
Wszystkie prawa zastrzeżone. Książka
ani żadna jej część nie może być publikowana ani powielana w formie
elektronicznej oraz mechanicznej bez zgody wydawcy.
Edytor: Anna Świtajska
Redakcja: Anna Mackiewicz
Projekt graficzny i skład książki:
Agnieszka Karmolińska
Projekt okładki: Agnieszka
Karmolińska
Zdjęcie na okładce: © istockphoto.com
/ kiddy0265
ISBN 978-83-65731-52-4
Smak Słowa
ul. Sobieskiego 26/4,
81-781 Sopot
Tel. 507-030-045
Szukaj nas także na
Plik ePub przygotowała firma eLib.pl
al. Szucha 8, 00-582 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.eLib.pl
