Zmory przeszłości ebook

Pro­log

W swo­ich kosz­ma­rach wi­dzę mnó­stwo noży, ostrzy i krwi. Nie wpa­dam do dziur ani nie ucie­kam opu­sto­sza­łymi uli­cami. I cho­ciaż zwy­kle moje sny są czarno-białe, krew jest in­ten­syw­nie czer­wona, lśniąca i zde­cy­do­wa­nie od­staje od in­nych scen, które są po­zba­wione wy­razu i nudne. Naj­gor­sze, że kiedy się bu­dzę, uświa­da­miam so­bie, że to wcale nie był sen.

Je­stem w Blyth, aku­rat w dzień tar­gowy, i ro­bię za­kupy dla Jess. Ma ulu­biony stra­gan, na któ­rym zwy­kle ku­puje owoce i wa­rzywa. Zna wła­ści­ciela, dzięki czemu za­wsze daje jej ra­bat. Jest późny ra­nek i pa­nuje duży ruch. Nie­długo Gwiazdka i wszy­scy opę­tani są sza­leń­stwem za­ku­po­wym, ku­pują na­wet ostat­nie ba­dzie­wie, ina­czej wy­daje im się, że nie są przy­go­to­wani do świąt. Dzień jest mgli­sty, dżdży­sty i chłodny. Ostry wiatr smaga skórę. Jed­nak nie do krwi. Nie tak, jak no­życzki, które ku­puję w skle­pie sieci Wo­ol­wor­ths. Pro­szę sprze­daw­czy­nię, by wy­jęła je z pla­sti­ko­wego opa­ko­wa­nia, bo chcę spraw­dzić ich ostrość. Prze­jeż­dżam ostrzem po kciuku i na palcu po­ja­wia się cienka czer­wona li­nia, a po chwili ma­lut­kie, ide­al­nie okrą­głe, czer­wone kro­ple, ni­czym klej­no­ciki. Przy ka­sie mam trud­no­ści z wy­ję­ciem pie­nię­dzy – nie z po­wodu ranki, która już się za­skle­pia, ale dla­tego, że mam zlo­do­wa­ciałe ręce.

Po wyj­ściu z Wo­ol­wor­ths wra­cam na targ, by ode­brać wa­rzywa dla Jess. Za­trzy­muję się na kilka mi­nut, chcąc przej­rzeć ka­sety i płyty kom­pak­towe i po­ga­dać z pod­sta­rza­łym pun­kow­cem, który je ofe­ruje, a po­tem przy­staję przy sto­isku ze sło­dy­czami i ku­puję lody ko­ko­sowe. Mam ogromną ochotę na sło­dy­cze. Oczy­wi­ście sprze­daje się je tu­taj na funty i un­cje. Do Blyth nie za­wi­tały jesz­cze ki­lo­gramy. Na­gle do­strze­gam idą­cego w moim kie­runku chło­paka z pli­kiem eg­zem­pla­rzy „Big Is­sue”. Ma na so­bie spodnie bo­jówki i glany, na­prawdę dro­gie glany, nie ja­kieś pod­róbki. Kręcę się wo­kół niego, sta­ra­jąc się nie tra­cić go z oczu. Dla­czego to ro­bię? Dla­tego że jego szczu­pła twarz wy­daje mi się zna­joma. Chło­pak przy­po­mina mi ko­goś, kogo nie chcę pa­mię­tać: Nicky’ego, go­ścia o twa­rzy po­ety. A także dla­tego, że nie mam ochoty cze­kać na resztę. Od­kąd to zwy­kłego ga­ze­cia­rza stać na ta­kie buty? Gość musi coś kom­bi­no­wać.

Je­stem już pra­wie przy stra­ga­nie z wa­rzy­wami. Czuję za­pach li­ści ka­pu­sty i cy­tryn. Ktoś do­tyka mo­jego ra­mie­nia.

– „Big Is­sue” dla pani? – sły­szę na­pa­stliwy, szy­der­czy głos. Gość stoi tuż za mną, tak bli­sko, że czuję jego od­dech na karku.

Od­wra­cam się i dźgam go no­życz­kami w górną część ra­mie­nia. To twar­dziel z Blyth, dla­tego mimo zimna na­rzu­cił na sie­bie tylko bluzę. Ostrze z ła­two­ścią roz­cina skórę i do­ciera do ko­ści. Kiedy jed­nak uno­szę rękę, by za­dać ko­lejne ude­rze­nie, ktoś mnie po­wstrzy­muje. Wła­ści­ciel wa­rzyw­niaka roz­po­znaje mnie i za­czyna krzy­czeć. Wo­kół zbiera się tłum. Te­raz już wszy­scy krzy­czą. Ga­ze­ciarz wy­pusz­cza z rąk na­rę­cze „Big Is­sue”. Krew plami jego szarą bluzę i w zwol­nio­nym tem­pie ka­pie na za­dru­ko­wany pa­pier. Po czerni i bieli roz­lewa się czer­wień. Nie­złe, co?

Roz­dział pierw­szy

W Ma­roku nic mi się nie śniło.

W po­łu­dnie ro­biło się już go­rąco. Był do­piero kwie­cień, ale przez całą zimę nie spa­dła ani jedna kro­pla desz­czu i ko­ryta rzek wy­schły. Inna sprawa, że trudno w to uwie­rzyć aku­rat tu­taj, gdzie na­wad­niano pola i zdą­żyły się one już za­zie­le­nić. Za­ta­mo­wano też je­den z gór­skich stru­mieni, a wodę pusz­czono drew­nia­nymi ko­ry­tami do zbior­nika, skąd za­si­lała oko­liczne po­letka, palmy dak­ty­lowe oraz ży­wo­płoty z ta­ma­ryszku, ja­ka­randy i bu­gen­willi. Kwiaty eks­plo­do­wały bar­wami w pro­mie­niach słońca. Je­dyne w swoim ro­dzaju do­świad­cze­nie mi­styczne. Czu­łam się, jak­bym tra­fiła do raju.

To na­prawdę był raj, a je­cha­łam na ośle pro­wa­dzo­nym przez La­tifę, ośmio­let­nią ślicz­notkę o błysz­czą­cych czar­nych oczach, w po­dar­tej spód­niczce i bez bu­tów. Skie­ro­wał mnie tu­taj au­stra­lij­ski tu­ry­sta, któ­rego po­zna­łam w ho­telu. „Tu­taj”, czyli do gaju pal­mo­wego.

– Warto zo­ba­czyć – po­wie­dział mi­łym gło­sem. – O ile chcesz wy­je­chać z mia­sta. Fajne wi­doki.

Nie wspo­mniał je­dy­nie, że gaj leży na tra­sie wy­cie­czek. Kiedy tu wresz­cie do­je­cha­łam wy­po­ży­czo­nym wy­słu­żo­nym re­naul­tem (na ka­mie­ni­stej dro­dze trzę­sło nie­mi­ło­sier­nie), na miej­scu za­sta­łam dwa au­to­kary z Aga­diru pełne nie­miec­kich go­spo­dyń do­mo­wych w krót­kich spoden­kach i ka­mi­zel­kach. Po ty­go­dniu spę­dzo­nym na plaży ich skóra miała tę samą za­ska­ku­jąco ró­żową barwę co płatki bu­gen­willi. Mało bra­ko­wało, a za­wró­ci­ła­bym i od­je­chała. Po pro­stu nie moje kli­maty. Je­stem po­dróż­niczką, nie tu­rystką. Nie zno­szę tłu­mów. Wła­śnie wtedy po­de­szła do mnie La­tifa. Cią­gnęła za sobą osła.

– Prze­jażdżka na ośle, pani?

Ja­kimś szó­stym zmy­słem wy­czuła, że je­stem Bry­tyjką. Spoj­rza­łam na nią przez oku­lary prze­ciw­sło­neczne.

– Za ile?

Po­dała cenę w dir­ha­mach. Od­po­wied­nik ja­kichś trzech fun­tów, czyli roz­bój w biały dzień.

– Do­bra – od­par­łam. Była w szoku. Na­wet tu­ry­ści wie­dzą, że pierw­sza rzu­cona cena to za­pro­sze­nie do tar­go­wa­nia się. – Ale nie chcę je­chać tam, gdzie one.

Po­ka­za­łam na Niemki, które wła­śnie wsia­dały na inne osły.

– Za­bierz mnie w ja­kieś ci­che miej­sce.

– Ża­den pro­blem. One jadą w ho­tel. Pić coca-cola. Jeść mięso. Dużo mięsa. Ta­gine. Ku­skus. Chleb. Jeść, jeść, jeść.

Wy­dęła po­liczki. Jak się do­my­śla­łam, uda­wała tłu­stą Niemkę. Po czym na­gle przy­ło­żyła dłoń do ust, za­pewne my­śląc, że przez ten przy­pływ szcze­ro­ści straci klientkę, która w jej oczach na­le­żała do tego sa­mego ple­mie­nia.

– Nie ma sprawy.

Cią­gle pa­trzyła na mnie jak na wa­riatkę. Nie mie­ściło jej się w gło­wie, że się nie tar­go­wa­łam. Wy­sia­dłam z sa­mo­chodu. Kiedy wrócę, bę­dzie roz­grzany jak pie­kar­nik. Au­to­kary za­jęły je­dyne miej­sca w cie­niu.

A po­tem La­tifa za­brała mnie do raju. Po­pro­wa­dziła mnie piasz­czy­stymi ścież­kami ota­cza­ją­cymi ma­lut­kie po­letka pro­sto w olśnie­wa­jące świa­tło i mo­rze barw. Czu­łam się, jak­bym za­nu­rzyła się w wi­trażu, tyle że do wra­żeń wzro­ko­wych do­cho­dziły jesz­cze słu­chowe – ze­wsząd do­bie­gał świer­got pta­ków i bzy­cze­nie owa­dów. Sta­łam się czę­ścią ja­ka­randy w ta­kim sa­mym stop­niu, jak wody spły­wa­jące drew­nia­nymi ko­ry­tami. Co wię­cej, mia­łam wra­że­nie, jakby cała ta sce­ne­ria zo­stała za­aran­żo­wana spe­cjal­nie dla mo­jej przy­jem­no­ści. Na chwilę za­tra­ci­łam się w niej bez reszty. Z od­dali sły­sza­łam głos La­tify pa­pla­ją­cej o swo­jej ro­dzi­nie i szkole. Pew­nie li­czyła na na­pi­wek za to, że jest taka miła. W końcu udo­wod­ni­łam już, że roz­daję dir­hamy lekką ręką.

Pod­czas drogi do mia­sta uzna­łam, że naj­wyż­sza pora wra­cać do domu. Po­zby­łam się gniewu. A po tym dniu wszystko inne by­łoby roz­cza­ro­wa­niem. W Ta­ru­dan­cie od­da­łam auto do wy­po­ży­czalni i ku­pi­łam bi­let na au­to­bus do Mar­ra­ke­szu. Na­za­jutrz mia­łam wy­ru­szyć w po­dróż po­wrotną. Jed­nak nie spie­szy­łam się, da­łam so­bie czas na oswo­je­nie się z tym po­my­słem. Stra­ci­łam na­wyk pla­no­wa­nia.

Spa­ce­ro­wa­łam do­brze mi już zna­nymi uli­cami. Mi­nę­łam pie­kar­nię, w któ­rej le­żały pła­skie bo­chenki za­wi­nięte w szary koc, i sklep z ga­łąz­kami aka­cji na opał, prze­szłam obok tar­go­wi­ska, sta­ra­jąc się uni­kać chu­dych chłop­ców ga­nia­ją­cych kozy i mło­dych męż­czyzn o ła­god­nych ciem­nych oczach, któ­rzy chcieli po­ćwi­czyć ze mną an­giel­ski albo sprze­dać mi dy­wan lub srebrną ber­be­ryj­ską bran­so­letkę, i do­tar­łam do naj­droż­szego ho­telu w mie­ście, w któ­rym mo­głyby się za­trzy­mać nie­miec­kie tu­rystki, gdyby miały tro­chę wię­cej klasy. Zja­dłam kosz­towną ko­la­cję na ta­ra­sie i wy­pi­łam nie­mal całą bu­telkę wina. Po­tem po­pły­wa­łam w ba­se­nie wbu­do­wa­nym w mury mia­sta wznie­sione z czer­wo­nego ka­mie­nia. Ota­czał go ogród. Jesz­cze wię­cej ja­ka­randy, palm i wi­no­ro­śli. Pły­wa­łam aż do zmroku, cie­sząc się tym, że oprócz mnie nie było tam ni­kogo.

Wresz­cie ru­szy­łam do swo­jego ho­telu. Nie był aż tak drogi, ale w prze­wod­niku Ro­ugh Gu­ide po­le­cano go ze względu na po­ło­że­nie i sto­su­nek ja­ko­ści do ceny. Szłam wol­nym kro­kiem, wie­dząc, że to mój ostatni taki spa­cer. Sie­dzący przed ka­fej­kami sta­rusz­ko­wie o su­ro­wych twa­rzach pili kawę. Nie­to­pe­rze za­nu­rzały się w dziu­rach w ścia­nach i z nich wy­la­ty­wały. Mu­ezini z me­czetu na placu wzy­wali wier­nych do mo­dli­twy. W ho­te­lo­wym ba­rze cze­kał na mnie au­stra­lij­ski tu­ry­sta. Wy­raź­nie miał na­dzieję na coś wię­cej. Po­sta­wi­łam mu piwo, a po­tem po­szłam do łóżka. Sama. My­ślę, że był to dla niego po­tężny cios.

Au­to­bus je­chał osiem go­dzin. Bi­let kosz­to­wał mniej niż po­łowa po­siłku, który zja­dłam po­przed­niego wie­czoru w ho­telu. Prze­je­chał przez pła­ską rów­ninę w do­li­nie Wadi Sus, a po­tem ru­szył w kie­runku gór. Po­zo­stali pa­sa­że­ro­wie wy­da­wali się miej­sco­wymi, były to głów­nie ko­biety z ma­łymi dziećmi ja­dące w od­wie­dziny do krew­nych. Star­sze ko­biety były nie­mal całe za­kryte, wi­dzia­łam tylko ich cie­kaw­skie oczy i ta­tu­aże z henny na kost­kach. Z tyłu sie­działo kilku na­sto­lat­ków, pew­nych sie­bie i roz­chi­cho­ta­nych. Po­cząt­kowo my­śla­łam, że je­stem tam je­dyną Eu­ro­pejką, ale przed sa­mym wy­jaz­dem do au­to­busu wsko­czył męż­czy­zna. W śred­nim wieku, ale szczu­pły ni­czym ber­be­ryj­ski gó­ral, nie miał ani grama zbęd­nej tkanki tłusz­czo­wej. Mu­siał być blon­dy­nem, cho­ciaż trudno to było wy­wnio­sko­wać z jego wło­sów, krótko ostrzy­żo­nych. Zdra­dzały go je­dy­nie pra­wie białe brwi i rzęsy. W au­to­bu­sie po­zo­stało jesz­cze kilka wol­nych miejsc, ale tylko obok Ma­ro­ka­nek, które zdą­żyły już od­wró­cić od niego wzrok, chcąc, by za­cho­wał dy­stans. Wie­dzia­łam więc, że po­dej­dzie do mnie.

– Można? – za­py­tał z nie­śmia­łym uśmie­chem, który spra­wił, że mo­men­tal­nie ubyło mu lat.

„Nie” – po­my­śla­łam, ale nie po­wie­dzia­łam tego na głos. No bo i jak mia­ła­bym wy­ja­śnić, że od­by­łam nie­mal mi­styczną wę­drówkę wśród palm w to­wa­rzy­stwie dziew­czynki i osła i chcia­łam wró­cić do niej w my­ślach pod­czas po­dróży przez góry Atlas?

Ski­nę­łam i pod­czas gdy zaj­mo­wał miej­sce, my­śla­łam o jego gło­sie. Cho­ciaż wy­po­wie­dział tylko jedno słowo, z le­dwo sły­szal­nym ak­cen­tem, udało mi się zi­den­ty­fi­ko­wać jego po­cho­dze­nie: na pół­noc od rzeki Tyne i na po­łu­dnie od gra­nicy ze Szko­cją. Wy­wo­dził się z mo­ich stron. Tyle że ja oczy­wi­ście nie po­win­nam czy­nić żad­nych za­ło­żeń co do swo­jego miej­sca uro­dze­nia.

Za­czę­li­śmy roz­ma­wiać.

– Liz­zie Bar­tho­lo­mew – przed­sta­wi­łam się, wy­cią­ga­jąc do niego rękę. For­malne po­wi­ta­nie, jak przy­stało na An­gielkę za­cho­wu­jącą po­zory, bę­dąc z dala od oj­czy­zny.

– Phi­lip – od­parł.

Żad­nego na­zwi­ska, tylko imię. Czyżby miał ja­kieś plany zwią­zane z na­szym spo­tka­niem i w ten spo­sób za­bez­pie­czał się przed moż­li­wymi nie­po­żą­da­nymi kon­se­kwen­cjami? Po­dej­rze­nia po­twier­dziły się, gdy po­dał mi rękę i uj­rza­łam ob­rączkę. Wy­da­wała się odro­binę za luźno osa­dzona na palcu.

– Skąd do­kład­nie je­steś, Liz­zie?

Wy­glą­dało na to, że roz­po­znał mój ak­cent.

– Z New­big­gin-by-the-Sea.

Śmieszne. Pełna na­zwa mia­sta do­daje mu atrak­cyj­no­ści – wy­daje się śliczne, niby z pocz­tówki. Czło­wiek wy­obraża so­bie nie­wielką przy­stań, dzieci ba­wiące się na plaży. Cią­gnęło mnie do niego. Uwiel­bia­łam wielki ko­ściół na cy­plu, ka­mienne domy przy Front Street. W pew­nym sen­sie to wła­śnie stam­tąd po­cho­dzi­łam, tam nie­jako po­wsta­łam. Tyle że mia­sto wcale nie było ładne. New­big­gin cie­szyło się złą sławą. Mój to­wa­rzysz po­dróży mu­siał sły­szeć opo­wie­ści o dzie­cię­cych ban­dach gra­su­ją­cych po osie­dlach ko­mu­nal­nych, spa­lo­nych wóz­kach na po­lach gol­fo­wych, plaży czar­nej od pyłu wę­glo­wego. Wąt­pi­łam, by kie­dy­kol­wiek tam był.

Uniósł brwi.

– Luk­su­sowy ku­rort, co?

Nie chciał być okrutny. Był po pro­stu cie­kawy, to wszystko. Oboje wy­buch­nę­li­śmy śmie­chem.

– A ty? – za­py­ta­łam.

– Kie­dyś miesz­ka­łem w New­ca­stle. Ale po­tem prze­pro­wa­dzi­łem się na wy­brzeże.

Na­dal enig­ma­tyczny.

– Da­leko cię wy­wiało – stwier­dzi­łam. – Urlop?

– Speł­nie­nie ma­rze­nia – od­parł śmier­tel­nie po­waż­nie.

– Ja­kiego?

– O trek­kingu w gó­rach Atlas. W dzie­ciń­stwie zo­ba­czy­łem je na zdję­ciu w książce do geo­gra­fii. Z ja­kie­goś po­wodu po­dzia­łało na moją wy­obraź­nię. Chyba cho­dziło o eg­zo­tykę. Wi­doki tro­chę róż­niły się od tych w He­aton.

He­aton to przed­mie­ście New­ca­stle. Ża­den po­wód do dumy. Je­śli są­dzić z tonu jego głosu, cie­szył się, że się stam­tąd wy­rwał.

– Je­dziesz au­to­bu­sem – za­uwa­ży­łam. – Trudno uznać to za trek­king.

Jego usta po­woli roz­cią­gnęły się w uśmie­chu. Wszystko ro­bił nie­spiesz­nie i roz­waż­nie. Po­my­śla­łam, że może być nie­złym ko­chan­kiem. Cier­pli­wym. Za­sta­na­wia­łam się, co za­mie­rza ro­bić w Mar­ra­ke­szu. Jes­sie za­wsze twier­dziła, że je­stem bez­wstydna.

– Aku­rat dzi­siaj jadę au­to­bu­sem – przy­znał. – Ale przez trzy ty­go­dnie cho­dzi­łem po gó­rach z miej­sco­wymi prze­wod­ni­kami. Wró­ci­łem na kilka dni, żeby od­po­cząć w po­rząd­nym ho­telu.

To by tłu­ma­czyło jego wy­spor­to­waną syl­wetkę.

– Niech zgadnę: Pa­lais Sa­laam?

Ski­nął głową.

– By­łam w nim wczo­raj wie­czo­rem.

– Wiem – po­wie­dział. – Wi­dzia­łem, jak pły­wa­łaś.

– Po­dró­żu­jesz sam?

– Ach... – Od­chy­lił się na sie­dze­niu i przy­mknął oczy. – Moja żona to święta ko­bieta. Ni­czego mi nie od­ma­wia.

Cze­ka­łam na dal­szy ciąg, ale za­padł w sen. Prze­spał pierw­szą go­dzinę po­dróży. Jego od­dech był re­gu­larny i płytki. Nie bu­dził się na­wet wtedy, gdy za­trzy­my­wa­li­śmy się na ha­ła­śli­wych pla­cach, by pa­sa­że­ro­wie mo­gli wy­siąść i wsiąść. Pa­trzy­łam przez okno naj­pierw na nie­koń­czące się sady cy­tru­sowe oto­czone ja­skra­wo­po­ma­rań­czo­wymi mu­rami, a po­tem na za­gaj­niki aka­cjowe i kozy pa­sące się na ga­łę­ziach drzew. Gdy au­to­bus za­czął piąć się po zbo­czu, mój współ­pa­sa­żer prze­bu­dził się na­gle i cią­gnął da­lej po­ga­wędkę, zu­peł­nie jakby ni­gdy nie prze­rwał jej drzemką.

– A co cie­bie spro­wa­dziło do Ma­roka, Liz­zie?

Wy­mam­ro­ta­łam, że po­trze­bo­wa­łam prze­rwy.

– Wiesz, cza­sami sprawy się kom­pli­kują.

– O ja­kich kom­pli­ka­cjach mowa w twoim przy­padku?

– Długo by opo­wia­dać.

– Przed nami bar­dzo długa po­dróż.

Opo­wie­dzia­łam mu więc hi­sto­rię swo­jego ży­cia. Nie całą, ale jej okro­joną wer­sję, którą wy­ko­rzy­sty­wa­łam do zro­bie­nia wra­że­nia na no­wych zna­jo­mych, wzbu­dze­nia współ­czu­cia, wy­tłu­ma­cze­nia wy­boru ścieżki ka­riery. Wy­da­wało mi się, że po­łknął ha­czyk.

– Więk­szą część dzie­ciń­stwa spę­dzi­łam w domu dziecka. A wła­ści­wie w wielu do­mach dziecka.

– My­śla­łem, że ra­czej pró­buje się zna­leźć dziecku ro­dzinę za­stęp­czą.

– W moim przy­padku też pró­bo­wano. Tyle że nie­zbyt usil­nie. Poza tym by­łam trud­nym dziec­kiem... Nie­które ośrodki były fajne. Inne okropne. Jed­nak na­wet w tych faj­nych pra­cow­nicy trzy­mali się na dy­stans. Pew­nie ina­czej by zwa­rio­wali. Kiedy jest się dziec­kiem, nie ro­zu­mie się ta­kich rze­czy. Od czasu do czasu po­ja­wiał się ktoś, kogo na­prawdę za­czy­na­łam lu­bić, jed­nak za­wsze albo prze­no­szono jego, albo mnie. Pierw­szego dnia w ko­lej­nej szkole inni się ze mnie śmiali, bo nie­za­leż­nie od sta­rań per­so­nelu my, dzieci z bi­dula, wy­glą­da­ły­śmy dziw­nie. Ubra­nia ni­gdy do końca na nas nie pa­so­wały, a na szkol­nych przed­sta­wie­niach nie po­ja­wiali się nasi ro­dzice.

Za­re­ago­wał do­kład­nie tak, jak chcia­łam. Po­win­nam po­my­śleć o ka­rie­rze ak­tor­skiej. W jego oczach za­lśniły łzy.

– Mu­siało być ci ciężko – po­wie­dział.

– Tak – po­twier­dzi­łam z lekką kpiną. – Ciężko.

Co mógł o tym wie­dzieć?

– Ode­szłam, kiedy mia­łam szes­na­ście lat. A ra­czej mnie wy­rzu­cili. Nie prze­pa­dali za mną. By­łam py­skata. I kłó­tliwa. Pod­bu­rza­łam inne dzie­ciaki. No i za dużo pi­łam. O wiele za dużo. Zna­leźli mi miej­sce w schro­ni­sku w New­big­gin, ta­kim ho­telu dla nie­udacz­ni­ków, ćpu­nów i uczniów wy­rzu­co­nych ze szkół. Raz w ty­go­dniu przy­cho­dziła pra­cow­nica so­cjalna, żeby spraw­dzić, czy wszystko u mnie gra. Nie­na­wi­dzi­łam jej. Za każ­dym ra­zem, gdy pro­po­no­wa­łam jej her­batę, od­ma­wiała, twier­dząc, że do­piero co piła. Bała się, że coś ode mnie pod­ła­pie.

– I co, wszystko u cie­bie grało?

– Było mi świet­nie.

Opo­wie­dzia­łam mu o Jess, wła­ści­cielce schro­ni­ska.

– Nikt jej nie pła­cił za by­cie dla mnie miłą czy dba­nie o mój stan psy­chiczny, a je­dy­nie za pra­nie po­ścieli i ro­bie­nie śnia­dań. Więc kiedy była miła, to się na­prawdę li­czyło.

Jess pra­co­wała jako ku­charka w pod­sta­wówce. Ciotka zo­sta­wiła jej w spadku wielki ka­mienny dom z wi­do­kiem na mo­rze. Był dla niej za duży, ale nie udało się go sprze­dać. Dla­tego po­sta­no­wiła roz­krę­cić tam biz­nes.

Po­cząt­kowo li­czyła na sza­cow­nych go­ści – ob­ser­wa­to­rów pta­ków, któ­rzy po­ja­wiali się je­sie­nią, biz­nes­me­nów, stu­den­tów, re­por­te­rów – ale skoń­czyło się na nas. Je­śli tylko miała miej­sce, przyj­mo­wała każ­dego. By­li­śmy ni­czym przed­szko­laki, któ­rym opa­try­wała zra­nione ko­lana i łok­cie. Pod­cho­dziła do nas z uczu­ciem, na które nie za­słu­gi­wa­li­śmy.

– To Jess na­mó­wiła mnie do po­dej­ścia do eg­za­mi­nów ma­tu­ral­nych.

Była uparta, tak tęga, że – jak to mó­wią – ła­twiej było ją prze­sko­czyć niż obejść, ubie­rała się zwy­kle w ła­chy z lum­peksu: spodnie dre­sowe i mę­skie ko­szule w kratkę. Pew­nego dnia prze­szła samą sie­bie. Za­cią­gnęła mnie na dzień otwarty w col­lege’u i po­de­szła ze mną do biurka, przy któ­rym za­pi­sy­wano chęt­nych.

– Na co masz ochotę, moja piękna? – za­py­tała.

Wy­bra­łam an­giel­ski, po­nie­waż spodo­bał mi się na­uczy­ciel, po­nury fa­cet z opa­da­ją­cymi po­wie­kami i ogo­loną na łyso głową, pa­ra­du­jący w skó­rza­nej kurtce, a także psy­cho­lo­gię, bo Jes­sie uwa­żała, że może być cie­kawa. Do­da­łam do tego so­cjo­lo­gię, bo trzeba było wy­brać trzy przed­mioty. Nie można się było do­stać na uni­we­rek, je­śli nie miało się trzech roz­sze­rzeń. Ża­den z lo­ka­to­rów Jess nie stu­dio­wał. Mia­łam być pierw­sza.

– Zro­bi­łam to dla jaj. Mia­łam ją za wa­riatkę.

– Oczy­wi­ście do­sta­łaś się – po­wie­dział Phi­lip. – I to bez trudu.

Nie od­zy­wał się, gdy opo­wia­da­łam o cza­sie spę­dzo­nym u Jess, ale słu­chał, i to uważ­nie, a nie że jed­nym uchem coś wpu­ścił, a dru­gim wy­pu­ścił.

– Do­sta­łam dwie piątki i czwórkę.

Uśmiech­nę­łam się, wspo­mi­na­jąc minę Jess, gdy po­ma­cha­łam jej przed no­sem cienką kar­teczką z wy­ni­kami.

– Tylko pię­ciu punk­tów za­bra­kło mi do piątki z so­cjo­lo­gii.

Phi­lip rów­nież się uśmiech­nął, jakby po­dzie­lał moją ra­dość. Po­my­śla­łam jed­nak, że po­win­nam być bar­dziej opa­no­wana. Praw­do­po­dob­nie on i wszy­scy jego przy­ja­ciele mieli na ma­tu­rze same piątki.

– Ja­kie stu­dia osta­tecz­nie skoń­czy­łaś? – za­py­tał.

– Zro­bi­łam dy­plom z pracy so­cjal­nej.

– No tak, oczy­wi­ście.

– Chcia­łam po­ma­gać dzie­cia­kom ta­kim jak ja. – Prze­rwa­łam na chwilę. – Ża­ło­sne, co?

Nie za­prze­czył, tylko znowu się uśmiech­nął.

– Co ro­bi­łaś po stu­diach?

– Za­mie­rza­łam pra­co­wać w domu opieki. Osta­tecz­nie wy­lą­do­wa­łam w ośrodku szkolno-wy­cho­waw­czym.

– Ta­kim dla mło­do­cia­nych prze­stęp­ców?

– Głów­nie. Ale też dla za­bu­rzo­nych dzieci. Ta­kich, które mo­gły wy­rzą­dzić krzywdę so­bie lub in­nym.

Spo­dzie­wa­łam się ko­lej­nego żar­to­bli­wego ko­men­ta­rza, ale tym ra­zem nic nie po­wie­dział.

– Uwiel­bia­łam tę ro­botę. Każdy dzień był inny i wią­zał się z no­wym wy­zwa­niem. My­śla­łam, że udaje mi się do nich do­trzeć. Że bu­du­jemy ja­kąś re­la­cję.

– Ale?

– Nie było żad­nego „ale”. Po pro­stu to ciężka praca. Mu­sia­łam od­po­cząć. Po­dróż do Ma­roka wy­dała mi się nie­złym po­my­słem.

Wie­dział, że to nie wszystko, ale nie na­ci­skał, na­wet wtedy, gdy za­czę­łam się trząść. W au­to­bu­sie było bli­sko czter­dzie­ści stopni, jed­nak ja na­gle za­czę­łam cała drżeć. Phi­lip oto­czył mnie ra­mie­niem i przy­tu­lił. Sie­dząca przed nami ko­bieta od­wró­ciła się i spoj­rzała przez szparę w swo­jej za­sło­nie. Jej oczy błysz­czały z cie­ka­wo­ści i roz­ba­wie­nia.

Roz­dział drugi

Tego ranka w au­to­bu­sie Phi­lip usły­szał moją hi­sto­rię, au­to­ry­zo­waną bio­gra­fię Liz­zie Bar­tho­lo­mew. Nie opo­wie­dzia­łam mu wszyst­kiego. Na przy­kład po­mi­nę­łam dzie­cięce wy­bryki, które na­prawdę dały się we znaki wła­dzom, sprawy są­dowe, kra­dzieże. A to dla­tego, że mimo ca­łej sym­pa­tii do mnie byłby po stro­nie tam­tych. Zna­łam ta­kich fa­ce­tów jak on. Za­wsze na czas pła­cił po­datki. Gło­so­wał w wy­bo­rach. Pi­sał do ga­zet, skar­żąc się na wzrost prze­stęp­czo­ści, śmieci na ulicy i psie kupy. Był do bólu po­rządny i godny sza­cunku.

Liz­zie Bar­tho­lo­mew jest fik­cją, która nie zo­stała stwo­rzona przeze mnie, ale dla mnie. Nie ist­nia­ła­bym, gdyby nie wy­obraź­nia i szyb­kie dzia­ła­nie dwóch pań w śred­nim wieku, które na mnie wpa­dły. Do­słow­nie wpa­dły. Spa­ce­ro­wały ze swoim psem po cy­plu w New­big­gin. Działo się to 30 li­sto­pada, o szó­stej wie­czo­rem, gdy było już pra­wie ciemno. Mgła skryła boje w za­toce i ko­biety wy­brały drogę przez cmen­tarz, po­nie­waż uznały ją za bez­piecz­niej­szą.

Pies szedł przed nimi, więc kiedy twier­dzi­łam, że na mnie wpa­dły, nieco mi­ja­łam się z prawdą. Czę­sto prze­sa­dzam dla efektu, taka już je­stem. Do­bra opo­wieść za­wsze li­czy się dla mnie bar­dziej niż prawda. W rze­czy­wi­sto­ści to nie ko­biety na mnie wpa­dły, ale suka rasy col­lie.

Le­ża­łam w kruch­cie ko­ścioła z wi­do­kiem na mo­rze, za­wi­nięta w koc w kratę. Jak do­wie­dzia­łam się póź­niej, mia­łam wtedy ja­kiś ty­dzień.

Za­ape­lo­wano do mo­jej matki, by się zgło­siła, ale nikt się nie zdzi­wił, gdy te apele po­zo­stały bez od­po­wie­dzi. Mia­łam czarne włosy i oliw­kową skórę, która zsza­rzała z po­wodu żół­taczki. Nie­zbyt ładne dziecko. Od razu za­częto po­dej­rze­wać, że je­stem Romką, po­nie­waż Ro­mo­wie, ze swo­imi wy­mi­ze­ro­wa­nymi cha­be­tami i zde­ze­lo­wa­nymi wo­zami, obo­zo­wali wła­śnie na wy­brzeżu w Ly­ne­mo­uth. Sta­no­wili prawo sami dla sie­bie. Miej­scowi wie­rzyli, że zja­dają dzieci. Nic za­tem dziw­nego, że po­rzu­cili mnie w kruch­cie ko­ścioła. Ja­kiś czas póź­niej po­li­cjanci i pie­lę­gniarka śro­do­wi­skowa po­je­chali z nimi po­roz­ma­wiać. Wy­obraź­cie so­bie tę scenę: zwie­rzęta, za­nie­dbane dzieci, ogień pa­lący się w beczce po oleju. Rzecz ja­sna Ro­mo­wie nie chcieli z nimi ga­dać. Bo i dla­czego mie­liby roz­ma­wiać z ob­cymi? Ja na ich miej­scu też sie­dzia­ła­bym ci­cho. Je­śli na­wet wśród nich znaj­do­wała się młoda ko­bieta, która ja­kiś czas temu była w ciąży, nikt nic nie mó­wił. Ta­bor wciąż się zmie­niał. To nie była stała grupa.

Nie wiem, czy zro­biono coś jesz­cze, by od­na­leźć moją matkę. W miej­sco­wej ga­ze­cie uka­zał się ar­ty­kuł. Czy­ta­łam go. Jego główną tezą było, że zo­sta­łam po­rzu­cona przez Cy­ga­nów i że le­piej mi bę­dzie bez ro­dziny niż z TAKĄ ro­dziną. Cu­dem udało mi się tego unik­nąć. Za­brano mnie do szpi­tala w Ashing­ton, a po­tem za­jęła się mną opieka spo­łeczna.

Mu­siano mnie ja­koś na­zwać. Na­zwi­sko Bar­tho­lo­mew po­cho­dziło od na­zwy ko­ścioła, w któ­rym mnie zna­le­ziono. Ni­gdy mi to nie prze­szka­dzało. Było so­lidne i za­chwy­ca­jące, jak sam bu­dy­nek. Go­rzej z Liz­zie. Nie Eli­za­beth, na­wet w ak­cie uro­dze­nia mam wpi­sane Liz­zie. Wo­la­ła­bym Eli­za­beth, bo imię Liz­zie po­cho­dziło od imie­nia psa.

Ktoś po­wi­nien był mnie ad­op­to­wać. Taki był plan. Krótki po­byt w ro­dzi­nie za­stęp­czej, a po­tem – je­śli nie znajdą się moi ro­dzice – ad­op­cja. Tyle że się nie udało, a ile­kroć py­ta­łam dla­czego, nikt nie umiał mi od­po­wie­dzieć, na­wet wtedy, gdy wpa­dłam do ga­bi­netu i za­żą­da­łam wglądu do swo­ich akt. Po­dej­rze­wam, że winna była mie­szanka le­ni­stwa, uprze­dzeń i nie­kom­pe­ten­cji. Żad­nemu z pra­cow­ni­ków so­cjal­nych na tym nie za­le­żało. Po­ten­cjal­nych ro­dzi­ców znie­chę­cał mój dziki wy­gląd – mimo upływu lat wciąż wy­glą­da­łam nieco eg­zo­tycz­nie – i hi­sto­ria mo­jego ży­cia. Za­pewne wy­da­wało im się, że dziecko, w któ­rego ży­łach pły­nie rom­ska krew, bę­dzie nie do okieł­zna­nia. Na­prawdę wy­obra­żali so­bie, że będę rzu­cać klą­twy na ich koty i sprze­da­wać ga­łązki wrzosu w pro­gach do­mów są­sia­dów?

Domy dziecka były w du­żej mie­rze ta­kie, jak opi­sy­wa­łam Phi­li­powi. W moim umy­śle zlały się w nie­wy­raźną plamę. Je­śli nie li­czyć okrop­nego przy­tułku pro­wa­dzo­nego przez za­kon­nice, były na ogół do­syć wy­godne, tylko nie­wy­obra­żal­nie nudne. Ich pra­cow­ni­ków można po­dzie­lić na dwie grupy: albo byli gor­li­wymi mło­dymi wilcz­kami pi­szą­cymi ra­porty i cze­ka­ją­cymi na awans, albo nie­wiele ro­bią­cymi ko­bie­tami w śred­nim wieku, które go­dzi­nami oglą­dały te­le­wi­zję, twier­dząc przy tym, że są strasz­li­wie za­pra­co­wane. Może je­stem nie­spra­wie­dliwa i pa­mięć mnie za­wo­dzi, ale na­prawdę nie pa­mię­tam, by kto­kol­wiek spę­dzał z nami czas. Gdy wra­ca­łam ze szkoły, nikt nie wy­słu­chi­wał mo­ich drob­nych ża­lów, choć za­wsze mia­łam ich mnó­stwo. W te­le­wi­zji wi­dzia­łam ro­dziny, które ja­dły ra­zem po­siłki, grały w gry plan­szowe i dużo się śmiały. My­śla­łam, że wszy­scy tak żyją, tylko nie my. Oczy­wi­ście te­raz już wiem, że tak nie jest. Chcę po pro­stu po­wie­dzieć, że cho­ciaż w bu­dynku byli do­ro­śli, nie zaj­mo­wali się nami, tylko ro­bili co in­nego. Coś waż­niej­szego. Nie cie­szyło ich na­sze to­wa­rzy­stwo. Nie mie­li­śmy dla nich zna­cze­nia.

Tak so­bie w każ­dym ra­zie tłu­ma­czę swoje za­cho­wa­nie. To moja wy­mówka. Przy­naj­mniej w tam­tym cza­sie. Moją agre­sję na­zy­wano próbą zwró­ce­nia na sie­bie uwagi. I nią wła­śnie była. Do­piero ostat­nio wszystko za­częło się wy­da­wać o wiele bar­dziej skom­pli­ko­wane.

Au­to­bus za­trzy­mał się na szczy­cie prze­łę­czy Tizi-n-Test, koło przy­droż­nego baru, żeby kie­rowca mógł zjeść lunch. Wy­sie­dli­śmy, żeby roz­pro­sto­wać nogi i po­za­chwy­cać się wi­do­kami. Były osza­ła­mia­jące. Spo­glą­da­li­śmy w dół na śnieg i szy­bu­jące sępy. Phi­lip zszedł z drogi na wą­ską ścieżkę. Przy­kuc­nął, by przyj­rzeć się z bli­ska krza­kom, po czym za­wo­łał, że­bym po­de­szła.

– To ka­pary – wy­ja­śnił. – Mają za­sto­so­wa­nie w kuchni.

Tylko tyle pa­mię­tam, ale z pew­no­ścią na­zwałby wszyst­kie ro­śliny i drzewa, gdy­bym dała mu szansę. Oka­zała ja­kie­kol­wiek za­in­te­re­so­wa­nie. Po­chła­nia­łoby go to go­dzi­nami. Wy­czuł jed­nak, że my­ślami ba­wię gdzie in­dziej.

– Głodna? – za­py­tał.

– Mhm.

W ta­kim na­stroju za­wsze by­łam głodna.

Kiedy wra­ca­li­śmy do baru, spo­kój za­kłó­cił ryk prze­jeż­dża­ją­cego auta. Oka­zało się, że nie­opo­dal prze­biega trasa hisz­pań­skiego wy­ścigu sa­mo­cho­do­wego. Wła­ści­wie był to nie tyle wy­ścig, ile jazda na czas. Nie­kiedy prze­jeż­dżało ja­kieś auto, a męż­czyźni ze sto­pe­rami ma­chali rę­kami i krzy­czeli do sie­bie. Dla mnie pręd­kość i ha­łas były eks­cy­tu­jące, jed­nak Phi­lip się wściekł.

– Wszystko znisz­czyli. Nasz ostatni przy­sta­nek w gó­rach, a tu ta­kie rze­czy. Jak mo­gli?

My­ślę, że gdyby był sam, sta­wiłby czoła gło­śnym Hisz­pa­nom, wsz­cząłby awan­turę. Po­my­śla­łam, że jest przy­zwy­cza­jony do tego, by ra­dzić so­bie w ta­kich sy­tu­acjach.

– To nic ta­kiego – po­wie­dzia­łam. – Wró­cisz tu jesz­cze. Są inne miej­sca.

– Może i tak.

Wszedł do baru i po ja­kimś cza­sie wró­cił z tacą. Uj­rza­łam na niej ta­lerz z omle­tem, bo­che­nek pła­skiego, słod­kiego chleba, mi­skę sa­łaty i dwie puszki coli. Po­ło­żył przede mną na drew­nia­nym stole pik­ni­ko­wym ta­lerz, wy­tarł nóż i wi­de­lec pa­pie­rową ser­wetką, po czym otwo­rzył jedną z pu­szek i upił łyk.

– A ty nie bę­dziesz nic jadł? – za­py­ta­łam.

Po­krę­cił głową.

– Za go­rąco.

Wy­jął z torby lor­netkę i za­czął ob­ser­wo­wać krą­żące w do­li­nie sępy. Od czasu do czasu krzy­wił się, gdy aku­rat prze­jeż­dżał sa­mo­chód. W pew­nej chwili po­ka­zał mi ro­dzinę dzi­ków, matkę i cztery war­chlaki, prze­my­ka­jącą przez za­ro­śla. Gdy od­da­łam mu lor­netkę i wró­ci­łam do je­dze­nia, za­py­tał:

– Co za­mie­rzasz ro­bić w Mar­ra­ke­szu, Liz­zie?

Spoj­rza­łam na niego znad po­siłku, spo­dzie­wa­jąc się, że znów bę­dzie się uśmie­chał, on jed­nak wpa­try­wał się we mnie z na­pię­ciem, cze­ka­jąc na od­po­wiedź.

– To za­leży – od­par­łam.

– Od czego?

– Od cie­bie.

Ski­nął głową z za­do­wo­le­niem. Na­le­ga­łam, by od­dać mu pie­nią­dze za lunch. Szczy­ci­łam się tym, że nikt ni­gdy nie pła­cił mi za seks.

Roz­dział trzeci

Nie opo­wie­dzia­łam Phi­li­powi rów­nież o kilku in­nych spra­wach, z któ­rych nie by­łam dumna. Na przy­kład o kra­dzie­żach i spra­wie są­do­wej. Pew­nie by zro­zu­miał. Był mi­łym czło­wie­kiem. Mach­nąłby na to ręką. Może na­wet by się ro­ze­śmiał. Chcia­ła­bym go roz­śmie­szyć. A jed­nak ob­da­rzy­łam go tylko ofi­cjalną hi­sto­rią swo­jego ży­cia. Ocen­zu­ro­waną wer­sją, którą ra­czy­łam też in­nych. Je­ste­śmy wła­ści­cie­lami swo­jej prze­szło­ści, prawda? Mo­żemy ro­bić z nią, co nam się żyw­nie po­doba. Wo­la­łam nie opo­wia­dać mu o po­by­cie w Blyth. Nie lu­bi­łam tego okresu swo­jego ży­cia i z pew­no­ścią nie wią­zało się z nim zbyt wiele za­baw­nych wy­da­rzeń. Nic, co roz­śmie­szy­łoby tak mi­łego czło­wieka jak Phi­lip.

Po raz pierw­szy ucie­kłam z bi­dula, gdy mia­łam czter­na­ście lat. Za­trzy­ma­łam się u Ka­tie Bell. Wy­szła z domu dziecka rok wcze­śniej, ale nie do końca so­bie ra­dziła. Ni­gdy nie była ty­pem wo­jow­niczki. Wpa­dła w pa­nikę, gdy sta­nę­łam przed jej drzwiami, ale tylko dla­tego, że nie chciała za­dzie­rać z opieką spo­łeczną. Po ja­kimś cza­sie mnie wpu­ściła i po­zwo­liła prze­ki­mać na pod­ło­dze.

Miesz­ka­nie było w po­rządku. Ka­tie mo­gła o nie tro­chę bar­dziej za­dbać, ale nie ob­cho­dziło jej nic poza jej chło­pa­kiem Dan­nym i to­wa­rem, który przy­wo­ził. Danny za mną nie prze­pa­dał. Na­zy­wał mnie świr­nię­tym, po­nu­rym krów­skiem. Gdy tam był, sta­ra­łam się scho­dzić mu z drogi i zwy­kle prze­no­si­łam się do ko­goś in­nego. W końcu za­mknęli go za di­lerkę i Ka­tie znów mo­gła się cie­szyć moim to­wa­rzy­stwem.

Było faj­nie. Zu­peł­nie jak­by­śmy ba­wiły się w dom. Ze swo­ich wy­praw łu­pież­czych oprócz żar­cia i wódy przy­no­si­łam koł­dry i po­duszki. Nie mia­łam kasy, ale ni­gdy nie di­lo­wa­łam ani się nie pro­sty­tu­owa­łam. Od­kąd by­łam mała, na­wie­dzał mnie pe­wien sen. Nie­spo­dzie­wa­nie przy­jeż­dżała po mnie matka. Po pro­stu pu­kała do drzwi i cze­kała, aż jej otwo­rzę. Od razu wie­dzia­łam, że to ona. Wy­glą­dała zu­peł­nie jak ja, tylko jej twarz była peł­niej­sza, a rysy mniej ostre. Nie chcia­łam, żeby od­kryła, że je­stem pro­sty­tutką. Może to była tylko wy­mówka. Może tak na­prawdę po pro­stu ba­łam się nią zo­stać. Tak twier­dziła Ka­tie, ale ona nie była naj­mą­drzej­sza i nie zwra­ca­łam uwagi na jej słowa.

Nie ukry­wa­łam się. W ogóle. Wła­dze mo­gły mnie zna­leźć, gdyby tylko chciały. Z ła­two­ścią usta­lić, gdzie je­stem. A gdyby nie były na tyle by­stre, by to od­kryć, każdy dzie­ciak, który po­zo­stał w bi­dulu, mógł im to po­wie­dzieć. W więk­szość dni na­wet cho­dzi­łam do szkoły. Ko­rzy­sta­łam z tej miej­scówki za każ­dym ra­zem, gdy Ka­tie za­czy­nała mnie wku­rzać, a poza tym mo­głam tam zjeść dar­mowy obiad. Zresztą (ni­gdy się do tego nie przy­zna­łam) lu­bi­łam szkołę. Lu­bi­łam wsta­wać rano z my­ślą, że mam ja­kieś obo­wiązki. Przy­pusz­czam, że po­trze­bo­wa­łam struk­tur. Roz­wi­ja­łam się dzięki ru­ty­nie. Oczy­wi­ście w końcu wtło­czono mnie w ma­chinę pań­stwa. Zda­łam ma­turę i skoń­czy­łam stu­dia. Wiem o tym wszyst­kim.

Gdy­bym nie sta­nęła przed są­dem, po­zwo­li­liby mi ko­czo­wać u Ka­tie do szes­na­stego roku ży­cia. Sama so­bie by­łam winna. Po­szłam do su­per­mar­ketu Asda, który już kie­dyś ob­ro­bi­łam. Roz­po­znali mnie i po­sta­wili pra­cow­nika przed skle­pem.

Plan, we­dług któ­rego dzia­ła­łam, był na­stę­pu­jący: wkła­dam do wózka masę to­wa­rów. Pod­cho­dzę do kasy i płacę, po czym wy­cho­dzę ze sklepu. Ka­tie już tam na mnie czeka. Przej­muje wó­zek i ła­duje jego za­war­tość do tak­sówki. Tym­cza­sem ja wra­cam z pa­ra­go­nem do sklepu i ku­puję do­kład­nie ta­kie same to­wary. Po­tem omi­jam kasę – Asda ide­al­nie się do tego na­daje, bo ma mnó­stwo miej­sca – i idę do ka­wiarni na her­batę. Od­cze­kuję tro­chę, po czym wra­cam. Pa­kuję za­kupy do pu­stych to­reb, które wzię­łam za pierw­szym ra­zem, zu­peł­nie jak­bym po pro­stu zmie­niała uło­że­nie za­ku­pów. Je­śli ktoś mnie za­trzyma (co zresztą kie­dyś się zda­rzyło), po­każę pa­ra­gon, żeby udo­wod­nić, że za­pła­ci­łam za za­kupy, które mam w wózku. Oczy­wi­ście wszyst­kie pa­ra­gony będą miały wcze­śniej­szą go­dzinę, ale wy­ja­śnię to tym, że po ska­so­wa­niu za­ku­pów po­szłam na her­batę. Tego dnia jed­nak za­trzy­mali Ka­tie, gdy wsia­dała do tak­sówki. Wy­stra­szyła się i mo­men­tal­nie wszystko im wy­śpie­wała. I tak skoń­czy­łam przed są­dem. Pierw­sze wy­kro­cze­nie, więc do­sta­łam wy­rok w za­wia­sach. W końcu mu­sia­łam coś jeść, prawda? Tyle że opieka spo­łeczna umie­ściła mnie z po­wro­tem w bi­dulu i obie­cała przed są­dem, że bę­dzie mnie le­piej pil­no­wać.

Pew­nie my­śli­cie, że to wtedy za­częły mnie drę­czyć kosz­mary. Nie­prawda. Za­równo u Ka­tie, jak i w bi­dulu spa­łam jak dziecko. Nie za­wsze mia­łam krwawe sny. Nie uro­dzi­łam się z nimi.

Do Mar­ra­ke­szu do­je­cha­li­śmy póź­nym po­po­łu­dniem. Było tam gło­śniej i tłocz­niej niż w Ta­ru­dan­cie. Kiedy wy­sie­dli­śmy z au­to­busu, ude­rzyła nas ka­no­nada dźwię­ków: klak­sony sa­mo­cho­dów i krzyki lu­dzi. Wszy­scy w biegu. Za­re­zer­wo­wa­li­śmy po­kój w ho­telu po­le­ca­nym w Ro­ugh Gu­ide. Po­dej­rze­wam, że Phi­lip pla­no­wał za­trzy­mać się gdzieś in­dziej – pew­nie w ja­kiejś ame­ry­kań­skiej sie­ciówce w ro­dzaju Hil­tona albo She­ra­tona, w czymś po­śred­nim mię­dzy pół­nocną Afryką a swoim kra­jem, w miej­scu, gdzie mógłby przy­sto­so­wać się przed po­wro­tem do żony. Nic jed­nak nie mó­wił. Za­pro­po­no­wa­łam ho­tel, a on się zgo­dził.

W środku było chłodno. Ściany i pod­łogę ho­te­lo­wego holu wy­ło­żono płyt­kami, przez co czło­wiek miał uczu­cie, że jest na ba­se­nie. Wra­że­nie po­tę­go­wały dziwne cie­nie i re­fleksy. Po­wie­trze wy­da­wało się cięż­kie ni­czym woda, po­ru­szał nim po­wolny wen­ty­la­tor na su­fi­cie. Sie­dzie­li­śmy przy ła­wie i pi­li­śmy gorzką czarną kawę, pod­czas gdy re­cep­cjo­ni­sta przy­go­to­wy­wał nasz po­kój.

– Je­steś tego pe­wien? – za­py­ta­łam. Na­gle na­bra­łam prze­ko­na­nia, że ni­gdy nie zdra­dził żony. Nie chcia­łam my­śleć o so­bie jako o uwo­dzi­cielce żo­na­tych męż­czyzn. Wciąż wie­rzy­łam w wy­ide­ali­zo­wany ob­raz ro­dzin­nego ży­cia wzięty z sit­co­mów, które oglą­da­łam w domu dziecka.

– Na sto pro­cent – od­parł. – To speł­nie­nie ko­lej­nego ma­rze­nia.

– Ja­kiego ma­rze­nia?

– O by­ciu uwie­dzio­nym przez młodą i piękną nie­zna­jomą.

Mó­wił cał­kiem se­rio i po­do­bało mi się to. Nie li­cząc tego, że przy­tu­lił mnie w au­to­bu­sie, jak do­tąd w ogóle mnie nie do­ty­kał. Mimo to da­łam się po­nieść tej przy­go­dzie. Wy­da­wała się prze­dłu­że­niem do­świad­cze­nia w gaju pal­mo­wym: eg­zo­tyczna i nie­re­alna.

Nasz po­kój znaj­do­wał się na par­te­rze. Drzwi pro­wa­dziły na dzie­dzi­niec oto­czony wy­so­kimi ścia­nami po­kry­tymi wi­no­ro­ślą. W oknach były okien­nice, w po­koju te­ra­kota, a obok ła­zienka z ogromną sta­ro­modną wanną, która za­pewne pa­mię­tała czasy fran­cu­skie. Po­środku po­koju stało ni­skie po­dwójne łóżko przy­kryte ba­weł­nianą koł­drą.

Wy­ką­pa­łam się i prze­bra­łam w białą su­kienkę. Kiedy wcią­ga­łam ją przez głowę, do­tarło do mnie, że za­cho­wuję się strasz­nie głu­pio. Nic nie wie­dzia­łam o tym fa­ce­cie. Mógł się oka­zać gwał­ci­cie­lem albo se­ryj­nym mor­dercą. Gdyby po­sta­no­wił po­de­rżnąć mi gar­dło w ano­ni­mo­wym ho­telu w Mar­ra­ke­szu, z pew­no­ścią uszłoby mu to na su­cho. Być może biel su­kienki ozna­czała ofia­ro­wa­nie, nie­win­ność i na­iw­ność. Jed­nak nie ma przy­jem­no­ści bez ry­zyka, a ja i tak za­ufa­łam swo­jemu pierw­szemu prze­czu­ciu na jego te­mat.

Zje­dli­śmy ko­la­cję na dzie­dzińcu, gdzie stoły na­kryto wy­kroch­ma­lo­nymi prze­ście­ra­dłami, co czy­niło je po­dob­nymi do oł­ta­rzy. Z krze­wów wi­no­ro­śli darły się ptaki o ja­skra­wych bar­wach. My­śla­łam, że Phi­lip bę­dzie głodny – w końcu przez cały dzień nic nie jadł – ale on le­d­wie coś skub­nął, prze­su­wał wi­del­cem je­dze­nie po ta­le­rzu ni­czym wy­bredne dziecko. Po­my­śla­łam z roz­cza­ro­wa­niem, że pew­nie jest fa­ce­tem, który lubi pro­ste po­siłki zło­żone z ka­wałka mięsa i su­rówki. Cho­ciaż nie wy­da­wał mi się taki. Zo­sta­li­śmy dłu­żej i za­mó­wi­li­śmy jesz­cze kawę. Chyba oboje by­li­śmy onie­śmie­leni. Chcie­li­śmy od­wlec w cza­sie chwilę, gdy znaj­dziemy się sami w po­koju, lecz to od­ra­cza­nie gra­ty­fi­ka­cji tylko spo­tę­go­wało pod­nie­ce­nie. Stało się nie­mal ero­tyczną grą. Cze­ka­łam, aż zrobi pierw­szy krok. Dla niego jed­nak to nie była gra, ale wiel­kie prze­ży­cie. To mu­siało się wy­da­rzyć w jego tem­pie.

W końcu od­su­nął krze­sło i wstał.

– Idziemy? – za­py­tał.

Ru­szy­łam za nim i za­uwa­ży­łam, że zo­sta­wił kel­ne­rowi ab­sur­dal­nie wy­soki na­pi­wek. Pew­nie z po­czu­cia winy. Nie mógł za­pła­cić mnie, więc przy­naj­mniej zo­sta­wił pie­nią­dze ły­semu Ma­ro­kań­czy­kowi ze śmiesz­nym ame­ry­kań­skim ak­cen­tem.

W po­koju za­mknął okien­nice. Świa­tło, głosy in­nych go­ści ho­te­lo­wych i ha­łas mia­sta da­lej do nas do­cho­dziły, ale bar­dzo słabo. Usiadł na łóżku i ostroż­nie zdjął buty i skar­petki. Były czy­ściut­kie – wi­dzia­łam, jak wyj­mo­wał je z ple­caka, wy­glą­dały wtedy jak wy­pra­so­wane. Cie­kawe, czy to żona go spa­ko­wała. Sta­nę­łam przed nim, więc kiedy uniósł wzrok, nie mógł dłu­żej mnie igno­ro­wać. Po­pa­trzył mi w oczy, wziął za ręce i po­sa­dził na łóżku przy so­bie.

Do­ty­kał mnie ni­czym śle­piec, który roz­po­znaje osoby opusz­kami pal­ców. De­li­kat­nie ba­dał moją twarz, szyję i ra­miona. Od prze­jażdżki po gaju pal­mo­wym moje zmy­sły były po­bu­dzone. Dzięki temu czu­łam te­raz każde mu­śnię­cie skóry głę­boko w so­bie. Czu­łam, jak­bym wchła­niała je przez pory. Każde do­tknię­cie było eks­plo­zją, ni­czym sor­bet w ustach. Po­sta­wił mnie na pod­ło­dze i zdjął mi su­kienkę przez głowę. Był cier­pliwy, do­kład­nie tak, jak się spo­dzie­wa­łam, i uważny, ale dało się w tym rów­nież wy­czuć de­ter­mi­na­cję, która mnie za­sko­czyła. Pró­bo­wał nad tym za­pa­no­wać, lecz w końcu ska­pi­tu­lo­wał, jak męż­czy­zna, który przez lata nie był z ko­bietą. Skoń­czyło się na wspa­nia­łym, choć nie­zbyt wy­szu­ka­nym nu­merku, który po­zba­wił nas tchu i po­bu­dził do śmie­chu. Po­my­śla­łam, że jego żona musi być jedną z tych chłod­nych, prze­pra­co­wa­nych, wiecz­nie zmę­czo­nych ko­biet, które ro­bią to raz w mie­siącu, a i to tylko wtedy, gdy wiatr wieje w od­po­wied­nim kie­runku. Po wszyst­kim le­że­li­śmy zdy­szani i spo­ceni w swo­ich ra­mio­nach.

– No i? – za­py­ta­łam, spra­gniona kom­ple­men­tów. – Czy uwie­dze­nie przez młodą nie­zna­jomą spro­stało ocze­ki­wa­niom?

– Zde­cy­do­wa­nie tak. Umrę szczę­śliwy.

Prze­wró­cił się na plecy i wpa­trzył w su­fit. Wy­glą­dał jak za­do­wo­lony ko­cur le­żący na pa­ra­pe­cie i wy­grze­wa­jący się w pro­mie­niach słońca.

– A to­bie jak było? Czy to był tylko przy­kry obo­wią­zek? Akt mi­ło­sier­dzia oka­zany sta­remu czło­wie­kowi?

– Było okrop­nie. Nie wi­dać?

Ucie­kłam się do żartu, bli­ska już za­pro­po­no­wa­nia ko­lej­nej randki, bo to by wszystko ze­psuło. Gdyby się zgo­dził, ska­załby nas na ukrad­kowe spo­tka­nia w po­rze lun­chu i wie­czo­rem, gdy po­dobno był w pracy, a to wy­da­wało mi się plu­gawe i brudne. Le­piej żyć wspo­mnie­niami.

Prze­wró­cił się le­ni­wie na bok i po­gła­dził mnie po wło­sach.

– A co z two­imi ma­rze­niami, Liz­zie? Co te­raz za­mie­rzasz ro­bić?

– Chyba wrócę na pół­noc. Za­wsze mogę zo­stać u Jess, do­póki nie stanę na nogi. Znajdę ja­kąś pracę.

– W opiece spo­łecz­nej?

– W końcu po coś ro­bi­łam te stu­dia.

Wie­dzia­łam jed­nak, że ni­gdy wię­cej nie będę pra­co­wać z dziećmi, a już na pewno nie w ośrodku szkolno-wy­cho­waw­czym. Po tym, co za­szło w Blyth, da­liby mi ja­kąś nudną ro­botę, o ile w ogóle do­pu­ści­liby mnie do pracy z ludźmi. Wy­obra­ża­łam so­bie sie­bie sie­dzącą przy biurku z li­stą spraw do za­ła­twie­nia długą na ja­kiś ki­lo­metr, an­ga­żu­jącą się w cu­dze ży­cie, za­ła­twia­jącą in­te­re­san­tom a to po­moc w domu, a to windę scho­dową. Do­raźne roz­wią­za­nia, bo na stałe ni­gdy nie było czasu ani środ­ków. Biuro by­łoby open space’em, na ścia­nach wi­sia­łyby wy­bla­kłe pla­katy ze Sno­opym, a na biur­kach sta­łyby usy­cha­jące ro­śliny w do­nicz­kach. Lu­dzie by­liby roz­go­rącz­ko­wani i wku­rzeni i ocze­ki­wa­liby, że okażę im wdzięcz­ność za ostat­nią szansę...

– To nie ma­rze­nie – za­pro­te­sto­wał. – Opo­wiedz mi o swoim ma­rze­niu.

– Chcę pra­co­wać na wła­sny ra­chu­nek. Ro­bić coś, na czym mi za­leży. Zmie­niać świat. Da­lej miesz­kać na wy­brzeżu. Chcę mieć po­kój na pod­da­szu, w któ­rym mo­gła­bym pra­co­wać. Spa­dzi­sty dach i wi­dok na mo­rze.

– Wi­dzę, że wszystko już prze­my­śla­łaś.

– Wcale nie.

Ta wi­zja na­wie­dziła mnie do­piero w tej chwili. Po­my­śla­łam, że naj­wyż­sza pora wró­cić do Jess. By­łam zwa­rio­wana, a ona ścią­gała mnie na zie­mię.

Za­raz po­tem za­snę­li­śmy, mimo we­zwa­nia wier­nych do mo­dli­twy do­bie­ga­ją­cego z me­czetu po dru­giej stro­nie placu, ru­chu ulicz­nego i gwaru prze­chod­niów. Kiedy się obu­dzi­łam, jego już nie było. Zo­sta­wił li­ścik, w któ­rym pi­sał o mnie bar­dzo miłe rze­czy. Za­cho­wa­łam go na pa­miątkę, ale nie zna­la­złam tam ad­resu ani na­wet jego na­zwi­ska.

Roz­dział czwarty

Je­cha­łam do domu nie­mal pu­stym po­cią­giem. Było po­po­łu­dnie, szary dzień, pa­dał deszcz ze śnie­giem. Od czasu do czasu wspo­mi­na­łam tamtą noc w Mar­ra­ke­szu i na mo­jej twa­rzy po­ja­wiał się uśmiech, jed­nak ża­den z mo­ich smut­nych współ­pa­sa­że­rów go nie do­strzegł. Wy­pa­try­wa­łam za oknem zna­jo­mych ele­men­tów kra­jo­brazu, które wska­zy­wa­łyby, że zbli­żam się do Jess. Ka­te­dra w Dur­ham z czer­wo­nego pia­skowca. Czer­wony od rdzy Anioł Pół­nocy ze skrzy­dłami roz­po­star­tymi w bez­wa­run­ko­wym ge­ście po­wi­ta­nia. Mo­sty nad Tyne.

Po­ciąg zwol­nił i prze­je­chał po mo­ście. Po­ziom rzeki był wy­soki. W ba­rach i re­stau­ra­cjach na na­brzeżu pa­liły się już świa­tła, od­bi­jały się w wo­dzie. To były go­dziny szczytu. Wi­dzia­łam po­bla­dłe twa­rze, sku­lone ciała opa­tu­lone przed zimną po­godą, która nie miała w so­bie nic z wio­sny. Tę­sk­ni­łam za ma­ro­kań­skim świa­tłem i wma­wia­łam so­bie, że cie­szę się z po­wrotu.

Po­dróż z New­ca­stle do New­big­gin trwała po­nad go­dzinę. Roz­mowy, które to­czyły się wo­kół w prze­grza­nym au­to­bu­sie, brzmiały zna­jomo – prze­grana New­ca­stle Uni­ted, te­le­no­wele, po­goda. Wol­nych miejsc było na tyle dużo, że mo­głam po­sta­wić ple­cak na sie­dze­niu obok, dzięki czemu nikt się nie przy­siadł i mnie nie za­ga­dy­wał. Kro­ple desz­czu i brud za­ma­zały szyby, więc nic nie wi­dzia­łam. Za­snę­łam, a kiedy się obu­dzi­łam, oka­zało się, że au­to­bus jest pu­sty, a kie­rowca wy­chyla się ze swo­jego sie­dze­nia i krzy­czy do mnie:

– Ko­niec kursu, mała! Da­lej nie je­dziemy.

Prze­ga­pi­łam swój przy­sta­nek, ale na szczę­ście dzie­liło mnie od niego tylko kil­ka­set me­trów. Wy­sia­dłam i po­czu­łam za­pach wo­do­ro­stów i błota, a w tle le­d­wie wy­czu­walną woń ryb. Pod mo­imi bu­tami chrzę­ścił pia­sek, który wiatr na­wie­wał na chod­nik. Za­rzu­ci­łam ple­cak na plecy i za­czę­łam od­da­lać się od ko­ścioła. Grupa na­sto­lat­ków, ubra­nych nie­ade­kwat­nie do po­gody, prze­bie­gła obok mnie, żeby zdą­żyć na au­to­bus wra­ca­jący do mia­sta. Po­krę­cił się chwilę jak sta­rzec kasz­lący flegmą, po czym od­je­chał. W mie­ście za­pa­no­wała ci­sza.

Nie po­wie­dzia­łam Jess, kiedy wra­cam. Nie by­ły­śmy ro­dziną. Nie mia­ły­śmy wo­bec sie­bie zo­bo­wią­zań. Nie oszu­ki­wa­łam się. Opie­ko­wała się wszyst­kimi wy­rzu­co­nymi ze szkoły i nar­ko­ma­nami, któ­rych do­star­czyła jej opieka spo­łeczna. Ja po pro­stu zo­sta­łam u niej dłu­żej niż inni, więc się do mnie przy­zwy­cza­iła. A poza tym by­łam jedną z pierw­szych jej pod­opiecz­nych. Pła­ci­łam z góry za po­kój, więc trzy­mała go dla mnie. Mu­siała z cze­goś żyć. Uświa­do­mi­łam so­bie, że w pew­nym sen­sie łą­czy nas za­leż­ność fi­nan­sowa, przy­naj­mniej z jej strony. Chcia­ła­bym my­śleć, że na­sza przy­jaźń zna­czy dla niej wię­cej, lecz wcale nie by­łam tego pewna.

Ka­mienny dom, w któ­rym miesz­kała, wzno­sił się na końcu alejki od­cho­dzą­cej od głów­nej ulicy. Na po­dwó­rzu oto­czo­nym wy­so­kim mu­rem z za­my­kaną bramą stały po­jem­niki na śmieci. Jess roz­wie­siła tam też sznur do su­sze­nia pra­nia. Front domu wy­cho­dził na mo­rze i za­le­d­wie kilka kro­ków dzie­liło go od pro­me­nady, którą swego czasu wła­dze mia­sta wy­ty­czyły w celu uroz­ma­ice­nia prze­strzeni miej­skiej. Od frontu roz­cią­gał się rów­nież ogró­dek ze ścieżką z ka­mieni, kil­koma po­wa­lo­nymi przez wiatr krze­wami i białą ławką z wi­do­kiem na przy­stań i ko­ściół. To głów­nie tam przy­go­to­wy­wa­łam się do eg­za­mi­nów koń­co­wych na stu­diach. We­szłam od tyłu, obok skrzy­nek z pu­stymi bu­tel­kami po wi­nie go­to­wymi do re­cy­klingu i sto­sów ga­zet prze­wią­za­nych sznur­kiem.

W kuchni pa­liło się świa­tło. Zdję­łam ple­cak i zaj­rza­łam przez okno. Jess stała przy sta­rej ku­chence ga­zo­wej, mie­sza­jąc coś w garnku. Zga­dy­wa­łam, że ro­sół. Mo­men­tal­nie po­czu­łam głód. Ro­biła wy­śmie­nity ro­sół, z wie­przo­winą, gro­chem i in­nymi wa­rzy­wami, które aku­rat udało się jej ta­nio ku­pić na targu w Blyth. Do jej obo­wiąz­ków na­le­żało tylko przy­go­to­wy­wa­nie śnia­dań, ale je­śli ko­muś zda­rzyło się być w po­bliżu wie­czo­rem, pod­kar­miała go, na­wet je­śli mo­gła za­ofe­ro­wać je­dy­nie chleb z se­rem albo fa­solkę i grzanki. Była ni­ska, przy­sa­dzi­sta, z sze­ro­kimi bio­drami i po­kaźną pupą. Tego dnia miała na so­bie dżinsy i długą je­dwabną tu­nikę, któ­rej do­tąd nie wi­dzia­łam. Pew­nie znów mysz­ko­wała w skle­pach cha­ry­ta­tyw­nych Oxfam. Na nią na­rzu­ciła zie­lony płó­cienny far­tuch, który ku­pi­łam jej, nie mo­gąc znieść jej okrop­nego ny­lo­no­wego kom­bi­ne­zonu ku­charki. Stała od­wró­cona do mnie ple­cami, ale mo­głam so­bie wy­obra­zić jej twarz ze zmarszcz­kami wo­kół oczu, które spra­wiały, że wy­glą­dała, jakby cią­gle się śmiała i miała naj­więk­szy uśmiech w Nor­thum­ber­land. Włosy ści­nała krótko. Je­śli wy­cho­dziła z domu, za­kła­dała kol­czyki. Dzi­siaj, cho­ciaż była w domu, z jej uszu zwi­sały po­dłużne srebrne ryby – ko­lejny pre­zent ode mnie. Cie­kawe, czy wy­czuła, że wrócę tego sa­mego dnia.

Zbli­ży­łam się do okna, za­mie­rza­jąc za­pu­kać, by ją za­sko­czyć, i wtedy zo­ba­czy­łam, że nie jest sama. Przy stole stał, otwie­ra­jąc bu­telkę wina, nie­znany mi męż­czy­zna. Po­my­śla­łam, że to nowy lo­ka­tor. W końcu od nie­dawna miała jesz­cze je­den wolny po­kój. Tuż przed moim wy­jaz­dem ćpun o imie­niu Stu­art tra­fił za kratki za okra­da­nie sa­mo­cho­dów. Jess ze­zna­wała na jego ko­rzyść przed są­dem, ale żad­nemu z nas nie było go żal. Po­zo­sta­łych miesz­kań­ców też okra­dał, a pew­nie i samą Jess, która po­wie­działa mi, że chyba do­brze się stało, że po­szedł sie­dzieć, bo bę­dzie miał szansę wyjść z na­łogu. Jess jest bar­dzo na­iwna. To wła­śnie w niej uwiel­biam. Wszy­scy to uwiel­biamy. Sta­ramy się ją chro­nić.

Nie­zna­jomy miał ja­kieś czter­dzie­ści kilka, może pięć­dzie­siąt lat. Jego głowa była pra­wie cał­ko­wi­cie łysa, grud­ko­wata, jakby zo­stała nie­dbale wy­stru­gana z drewna. Zwy­kle za­miesz­kują u nas na­sto­latki, ale od czasu do czasu zda­rza się rów­nież ktoś star­szy, czę­sto osoba, która ma za sobą długą od­siadkę i tylko z braku wol­nych miejsc nie tra­fiła do ho­stelu ku­ra­tor­skiego. Dla mnie to było po­grzane, ale nikt nie py­tał Jess o zda­nie – po pro­stu przy­sy­łali ta­kie osoby i już. Przez to mo­gli­śmy jeść przy jed­nym stole z pe­do­fi­lem albo sza­lo­nym no­żow­ni­kiem.

– Nowy po­czą­tek – ma­wiała Jess. – Każdy na to za­słu­guje.

Cza­sami za­sta­na­wia­łam się, czy jest re­li­gijna, czy wła­śnie dla­tego to wszystko robi. Jed­nak ni­gdy o tym nie wspo­mi­nała. Z tego, co wiem, nie cho­dziła do ko­ścioła. Ni­gdy też nie pró­bo­wała nas na­wra­cać.

Tym­cza­sem przy­bysz otwo­rzył bu­telkę i po­sta­wił ją na stole. Nie miał sza­rej cery osoby, która długo prze­by­wała w za­mknię­ciu. Jego twarz wy­da­wała się długo sma­gana wia­trem, jak u star­szych męż­czyzn z wio­ski, któ­rzy całe ży­cie pra­co­wali na ło­dziach. Poza tym śmiało so­bie po­czy­nał. Sta­nął za Jes­sie, po­ło­żył ręce na jej ra­mio­nach, po czym prze­su­nął je w dół jej ciała do bio­der. Ona sta­ran­nie oparła drew­nianą łyżkę o gar­nek i od­wró­ciła się do niego, nad­sta­wia­jąc twarz do po­ca­łunku.

Zro­biło mi się nie­do­brze. Pew­nie wła­śnie tak czuje się na­sto­la­tek, który przy­ła­pał swo­ich ro­dzi­ców na upra­wia­niu seksu. Nie by­łam go­towa na to, by się nią z kimś dzie­lić.

Chyba się nie­chcący po­ru­szy­łam albo wy­da­łam ja­kiś od­głos, bo Jess spoj­rzała w okno i mnie za­uwa­żyła. Roz­po­starła ra­miona w po­wi­tal­nym ge­ście ni­czym Anioł Pół­nocy. Otwo­rzy­łam drzwi i we­szłam do środka, cią­gnąc za sobą ple­cak. Sta­nę­łam w za­pa­ro­wa­nej kuchni, skrę­po­wana, słaba i bez­bronna jak wtedy, gdy po­ja­wi­łam się tu pierw­szy raz.

– Sia­daj, skar­bie, za­sła­niasz świa­tło.

To samo po­wie­działa tam­tego dnia, gdy za­cią­gnęła mnie tu­taj pra­cow­nica so­cjalna. Te­raz mru­gnęła do mnie po­ro­zu­mie­waw­czo na znak, że wciąż pa­mięta to na­sze pierw­sze spo­tka­nie, mimo że mi­nęło od niego tyle lat. Nie po­zo­sta­wało mi nic in­nego, jak siąść przy stole, wy­pić kie­li­szek wina i cie­szyć się wi­do­kiem no­wego męż­czy­zny w jej ży­ciu.

Na imię miał Ray i był hy­drau­li­kiem. Przy­je­chał pew­nego wie­czoru, by na­pra­wić boj­ler, i zga­dali się, że cho­dzili ra­zem do szkoły. Kiedy był młody i głupi, zdą­żył się oże­nić i roz­wieść. Na szczę­ście nie miał dzieci. Jess za­pro­po­no­wała mu coś do je­dze­nia, bo my­ślała o so­bie jako o kimś w ro­dzaju matki dla ca­łego świata. On z ko­lei za­brał ją do klubu fol­ko­wego w Cram­ling­ton, po­nie­waż wła­śnie to go in­te­re­so­wało: mu­zyka folk i wa­rze­nie piwa. Ża­ło­sny gno­jek. Od­tąd wi­dy­wali się co­dzien­nie.

Jess opo­wie­działa mi to wszystko, a słowa wy­le­wały się z niej tak szybko, że le­dwo mo­głam wy­chwy­cić sens. Ray nie mó­wił zbyt dużo. Miał na so­bie grubą ko­szulę w kratę i brą­zowe sztruk­sowe spodnie, a do tego cięż­kie buty, ja­kie no­szą tu­ry­ści, gdy aku­rat nie są na ja­kiejś gó­rze. Trudno było go so­bie wy­obra­zić jako mło­dego i głu­piego, jako ko­goś in­nego niż nud­nego dzi­waka lu­bią­cego twór­czość dłu­go­wło­sych mu­zy­ków śpie­wa­ją­cych z pal­cem w uchu. Jess mo­gła się bar­dziej po­sta­rać. Ale niby dla­czego mia­łaby mnie słu­chać?

Sześć ty­go­dni póź­niej do­sta­łam list.

Dużo my­śla­łam o Phi­li­pie. Wspo­mnie­nia na­szej nocy w Mar­ra­ke­szu roz­pra­szały mnie pod­czas lek­tury. Od czasu do czasu wy­da­wało mi się, że wi­dzia­łam go na ulicy, tylko jego plecy, gdy wła­śnie zni­kał za ro­giem, albo jego twarz w prze­jeż­dża­ją­cym sa­mo­cho­dzie. Ale to ni­gdy nie był on. Ma­rzy­łam o tym, by mnie zna­lazł, jed­nak wie­dzia­łam, że ma za dużo do stra­ce­nia.

List przy­szedł ostat­niego dnia maja. Tego ty­go­dnia cie­szy­li­śmy się go­rą­cem i sło­neczną po­godą. Sie­dzia­łam na ławce w ogródku, czy­ta­jąc Do la­tarni mor­skiej Vir­gi­nii Wo­olf. Te senne ba­ja­nia pa­so­wały do mo­jego na­stroju. Jac­kie, za­ba­wia­jąc się w li­sto­no­sza, rzu­ciła mi ko­pertę na ko­lana, gdy wra­cała do domu z resztą poczty. Nie otwo­rzy­łam jej od razu. Była gruba i kre­mowa. Na od­wro­cie wy­dru­ko­wano na­pis SMITH I HOW­DON, AD­WO­KACI.

Jezu, po­my­śla­łam, pew­nie ten chło­pak z Blyth zre­ali­zo­wał groźbę, że bę­dzie do­ma­gał się od­szko­do­wa­nia. Myśl, że mia­ła­bym to wszystko prze­ży­wać raz jesz­cze, na oczach męż­czyzn w fi­ku­śnych prze­bra­niach, spra­wiła, że chciało mi się wy­mio­to­wać.

Drżą­cymi rę­kami otwo­rzy­łam ko­pertę. Skry­wała jedną kre­mową za­dru­ko­waną kartkę.

Sza­nowna Pani,

z przy­kro­ścią in­for­muję, że 27 maja po cięż­kiej cho­ro­bie zmarł Pan Phi­lip Sam­son. Na­bo­żeń­stwo ża­łobne od­bę­dzie się 3 czerwca o go­dzi­nie 12.00 w St. Bede’s Church w Win­try­law. Ży­czył so­bie, by po­in­for­mo­wać Pa­nią o Jego śmierci, ma­jąc w pa­mięci Pań­stwa spo­tka­nie w Ta­ru­dan­cie w Ma­roku. Za­ist­niały rów­nież inne kwe­stie, które chciał­bym prze­dys­ku­to­wać z Pa­nią oso­bi­ście. Je­śli to Pani od­po­wiada, mo­gli­by­śmy się spo­tkać po po­grze­bie.

Z po­wa­ża­niem

Stu­art How­don

ad­wo­kat

Wpa­try­wa­łam się dłuż­szą chwilę w tę grubą kre­mową kartkę, po­zwa­la­jąc oczom prze­su­wać się po sło­wach, cho­ciaż do mnie nie do­cie­rały. A po­tem się roz­pła­ka­łam. Słońce i nad­mor­ska bryza osu­szyły łzy na mo­ich po­licz­kach, więc osta­tecz­nie po­zo­stał na nich tylko sło­nawy osad.

Roz­dział piąty

Mniej wię­cej w tym sa­mym cza­sie po­wró­ciły sny. Nie były to przy­jemne fan­ta­zje o wpa­da­niu na Phi­lipa na ulicy. Pró­bo­wa­łam je przy­wo­łać, jed­nak nie udało mi się to mimo usil­nych sta­rań. Te róż­nego ro­dzaju ob­razy po­zo­stały ze mną do dziś.

Nie przy­cho­dzą tylko w nocy. Po­ja­wiają się na­gle w dzień, kiedy je­stem zra­niona albo zmar­twiona. Lisa, moja pie­lę­gniarka, na­zywa je re­tro­spek­cjami, ale ta na­zwa su­ge­ruje wspo­mnie­nia, a to są bar­dziej kosz­mary senne; mają zde­cy­do­wa­nie nie­re­alny kli­mat. Nie je­stem pewna, czy to, co wi­dzę w tych re­tro­spek­cjach, na­prawdę się wy­da­rzyło. Nie ufam im.

Je­śli w sce­nie po­ja­wia się nóż, na­tych­miast sku­piam się na nim. Tak, jak­bym coś fil­mo­wała. Ostrze po­ja­wia się w zbli­że­niu. Ob­raz jest piękny, uwo­dzi­ciel­ski. Cza­sami wy­daje mi się, że dźgam no­żem chło­paka w Blyth, ale wiem, że to nie­prawda. W Blyth to były no­życzki.

Każdy z nas ma ja­kieś fan­ta­zje, prawda? W pierw­szych fan­ta­zjach wi­dzia­łam swoją matkę przy­cho­dzącą po mnie do domu dziecka. Po­tem fan­ta­zjo­wa­łam o sek­sie. A te­raz o no­żach. Lisa pyta, czy my­ślę o tym, żeby się po­ciąć, ja jed­nak od­po­wia­dam, że nie. W mo­ich snach to inni lu­dzie się tną. Albo ja tnę ich.

Jest taka jedna re­tro­spek­cja. Znaj­duję się w ośrodku, w któ­rym pra­co­wa­łam po stu­diach. Dzie­ciaki są roz­trzę­sione i ner­wowe. Od ty­go­dni pada deszcz, a one nie mogą wyjść na dwór. Mó­wię więc na­gle:

– Do­bra, ugo­tujmy coś.

To bę­dzie dla nich coś no­wego, coś, co po­zwoli po­ko­nać nudę wy­wo­łaną za­mknię­ciem.

Czy py­tam ko­goś o zgodę? Nie. Je­stem star­szym pra­cow­ni­kiem so­cjal­nym na dy­żu­rze. Kogo mia­ła­bym za­py­tać?