Afganistan. Dowódca plutonu ebook

Każda wojna jest inna

RAFAŁ STACHOWSKI

WŁADYSŁAW ZDANOWICZ

AFGANISTAN

DOWÓDCA PLUTONU

Śledztwo proceduralne U.S. Army § 15/6

RAFAŁ STACHOWSKI

WŁADYSŁAW ZDANOWICZ

AFGANISTAN

DOWÓDCA PLUTONU

Kwidzyn 2015

Projekt okładki:

Witold Klapper – Duncan McLain

www.facebook.com/issucartworks

Korekta i redakcja:

Bożena i Janusz Sigismundowie

Romuald Pawlak

ISBN 978-83-63850-09-8

© Copyright by Rafał Stachowski & Władysław Zdanowicz

© Copyright by Księgarnia Zdanowicz Kwidzyn

82-500 Kwidzyn, ul. Łąkowa 21, Polska

e-mail: [email protected]

www.kwidzyn.osdw.pl

www.wladyslaw-zdanowicz.com.pl

www.porucznikSKI.pl

Wydanie pierwsze

skład i konwersja

RW2010

© Wszelkie prawa zastrzeżone

Dziękujemy oficerowi armii amerykańskiej, porucznikowi Ski, dzięki któremu mogliśmy poznać tę historię.

Miejsce akcji: afgańskie prowincje Kandahar, Zabul i Uruzgan.

Nim zaczniemy opowiadać historię dowódcy plutonu, porucznika Ski, należy się czytelnikowi małe wyjaśnienie, dotyczące owego tajemniczego symbolu § 15/6, znajdującego się w podtytule.

Większość państw na świecie działa według zasad prawa, które zostało ustanowione po to, by każdy obywatel wiedział, co jest dozwolone, a czego unikać, aby nie został ukarany w imię sprawiedliwości. Ponieważ część obywateli podejmuje służbę w armii, do tego często stacjonującej poza granicami państwa, a także bierze udział w konfliktach zbrojnych, prawnicy musieli stworzyć dla nich osobny zbiór przepisów, przewidujący sytuacje, do jakich może dojść podczas wykonywania służby, a które nie zostały uwzględnione we wcześniej przygotowanych kodeksach sporządzonych dla cywili. Dlatego każda armia na świecie ma system prawny, który dokładnie określa, co grozi żołnierzowi w przypadku przekroczenia owych przepisów i jakie czekają go konsekwencje.

Zanim jednak dojdzie do aresztowania i postawienia żołnierza U.S. Army przed sądem wojskowym, decyzję o takim trybie postępowania musi podjąć wyższy oficer, będący przeważnie jego przełożonym. Zdarzają się bowiem wykroczenia i przewinienia, które z oczywistych powodów nie wymagają oddania sprawy pod decyzję sądu wojskowego. Dlatego, aby uchronić amerykańskiego podatnika przed niepotrzebnymi kosztami, każdy dowódca może skorzystać z prawa do samodzielnego wyjaśnienia sprawy, zlecając przeprowadzenie śledztwa, czy popełniony czyn jest karalny według Wojskowego Kodeksu Sprawiedliwości (Uniform Code of Military Justice), czyli UCMJ, czy też mu nie podlega. Prowadzenie takiego śledztwa odbywa się według sztywnego protokołu opisanego w regulaminie prawnym Army Regulation 15/6: Procedures for Investigating Officers, co na polski można przetłumaczyć jako Procedury dla wojskowych śledczych numer 15/6, dotyczące stwierdzenia domniemanego przestępstwa. Polega to na tym, że wobec niejednoznacznych dowodów winy dowódca zleca oficerowi ze swojego sztabu (w tym przypadku wykształcenie prawnicze nie jest wymagane) podjęcie nieformalnego śledztwa, celem ustalenia czy doszło do konieczności zastosowania UCMJ. Wyznaczony oficer ma przeważnie dwa tygodnie czasu, aby przekazać swoje ustalenia do rąk dowódcy w formie pisemnej, wraz ze wszystkimi zgromadzonymi podczas śledztwa dowodami.

Ponieważ każda armia kocha, a wyżsi oficerowie szczególnie, wszelkiego rodzaju papiery, które w przypadku kłopotów mają zabezpieczyć ich tyłki, to nie tylko korzystają z prawa do śledztwa 15/6, ale wręcz go nadużywają, często wszczynając śledztwa z błahych powodów. Przeprowadzenie takiego śledztwa jest czasochłonne, ponieważ oficer prowadzący śledztwo musi przeczytać tony przepisów, a do swojego meldunku dołączyć protokoły z przeprowadzonych przesłuchań oraz opisy wizji lokalnych, w których brał udział. Dobre śledztwo wymaga naprawdę dużo pracy, dlatego nie dziwi, że do jego przeprowadzenia często wyznaczani są oficerowie niezbyt lubiani przez swojego dowódcę czy jego adiutanta.

Głównym celem śledztwa 15/6 jest oczywiście ustalenie winnego. Jednak prawdziwy powód wykorzystywania tego paragrafu przez dowódców jest zupełnie prozaiczny. Otóż po zgromadzeniu odpowiednich dokumentów zawsze mogą twierdzić, iż postąpili zgodnie z regulaminem i nikt nie może im zarzucić niedopełnienia obowiązków w wyjaśnieniu sprawy. Z punktu widzenia przepisów rzeczywiście wykonali to, do czego byli zobowiązani. I w każdej chwili mogą się na to powołać, wskazując na przeprowadzone śledztwo 15/6 w konkretnej sprawie.

Należy tu wspomnieć o małej różnicy w postępowaniu pomiędzy armią amerykańską a polską. U.S. Army po wydaniu rozkazu nie przyznaje wyznaczonemu oficerowi żadnych dodatkowych uprawnień typu: przekazanie do jego dyspozycji samochodu z ochroną lub helikoptera, gdy musi się przedostać do oddalonej bazy. W polskiej armii nie zdarzyła się jeszcze taka sytuacja, aby wyznaczony oficer musiał liczyć na przypadkowy dojazd kolumną zaopatrzenia lub samemu szukać okazji, aby dostać się helikopterem do plutonu, w którym musi przeprowadzić dochodzenie.

A teraz wracajmy do naszej opowieści.

Prolog. Lekcja etyki

COIN to skrót od „Counterinsurgency Operations”, czyli doktryny działań bojowych przeciwko partyzantom. W trakcie szkolenia różni specjaliści uczą wojskowych, że – aby zdławić partyzantkę – nie wystarczy po prostu zabić jej uczestników, choć akurat to wydawałoby się najprostszym i najbardziej pożądanym rozwiązaniem z punktu widzenia żołnierza. Działania przeciwko bojownikom są dużo bardziej złożone, niż mogłoby się wydawać. Przede wszystkim równie dużo uwagi, co bojowym operacjom wojskowym, należy poświęcić pomocy humanitarnej i ekonomicznej dla mieszkańców kraju, w którym przyszło działać. Każde takie działanie, a zwłaszcza ogólna odbudowa kraju, w którym przebywamy, ma za zadanie przekonać miejscową ludność, że nie warto popierać partyzantów. Od dawna wiadomo, że partyzanci są silni, dopóki mają poparcie okolicznej ludności cywilnej, a odebranie przeciwnikom tego wsparcia jest równoznaczne ze zdławieniem ich oporu. Dlatego po raz enty słyszymy, że w walce z partyzantką nie można strzelać do wszystkiego, co się rusza lub co powoduje nasz niepokój. Że powinniśmy za wszelką cenę unikać niepotrzebnych strat wśród ludności cywilnej, aby nie doprowadzić do sytuacji, że zrozpaczeni krewni zabitego – ojciec, brat lub syn chwycą za broń, aby pomścić jego śmierć, nakręcając w ten sposób spiralę wzajemnej nienawiści. Po raz kolejny wykładowcy wbijają nam do głów i mózgów informacje, że wojska prowadzące działania przeciwko partyzantom nie mogą dać się sprowokować do popełniania bezsensownych okrucieństw, bo w ten sposób wyłącznie pomagają swoim przeciwnikom, którzy nie omieszkają o takich wydarzeniach poinformować cały świat. Dlatego nasi żołnierze muszą postępować moralnie i etycznie, bo tylko wtedy mamy szansę na zjednanie sobie poparcia ludności cywilnej. Dlatego też lekcja wojskowej etyki jest jednym z ważniejszych przedmiotów nauczanych w Akademii COIN, czyli kursie przygotowującym oficerów do służby w Iraku i Afganistanie.

To był główny powód, dla którego siedziałem w ławce i z uporem wpatrywałem się w panią podpułkownik Hiroshito, próbując się skupić na jej... hm... więcej niż nudnym wykładzie. Oficjalnie nigdy bym się nie przyznał do takiej oceny kogoś wyższego rangą, ale ponieważ nikt nie umiał jeszcze odczytać moich myśli, mogłem sobie na to pozwolić. Do tej pory nie powiedziała niczego, o czym – ja oraz czterdziestu innych młodszych oficerów, siedzących razem ze mną na wykładzie – byśmy nie wiedzieli. Wszyscy zdawaliśmy sobie sprawę, że ktoś z wysoko postawionych oficerów w Pentagonie stwierdził, że młodzikom wyruszającym w pierwszą swoją misję wojenną przypomnienie o etyce wojskowej nie zawadzi. Całkowicie się z tym zgadzaliśmy, ale nikt nie przewidział faktu, że pani podpułkownik Hiroshito, będąca wojskowym prawnikiem o olbrzymiej wiedzy, będzie jednocześnie tak słabym prelegentem. Nie dość, że kobieta nie była w stanie skupić uwagi słuchaczy, to jeszcze swoim jednostajnym i monotonnym głosem wprowadzała nas w stan letargu umysłowego.

Przez długi czas broniłem się przed uczuciem senności, wyobrażając sobie panią pułkownik w sytuacjach, o których oficer, zgodnie z regulaminem U.S. Army, nie powinien nawet myśleć. No cóż, byłem tylko młodym mężczyzną, który od przeszło dwóch miesięcy nie miał kontaktu z żoną i rodziną, a pani prelegent, jak na swój stopień wojskowy i wiek, naprawdę nieźle się prezentowała. Myślę, że jej kobiece kształty, których nawet stalowoszary mundur ACU nie był w stanie ukryć, w podobny sposób działały również na pozostałych kolegów. Japonki po prostu mają w sobie coś takiego, co sprawia, że krew zaczyna wrzeć w żyłach wygłodzonych mężczyzn. Jedyne, co mi w niej nie pasowało, to monotonny głos prawnika wojskowego, pozbawiony jakiejkolwiek zmysłowości, ale za to ze sporą dawką ciężkiego dalekowschodniego akcentu. Może gdyby swój wykład wzbogaciła o jakieś konkretne sytuacje i przykłady, byłoby to bardziej strawne dla czterdziestu mężczyzn w mundurach... Powtarzane przez nią – jak mantry – obowiązujące wojskowe paragrafy, czytane jednostajnym głosem, działały na nas usypiająco i coraz trudniej było mi się wybronić przed objęciami Morfeusza.

Różnica pomiędzy zajęciami na uniwersytecie a w wojsku polega na tym, że w pierwszym wypadku możesz zaryzykować i pozwolić, aby twoja świadomość na chwilę się wyłączyła, wpadając w chwilowy stan spoczynku, potocznie zwany przez cywili drzemką. Gdy pozwalasz sobie na coś takiego podczas wykładu w wojsku, możesz być pewny, że nie tylko zostanie to zauważone, ale jeszcze przyjdzie ci za to drogo zapłacić. Na to nie mogłem sobie pozwolić, tym bardziej że chciałem wywrzeć na dowódcy dobre wrażenie. Walcząc z wszechogarniającą sennością, wyciągnąłem z kieszeni podręczny słowniczek języka pasztuńskiego i zacząłem przepisywać do zeszytu podstawowe zwroty i ich fonetyczne brzmienie, abym później mógł je właściwie wypowiadać.

Senność minęła prawie od razu, więc co jakiś czas sprawdzałem, czy pani pułkownik nadal prowadzi swój wykład, zatrzymując mój wzrok, może ciut dłużej niż przystoi, na pewnych kobiecych krągłościach, po czym wracałem do swego zajęcia, zadowolony z wykazanej przebiegłości. Byłem tak pochłonięty wpisywaniem arabskich robaczków i ich słownej transkrypcji, że musiałem nie dosłyszeć cichego:

– Ssssss... – dobiegającego z tyłu.

Moją uwagę zwróciło dopiero znaczące chrząkanie tuż za mną, więc błyskawicznie zdałem sobie sprawę, że... po pierwsze, jest to skierowane bezpośrednio do mnie; po drugie, nie ma sensu niczego chować, bo pewnie i tak już przepadłem z kretesem; po trzecie, dałem się złapać z opuszczonymi spodniami, co wcale nie wyglądało dobrze, ale należało to przyjąć z godnością.

Pani podpułkownik nadal stała na swoim miejscu, co zauważyłem unosząc głowę, więc kątem oka zerknąłem wstecz, aby sprawdzić, kto stoi obok.

„No tak, kurwa, pięknie” – pomyślałem, dostrzegając nad sobą samego szefa akademii COIN, znanego z tego, że czasami zachodzi niespodziewanie na zajęcia w grupach i sprawdza, czy powierzeni jego opiece młodsi oficerowie rzetelnie przykładają się do swoich zadań. Nie chciałem nawet myśleć, co się stanie, gdy w tak głupi sposób podpadłem mu, robiąc rzeczy, których powinienem unikać. Wiedzieliśmy, że dla takich pechowców ma przygotowane zajęcie, a jakoś nie uśmiechało mi się spędzenie dzisiejszego wieczoru na pisaniu wypracowania na temat, jak powinien zachować się oficer podczas wykładu z etyki, choć w tej sytuacji nie miałem już nic do powiedzenia.

Nieporozumieniem byłoby także liczyć na solidarność grupy, bo nikt nie był na tyle głupi, aby samemu narażać się na niepochlebny wpis do akt. Czułem, że przyjdzie mi za to beknąć.

Dostrzegłem, że także pani podpułkownik zwróciła na nas uwagę i spogląda z zainteresowaniem, przerywając na chwilę swój monolog. Jedyne, co mogłem zrobić, to udawać, że nic się nie stało, zamknąłem więc słowniczek i płynnie przekształciłem moje arabskie robaczki w łacińskie literki udając, że robię notatki z wykładu. Nadal nie śmiałem spojrzeć w oczy pułkownikowi stojącemu nade mną jak kat nad ofiarą.

Po chwili zniecierpliwiony pułkownik H.G. „Bulldog” Sherley – szef Akademii COIN – wysunął się lekko przede mnie i nie zaszczyciwszy mojej osoby nawet jednym spojrzeniem, skoncentrował swoją uwagę na słowniku oraz zeszycie leżącym na blacie. Wziął go do ręki, przez chwilę kartkował słownik, jakby spodziewał się czegoś innego, po czym sprawdził zapiski w zeszycie. Choć z wrażenia brakowało mi tchu w piersi, byłem zadowolony, że poza zapiskami z kursu i pasztuńskich wyrazów nie ma tam nic kompromitującego, choć i tak zdawałem sobie sprawę, że pisanie wypracowania na pewno mnie dzisiaj nie ominie, bo z zadawania takich zadań młodszym oficerom, którzy mu podpadli, pułkownik „Bulldog” słynął. Zgodnie z regulaminem, w chwili gdy sięgnął po moje notatki, stanąłem w pozycji „baczność” i patrzyłem wprost przed siebie.

Pułkownik przez długą chwilę przyglądał się słownikowi, marszcząc śmiesznie wargi, jakby wymyślał adekwatny temat wypracowania. Chwilę trwało, zanim podjął stosowną decyzję, po czym stanął przede mną i spojrzał mi wymownie w oczy. Prawie widziałem, jak kręci ze zrezygnowaniem głową, a następnie odkłada słownik na blat, odwraca się i rusza w stronę pani pułkownik, nie komentując mojego zachowania ani jednym słowem. Samo spojrzenie było już wystarczającą karą, czasami zmarszczenie brwi i nagana udzielona spojrzeniem miała większe znaczenie niż setka wypowiedzianych słów. Dopiero po chwili zrozumiałem, że tym razem jakimś cudem udało mi się uniknąć kary i z ulgą usiadłem na swoim miejscu.

Nie tylko ja byłem zdziwiony, że kara została darowana, bo wszyscy dobrze wiedzieli, że pułkownik „Bulldog” nie odkłada na później spraw nagannych, a już szczególnie, gdy dotyczyło to młodszych oficerów. Zacząłem się zastanawiać, czemu zawdzięczam jego nietypową łaskawość. Spoglądałem wprost przed siebie, choć jednocześnie zastanawiałem się, czy nie uratowała mnie umiejętność pisania po pasztuńsku – w końcu głównym założeniem akademii COIN jest nauczenie amerykańskich oficerów podstaw afgańskiej kultury. Gdybym robił coś innego, to wypracowanie by mnie pewnie nie ominęło, a tak być może...

I tak wiedziałem, że powinienem się do niego zgłosić, bo zapewne jakąś karę muszę ponieść, ale byłem już spokojniejszy, że nie będzie zbyt dotkliwa. Dodatkowo cieszyłem się, że pułkownik nie komentuje mojego wyczynu, tylko podchodzi do katedry i staje obok pani pułkownik Hiroshito, chcąc osobiście uczestniczyć w dalszej części wykładu. Zapewne myślał, że w ten sposób zmotywuje nas, abyśmy bardziej uważali, więc z ciekawością obserwowaliśmy jego reakcję na słowotok pani podpułkownik.

Nie powiem, że nie odczułem satysfakcji, kiedy po pięciu minutach zauważyłem u pułkownika „Bulldoga” pierwsze symptomy znużenia wykładem. Najpierw z trudem powstrzymał chęć ziewania, po czym przez chwilę potrząsał głową, starając się nie dopuścić, by powieki same się przymknęły. Widocznie jej ciężki akcent oraz monotonny ton głosu nie tylko nam zalazły za skórę. Po kolejnych dwóch minutach stwierdziłem, że był w stanie zrozumieć, dlaczego niektórzy młodzi oficerowie robili wszystko, aby nie zasnąć na wykładzie pani podpułkownik.

– Sorry, pani pułkownik – poddał się wreszcie, podnosząc z dotychczasowego miejsca i zajmując miejsce przy mikrofonie. Wskazał jednocześnie dłonią na pusty fotel z niemą sugestią, aby chwilę odpoczęła. – Rozumiem, że pani wykład jest potrzebny i zapewne go zatwierdziłem w konspekcie kursu COIN, ale uważam, że prawnicze przepisy, jakimi pani raczy naszych młodszych stopniem kolegów, nie są najlepszym sposobem na przygotowanie ich do funkcjonowania w skomplikowanych realiach walki z partyzantką. Jak zapewne większość z was wie, nadal uważam się za oficera piechoty, dla którego praca za biurkiem i pisanie sążnistych raportów nie jest wymarzonym zajęciem. Niestety... moi, a więc i wasi przełożeni... – od razu uniósł dłoń ku górze, jakby chciał uciszyć wybuch entuzjazmu, choć nikt nawet o czymś takim nie zdołał pomyśleć, a co dopiero zainicjować – stwierdzili, że moje doświadczenie jest na tyle ważne, że mam was przygotować do sytuacji, na które natknięcie się na miejscu. Dlatego mam nadzieję, że to, co teraz wam pokażę, pozwoli wam lepiej zrozumieć, że wszystko, o czym mówi pani pułkownik, jest nie tylko ważne, ale także potrzebne, abyście w każdej sytuacji pamiętali, że jeśli przegramy walkę o przyjaźń mieszkańców tego kraju, przegramy także tę wojnę. Sądzę, że niektórzy oficerowie nie będą mieć kłopotów z motywacją do wysłuchania mojej wstawki. Uprzedzam tylko, że to, co zobaczycie, nie będzie miłe...

Zdecydowanym ruchem przywołał do siebie dyżurnego sali, wręczył mu płytę DVD i wydawał po cichu dyspozycje. Gdyby był to ktokolwiek inny, zapewne na sali choćby na chwilę zapanowałoby rozluźnienie i szum przyciszonych rozmów, ale w obecności „Bulldoga” nikt nie zdecydował się choćby na głośniejsze westchnienie.

– Należy się panom małe wprowadzenie do tematu – zauważył przeciągle, rozglądając się po skupionych twarzach uczestników kursu. Byliśmy zaskoczeni, zastanawialiśmy się, czym chce nas zaskoczyć, kilku z nas uważało, że są dostatecznie doświadczeni i nic na nich nie zrobi wrażenia. – Jako dowódca i komendant Akademii COIN odpowiadam za właściwe przygotowanie oficerów wyjeżdżających do Afganistanu. Nie będę wam tłumaczył, jaki jest zakres moich obowiązków, bo sami o tym dobrze wiecie. Zresztą moi instruktorzy, którzy prowadzą z wami zajęcia, doskonale spełniają swoje zadania, więc nie ma sensu, abym teraz cokolwiek powtarzał. Chcę wam tylko uświadomić, że na miejscu będziecie mieli sytuacje, o których tutaj nie było mowy. Nie tylko dlatego, że nikt ich nie przewidział, ale dlatego, że na wojnie takie sytuacje się zdarzają i nic na to nie poradzimy. Czasami okaże się, że wasze dobre chęci sprowadzą na kogoś nieszczęście, a to, co wam się wydawało tragedią, w pewnych sytuacjach może być dobrem dla innego człowieka. Dlatego powinniście wszystko uważnie obserwować i podejmować szybkie, ale odpowiednie decyzje. Musicie mieć świadomość, że jeśli kogoś z miejscowych obdarzycie specjalnymi względami przy innych, to on w oczach swoich pobratymców może stać się waszym poplecznikiem, a więc osobą niegodną życia. Zapewne zastanawiacie się, dlaczego o tym teraz wspominam... – przerwał i powiódł po nas spojrzeniem, po czym ponownie zaczął mówić: – Na jednym z ostatnich kursów zapytałem któregoś z wyjeżdżających do Afganistanu dowódców plutonu, na czym najbardziej mu zależy. Zaskoczył mnie, bo nie wspomniał o rodzinie, dziewczynie czy żonie, ale o tym, że najbardziej mu zależy, aby za wszelką cenę powrócić ze wszystkimi swoimi żołnierzami z wojny...

Ponownie spojrzał na nas, jakby oceniał nasze zachowanie, ale nikt nawet się nie uśmiechnął.

– W pierwszej chwili byłem skłonny przyznać mu rację... Ochraniać swoich żołnierzy... Unikać ofiar... – mówił, schodząc powoli z podwyższenia, jakby chciał być bliżej nas. – To normalne, że każdy z nas ma takie myśli i pragnienia. Należy tylko postawić pytanie: czy to jest możliwe i za jaką cenę? Skąd możemy dzisiaj wiedzieć, jak zareagujemy, gdy zaczną gwizdać kule? Patrzycie teraz na mnie i zastanawiacie się, kto mi dał prawo wątpić w wasze zapewnienia, że tak właśnie będzie? – Spojrzał po nas, jakby zastanawiał się, czy docierają do nas jego słowa, po czym dokończył o wiele ciszej: – Patrząc na was, przypominam sobie młodego porucznika, którego nikt jeszcze wtedy nie nazywał „Bulldogiem”, bo miałem połowę obecnej masy mięśniowej oraz cząstkę doświadczenia w wojsku. Myślał wtedy dokładnie tak samo, jak wy w tej chwili, i był gotów każdemu udowodnić, że kto jak kto, ale on dotrzyma słowa i zadba, aby nikt z jego oddziału nie został na obcej ziemi. Wtedy nie było wojen przeciwko terroryzmowi, ale okazało się, że ludzie giną nie tylko podczas nich. Mój sierżant zginął podczas ćwiczeń, bo dwóch jego podwładnych chciało pokazać, jakimi są śmiałkami i przeliczyli się w swoich ocenach... Gdy lecieliśmy do Panamy, nie pamiętam już, czy bardziej bałem się o siebie, czy o swoich podwładnych. Bałem się, czy nie okażę się zwyczajnym tchórzem, gdy wokół mnie zaczną latać kule. Bałem się, że stracę któregoś z moich żołnierzy i będę musiał ich rodzicom wyjaśnić, jak mogłem do tego dopuścić. Prawda wyglądała tak, że bałem się nieznanego... Takie samo uczucie towarzyszyło mi na Grenadzie, w Somalii, oraz wtedy gdy moja kompania brała udział w pierwszej Wojnie nad Zatoką czy też w kilku innych miejscach, których teraz nie wymienię, bo oficjalnie nie było tam nigdy żadnego żołnierza U.S. Army. W rzeczywistości często nie mamy żadnego wpływu na przyszłe wydarzenia i na to, co się wydarzy. Myślę, że w życiu żołnierza chodzi przede wszystkim o to, aby dobrze wypełnić powierzone mu zadanie. Musi to zrobić najlepiej, jak tylko umie, i wierzyć, że w ten sposób ochroni życie swoje, swoich towarzyszy czy też powierzonych ich opiece cywili. Jedziecie walczyć z partyzantami, terrorystami lub też zwykłymi kryminalistami. I nie jest ważne, jak ich będziecie nazywać... Wiedzcie, że oni nie mają żadnych zahamowań i wątpliwości, kto jest ich wrogiem i co z nimi zrobić. Jeśli spotkacie ich na swojej drodze, bądźcie pewni, że będzie im zależało, abyście zostali zabici i pokonani. Dla nich sprawa jest prosta. Urodzili się po to, aby walczyć, a skoro to wy jesteście ich wrogami, to nie zawahają się wykorzystać każdej nadarzającej się okazji, aby zadać wam śmierć lub w najgorszym razie rany. Nie liczcie na to, że wystąpią przeciwko wam z odsłoniętą twarzą i na polu bitwy. Pamiętajcie, że im zależy, aby was sprowokować, bo gdy zaczniecie się mścić na ludności cywilnej, to dla nich będzie podwójna wygrana. To nie jest ta wojna, o której uczyliście się na kursach TRADOC podczas waszych szkoleń. Tu o życiu waszych żołnierzy decyduje siła miny podłożonej na drodze lub dobrze zorganizowana zasadzka w górach. Od razu będą mieć nad wami przewagę, bo to oni lepiej znają drogi ucieczki, a wy będziecie się poruszali jak w ciemnej piwnicy. Oni będą doskonale poinformowani o każdym ruchu, bo informacje przekaże im każdy biedny wieśniak, który będzie cokolwiek wiedział o waszych planach. Dlatego nie róbcie niczego schematycznie, zmieniajcie trasy przejazdów, nie mówcie za dużo i nie wierzcie w ich szczerość czy przyjaźń.

Zapewne zastanawiacie się, dlaczego na samym początku wspomniałem o tamtym dowódcy plutonu, któremu zależało, aby wszyscy jego podwładni wrócili cali do kraju... Otóż dzisiaj otrzymałem dwie wiadomości. Jedną od niego z informacją, że zrobi wszystko, co tylko może, aby odnaleźć osoby uwiecznione na nagraniu, które zaraz obejrzycie. Drugą od jego dowódcy, że kilka dni później ów porucznik zginął podczas akcji, kiedy próbował uratować rodzinę afgańskiego tłumacza... To właśnie tego tłumacza zobaczycie na filmie...

Nikt z nas nie odezwał się słowem, niektórzy zerkali na swoich sąsiadów, aby sprawdzić ich reakcję na słowa pułkownika. „Bulldog” dał znak dyżurnemu i wycofał się, aby nikomu nie zasłaniać ekranu, po czym odszedł na koniec klasy, by móc obserwować nasze reakcje na film.

Podobnie jak pozostali koledzy z kursu skupiłem się na ekranie, mimo że trudno było cokolwiek na nim jeszcze zobaczyć. Ekran przez minutę był całkiem ciemny, poruszały się na nim jakieś niewyraźne cienie. Dopiero po chwili zorientowałem się, że ktoś filmuje w ciemności, bo w tle słychać nerwowe głosy, jakby ktoś kogoś ponaglał. Słyszałem, że jacyś mężczyźni rozmawiają po pasztuńsku, nawet rozpoznałem kilka pojedynczych słów, ale nim zdążyłem podzielić się swoim odkryciem z sąsiadem, na ekranie niespodziewanie pojawił się obraz. Ciemność ekranu została przerwana blaskiem zapalanych reflektorów samochodu, co wyraźnie uspokoiło jednego z rozmówców.

Dopiero po chwili dostrzegłem leżącego na ziemi mężczyznę. Filmujący nie miał zbyt wielkiej wprawy, obraz był zamazany i niewyraźny, ale można dostrzec, że leżący na ziemi mężczyzna ubrany był w brudne bufiaste spodnie, długą szarobiałą suknię i zniszczoną kamizelkę. Po chwili zauważyłem, że ma związane z tyłu ręce, a więzy uniemożliwiają mu jakiekolwiek ruchy. Filmujący zrobił zbliżenie twarzy skrępowanego, więc wszyscy zobaczyliśmy jego szeroko otwarte, przerażone niczym u zaszczutego zwierza oczy, sine bruzdy na twarzy, które utrudniały ustalenie jego wieku. Widać jednak było, że mężczyzna nie jest stary, tylko ma twarz wyniszczoną pustynnym życiem. Po chwili dostrzegłem ślady łez na jego policzkach.

Stało nad nim dwóch mężczyzn, ubranych w czarne workowate sukmany z podwiniętymi rękawami, z twarzami zakrytymi chustami w kratkę. Widać tylko ich oczy, a podwinięte rękawy sugerowały, że spodziewają się jakieś pracy, przy której mogą się zabrudzić. Wyższy z nich dłonie miał pokryte tatuażami, ale obraz kamery był na tyle niestabilny, że trudno było je dokładnie rozpoznać. W ręku niższego błyszczał duży rzeźnicki nóż. Usłyszeliśmy, jak we trójkę z operatorem kamery modlą się po pasztuńsku. Trwało to dobre dwie minuty, podczas których zdałem sobie sprawę, że związany mężczyzna też się modli, choć robił to tak cicho, że można to było rozpoznać wyłącznie po nieznacznych ruchach jego warg.

Wreszcie skończyli modlitwę, zapadła cisza, po czym wyższy z mężczyzn wyciągnął zza siebie amerykańską wojskową czapkę i założył leżącemu na głowę, wybuchając krótkim gardłowym śmiechem, jakby był z siebie bardzo zadowolony. Operator kamery zaczął skandować:

– Allāhu Akbar! Allāhu Akbar! (Bóg jest wielki).

I to było chyba sygnałem do działania, bo widać, jak na nawoływanie operatora mężczyźni w arafatkach przystąpili do działania. Wyższy uklęknął ofierze na udach, chwycił dłońmi za kostki, aby ograniczyć możliwość jakichkolwiek ruchów, a niższy kolanami uklęknął na klatce piersiowej. Złapał leżącego na ziemi mężczyznę za włosy, przycisnął mu głowę do ziemi i przejechał nożem po gardle. W powietrzu zawisł przeraźliwy krzyk, który po ułamku sekundy zamienił się w głuche charczenie. Operator kamery zrobił kolejne zbliżenie twarzy i szyi zarzynanego mężczyzny. Oprawca metodycznie jeździł nożem po gardle ofiary, a jego pulchne, drobne dłonie ubrudzone krwią były przez chwilę doskonale widoczne. Nawet miałem wrażenie, że dostrzegam zarysy tatuażu, ale... może to tylko moja wyobraźnia płatała mi figle? Obserwowałem, jak ostry niczym brzytwa nóż gładko wchodzi w krtań, przecina arterie...

Stopklatka. Przewinięcie do tyłu. Znów słychać ten rozpaczliwy krzyk. Zrobiło mi się niedobrze, nie mogłem znieść tego monotonnego „Allāhu Akbar, Allāhu Akbar”. – Bóg jest Wielki! – Bóg jest Wielki?

Gówno! – chciało mi się krzyczeć na cały głos. Jeżeli Bóg rzeczywiście istnieje, to musi być niesamowicie dumny z tych potworów niezasługujących na miano człowieka! Zerknąłem na kolegów, ale każdy udawał silnego i mocnego, na których takie widoki nie robią żadnego wrażenia, choć większość miała zaciśnięte dłonie i szczęki, co świadczyło dobitnie, iż mają odczucia podobne do moich.

Wiedziałem, że nie mogę pokazać kolegom swojej słabości. Aby nie zwymiotować, skupiłem wzrok na dłoniach oprawcy, jedynych częściach ciała, które miał odkryte. Starałem się nie patrzeć na krew, na przecięty przełyk, krtań, na szeroko otwarte w przerażeniu oczy nieżyjącego już człowieka. W telewizji w takich momentach ofiary zamykają oczy, ale tutaj nie było nic na pokaz. Nikt nie udawał śmierci, to działo się naprawdę.

„Ręce, patrz się tylko na ręce” – powtarzałem sobie w duchu.

Dłonie były pulchne, gładkie. Widziałem tylko rozmazane tatuaże, choć w pewnej chwili dostrzegłem między kciukiem a palcem wskazującym czarny zarys skorpiona z ogonem nastawionym do ataku. Oprawca miał trudności z przekrojeniem kręgu, aby odciąć głowę od reszty tułowia. Widać było, że się siłuje, próbuje znaleźć nożem połączenie między kręgami, ale nie daje rady. W obiektywie pojawiła się dłoń wyższego z oprawców, który odebrał zakrwawiony nóż od swego kolegi i sam przystąpił do pracy. Miał wprawę oraz doskonale wiedział, co ma robić. Jego ręce były pokryte widocznymi tatuażami, widać zakrzywiony kindżał i muzułmański półksiężyc, a sadząc po ich rozmazanych kształtach, należały do starszego wiekiem mężczyzny. Operator kamery zrobił następne zbliżenie i ujrzeliśmy, jak głowa ofiary powoli opada na piasek, oddzielona od reszty ciała. I tylko cały czas słychać zawodzący głos kamerzysty:

– Allāhu Akbar! Allāhu Akbar! – Ponownie ekran zrobił się czarny i było słychać tylko ten zawodzący głos, choć i on w końcu raptownie zamilkł... Ekran ponownie stał się czarny jak noc, która towarzyszyła filmowanej śmierci...

– Zabitym Afgańczykiem był tłumacz dowódcy plutonu – wyjaśnił pułkownik, wychodząc ponownie przed nas i patrząc uważnie po naszych twarzach. – Jego błąd polegał na tym, że mieszkał w pobliskiej wiosce i koniecznie chciał odwiedzić swoją rodzinę. Zanim jednak do niej dotarł, na drodze czekali na niego talibowie, co każe nam przypuszczać, że byli poinformowani o jego zamiarze. Być może wcześniej podrzucili mu informację, że coś się w domu dzieje na tyle ważnego, że musi się z nimi skontaktować. Nigdy się tego nie dowiemy, ale takie są nasze przypuszczenia. Nagrania z jego egzekucji rozdawano mieszkańcom okolicznych wiosek razem z ulotkami, że każdy niewierny i zdrajca wiary będzie zabity dokładnie w taki sam sposób. Sprawców oczywiście nie znaleziono i wątpię, aby kiedykolwiek to nastąpiło, chociaż... Życie jest nieprzewidywalne – zawahał się i dodał cicho: – Pokazałem wam ten film, abyście wiedzieli, że tam, gdzie niedługo pojedziecie, trwa prawdziwa wojna i wasi przeciwnicy są pozbawieni jakichkolwiek skrupułów. Ich nie obowiązują żadne zasady, podczas gdy wy musicie zachować zimną krew i nie dać się ponieść emocjom. Nie możecie bezmyślnie zabijać, tak jak to robią wasi przeciwnicy. Jeśli tego nie zrobicie, to nie mamy szansy wygrać tej wojny. Jak wcześniej wspomniałem, jej nie wygramy na polu bitwy, tylko w głowach mieszkańców tego kraju... Musicie pamiętać, aby nie popełnić takiego samego błędu, jak Lewis Bremen w Bagdadzie, który jednym nieprzemyślanym podpisem, likwidującym iracką armię, postawił przeciwko naszym wojskom tysiące bezrobotnych byłych żołnierzy dyktatora. Ta armia, choć rozbita przez nas, liczyła nadal czterysta pięćdziesiąt tysięcy lepiej lub gorzej wyszkolonych żołnierzy, którzy – pozbawieni żołdu – musieli nie tylko znaleźć sobie jakieś zajęcie, ale także zarobić na utrzymanie swoje i swoich rodzin. Większość z nich skorzystała z propozycji naszych przeciwników i za ich pieniądze zaangażowała się w walkę, do której nie byli do końca przekonani. Prawda jest taka, że gdybyśmy nadal im wypłacali pensję w wysokości pięćdziesięciu dolarów miesięcznie, co jest małą sumą w porównaniu do czterystu pięćdziesięciu tysięcy dolarów, na które jest ubezpieczone życie każdego z nas, to w tej chwili Irak byłby spokojnym i bezpiecznym krajem. A kwota, jaka byłaby potrzebna, aby utrzymać ówczesny stan, byłby setną procentu, jaki teraz wkładamy w ten kraj.

Przerwał swoją wypowiedź i powiódł spojrzeniem po naszych zaskoczonych twarzach, bo nigdy jeszcze nie spotkaliśmy się z sytuacją, aby wyższy oficer negatywnie wypowiadał się o wojnie w Iraku. Jego ocena była, delikatnie mówiąc, niezgodna z oficjalną linią obecnej administracji i Pentagonu. Zastanawiałem się właśnie, czy powinienem podziwiać pułkownika „Bulldoga” za odwagę, czy ganić za nieroztropność. Zapewne to pytanie zawisło w powietrzu, bo prawie od razu doczekaliśmy się wyjaśnienia z jego ust:

– Jedną z zasad panujących w wojsku jest to, że młodszy stopniem nie komentuje i nie ocenia decyzji swojego zwierzchnika, tylko bez względu na swoje odczucia wykonuje rozkazy, które od niego otrzymał. W moim przypadku zostałem zapytany o ocenę aktualnej sytuacji w Iraku i powiedziałem dokładnie to samo, co przed chwilą usłyszeliście, wiedząc z góry, że moja opinia nie będzie dobrze przyjęta przez przełożonych i ich politycznych mentorów. Jestem żołnierzem, a nie politykiem, więc wyraziłem swoje zdanie w słowach prostych i treściwych, zgodnie ze swoim sumieniem i wiedzą. W nagrodę otrzymałem stanowisko komendanta Akademii i zapewne nigdy nie otrzymam generalskiej gwiazdki, ale gdyby ktokolwiek zadał mi takie samo pytanie dzisiaj, moja odpowiedź byłaby identyczna, jak wtedy. Nie po to poszedłem służyć krajowi, wybierając służbę w wojsku, aby teraz wstydzić się swojego zdania i dawać dupy dla kariery... Nie pozwala mi na to honor oficerski i zwykła żołnierska przyzwoitość, choć jedno i drugie jest deficytowe na naszym rynku – zakończył dobitnie swoją wypowiedź.

Rozdział pierwszy. McBride

Podpułkownik George McBride był przedstawicielem zasłużonej dla Południa Stanów rodziny, która od dawna zasilała szeregi U.S. Army kolejnymi pokoleniami oficerów. W swojej historii mogła się pochwalić jednym z generałów, aczkolwiek dotyczyło to odległych czasów wojny secesyjnej. Generał James Haggin McBride służył w wojskach Konfederacji, choć, prawdę powiedziawszy, niczym szczególnym się podczas tej wojny nie wykazał. Być może to właśnie z tego powodu nikt poza rodziną o tym nie wspominał oraz nie hołubił jego zasług. Przodek pułkownika nie zasłużył na żaden pomnik, ani na wpisanie swojego nazwiska do panteonu wybitnych i zasłużonych generałów w historii U.S. Army. Zresztą jeszcze przed zakończeniem wojny secesyjnej zrezygnował z dalszej służby w armii, nie czekając na formalne zatwierdzenie jego generalskich szlifów, a oficjalnie tłumacząc to zapaleniem płuc, co w ówczesnych czasach było synonimem ciężkiej choroby. Rok później zaproponowano mu powrót w szeregi armii, tym razem unijnej, ale z różnych powodów nie był tym zainteresowany, co bynajmniej nie przeszkodziło dwóm jego synom, a następnie kolejnym wnukom i prawnukom, ukończyć West Point. Jednak afront, jaki w swoim czasie przodkowie rodziny uczynili generalicji U.S. Army prawdopodobnie przyczynił się do tego, że nigdy nikt o tym nazwisku nie dosłużył się wyższego stopnia niż pułkownik, choć oczywiście oficjalnie nikt o tak zamierzchłych czasach nie pamiętał i nie miało to żadnego wpływu na ich karierę. Tajemnicą poliszynela był fakt, że McBride najbardziej chwalił się jednym ze swoich przodków, będącym admirałem w służbie Jego Królewskiej Mości, który w pewnym okresie swego życia przeprowadził się do Stanów, wtedy pozostających wciąż koloniami Korony. Nie pełnił co prawda żadnej zaszczytnej funkcji, ale jego potomkowie odwrócili się od króla Anglii i walczyli o powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki, a jakby tego nie było dość, zamerykanizowali swoje nazwisko, odrzucając literę A. Z tym, że nikt o tym poza rodziną już nie pamiętał lub nie chciał pamiętać.

Teraz sytuacja dojrzała do tego, żeby wreszcie przerwać ten zaczarowany krąg i jako pierwszemu z rodziny, zdobyć szlify generalskie. Zaszczyt ów miał przypaść podpułkownikowi George`owi McBride’owi, dowódcy 2. Batalionu 35. Pułku 25. Dywizji Piechoty. Co prawda nikt mu tego oficjalnie nie przekazał, ale jego przełożeni wielokrotnie dawali do zrozumienia, że jest na właściwej drodze do generalskich szlifów. Dodatkowo, nieuchronnie zbliżał się termin, kiedy przełożeni musieli podjąć decyzję o jego awansie na pułkownika, więc McBride przez ostatnich kilka tygodni siedział jak na szpilkach, nękany niepewnością. Za to jego prawa ręka, sierżant major Coleman – zastępca dowódcy do spraw personalnych – w tajemnicy przed nim zamówił już odpowiednie do awansu dystynkcje. I cokolwiek się mówi o U.S. Army, to jedno było pewne ponad wszystko: starzy podoficerowie, ci z odpowiednią wysługą lat, dowiadywali się najszybciej o przyszłych wyjazdach, inspekcjach i awansach.

Dlatego nasz podpułkownik z uwagą wpatrywał się w konterfekt swojego praprzodka wiszący za jego biurkiem i przypominał sobie, jaką wzbudził sensację w West Point, gdy pojawił się tam po raz pierwszy z portretem. Od razu powiesił go na ścianie w swoim pokoju. Wszyscy inni przywozili zdjęcia swoich dziewczyn, narzeczonych czy też rodziców i tylko on jeden zjawił się z wizerunkiem swojego praprzodka w mundurze admirała Jego Królewskiej Mości, który poświęcił się służbie dla kraju. Nie było mu łatwo przeżyć USMA, czyli mówiąc inaczej, szkołę West Point, ale odznaczał się nie tylko silną wolą i sprawnością fizyczną, lecz także doskonale wiedział, co chce w swoim życiu osiągnąć. W pierwszych latach na uczelni nie dał się złamać starszym kolegom, którzy nie mogli mu wybaczyć konfederacyjnego generała w rodzinie, a ponadto znakomicie sobie radził z nauką oraz był jednym z wyróżniających się sportowców, więc nikogo nie zdziwiło, gdy dostąpił zaszczytu zostania jednym ze strażników Kodeksu Honoru Kadeta, co było dla niego osobiście dużym wyróżnieniem. Przez całe swoje życie pozostał wierny zasadzie wyuczonej podczas swoich pierwszych lat w West Point: kadet nie będzie kłamał, oszukiwał, kradł oraz tolerował tych, którzy to czynią.

Przez całą służbę wojskową, gdziekolwiek skierowały McBride’a rozkazy przełożonych, zawsze zabierał portret przodka ze sobą i pierwszą rzeczą, jaką robił po dotarciu na miejsce było powieszenie go w eksponowanym miejscu, aby każdy, kto wchodził do jego gabinetu, zdawał sobie sprawę, że ma przed sobą oficera świadomego tego, czego chce od życia. I było obojętne, czy działo się to w Centrum Szkoleniowym w Teksasie, w gabinecie dowódcy na wyspie Oahu na Hawajach, czy w polowym namiocie w Kandahar w dalekim Afganistanie, gdzie właśnie stacjonował jego batalion.

Obowiązkiem jego adiutanta było zadbanie, aby przed przybyciem podpułkownika na nowe miejsce za jego biurkiem zawisł portret przodka, który wyznaczał mu cel do osiągnięcia. Historia znała jeden przypadek, gdy ówczesny adiutant nie dopilnował tego obowiązku i dziwnym trafem jego następna praca zagnała go aż do Fortu Wainwright na Alasce, gdzie mógł rozpamiętywać swój błąd przez następne trzy lata służby. Od tamtego wypadku nigdy już się nie zdarzyło, aby ktokolwiek się zapomniał. Podwładni zdawali sobie sprawę, że jeśli poprzez swoje działanie spowodują niezadowolenie lub zagrożenie dla oczekiwanego awansu przez dowódcę, to nie mogą liczyć na wybaczenie z jego strony. Wiedzieli, że w swojej obronie nie zawaha się wydać negatywnej opinii kończącej obiecującą karierę młodego oficera. W dodatku nagminnie dawał wszystkim do zrozumienia, że gdyby coś poszło nie po jego myśli, to w każdej chwili mogą stracić pracę. Nie widział też potrzeby, aby rozróżniać, czy chodziło o dowódcę drużyny, plutonu czy kompanii. Nie wpływało to dobrze na panującą między jego oficerami atmosferę – w efekcie czego większość jego podwładnych zwyczajnie go unikała.

Usta niechętne podpułkownikowi rozpowiadały, że każdy podwładny pragnący awansu, wchodząc do jego gabinetu powinien oddawać honory dwa razy. Najpierw portretowi przodka, a następnie samemu dowódcy, który szczególnie dbał, aby wszystko odbywało się zgodnie z regulaminem wojskowym. W wyjątkowych okazjach było dozwolone dłuższe pozostanie w pozycji na baczność, co było odpowiednikiem podwójnego okazania czci.

Kariera w armii, jak wiedzą wtajemniczeni, jest często uzależniona nie tylko od wiedzy i doświadczenia konkretnego oficera, ale także od ukończenia właściwej uczelni, czyli w tym przypadku West Point. Raczej rzadko się zdarzało, aby ktoś, kto nie może się poszczycić dyplomem USMA West Point, mógł liczyć na pomoc absolwentów tej akademii podczas swojej kariery wojskowej. Równie ważne były odpowiednie koneksje towarzyskie, w wyrobieniu których mogła być pomocna żona oficera oczekującego na awans, szczególnie, jeżeli wiodła bogate życie towarzyskie.

Akurat podpułkownik McBride nie musiał się tym przejmować. Jego żona, Eleonora McBride, należała do znanej rodziny wojskowych z Karoliny Południowej. Poza tym od początku zaangażowała się w prowadzenie grupy FRG („Family Readines Group”, czyli „Grupy Gotowości Rodzinnej”), wiedząc, że jej zaangażowanie zostanie zauważone, gdy przyjdzie czas na decyzję o dalszej karierze jej męża. Zresztą pozycja przywódczyni organizacji FRG oraz jej obowiązkowe „spotkania kawowe” sprawiały, że była doskonale poinformowana o wszystkim, co się dzieje w batalionie. Miało to duże znaczenie, bo mogła natychmiast przeciwdziałać, gdyby działo się coś, co mogłoby zaszkodzić dobrze zapowiadającej się karierze męża. Comiesięczne „kawy” to dość sztywne imprezy, prowadzone według istniejącego już od dwustu lat niepisanego wśród wojskowych żon protokołu, służące głównie wymianie najnowszych plotek z jednostki i nie tylko. Spotkania pozwalały Eleonorze trzymać rękę na pulsie także w kwestii tego, co się działo poza służbą w jednostce męża, a regularne rewizyty u żon wyższych rangą oficerów pozwalały jej ustalić, gdzie powinien pojawić się jej mąż, aby został zauważony przez zwierzchników. Dzięki swojej małżonce podpułkownik McBride zawsze pojawiał się w odpowiednim miejscu i czasie w towarzystwie właściwej dla swojej kariery osoby.

Eleonora McBride była z pewnością jedną z bardziej aktywnych członkiń FRG, gotową w każdej chwili dać dobry przykład swoim zaangażowaniem w prowadzenie tej grupy. Jakby było tego mało, od chwili, gdy jej mąż został dowódcą kompanii, dbała, aby żaden z jego podwładnych oficerów nie wpłynął swoim nieodpowiednim postępowaniem na karierę dowódcy. Jedna z zasad mówiła, że oficer przydzielony do służby pod komendę jej męża, zanim jeszcze dostał oficjalne rozkazy, otrzymywał zaproszenie do ich rezydencji wraz ze współmałżonką, gdzie był wnikliwie obserwowany i oceniany przez panią domu. Oficerowie wolnego stanu nie byli od tego obowiązku zwalniani, choć wymagano od nich o wiele mniej, bo oczekiwania dotyczyły tylko ich samych, a nie ich towarzyszek życia. Zresztą pani domu od razu stawiała sprawę jasno: oficerowie nie mogą się pokazywać w towarzystwie kobiet spoza towarzystwa, cokolwiek to oznaczało.

Jak się mówiło w jej towarzystwie, potrafiła od razu zauważyć zagrożenia i odpowiednio szybko na nie zareagować. Czasami po takiej wizycie oficer dowiadywał się, że jego rozkazy zostawały zmienione i trafiał do zupełnie innej jednostki niż się spodziewał. Oczywiście nikt nie mógł zarzucić, że żona dowódcy miała jakiś wpływ na zmianę rozkazów, choć wszyscy wokoło wiedzieli, że tak naprawdę to ona decydowała, kto będzie służył pod rozkazami jej męża. Równie wnikliwej ocenie podlegały żony oficerów, jeśli byli żonaci, bo od dawna wiadomo, że nieodpowiednia żona nie przynosi chluby mężowi i ma wpływ na jego postawę. Nieliczne, które zyskały przyjaźń pani pułkownikowej, mogły liczyć na to, że będą zapraszane do niej na spotkania kawowe, pod warunkiem, że okażą wdzięczność i zadowolenie.

Im wyższą funkcję służbową zyskiwał jej mąż, tym bardziej modyfikowała grono swoich znajomych. Zgodnie z jej mniemaniem dowódca batalionu mógł się spotykać z rodzinami swoich najbliższych oficerów oraz z osobami o równoważnych lub wyższych stanowiskach, dlatego nie licząc początkowej ewaluacji, dowódcy plutonów nie otrzymywali zaszczytu regularnego odwiedzania domu państwa McBride’ów, co bynajmniej nie spotykało się z ich strony z jakimiś głośnymi pretensjami. Szczególnie od momentu, gdy obie córki dowódcy wyjechały na studia i przestały być atrakcją spotkań młodszych oficerów w okolicznych klubach. Bo co jak co, ale nie można było powiedzieć, że w swoim postępowaniu naśladowały rodzicielkę, a już na pewno nie były tak pryncypialne i oschłe w stosunkach męsko-damskich, jak ich matka.

Raz do roku pani pułkownikowa organizowała spotkanie dla wszystkich znajomych, na które były zapraszane także rodziny najwyższych rangą podoficerów, pracujących z jej mężem. Nie można było jednak powiedzieć, że jej postępowanie cechowało wyrachowanie. Starała się, aby nikt nie mógł jej zarzucić, że mimo południowego pochodzenia w jakikolwiek sposób daje innym odczuć swoją wyższość, szczególnie przedstawicielkom innych ras. Ba, jedną z jej najlepszych koleżanek była Mulatka, choć akurat w tym przypadku jej mąż był majorem i służył w sztabie brygady, jako S-3, co według niechętnych jej osób wszystko wyjaśniało.

Żywotne zainteresowanie awansem męża spowodowało, że wiedziała wszystko o jego podwładnych. Gdzie i z kim spędzają wolny czas, dlaczego ostatnio nie pojawiają się na imprezach z żoną, itd. Było to o tyle łatwe, że nie musiała się zajmować własnymi dziećmi. Obie córki uparły się, że nie będą studiować na Uniwersytecie Hawajskim, na wyspie Oahu, gdzie mogłyby być kontrolowane przez swoich rodziców, ale w najstarszym uniwersytecie stanowym w USA, czyli na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill, który kończyły wszystkie kobiety w rodzinie matki. Nikt o tym nie mówił głośno, ale wszyscy uważali, że najważniejszym i jedynym powodem ich decyzji była odległość, która oddzielała je od zaborczej matki. Plotki, które czasami docierały aż na Hawaje, informowały, że prowadzą tam ożywione życie towarzyskie, choć żadna z nich nie planowała szybkiej zmiany stanu cywilnego.

Coś zresztą było na rzeczy, bo po pierwszej awanturze w domu, kiedy pani McBride zażądała powrotu córek do domu, doszło do wymiany informacji, z których wynikało, że ich własna matka jest nadal wspominana na tamtym uniwersytecie i lepiej będzie, żeby te informacje nie doszły do uszu ojca. Od tamtej pory stosunki pomiędzy matką a córkami stały się poprawne, aczkolwiek chłodne i obu stronom wystarczało, gdy odwiedzały dom raz w miesiącu. Co innego podczas wakacji, bo wtedy Hawaje oferowały młodym i szukającym szczęścia kobietom nie tylko słoneczne plaże, ale także otwarte przez dwadzieścia cztery godziny lokale i mnóstwo przystojnych, młodych i śniadych facetów, którzy tylko marzyli, aby zabrać je na kilka godzin w odległe i egzotyczne miejsca. Wszystko byłoby wspaniałe, gdyby nie ich własna mama, która co ranek tłumaczyła im, że to, co robią, nie przystoi córkom przyszłego generała. Szczerze mówiąc, były jedynymi osobami w rodzinie, które nie pragnęły awansu ojca. Dobrze wiedziały, że matka zrobi wszystko, aby nikt nie skalał szczęśliwego rodzinnego gniazda, tym bardziej generalskiego. Wbrew ogólnym przeświadczeniom, nie wszystkie młode kobiety pragną spokojnego i przede wszystkim nudnego życia.

Ponieważ o sprawy obyczajowe w rodzinie dbała żona, podpułkownik mógł się skoncentrować na pracy i odpowiednim zachowaniu swoich oficerów podczas służby. Dlatego zdenerwował się, gdy po pięciu miesiącach pobytu w Afganistanie na jego biurko trafił raport z Criminal Investigation Division, donoszący, że w przesyłce porucznika Ski, dowódcy drugiego plutonu kompanii Charlie, znaleziono niezinwentaryzowany pistolet. Pikanterii sprawie dodawał fakt, że przesyłkę przewoził inny oficer jego batalionu, który wcześniej wracał do kraju. Sprawa nie była taka prosta, jak mogło się wydawać w pierwszej chwili, bo dotyczyła próby przemycenia do kraju broni palnej, co podpadało pod odpowiedni paragraf karny. Podpułkownik osobiście zadbał, aby wspomniany porucznik natychmiast złożył stosowne wyjaśnienia, z których jednoznacznie wynikało, że broń została wysłana przez pomyłkę.

O ile dla porucznika Ski sprawa została wyjaśniona, to podpułkownik McBride nie był tego taki pewny. W każdym razie postanowił uczynić wszystko, aby nikt nie mógł mu nigdy zarzucić, że nie wyjaśnił sprawy do końca. Tym bardziej że tydzień później porucznik Ski ponownie stał się bohaterem w batalionie, aczkolwiek w negatywnym tego słowa rozumieniu. W trakcie przeszukiwania wioski Nanghar Khel doszło do kontaktu ogniowego z terrorystami, podczas którego dwóch jego ludzi odniosło rany i w ciężkim stanie zostali przetransportowani do szpitala. Nie były to, co prawda, pierwsze i jedyne straty w batalionie, ale porucznik Ski po raz drugi sprowadził na niego kłopoty, więc podpułkownik nie mógł przejść obok tego obojętnie. Poza tym obawiał się, że pechowy podwładny może na niego sprowadzić kolejne kłopoty, a tego pragnął uniknąć, szczególnie teraz, gdy oczekiwał na awans. W tym konkretnym przypadku postanowił wszcząć śledztwo 15/6, które miało bezspornie określić, czy porucznik Ski postąpił zgodnie z regulaminem oraz prawem wojny podczas potyczki i czy można było uniknąć żołnierskich ofiar. Winę lub jej brak musiał ustalić ktoś inny, a podpułkownik złoży taką opinię w archiwum, żeby w razie kłopotów móc ją wyciągnąć i udowodnić innym, że on osobiście postąpił zgodnie z regulaminem armii i nikt nie powinien mieć do niego żadnych pretensji.

Nikt z oficerów sztabowych nie miał żadnych wątpliwości, że podpułkownikowi McBride’owi w gruncie rzeczy chodzi wyłącznie o jedną sprawę, a mianowicie o ochronę swojego zadka, na wypadek, gdyby ofiarami zainteresowała się prasa. Dlatego właśnie postanowił się dodatkowo zabezpieczyć i odpowiednio udokumentować sprawę. Postępował zgodnie z wyniesioną z West Point tradycją, że nic tak nie chroni wyższego oficera, jak stos kartek papieru poświadczających, że nie zaniedbał żadnych procedur. Jedynym kłopotem było znalezienie odpowiedniego oficera. Toczyła się wszak wojna, a jego sztab był już wystarczająco obciążony planowaniem następnej dużej operacji, więc wyłączenie któregokolwiek z oficerów sztabowych na dwa tygodnie wydawało się nie do pomyślenia. Zresztą podpułkownik McBride potrzebował kogoś, kto w ekstremalnej sytuacji zostanie kozłem ofiarnym, na którego zwali się winę. Oczywiście wyłącznie w sytuacji, gdy zajdzie taka potrzeba.

Ponieważ dla wszystkich było to jasne, oficerowie sztabowi wykazali się inicjatywą i zrobili wszystko, aby uświadomić swojemu przełożonemu, że są tak zaangażowani w planowanie operacji „Młot i Kowadło”, że nie mogą się podjąć dodatkowego obowiązku bez wpływu na jakość swojej pracy. Od razu rozpoczęli także poszukiwania kogoś, kto byłby idealnym kandydatem na oficera śledczego, bo jak wszystkim wiadomo, najlepszym sposobem, aby uniknąć kłopotów, było podsunięcie dowódcy innej ofiary.

Szef sztabu batalionu, major Eiser, zwany przez dobrych znajomych „Burmistrzem”, pierwszy trafił na odpowiedniego kandydata i nie omieszkał się swoim odkryciem podzielić z adiutantem. Po krótkiej naradzie zgodnie zdecydowali, że nowy kapitan, przydzielony do nich poprzedniego dnia, idealnie nadaje się na kandydata do tego odpowiedzialnego zadania, tym bardziej że nie otrzymał jeszcze innego zadania. Należało tylko przekonać podpułkownika McBride’a do pomysłu, co wcale nie okazało się tak trudne, jak z początku uważali. Wystarczyło opracować dobry plan natarcia, a następnie szybko przeprowadzić manewr oskrzydlenia i pokazać swojemu dowódcy oficera idealnie nadającego się do przeprowadzenia zaplanowanej operacji.

Kapitan David Fairly, o wdzięcznym przydomku „Fairy”. Dla wyjaśnienia, „fairy” po angielsku oznacza dobrą leśną wróżkę ze skrzydełkami, co jest zupełnym przeciwieństwem wielkiego umięśnionego Murzyna, jakim był kapitan. Dlatego kapitan Fairly nienawidził, gdy ktoś, zwracając się do niego, wymawiał jego nazwisko, jako „Fairy”. A w prawdziwej armii na gościa z takim nazwiskiem WSZYSCY mówili „Fairy”, oczywiście niby przypadkowo, ale w duchu mając świadomość fantastycznej zabawy. Poza tym istnieje w mitologii wojskowej postać „Good Idea Fairy (GIF)”, czyli „Wróżka Dobrych Pomysłów”. Żołnierze panicznie boją się GIF, bo choć jest ona przedstawiana jako malutki duszek ze skrzydełkami, najczęściej w randze kapitana, w życiu często występuje w rangach podpułkownika, pułkownika, a nawet ze szlifami generalskimi. Kiedy taki przysłowiowy GIF grasuje, na żołnierzy spadają głupkowate rozkazy, które muszą oni wypełniać. Genialny pomysł z zalepianiem taśmą łyżek od zapalników granatów zrodził się właśnie dzięki inicjatywie GIF-a, który podpowiedział jakiemuś wysoko postawionemu oficerowi sztabowemu, że to zwiększy bezpieczeństwo żołnierzy. Oficer robiący wtedy za GIF-a za swój pomysł dostał zapewne medal albo zajebistą ocenę w swoim OER („Officer Evaluation Report”), czyli oficerskim raporcie ewaluacyjnym, ale zwykli żołnierze nieraz go przeklinali, gdy w ferworze walki musieli pamiętać, aby przed rzuceniem granatu zerwać owo dodatkowe zabezpieczenie. To wszystko powodowało, że kapitan Fairly kipiał gniewem, gdy tylko usłyszał swoje przezwisko.

Teraz jednak nie był niczego świadomy, gdy został pilnie wezwany przed oblicze swojego nowego dowódcy. Sierżant major Coleman, który go o tym poinformował, pomylił się i zamiast po nazwisku, określił go przydomkiem, nie wiadomo do końca, czy z czystej złośliwości, czy przez zwykłą nieuwagę. Kapitan Fairly co prawda zdawał sobie sprawę, jak się na niego mówi za jego plecami, ale to wcale nie znaczyło, że musi to tolerować. Jego byłym podwładnym wystarczyły trzy wyczerpujące marszobiegi z pełnym wyposażeniem na plecach, aby wszyscy zapamiętali, że kapitan Fairly nie zna się na żartach. Niestety z sierżantem majorem to inna sprawa, bo teoretycznie sierżant major to ranga niższa od porucznika, ale w praktyce był prawą ręką podpułkownika i odpowiadał tylko przed nim, więc lepiej nie robić sobie z niego wroga. Kapitan doskonale zdawał sobie z tego sprawę, więc tylko przypomniał, że nie życzy sobie więcej takich pomyłek. Po sierżancie majorze Colemanie uwaga spłynęła jak woda po kaczce, choć oczywiście nie pominął służbowego:

– Yes, sir! – po czym dodał, wskazując na stojące obok brezentowe krzesło: – Proszę usiąść tutaj, panie kapitanie, pułkownik zaraz pana przyjmie. Sądzę, że choć pan zdaje sobie z tego sprawę, nie zaszkodzi, jak przypomnę, że do dowódcy batalionu zwracamy się wymieniając jego pełny tytuł, czyli „panie pułkowniku” – zaznaczył służbowo, po czym nie czekając na jakąkolwiek reakcję z jego strony, mówił dalej: – Tylko on, przedstawiając się, może podawać swój stopień jako „podpułkownik” i sądzę, że nie popełni pan żadnej gafy. – Uśmiechnął się do swoich myśli i przestał się zajmować siedzącym oficerem.

Kapitan Fairly, który wczoraj wrócił do Afganistanu, ku swemu zaskoczeniu został przydzielony do 35. batalionu 2. pułku, ponieważ jego kompanią dowodził już ktoś inny. Był tym zawiedziony, ale doskonale wiedział, że podczas trzymiesięcznego pobytu w szpitalu wojskowym po jego niefortunnym wypadku z IED, kompania nie mogła zostać bez dowódcy. On i tak mógł mówić o szczęściu, bo jego kierowca nie przeżył tego wydarzenia, a HMMWV wyglądał jak kupa poskręcanego metalu. Zastanawiano się nawet, czy kapitana nie odesłać do kraju, ale okazało się, że mimo odniesionych ran lekarze nie widzą takiej potrzeby, choć ostatni miesiąc spędził na rekonwalescencji w Niemczech, gdzie zespół medyków postawił go na nogi. Po powrocie do Afganistanu okazało się, że nic nie jest takie, jak było wcześniej. Przede wszystkim nie za bardzo wiedziano, co zrobić z ozdrowieńcem w jego rodzimym batalionie, a że nikt za nim specjalnie nie przepadał, został on przeniesiony do sztabu batalionu podpułkownika McBride’a.

Czekanie na spotkanie przeciągało się, a sierżant major Coleman celowo pozwolił mu czekać, wiedząc, że kapitan Fairly nie należy do grona cierpliwych. Kwadrans później powiadomił dowódcę batalionu, że wezwany oficer pojawił się właśnie w sekretariacie i czeka na zezwolenie zameldowania swojego przybycia.

– Niech poczeka – zdecydował podpułkownik McBride, nie podnosząc głowy znad okładki miesięcznika „Military History”, który wreszcie dotarł za nim do Afganistanu. Widać było, że z właściwą sobie drobiazgowością analizuje ostatni czytany artykuł i zapewne, jak zwykle, będzie miał do niego jakieś uwagi, którymi następnie podzieli się z innymi oficerami podczas kolacji. – Mam ważną sprawę.

Sierżant major Coleman był przyzwyczajony do takiego zachowania swojego dowódcy, zresztą nie widział w tym nic nagannego. Jego opinia o młodszych oficerach nie była najlepsza, choć zwykle nie dopuszczał do sytuacji, aby któryś z nich ją poznał, chyba że akurat stracił panowanie nad sobą. Opiniami na temat nielubianych oficerów za to często się dzielił ze swoimi znajomymi spośród wybranego podoficerskiego grona, z którymi wiązały go długoletnie doświadczenia. Dlatego całkowicie zgadzał się z opinią swojego dowódcy, że młodszy stopniem oficer powinien rozumieć, że jego przełożony nie ma zbyt wiele czasu, więc nie powinien go marnować. Poza tym był to doskonały sposób, aby przypomnieć nowo przybyłemu, kim jest i kto tu rządzi. Ot, taka mała lekcja pokory w stosunku do młodszego stopniem podwładnego, która jeszcze nikomu nie zaszkodziła.

Sierżant major bez słowa wycofał się z gabinetu i rozłożył bezradnie dłonie, dając znak kapitanowi, że niestety dowódca ma w tej chwili ważne sprawy służbowe na głowie, więc powinien nadal czekać. Dodatkowo ruchem dłoni pokazał mu, aby nie wstawał ze swojego krzesła, co wyraźnie wskazywało, że według jego oceny może to trochę potrwać i lepiej nie trudzić bez potrzeby nóg. Jednak pięć minut później wszyscy usłyszeli donośny głos McBride’a, dobiegający zza przepierzenia:

– Dawać tu kapitana! Mam pięć minut wolnego!

Podpułkownik stał za biurkiem w swojej ulubionej wystudiowanej pozie, która idealnie pokazywała jego doskonały lewy profil, identyczny, jak na portrecie jego przodka. Z rozmysłem wpatrywał się w leżącą przed nim rozłożoną mapą, która miała stwarzać wrażenie, że właśnie ona pochłaniała jego uwagę.

Kapitan Fairly zgodnie z regulaminem zastygł w bezruchu trzy kroki przed biurkiem, wpatrując się w przedmiot na wysokości jego oczu, czyli mówiąc dokładniej, w trzeci guzik w mundurze generała wojsk Konfederacji, i czekał, aż jego wejście zostanie zauważone. Trwało to chwilę, zanim podpułkownik ciężko westchnął, złożył mapę na pół, jakby tym ruchem dawał do zrozumienia, że z trudem znajduje czas dla kapitana i spojrzał z zainteresowaniem na stojącego przed nim oficera. To, co zobaczył przypadło mu do gustu. Kapitan był żywym dowodem na to, że odpowiednio poważnie traktuje swego dowódcę, jak i dba o rozwój swojej kariery. Prezentował się jak wzorcowy oficer wezwany przez swego dowódcę, który nie tylko zna treść odpowiednich regulaminów, ale także potrafi je respektować, mimo że znajdują się na terenach objętymi działaniami wojennymi. Właśnie z tego powodu część kadry oficerskiej uważała, że nie muszą postępować dokładnie według regulaminów, co dla podpułkownika McBride’a było wysoce naganne. Z upodobaniem lustrował wezwanego oficera, żałując w myślach, że nie ma przed sobą oficera po West Point, tylko absolwenta kursu oficerskiego ROTC. Gdyby nie to, osobiście zadbałby, aby zaszczyt przeprowadzenia śledztwa 15/6 przypadł innemu oficerowi, który nie wyróżniał się taką doskonałą znajomością regulaminu. Kapitan mógł służyć jako model na plakat werbunkowy U.S. Army, bo prezentował się nad wyraz bojowo i dostojnie. Przy swoich stu dziewięćdziesięciu centymetrach wzrostu, czarnej jak smoła skórze i przeszło stu dwudziestu kilogramach masy mięśniowej, wyglądał niczym maszyna do zabijania, która mogła każdego przerazić. Bez zaglądania do akt osobowych podpułkownik zdawał sobie sprawę, że w młodości kapitan musiał trenować jakiś sport, bo inaczej nie zdołałby wykształcić takiej muskulatury. Ponieważ jednak zrobił to wcześniej, wiedział, że kapitan uprawiał amerykański football i był obiecującym zawodnikiem w uniwersyteckiej drużynie z widokiem na kontrakt w Chicago Bears. Dlatego wszystkich zaskoczyło jego niespodziewane wstąpienie do armii i rezygnacja z dobrze zapowiadającej się kariery sportowej. Podejrzewano, że na jego decyzję wpłynął fakt, że mniej więcej w tym samym czasie podczas napadu na sklep zginął jego młodszy brat, co musiało być dla niego bolesnym przeżyciem.

– Witam, kapitanie Fairy... – powitał go, zajmując miejsce za biurkiem i dając znak, aby ten usiadł w fotelu naprzeciw. Oczywiście fotel był ustawiony w takim miejscu, aby siedzący mógł jednocześnie obserwować gospodarza oraz obraz jego przodka. Taka taktyka podobno dodatkowo motywowała młodszych oficerów do uważnego słuchania swojego dowódcy.

– Przepraszam, panie pułkowniku... – kapitan niespodziewanie wszedł w słowo, udając, że nie dostrzega grymasu niechęci, który na sekundę pojawił się na twarzy dowódcy. – Nazywam się Fairly, nie Fairy. Kapitan David Fairly... – zaznaczył przeciągle, patrząc mu prosto w oczy, co samo w sobie było dużym nietaktem wobec wyższego stopniem.

– Sorry, kapitanie. To przez nadmiar pracy i obowiązków... – wyjaśnił podpułkownik, zapadając się w wygodnym fotelu, przy okazji podnosząc dłoń, jakby w ten sposób chciał go przeprosić za swój błąd.

Przez długą chwilę obserwował kapitana, zastanawiając się, kto z nich dwóch odezwie się pierwszy. Zgodnie z regulaminem kapitan powinien czekać, aż uczyni to przełożony i gdyby się temu nie podporządkował, podpułkownik wiedziałby, że powinien jak najszybciej się go pozbyć z swojej ekipy, bo nie ma nic gorszego niż oficer, który nie rozumie zasad zachowania wobec osoby z wyższym stopniem. Nie ukrywał też, że impertynencja, na jaką pozwolił sobie kapitan przy okazji prostowania swojego nazwiska, nie przypadła mu do gustu. Z drugiej strony wskazywała, że szef sztabu mógł źle go ocenić i wezwany oficer nie był bezwolnym figurantem, którym można manipulować. Zaczął się nawet zastanawiać, czy nie dokonał złego wyboru, ale było już za późno, aby cokolwiek zmienić, więc pierwszy zabrał głos:

– Kapitanie, wezwałem pana do siebie, aby zlecić panu wszczęcie śledztwa 15/6 wobec porucznika Ski, dowódcy drugiego plutonu kompanii Charlie w naszym batalionie. Trzeba wyjaśnić okoliczności, jakie doprowadziły do sytuacji, gdy dwóch jego podwładnych zostało rannych podczas wymiany ognia z terrorystami. Nie wiem, czy porucznik Ski jest w jakikolwiek sposób temu winny, ale nie powinniśmy tego zostawiać bez sprawdzenia. Dodatkowo CID poinformowało mnie, że w jego bagażu wysyłanym do domu znaleziono niezinwentaryzowany pistolet niemieckiej produkcji – podpułkownik obserwował uważnie kapitana, starając się zauważyć jakąkolwiek zmianę w jego zachowaniu, choć bez skutku. Kapitan siedział skupiony w fotelu, rozważając otrzymane zadanie i jedynie lekkimi skinięciami głowy potwierdzał, że doskonale rozumie, czego się od niego wymaga.

– Po wyjściu z gabinetu skieruje się pan do biura adiutanta, od którego otrzyma pan wszystkie potrzebne dokumenty i rozkaz wszczęcia wspomnianego śledztwa, ale... – podpułkownik przerwał na chwilę, po czym chrząknął, jakby chciał podkreślić znaczenie kolejnych słów i dokończył o wiele ciszej: – Jestem dodatkowo zmuszony powierzyć panu wyjątkowe zadanie, o którym nie będzie w rozkazie ani słowa. Uważam jednak, że trzeba je wypełnić i pan będzie się do tego najlepiej nadawał. Jak pan zapewne wie, mam jak najlepsze zdanie o poruczniku Ski i dlatego nie chcę podjąć pochopnie żadnej decyzji, która może przedwcześnie zrujnować jego karierę w wojsku. Nie ukrywam, że na dziś wszystkie dotychczasowe oficjalne działania porucznika jako oficera i dowódcy oddziału, świadczą o nim jak najlepiej. Nie możemy jednak pozwolić, aby jego zasługi przysłoniły okoliczność, że nie zgłosił faktu posiadania feralnego pistoletu, co samo w sobie jest naganne, ale także dlaczego próbował go po kryjomu przewieźć do kraju? Nie wspomnę już, że starał się do tego wykorzystać jednego ze swoich kolegów oficerów, co samo w sobie jest dyskredytujące. Wobec takich faktów jestem zmuszony rozkazać, aby przeprowadził pan wnikliwe i całościowe śledztwo, mające na celu zbadanie całokształtu jego charakteru, mając na uwadze jego zachowanie od początku przyjazdu do Afganistanu. Aby to ustalić, będzie pan zmuszony przesłuchać jego podwładnych, a także odbyć rozmowę z dowódcą kompanii i jego kolegami dowodzącymi innymi plutonami. Ważne będzie dla pana wszystko, co powiedzą, bo od tego będzie zależało, czy dostanie list naganny, co przekreśli jego karierę, czy też jego wpadki potraktuję jako niewielkie przekroczenie i niedopilnowanie regulaminu. Oczywiście, zanim to nastąpi, musi pan z nim porozmawiać osobiście, bo nie wyobrażam sobie sytuacji, żeby go tego pozbawić. Jak wszyscy moi oficerowie wiedzą, jestem człowiekiem żyjącym zgodnie z regulaminami wojskowymi i dlatego zastanawiam się głęboko, czy porucznik Ski jest zdolny do kontynuowania służby jako oficer, oraz dowódca plutonu... – zawiesił na chwilę głos, zastanawiając się, czy w tym momencie nie powiedział słowa za dużo, ale ponieważ kapitan nie zareagował, podjął dalsze wyjaśnienia: – Obaj, jako doświadczeni oficerowie, wiemy, że inaczej zachowuje się człowiek w garnizonie, a zupełnie inaczej w sytuacji zagrożenia życia, gdy dochodzi do ekstremalnych i nieoczekiwanych sytuacji. Musimy być pewni, że zachowanie porucznika nie jest spowodowane nadmiernym stresem wojennym, bo to może się skończyć tragicznie nie tylko dla jego żołnierzy, ale także dla ludności cywilnej. Nie możemy dopuścić, aby doszło do jakiegoś nieszczęścia, które sprowadzi na mój batalion złą opinię... Wiem, że to, co panu zlecam, nie jest typowym śledztwem i będzie wymagało od pana wielkiej rozwagi oraz determinacji, ale jako doświadczony oficer będzie pan wiedział najlepiej, jak to wszystko ocenić i jakie przedstawić wnioski. Proponuję, aby rozpoczął pan swoje śledztwo od pierwszego dnia, kiedy porucznik Ski wylądował w Afganistanie. I wymagam, aby zapoznał się pan nie tylko z ocenami jego podwładnych i dowódcy kompanii, kapitana Purdy’ego, ale także umożliwił porucznikowi wyjaśnienie swojego postępowania. Ma pan na to dwa tygodnie i po tym terminie oczekuję od pana wyczerpującego raportu, ze swoją rekomendacją. Czy wszystko pan zrozumiał, kapitanie?

– Tak jest – zapewnił kapitan, domyślając się, że dotrwał do końca rozmowy. Tym bardziej że podpułkownik nie czekając na jego potwierdzenie wstał z fotela i ruszył w jego stronę. – Zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby dobrze wykonać powierzone zadanie. Choć nie ukrywam jednocześnie, że nie jest to zadanie, które wykonuję z radością.

– No, cóż kapitanie Fairly – podpułkownik mocno uścisnął wyciągniętą dłoń. – Nie możemy zapomnieć, że obaj służymy ojczyźnie i musimy wypełniać także mniej przyjemne rozkazy. A tak między nami, przeglądając pańskie dokumenty, zauważyłem, że obaj pochodzicie z tego samego miasta. Z Chicago... – obserwował go uważnie, ale ponownie twarz kapitana nie zdradzała żadnych emocji. – Mam nadzieję, że to ułatwi wam wasze wzajemne kontakty. Rozkazałem mojemu adiutantowi, aby przygotował dla pana wszystkie raporty ewaluacyjne porucznika Ski. Sądzę, że mógłby pan także porozmawiać z sierżantem majorem Colemanem, bo on sporo wie na temat każdego żołnierza z naszego batalionu. To może się panu przydać w śledztwie... – zaznaczył dobitnie.

– Oczywiście, nie omieszkam skorzystać z pańskiej rady, panie pułkowniku – zapewnił kapitan, kierując się w stronę wyjścia.

Podpułkownik McBride wrócił do biurka i ponownie przez długą chwilę wpatrywał się w portret swojego przodka, zastanawiając się, czy kapitan dobrze spełni rozkaz, po czym doszedł do wniosku, że cokolwiek znajdzie się w raporcie przygotowanym przez wyznaczonego oficera, on będzie bezpieczny. Ponadto, skoro osobiście wystąpił z inicjatywą całościowego sprawdzenia porucznika, to nikt nie może mieć do niego żadnych pretensji. Nawet jeśli ustalenia nie będą dla porucznika przychylne.