Greyfrombytom
Ok.
Uzyskaj dostęp do tej i ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie
- Wydawca: Rebis
- Kategoria: Dla młodzieży
- Język: polski
Musisz zapomnieć o swoich ograniczeniach. - Phil Knight.
Kiedy Phil Knight nie dostał się do licealnej drużyny baseballowej, matka zasugerowała mu, by zajął się lekkoatletyką. Phil dołączył do zespołu biegaczy i odkrył, że potrafi szybko biegać i że sprawia mu to przyjemność.
Dziesięć lat później Phil pożyczył od ojca 50 dolarów, by założyć firmę. Jego cel był prosty: importować z Japonii wysokiej jakości buty do biegania. Wraz z ekipą podobnych do niego zapaleńców zaczynał od sprzedawania butów wprost z bagażnika samochodu, by wreszcie stworzyć jedną z największych na świecie sportowych marek.
Założyciel Nike nigdy nie bał się ryzyka i mimo rozmaitych przeciwności zawsze podążał za własną radą: „Idź naprzód. Cokolwiek się zdarzy, nie zatrzymuj się”.
Przeznaczona dla młodych czytelników bestsellerowa Sztuka zwycięstwa, przepełniona mądrością, humorem i zapałem, to opowieść o determinacji, która naprawdę inspiruje.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:
Liczba stron: 276
Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:
4,0 (2 oceny)
Oceny przyznawane są przez użytkowników Legimi, systemów bibliotecznych i innych serwisów partnerskich. Przyznawanie ocen premiowane jest punktami Klubu Mola Książkowego.
Legimi nie weryfikuje, czy opinie pochodzą od konsumentów, którzy nabyli lub czytali/słuchali daną pozycję, ale usuwa fałszywe opinie, jeśli je wykryje.
Sortuj według:
Zaczytana_Anex
Zawsze do tego typu książek podchodziłam jak do jeża. Abym zdecydowała po taką formę literatury sięgnąć, musiały zadziać się dwie rzeczy. Pierwsza to osoba, której miałaby dotyczyć, musi być dla mnie kimś ciekawym i nietuzinkowym, a druga to historia, którą ma ta osoba do powiedzenia musi mieć to coś.
No a jak mogłoby być inaczej w przypadku osoby Phila Knight'a? Nie wiecie kto to? A marka NIKE jest Wam znana? To właśnie Phil stoi za założeniem, tego w obecnych czasach wielkiego koncernu obuwia i odzieży sportowej.
Sama uwielbiam tę markę i pamiętam, że od zawsze tak było. Moja pierwsza para firmowych porządnych butów sportowych to właśnie buty Nike! Zatem czytając tę pozycję, zachłannie poznawałam każdy kolejny krok założyciela tej marki.
A nie zawsze było tak różowo. Ta książka pokazuje jak czasami ciężka i wyboista bywała droga na sam szczyt.
Sposób przedstawienia wydarzeń tylko powodował, że chciałam więcej, a każda kolejna informacja powodowała, że osoba założyciela rosła w mo...
Popularność
Podobne
Moim wnukom – żeby wiedziały
W umyśle początkującego istnieje mnóstwo możliwości, lecz w umyśle eksperta jest ich niewiele. Shunryu Suzuki, Umysł zen, umysł początkującego
WPROWADZENIE
List do moich Wnuków
Moi drodzy Jordan, Logan, Ridley, Willow, Anthony, Dylan, Nicholas, Reade, Henry, Riley i Merrick,
gdy byłem w ogólniaku, nie miałem pojęcia, co chciałbym zrobić ze swoim życiem. A mówiąc ściślej, co tydzień chciałem robić coś innego: być dziennikarzem, biznesmenem, prawnikiem, komentatorem sportowym, nauczycielem.
W college’u i na studiach wcale nie było lepiej. Starałem się zdobyć wykształcenie – wiedziałem, że to mi pomoże – ale tak naprawdę obawiałem się dokonywać życiowych wyborów.
Dziś rozumiem, że dopisało mi szczęście. Proces podejmowania decyzji jest całkiem przyjemną częścią życiowej podróży. Nie miałem przed sobą prostej drogi, ale ta, którą obrałem, okazała się nie najgorsza. Pomyślałem więc, że jeśli podzielę się tym, co sam przeżyłem, może jakoś Was wesprę.
Dobrze pamiętam chwile, gdy pojawiliście się na świecie – świat stał wtedy otworem przed każdym z Was. Przed Waszymi najbliższymi stanęło zaś nowe wyzwanie: jak Was przygotować, jak dyscyplinować, jak uczyć, jak dzielić z Wami uśmiech?
Zwykle o wiele za wcześnie przychodzi ten dzień, w którym wchodzimy do Waszego pokoju i jest w nim chłodno, a na łóżku nie został już nawet odcisk ludzkiej postaci. Nasze zadanie zostało wykonane. Wkroczyliście w dorosły świat nauki, pracy albo życia u boku drugiego człowieka.
Jeśli we wspomnieniach drogi, którą pokonał Wasz dziadek, znajdziecie choć jedną cenną wskazówkę, to cóż – warto było o niej opowiedzieć.
Mój dom był nieco inny od tego, w którym dorastaliście. Moi synowie, Matt i Travis – ojcowie Waszej szóstki – czuli w nim obecność trzeciego brata. Nie mogli go zobaczyć ani dotknąć, ale on nieustannie był przy nich.
Zawsze czuli jego obecność.
To dla mnie ważne, abyście poznali i tego członka naszej rodziny. Wiem, napisano o nim całkiem sporo, lecz chciałbym, żebyście spojrzeli nań moimi oczami – na jego narodziny, nastoletnie przeprawy i wreszcie czas dojrzewania do chwili, w której był gotów opuścić rodzinny dom.
Opisałem go tu, nie pomijając młodzieńczych niedoskonałości, i mam nadzieję, że tym bardziej będziecie gotowi przyjąć go jako członka rodziny.
Kocham Was bardzo,
Dziadek
Świt
Wstałem najwcześniej ze wszystkich, przed ptakami, przed słońcem. Pochłonąłem grzankę, włożyłem szorty i bluzę, a potem zasznurowałem moje zielone buty do biegania. Wreszcie wymknąłem się po cichu tylnymi drzwiami.
Rozciągnąłem mięśnie czworogłowe i dwugłowe ud, potem odcinek lędźwiowy kręgosłupa i jęknąłem, stawiając pierwsze, niechętne kroki w chłodnej mgle. Dlaczego zawsze tak trudno jest zacząć?
Nie było samochodów, nie było ludzi, żadnych oznak życia. Byłem całkiem sam i cały świat miałem dla siebie – może tylko drzewa, co dziwne, wydawały się świadome mojej obecności. Cóż, taki jest Oregon: tu drzewa po prostu wiedzą i stają za tobą murem.
Jak tu pięknie, myślałem, rozglądając się. Tak cicho, spokojnie, zielono – byłem dumny, mogąc nazywać Oregon moim domem, dumny, że przyszedłem na świat w małym Portlandzie. Lecz jednocześnie czułem coś jakby żal. Oregon bowiem, choć piękny, dla wielu ludzi był miejscem, w którym nic wielkiego nigdy się nie wydarzyło i zapewne się nie wydarzy. Jeżeli my, oregończycy, słynęliśmy z czegokolwiek, to chyba z owego starego szlaku oregońskiego, który musieliśmy pokonać, by tu dotrzeć. To jednak były dawne dzieje; od tamtej pory w naszym stanie panował spokój.
Najlepszy nauczyciel, jakiego kiedykolwiek miałem, i jeden z najwspanialszych ludzi, jakich miałem szczęście spotkać, często wspominał o szlaku. „To nasze dziedzictwo”, warczał po swojemu. Nasz charakter, nasze przeznaczenie – nasze DNA. „Tchórze nigdy nie wyruszyli tą ścieżką”, mówił, „a słabi pomarli w drodze – zostaliśmy tylko my”.
My. Mój nauczyciel wierzył, że na owym szlaku ujawniła się rzadka odmiana pionierskiego ducha: poczucie nieskończonych możliwości splecione z wytłumioną skłonnością do pesymizmu. Naszym zadaniem, zadaniem współczesnych oregończyków, było podtrzymanie tej tradycji.
Kiwałem głową z szacunkiem, słuchając jego wywodów. Uwielbiałem go. Ale czasem, włócząc się po okolicy, myślałem: Jezu, przecież to zwyczajna droga gruntowa.
Jednakże owego mglistego, pamiętnego ranka i ja niosłem w sobie świeże wspomnienie o niełatwym szlaku: wróciłem do domu po siedmiu długich latach. Osobliwe to było uczucie. Na powrót mieszkałem z rodzicami i siostrami bliźniaczkami pod jednym dachem, spałem w łóżku, które znałem od dzieciństwa, lecz czułem się obco. Nocami leżałem na plecach, spoglądając na podręczniki z uczelni i błękitne wstążki medali zdobytych jeszcze w szkole średniej, zastanawiając się: czy to nadal ja?
Przyspieszyłem nieco. Krągłe obłoczki moich oddechów mieszały się z tumanem mgły. Rozkoszowałem się chwilą fizycznego przebudzenia, owym cudownym momentem, w którym umysł nie jest jeszcze całkiem jasny, za to stawy w kończynach zaczynają się rozluźniać, a ciało jakby się topi – sztywność zmienia się w płynność.
Prędzej, pomyślałem. Prędzej.
W papierach byłem już dorosłym człowiekiem. Skończyłem dobry college – University of Oregon. Najlepsza szkoła biznesu – Stanford – dała mi dyplom magistra. Przetrwałem roczną służbę w Armii Stanów Zjednoczonych – najpierw w Fort Lewis, a potem w Fort Eustis. Z mojego życiorysu wynikało jasno, że jestem wykształconym człowiekiem, wyszkolonym żołnierzem, dwudziestoczteroletnim mężczyzną w pełni sił… Dlaczego więc wciąż czuję się jak dzieciak? – zachodziłem w głowę.
Jak ten sam nieśmiały, blady, chudy jak patyk dzieciak, którym zawsze byłem.
Może dlatego, że jeszcze niczego w życiu nie doświadczyłem, zwłaszcza z tych rzeczy, które powszechnie uważa się za kuszące czy podniecające. Nie złamałem żadnej zasady. To były lata sześćdziesiąte, czas buntu, a ja byłem bodaj jedyną osobą w Ameryce, która jeszcze się nie zbuntowała. Nie mogłem sobie przypomnieć, żebym choć raz uczynił coś nieoczekiwanego.
Powód, dla którego tyle czasu poświęcałem na rozmyślania o tym, kim nie jestem, był prosty: znałem ten temat na wylot. Znacznie trudniej było mi określić, kim lub czym jestem i kim mógłbym się stać. Podobnie jak wszyscy moi znajomi, pragnąłem sukcesu, jednakże w przeciwieństwie do nich nie wiedziałem, co by to mogło oznaczać. Pieniądze? Być może. Żona? Dzieci? Dom? Jasne, jeśli tylko dopisze mi szczęście. Uczono mnie, żebym właśnie do takich celów aspirował – i jakąś cząstką siebie instynktownie to robiłem. Jednakże w głębi duszy szukałem czegoś innego, czegoś więcej. Żyłem w bolesnym poczuciu, że dano nam niewiele czasu, mniej niż się spodziewamy, może tylko tyle, ile trwa ta poranna przebieżka – i za wszelką cenę chciałem sprawić, żeby mój czas okazał się znaczący. Bym spędził go w drodze do celu. Twórczo. Istotnie. A nade wszystko – odmiennie.
Pragnąłem zostawić po sobie ślad.
Pragnąłem zwyciężyć.
Nie, niezupełnie. Po prostu nie chciałem przegrać.
I właśnie wtedy to się stało. Gdy moje młode serce biło jak młot, gdy różowe płuca rozciągały się i kurczyły rytmicznie jak skrzydła ptaka, gdy drzewa zmieniły się w rozmazaną, zielonkawą plamę, miałem wizję i wiedziałem już, czym pragnę uczynić moje życie: niech będzie jak sport, jak zabawa, jak gra.
Tak, pomyślałem, to jest to. Oto właściwe słowo. Zawsze podejrzewałem, że sekret szczęścia kryje się w owej ulotnej chwili, gdy piłka zawisa w powietrzu, gdy dwaj bokserzy wyczuwają bliskość ostatniego gongu, gdy biegacze pędzą ku mecie, a tłum kibiców podrywa się z miejsc. W ułamku sekundy przed końcem, gdy decydują się losy wygranej, nadchodzi chwila radosnej pewności – i tego właśnie pragnąłem. Czymkolwiek była, chciałem, by stała się całym moim życiem.
Marzyłem niekiedy, by zostać wybitnym pisarzem, wybitnym dziennikarzem, wybitnym mężem stanu, lecz tak naprawdę największym z moich marzeń było to o karierze wybitnego sportowca. Niestety, los uczynił mnie dobrym, ale nie wybitnym biegaczem. Miałem dwadzieścia cztery lata i byłem gotów pogodzić się z tym faktem. Studiując w Oregonie, sporo biegałem i w trzech z czterech sezonów nawet się wyróżniałem, ale na tym koniec. Teraz, połykając co sześć minut kolejną milę i patrząc, jak wschód słońca rozpala igły na najniższych gałęziach sosen, zadałem sobie pytanie: A gdyby tak istniał sposób, aby nie będąc sportowcem, czuć to, czego doświadczają sportowcy? Żeby bawić się, a nie pracować? A może raczej cieszyć się pracą tak bardzo, by stała się zabawą.
Świat z trudem łapał oddech, codzienna walka o przetrwanie – często niesprawiedliwa – odbierała ludziom siły. Może więc, dumałem, jedyną odpowiedzią jest podążanie za wielkim, niemal niedorzecznym marzeniem. Niech będzie zabawne, niech będzie stworzone dla mnie, a będę je ścigał z zaangażowaniem i niezłomnością prawdziwego sportowca. Bo przecież, czy się to komuś podoba czy nie, życie jest grą. Ktokolwiek zaprzeczy tej prawdzie, odmówi udziału w zabawie, prędzej czy później zostanie gdzieś na bocznym torze – a tego nie chciałem. Nie chciałem tego bardziej niż czegokolwiek innego.
Idąc tym tropem, powróciłem, jak zawsze, do mego Szalonego Pomysłu. Być może, myślałem, być może wystarczy przyjrzeć mu się raz jeszcze. Być może mój Szalony Pomysł po prostu… zadziała?
Być może.
Nie, nie, zmitygowałem się zaraz, znowu przyspieszając kroku. Biegłem tak prędko, jakbym kogoś ścigał, a jednocześnie sam był ścigany. On zadziała. Na Boga, to ja sprawię, że zadziała. Żadne „być może”.
Poczułem nagle, że się uśmiecham; ba, omal nie roześmiałem się w głos. Mokry od potu, mknąc lekko, bez wysiłku, jak nigdy dotąd, niemal widziałem w oddali mój Szalony Pomysł – lśnił pięknie i wcale nie wyglądał aż tak niedorzecznie. Nie wyglądał nawet jak pomysł. Wyglądał jak miejsce. Wyglądał jak osoba albo siła życiowa, która istniała na długo przede mną, oddzielna, ale i będąca cząstką mnie. Czekała na mnie, ale i ukrywała się przede mną. Wiem, że pewnie brzmi to trochę górnolotnie, może nawet szaleńczo… Ale naprawdę właśnie tak się wówczas czułem.
A może i nie? Może to tylko moja pamięć wyolbrzymia ów moment objawienia albo zlewa liczne chwile w jedno wielkie „eureka!”. A może całe to objawienie było tylko ubocznym skutkiem euforii biegacza? Sam nie wiem. I nie będę wiedział. Wiele wspomnień z tamtych dni, miesięcy i lat gdzieś umknęło, jak krągłe obłoczki pary, które wydmuchiwałem rytmicznie tamtego ranka.
Pozostała jedynie przyjemna, pocieszająca pewność, prawda, która jest dla mnie opoką i pozostanie ze mną na zawsze: gdy miałem dwadzieścia cztery lata, skrystalizował się w mojej głowie Szalony Pomysł. I choć targały mną egzystencjalne lęki, choć bałem się przyszłości i nie wierzyłem w siebie – jak wszyscy ludzie w tym wieku, rzecz jasna – to naprawdę właśnie wtedy uświadomiłem sobie, że cały świat jest zbudowany z szalonych pomysłów, że jego dzieje to nic innego jak niekończący się pochód szalonych pomysłów. Przecież wszystko to, co najbardziej ukochałem – książki, sport, demokracja, swoboda przedsiębiorczości – zaczęło się kiedyś jako czyjś szalony pomysł.
A skoro już o tym mowa, to trudno o ideę bardziej zwariowaną niż moja ulubiona: bieganie. Jest trudne. Bolesne. Niebezpieczne. Zwycięstwa bywają rzadkie, nigdy nie są pewne. Biegacz, czy to na owalnym torze, czy na pustej drodze, tak naprawdę nie zdąża do żadnego celu, a przynajmniej nie do takiego, który uzasadniałby tak wielki wysiłek. Czynność biegania sama w sobie jest celem. I nie chodzi o to, że nie ma wyraźnej linii mety; rzecz w tym, że każdy sam ją sobie wyznacza. Każdy też musi sam znaleźć przyjemność czy pożytek płynące z biegania. Wszystko zależy od tego, jak sobie ten wysiłek zaprezentujemy, jak zdołamy go sobie sprzedać.
Wie o tym każdy biegacz. Biegnie bez końca, mila za milą, a w gruncie rzeczy nawet nie wie dlaczego. Powtarza sobie w duchu, że ma jakiś cel, że coś gna go naprzód, lecz prawda jest taka, że nie ma wyboru, bo sama myśl o alternatywie – o zatrzymaniu się – budzi w nim śmiertelne przerażenie.
I dlatego właśnie owego ranka w 1962 roku powiedziałem sobie: Kto chce, niech nazywa twój pomysł szalonym, a ty… pędź naprzód. Nie zatrzymuj się. Nawet nie myśl o odpoczynku, dopóki nie dotrzesz do celu, i nie zastanawiaj się zbyt często nad tym, gdzie ów cel się znajduje. Cokolwiek się zdarzy, nie zatrzymuj się.
Taką oto ważną, dalekowzroczną, zaskakująco dojrzałą radę dałem sobie na początku drogi i, całkiem niespodziewanie, wziąłem ją sobie do serca. Pół wieku później jestem zdania, że to najlepsza rada – a może i jedyna – jaką można komukolwiek dać.
Bo widzisz, u nas trzeba biec z całą szybkością, na jaką ty w ogóle możesz się zdobyć, ażeby pozostać w tym samym miejscu. A gdybyś się chciała gdzie indziej dostać, musisz biec przynajmniej dwa razy szybciej. Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów. Po drugiej stronie lustra, w przekładzie Roberta Stillera
1962
Gdy już zebrałem się na odwagę, by porozmawiać z ojcem o moim Szalonym Pomyśle, dopilnowałem, by nie poruszyć tematu o innej porze niż wczesnym wieczorem. Jeśli chodzi o tatę – to zawsze była najlepsza chwila. Zrelaksowany i najedzony rozsiadał się wtedy wygodnie w swym winylowym fotelu, w kąciku telewizyjnym. Jeszcze dziś, gdy przymknę powieki i odchylę głowę, słyszę śmiechy publiczności i głucho brzmiące tematy muzyczne z jego ulubionych seriali: Wagon Train i Rawhide.
Jego ulubieńcem był Red Buttons, który każdy odcinek swego programu rozpoczynał, śpiewając: „Ho, ho, hi, hi… dziwne rzeczy się dzieją”.
Postawiłem proste krzesło obok jego fotela, uśmiechnąłem się blado i w milczeniu zaczekałem na reklamy. Naturalnie w głowie ćwiczyłem swą przemowę bez końca, skupiając się głównie na wstępie: „Pamiętasz może, tato, ten mój Szalony Pomysł, na który wpadłem, studiując w Stanfordzie?”.
Rzeczywiście tak było, podczas jednych z ostatnich zajęć w ramach seminarium z przedsiębiorczości. Napisałem wtedy projekt badawczy na temat obuwia, który ze zwykłego zadania domowego przeistoczył się w istną obsesję. Jako biegacz wiedziałem co nieco na temat butów do uprawiania tego sportu, a jako student ekonomii nasłuchałem się o tym, jak to japońscy producenci aparatów fotograficznych przejęli sporą część rynku zdominowanego dotąd przez Niemców. W swojej rozprawie dowodziłem, że tej samej sztuki mogliby dokonać japońscy wytwórcy butów do biegania. Koncept ten najpierw mnie interesował, potem zainspirował, aż wreszcie pochłonął bez reszty. Wydawał się tak oczywisty, tak prosty, a zarazem pełen nieskończonych możliwości.
Szlifowałem mój projekt tygodniami. Niemal przeprowadziłem się do biblioteki, gdzie pochłonąłem całą dostępną literaturę poświęconą zagadnieniom importu i eksportu oraz zakładania firmy. Wreszcie, jak nam nakazano, przedstawiłem oficjalną prezentację. Studenci z mojej grupy zareagowali równie oficjalnym znudzeniem: nie zadali ani jednego pytania. Z zapałem, wręcz z pasją opowiadałem im o moim projekcie, a jedyną odpowiedzią były nieobecne spojrzenia i ciężkie westchnienia.
Profesor za to uznał, że coś jest w moim Szalonym Pomyśle – mój wysiłek nagrodził oceną A. I na tym się skończyło. Przynajmniej miało się skończyć, bo tak naprawdę nigdy nie przestałem wracać myślami do mojego projektu. Przez resztę studiów podczas każdej porannej przebieżki, aż do owego dnia, kiedy usiadłem z ojcem w kąciku telewizyjnym, nieustannie snułem plany: chciałem jechać do Japonii, znaleźć producenta butów i zarazić go Szalonym Pomysłem w nadziei, że zareaguje bardziej entuzjastycznie niż moi koledzy z uczelni, że zechce mieć za partnera w interesach nieśmiałego, bladego, chudego jak patyk dzieciaka z sennego Oregonu.
Rozważałem też, czy nie mógłbym pozwolić sobie na podróż do Japonii nieco okrężną drogą. W jaki sposób mam zostawić swój ślad na tym świecie, dumałem, skoro do tej pory nie dane mi było nawet go zobaczyć? Przed poważnymi zawodami biegacz zawsze pragnie przespacerować się po bieżni. Tak, podróż z plecakiem dookoła świata to coś, czego mi potrzeba, rozumowałem. Pragnąłem odwiedzić najpiękniejsze i najbardziej zadziwiające miejsca na Ziemi.
A także te najświętsze. Naturalnie ciekaw byłem i egzotycznych potraw, i obcych języków, i nieznanych mi kultur, ale przede wszystkim kierowała mną chęć poznania, i to przez wielkie P. Pragnąłem zbliżyć się do tego, co Chińczycy nazywają tao, Grecy – logosem, hinduiści – dźnianą, a buddyści – dharmą. I do tego, co chrześcijanie nazywają duchem. Zanim rozpocznę własną, osobistą podróż, myślałem, niech najpierw pojmę sens wielkiej podróży rodzaju ludzkiego. Poznam najwspanialsze świątynie, kościoły i inne miejsca kultu, najświętsze rzeki i górskie szczyty. Być może poczuję obecność… Boga?
Tak, powiedziałem sobie w duchu. Tak. Z braku lepszego słowa – Boga.
Lecz najpierw potrzebna mi była zgoda ojca.
Co więcej, potrzebne mi były jego pieniądze.
Rok wcześniej wspominałem mu o planach wielkiej podróży i wydawało mi się, że był otwarty na ten pomysł, ale z pewnością zdążył już o nim zapomnieć. Ja zaś niewątpliwie podejmowałem ryzyko, zamierzając dorzucić do puli ów Szalony Pomysł, niedorzeczną wyprawę do… Japonii? Żeby otworzyć firmę? Brednie.
Byłem pewny, że jego zdaniem to o jeden most za daleko.
W dodatku diabelnie drogi most. Owszem, i ja miałem pewne oszczędności z czasów służby wojskowej i dorywczych prac, których się podejmowałem podczas przerw wakacyjnych. Planowałem też sprzedać samochód – wiśniowe MG, rocznik 1960, twin cam na sportowych oponach. W sumie dysponowałem kwotą może tysiąca pięciuset dolarów i brakowało mi jeszcze tysiąca, o czym poinformowałem ojca. Pokiwał głową, „aha”, „hmm”, a potem już tylko odrywał wzrok od telewizora raz na jakiś czas, by na mnie spojrzeć, a ja wykładałem mu swój plan.
Pamiętasz, tato, jak rozmawialiśmy? Gdy mówiłem, że chciałbym zwiedzić świat?
Himalaje? Piramidy?
Morze Martwe, tato. Pamiętasz Morze Martwe?
Bo widzisz, cha, cha, tak sobie pomyślałem, tato, że mógłbym też zatrzymać się w Japonii. Pamiętasz może mój Szalony Pomysł? Ten z japońskimi butami do biegania? Wiesz, to może być wielka rzecz. Wielka, tato.
Szedłem na całego, starając się najlepiej, jak umiałem, choć szczerze nienawidziłem sprzedawać, a ten kupujący był wyjątkowo twardym przeciwnikiem i moje szanse były marne. Ojciec niedawno wydał setki dolarów na moją edukację, najpierw w University of Oregon, a potem w Stanfordzie. Był redaktorem naczelnym popołudniówki „Oregon Journal” i zarabiał dostatecznie dużo, żeby zapewnić nam podstawowe wygody w przestronnym białym domu przy Claybourne Street na najbardziej zacisznym przedmieściu Portlandu, zwanym Eastmoreland. Niestety nie spał na pieniądzach.
Poza tym był rok 1962 i świat wydawał się nam znacznie większy niż dziś. Owszem, pierwsi ludzie właśnie zaczynali orbitować wokół planety, ale dziewięćdziesiąt procent Amerykanów jeszcze nigdy nie leciało samolotem. Typowy obywatel ani razu nie zapuścił się dalej niż na sto mil od drzwi swego domu, sama wzmianka o podróży dookoła świata zaś budziła grozę w każdym porządnym ojcu – a przede wszystkim w moim, którego poprzednik na stanowisku redaktora naczelnego zginął w katastrofie lotniczej.
Lecz nawet gdyby nie miały znaczenia kwestie pieniędzy i mojego bezpieczeństwa, cały ten plan był zwyczajnie niepraktyczny. Wiedziałem, że dwadzieścia sześć na dwadzieścia siedem nowo zakładanych firm upada. Ojciec też o tym wiedział, a sama myśl o tym, że miałby poprzeć takie przedsięwzięcie, stała w rażącej sprzeczności z jego najgłębszymi przekonaniami. Pod wieloma względami mój ojciec był typowym wiernym Kościoła episkopalnego, wyznawcą Jezusa Chrystusa. W skrytości jednak oddawał cześć jeszcze jednemu bóstwu: poważaniu. Lubił być podziwiany. Każdego dnia z przyjemnością zanurzał się w głównym nurcie życia. Spontaniczne wycieczki dookoła świata były dla niego nonsensem. Tak się przecież nie robiło. A już na pewno nie robili tak poważani synowie poważanych dżentelmenów. Może zdarzało się to innym dzieciakom.
Z tego i tuzina innych powodów spodziewałem się, że gdy spróbuję sprzedać mu swój pomysł w zaciszu kącika telewizyjnego, nastroszy brwi i spławi mnie błyskawicznie: „Cha, cha. Szalony Pomysł. W cuda wierzysz, Buck”. (Na imię dał mi Philip, ale zawsze wołał na mnie Buck. Prawdę mówiąc, robił to, już zanim przyszedłem na świat. Matka wspominała mi kiedyś, że miał zwyczaj klepać ją po brzuchu, pytając: „Jak się dziś miewa mały Buck?”). Gdy wreszcie umilkłem, powiedziawszy wszystko, co miało go przekonać do mojego planu, ojciec pochylił się w swym winylowym fotelu i spojrzał na mnie dziwnie. A potem rzekł, że właśnie tego zawsze żałował: że nie podróżował więcej, póki był młody. Stwierdził, że taka podróż może być zwieńczeniem mojej edukacji. Mówił dalej, bardziej skupiając się na wyprawie dookoła świata niż na Szalonym Pomyśle, a ja nie zamierzałem go naprowadzać. Nie mogłem przecież narzekać – wyglądało na to, że daje mi swoje błogosławieństwo. I niemałą gotówkę.
– Dobra – powiedział. – Dobra, Buck.
Podziękowałem mu i czym prędzej zwiałem z kącika telewizyjnego, nie czekając, aż się rozmyśli. Minęło sporo czasu, zanim z przykrym poczuciem winy uświadomiłem sobie, że być może to właśnie fakt, iż ojciec nie podróżował zbyt wiele, stał się niezbyt chwalebnym (i niewykluczone, że głównym) powodem, dla którego tak bardzo ciągnęło mnie w świat. Ta wyprawa i mój Szalony Pomysł to były moje gwarancje, że stanę się kimś innym niż on. Kimś mniej poważanym.
Albo inaczej: może nie mniej poważanym, ale wolnym od obsesji na punkcie poważania.
Reszta rodziny nie okazała mi podobnego wsparcia. Gdy babcia usłyszała, dokąd się wybieram, jedna pozycja w moim planie podróży wywołała jej gwałtowną reakcję.
– Japonia! – zawołała. – Ależ Buck, zapomniałeś o Pearl Harbor?
Kochałem matkę mojej matki, którą na co dzień nazywaliśmy mamą Hatfield, i rozumiałem jej obawy. Niewyobrażalna odległość dzieliła Japonię od Roseburga w Oregonie, prowincjonalnego miasteczka, w którym przyszła na świat i mieszkała całe życie. Sam zresztą spędzałem tam często wakacje, z nią i z dziadkiem Hatfieldem. Prawie każdego wieczoru siadaliśmy na ganku, słuchając koncertu ropuch, które starały się zagłuszyć radio.
Moje siostry bliźniaczki, Jeanne i Joanne, cztery lata młodsze ode mnie, ani trochę nie interesowały się tym, dokąd się wybieram i co zamierzam.
Nawet matka, o ile pamiętam, nie odezwała się ani słowem. Zresztą rzadko to robiła. Tym razem jednak w jej milczeniu było coś nowego: aprobata, a może nawet duma.
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
Tytuł oryginału: Shoe Dog. A Memoir by the Creator of Nike
Young Readers Edition
Text copyright © 2017 by Phil Knight
Young Readers Edition adaptation copyright © 2017 by Phil Knight
All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form.
Originally published by Simon Schuster Books For Young Readers, an Imprint of Simon Schuster Children’s Publishing Division
Copyright © for the Polish e-book edition by REBIS Publishing House Ltd., Poznań 2023
Informacja o zabezpieczeniach
W celu ochrony autorskich praw majątkowych przed prawnie niedozwolonym utrwalaniem, zwielokrotnianiem i rozpowszechnianiem każdy egzemplarz książki został cyfrowo zabezpieczony. Usuwanie lub zmiana zabezpieczeń stanowi naruszenie prawa.
Redaktor: Agnieszka Horzowska
Projekt okładki: Krista Vossen
Swoosh courtesy of Nike
Opracowanie graficzne polskiej wersji okładki: Sylwia Kusz / MAGRAF
Wydanie I e-book (opracowane na podstawie wydania książkowego: Sztuka zwycięstwa dla młodzieży, wyd. I, Poznań 2023)
ISBN 978-83-8338-799-4
Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o.
ul. Żmigrodzka 41/49, 60-171 Poznań
tel. 61 867 81 40, 61 867 47 08
e-mail: [email protected]
www.rebis.com.pl
Konwersję do wersji elektronicznej wykonano w systemie Zecer
