Tomas Wolf i Vera Berg. Droga wstydu ebook

Wstęp

Prom pasa­żer­ski Esto­nia, 28 wrze­śnia 1994, chwilę po pół­nocy

W pubie Admi­rał na pokła­dzie pią­tym zabrzę­czały szklanki na stole. Stat­kiem zarzu­ciło gwał­tow­nie. Chwilę wcze­śniej czter­dzie­sto­trzy­letni Dan Blo­man­der stał przy oknie, obser­wu­jąc sztorm. Woda w Bał­tyku spra­wiała wra­że­nie, jakby się goto­wała. Żeby dostać się do baru, Dan prze­szedł opusz­czo­nymi kory­ta­rzami, któ­rych wykła­dziny pokryte były róż­no­barw­nymi wymio­ci­nami. Burza wywo­łała u wielu pasa­że­rów cho­robę mor­ską. Dan przy­pusz­czał, że więk­szość z nich zaszyła się teraz w swo­ich kabi­nach.

Sam wcale nie czuł mdło­ści, jedy­nie upo­je­nie alko­ho­lem.

Po dru­giej stro­nie stołu sie­dział męż­czy­zna. Posta­wił Danowi dwa kie­liszki wódki. Dan spo­glą­dał na niego, macha­jąc ręką, by roz­go­nić dym z papie­rosa.

Męż­czy­zna miał około pięć­dzie­siątki, był szczu­pły i łysy. Mówił popraw­nie po szwedzku, z lekko wyczu­wal­nym wschod­nio­eu­ro­pej­skim akcen­tem. Dan stra­cił już powoli rachubę, ile męż­czy­zna wypa­lił. Sam rzu­cił nałóg, po tym jak lekarz obwie­ścił mu dia­gnozę.

Nie był do końca pewien, w jakiej spra­wie kom­pan od kie­liszka zmie­rza do Szwe­cji. On sam, mecha­nik samo­cho­dowy z wła­sną firmą, posta­no­wił wziąć kilka dni wol­nego, żeby zasta­no­wić się nad nie­któ­rymi spra­wami. Z powodu sta­gna­cji gospo­dar­czej od wielu tygo­dni nie miał żad­nego klienta i znu­dziło mu się już bez­czynne sie­dze­nie w domu na Olan­dii. Z zepsu­tym samo­cho­dem ludzie teraz woleli się udać do nowo powsta­łych sieci warsz­ta­tów. Mali przed­się­biorcy jak Dan zni­kali z rynku. Nie mógł za to winić klien­tów. Sie­ciowe warsz­taty miały niż­sze ceny. A ludziom bra­ko­wało pie­nię­dzy. Bez­ro­bo­cie się­gało ośmiu pro­cent.

Pod wpły­wem chwili Dan posta­no­wił dokądś poje­chać. Oczy­wi­ście bez więk­szych eks­tra­wa­gan­cji. W osiem­dzie­sią­tym siód­mym był na Fuer­te­ven­tu­rze. Tym razem padło na Tal­lin, gdzie wszystko kosz­to­wało znacz­nie mniej niż w Szwe­cji. Alko­hol, pokój hote­lowy, a przede wszyst­kim kobiety. Chwa­lił się tym męż­czyź­nie sie­dzą­cemu naprze­ciwko, opo­wia­da­jąc, co z nimi robił i jak nie­wiele zapła­cił. Współ­to­wa­rzysz pra­wie nie zare­ago­wał. W końcu Dan odpu­ścił prze­chwałki i skon­cen­tro­wał się na piciu.

Nagle usły­szeli huk. Tak jakby z dołu, z wnę­trza promu.

– Co to było? – zapy­tał wystra­szony Dan.

Męż­czy­zna nie odpo­wie­dział, zła­pał jedy­nie za butelkę i nalał im po kie­liszku.

Część I

Sobota 31 grud­nia 1994

1

Ze wzro­kiem utkwio­nym w poręcz łóżka Ellen Alm pod­da­wała się pchnię­ciom męż­czy­zny klę­czą­cym za nią. Rów­no­mier­nym, ale coraz szyb­szym. Wkrótce skoń­czy. Czuła to po coraz moc­niej­szym uści­sku jego dłoni na szyi. Uda­wała, że pra­wie traci przy­tom­ność. Szar­pała się, pró­bu­jąc zła­pać powie­trze. Koły­sząc się, oparta na łok­ciach i kola­nach, robiła wszystko, by myślał, że pró­buje mu się wyrwać. Wtedy koń­czył szyb­ciej. Takie typy lubiły patrzeć, jak cierpi.

– Pro­szę, prze­stań – jęk­nęła zachryp­nię­tym gło­sem. – To boli.

Wła­ści­wie nic nie czuła. Ale jej słowa dopro­wa­dziły do ocze­ki­wa­nego rezul­tatu. Z prze­cią­głym jęk­nię­ciem pchnął ją jesz­cze ten ostatni raz, a potem opadł na łóżko. Spoj­rzał na nią z obrzy­dze­niem. Jego star­czy fiut pod­dał się siłom gra­wi­ta­cji. Dysząc, męż­czy­zna popra­wił spo­cone siwe włosy. A potem uśmiech­nął się z wyż­szo­ścią.

Ellen nie miała siły patrzeć na jego pomarsz­czone ciel­sko. Wstała i prze­szła po zabru­dzo­nej wykła­dzi­nie do przed­po­koju, a potem do łazienki. Na ciele poja­wiła się gęsia skórka. Dla lep­szej wen­ty­la­cji powie­trza okno w salo­nie zawsze stało otwo­rem.

Przy­glą­dała się swemu odbi­ciu w lustrze, spraw­dza­jąc ślady agre­sji klienta. Spuch­nięte wargi. Czer­wone znaki na szyi. Przy­wy­kła na tyle, że już nie spra­wiało jej to bólu.

Miała gibką, wręcz dziew­częcą syl­wetkę i to wła­śnie za to pła­cili klienci tacy jak ten. Męż­czy­zna w łóżku, Ber­til, był sady­stycz­nym gno­jem. Ale prze­cież porząd­nemu face­towi trudno byłoby się wyrwać z domu w syl­we­stra.

Prze­myła się nieco w umy­walce. Nie chciała tra­cić czasu. Dziew­czyny dzie­liły się poko­jem i miały napięty gra­fik. Cho­dziło o to, by w prze­zna­czo­nych dla niej godzi­nach zmie­ścić jak naj­wię­cej klien­tów, w prze­ciw­nym wypadku lądo­wało się na ulicy, bez ochrony alfonsa. Poza tym zbli­żała się pół­noc, a po niej inte­res roz­krę­cał się już na dobre. Na Malm­skil­l­nads­ga­tan poja­wiały się wtedy grupki męż­czyzn, chęt­nych na dziew­czyny, z któ­rymi zakoń­czą syl­we­strowe impre­zo­wa­nie. Nie chciała ich prze­ga­pić. Nie­pew­nych i ostroż­nych, łatwych do oszu­ka­nia.

Z sypialni docho­dziły sapa­nia Ber­tila. Miał nieco ponad sie­dem­dzie­siąt lat i zawsze po wszyst­kim potrze­bo­wał chwili odpo­czynku. Prze­szło jej przez myśl, że któ­re­goś dnia tu umrze. Serce prze­sta­nie mu bić pod­czas seksu z pod­du­sza­niem jakiejś nasto­latki ze wschod­niej Europy. Ale do tam­tej chwili Ellen zamie­rzała wydoić go z pie­nię­dzy. Nie spra­wiał pro­ble­mów i był jed­nym z nie­wielu, od któ­rych nie żądała natych­mia­sto­wej zapłaty.

Zakro­pliła sobie oczy, żeby nieco obkur­czyć naczynka krwio­no­śne. Potem zaczęła pokry­wać maki­ja­żem ślady prze­mocy Ber­tila. Te chwile nale­żały do naj­gor­szych. Ona już dawno wyszła z roli, a ten oblech na­dal tu sie­dział. Dla niego nazy­wała się Lucy. Nie znał jej praw­dzi­wego imie­nia. W łóżku sta­wała się Lucy. Ale teraz, już po wszyst­kim, znów była Ellen Alm. Z wypeł­nia­ją­cymi ją uczu­ciami. Poma­gały jedy­nie nar­ko­tyki, które wszystko sku­tecz­nie łago­dziły. Odsta­wiła je jed­nak jesie­nią, po tym jak rzu­cił ją Pål i zmarła matka.

Popra­wiła błysz­czyk. Zalały ją wspo­mnie­nia z hospi­cjum. Była tam tylko raz, na kilka dni przed śmier­cią matki. Rok wcze­śniej, gdy Ellen wcią­gnęła się w haszysz, a potem w jesz­cze moc­niej­sze rze­czy, matka wyrzu­ciła ją z miesz­ka­nia i zerwała kon­takt. Nie chciała mieć do czy­nie­nia z jakąś brudną nar­ko­manką. Ellen wylą­do­wała na ulicy i wszystko zaczęło się sypać.

W hospi­cjum odnio­sła wra­że­nie, jakby ni­gdy się nie pokłó­ciły. Przy­wo­łała w pamięci obrazy z tam­tego dnia. Drżący głos matki, która w końcu wyja­wiła skry­waną przez całe życie tajem­nicę. Ellen miała wtedy do niej ostat­nią prośbę i w związku z tym matka musiała jej wszystko opo­wie­dzieć. Przy­po­mniały jej się krzyki z sali obok, despe­rac­kie bła­ga­nie o to, by bli­scy nie odcho­dzili. Wyczu­walny zapach posprzą­ta­nych po zmar­łych pacjen­tach pomiesz­czeń.

Zapy­tała wtedy o ojca. Kim był i dla­czego matka ni­gdy o nim nie mówiła? Chora tylko wes­tchnęła. Poło­żyła zimną dłoń na ręce córki.

– Następ­nym razem, kochana – powie­działa.

Dwa dni póź­niej już nie żyła.

Ellen dobiegł odgłos otwie­ra­nych drzwi wej­ścio­wych, a potem jesz­cze jed­nych. Wró­ciła myślami do rze­czy­wi­sto­ści. Czyżby ten stary pier­nik pró­bo­wał ją wydy­mać? Wzięła do ręki ołó­wek do brwi i ruszyła za nim. Wbije mu go pro­sto w gar­dło, jeśli tylko będzie się sta­wiał. Wła­śnie miała zła­pać za klamkę, ale zatrzy­mała się w pół ruchu. Z głębi miesz­ka­nia usły­szała krzyk. A zaraz potem wystrzał z pisto­letu. Po chwili jesz­cze jeden.

Nie zaglą­da­jąc nawet do sypialni, pobie­gła z łazienki, przez kory­tarz pro­sto do salonu. Musi się stąd wydo­stać i jak naj­szyb­ciej uciec. Usły­szała zbli­ża­jące się za nią kroki. Dobie­gła do otwar­tego okna i rzu­ciła się przez nie.

Gołymi sto­pami wylą­do­wała na wysta­ją­cym daszku. Dostrze­gła dra­binę prze­ciw­po­ża­rową i ruszyła w jej kie­runku. Z zimna led­wie mogła się ruszać. Prze­peł­niał ją strach, że zaraz się pośli­zgnie i spad­nie.

Usły­szała kolejny wystrzał, i jesz­cze jeden. Począt­kowo myślała, że jest ranna. Zaraz potem niebo poja­śniało od fajer­wer­ków. Jak zwy­kle ktoś nie mógł wytrzy­mać do pół­nocy. Zeszła po dra­bi­nie i prze­bie­gła przez podwórko. Niebo roz­bły­snęło od kolo­ro­wych świa­teł. Zosta­wiła w miesz­ka­niu wszystko. Ubra­nia, pie­nią­dze, notes z kon­tak­tami do sta­łych klien­tów i wszyst­kimi nume­rami tele­fo­nów. Z bramy pro­wa­dzą­cej do bocz­nej uliczki przy Malm­skil­l­nads­ga­tan dobie­gły ją woła­nia, odbi­ja­jące się echem po podwórku. Przy­sta­nęła i pod­nio­sła wzrok na okno, z któ­rego ucie­kła. Ktoś w nim stał. Nie to ją jed­nak prze­ra­ziło.

Zamarła ze stra­chu, gdy dotarło do niej, że ten ktoś woła ją jej praw­dzi­wym imie­niem.

Tym, któ­rego w tym świe­cie nikt nie powi­nien znać.

2

Do pół­nocy został jesz­cze kwa­drans, a potem rok tysiąc dzie­więć­set dzie­więć­dzie­siąty czwarty ustąpi miej­sca dzie­więć­dzie­sią­temu pią­temu. Stół w kuchni w trzy­po­ko­jo­wym miesz­ka­niu przy Horns­ga­tan był przy­stro­jony, ale jedze­nie – polę­dwica wołowa w sosie ber­neń­skim i pie­czone ziem­niaki – zdą­żyły już wysty­gnąć. Z kie­lisz­ków wysta­wały zło­żone w sto­żek ser­wetki. Pomię­dzy tale­rzami a sztuć­cami mie­niło się złote kon­fetti, a z lampy zwi­sały poskrę­cane ser­pen­tyny. Tomas Wolf drgnął, sły­sząc wybuch petardy gdzieś w oko­licy przy­kry­tego śnie­giem parku Tan­to­lun­den. Pod­szedł do okna. Usta­lili z byłą żoną, że dzieci spę­dzą syl­we­stra u niego. Ale gdy usie­dli do kola­cji, Ebba się roz­pła­kała i powie­działa, że chce wra­cać do domu, do mamy.

Sied­mio­letni Ale­xan­der pró­bo­wał pocie­szyć młod­szą sio­strę, głasz­cząc ją po gło­wie. Nie­pew­nie spoj­rzał na bez­rad­nego ojca. Do Tomasa po raz pierw­szy dotarło, jak widzi go syn: jako żało­snego i cał­kiem bez­war­to­ścio­wego.

Wziął do ręki paczkę papie­ro­sów, wycią­gnął z lodówki puszkę piwa Pripps Blå i wró­cił do pokoju. Zga­sił świa­tło, by nie musieć patrzyć na pra­wie puste miesz­ka­nie. Zsu­nął żalu­zje w oknie wycho­dzą­cym na park, usiadł w fotelu i zapa­lił papie­rosa. Zacią­gnął się tak mocno, że tytoń aż zaskwier­czał. W peł­nym mroku żar był jedy­nym źró­dłem świa­tła.

Rok tysiąc dzie­więć­set dzie­więć­dzie­siąty czwarty róż­nił się od minio­nych. Przy­po­mniało mu się gorące lato, pod­czas któ­rego Szwe­cja zdo­była brą­zowy medal mistrzostw świata w piłce noż­nej, a on sam ści­gał zabójcę dwóch kobiet. Wyda­rzyło się to zale­d­wie pięć mie­sięcy temu.

Miał jed­nak wra­że­nie, jakby wszystko to działo się w innym życiu.

Pod koniec wrze­śnia zato­nął prom Esto­nia, wcią­ga­jąc pod wodę osiem­set osób. Mniej wię­cej rów­no­le­gle – Tomas nie był pewien kiedy, bo czas stra­cił wtedy kształty, wręcz się zapę­tlał – Klara wraz z dziećmi wypro­wa­dziła się do sze­re­go­wego domu w Enskede.

Losy jego rodziny były już prze­są­dzone wio­sną, gdy wró­cił z misji w Bośni. Poja­wiły się u niego wybu­chy agre­sji, zaniki pamięci i kosz­mary. Pod­czas napa­dów paniki, gdy tra­cił oddech, myślał, że umrze. Rozu­miał, że coś jest z nim nie tak, że gdzieś pod skórą kryje się jątrząca się jesz­cze rana. Czuł nagły ból, ale nie potra­fił zlo­ka­li­zo­wać jego pocho­dze­nia. Nie poma­gało nic poza tablet­kami, które regu­lar­nie kupo­wał od dilera ze zło­tym kol­czy­kiem w barze Zin­ken.

By podo­łać pracy śled­czego w wydziale zabójstw sztok­holm­skiej poli­cji, nosił ze sobą zawsze notat­nik, w któ­rym zapi­sy­wał nawet naj­bar­dziej pro­za­iczne rze­czy, jak to gdzie poprzed­niego wie­czoru zosta­wił samo­chód, w jakim banku trzy­mał pie­nią­dze i na któ­rej ulicy znaj­do­wał się nowy dom jego byłej żony Klary. Począt­kowo zde­cy­do­wali się na naprze­mienną coty­go­dniową opiekę nad dziećmi. Ale to nie wyszło. Zapo­mi­nał odbie­rać je z przed­szkola, szedł do pracy, nie budząc ich, albo się spóź­niał. Stał się takim ojcem, jakim przy­rze­kał sobie, że ni­gdy nie będzie. Dzieci się go bały. Cho­dziły wokół niego na pal­cach. Dziś wie­czo­rem zro­zu­miał, że było im go żal. Jego wła­sny syn patrzył na niego z poli­to­wa­niem.

– Prze­pra­szam, Ale­xan­der – szep­nął w ciem­no­ści. – Prze­pra­szam, Ebba. Do niczego się nie nadaję.

Fajer­werki za oknem się nasi­liły.

Upił łyk piwa i wziął do ręki służ­bowy pisto­let leżący na opar­ciu fotela. Odbez­pie­czył go i po raz ostatni zacią­gnął się papie­ro­sem.

Wstał. Prze­szedł przez ciemny pokój i otwo­rzył okno, by wpu­ścić do środka nieco chłodu. Nie chciał, by ciało śmier­działo lub zdą­żyło napuch­nąć, zanim go znajdą.

Wró­cił na fotel. Wcią­gnął świeże powie­trze do płuc i ponow­nie usiadł.

Wsa­dził sta­lową lufę do ust, tak że aż otarła się o zęby.

Wsu­wał ją i wysu­wał kil­ku­krot­nie, usta­wia­jąc pod odpo­wied­nim kątem. Wziął głę­boki wdech, poło­żył palec wska­zu­jący na spu­ście.

Na pokry­tych śnie­giem uli­cach fajer­werki zamie­niały się powoli w praw­dziwe cre­scendo.

Zbli­żała się pół­noc.

Jego życie miało się zakoń­czyć wła­śnie teraz. To wła­śnie teraz, trzy­dzie­sto­jed­no­letni Tomas Wolf prze­sta­nie ist­nieć. Dzieci na pewno będą za nim tęsk­nić, ale przy­naj­mniej unik­nie momentu, w któ­rym ich żal prze­ro­dzi się w pogardę. Mimo że prze­żył wojnę w Bośni, to wła­śnie ona pozba­wiła go życia.

Z przed­po­koju dobiegł dźwięk tele­fonu. Pró­bo­wał go zigno­ro­wać. Skon­cen­tro­wać się cał­ko­wi­cie na zakoń­cze­niu życia. Kiwał się mia­rowo do przodu i do tyłu. Z gar­dła wydo­był się jęk, wręcz zwie­rzęcy odgłos, gdy jego mózg toczył walkę z pal­cem wska­zu­ją­cym.

3

Ter­mo­metr w samo­cho­dzie wska­zy­wał minus trzy­na­ście stopni. Na placu Hötorget zebrały się setki ludzi w ocze­ki­wa­niu na to, co miało się wyda­rzyć już za kilka sekund. Pół­noc. Kolejny rok odcho­dził w zapo­mnie­nie.

Vera wsu­nęła papie­rosa do ust i naci­snęła samo­cho­dową zapal­niczkę. Sie­dząca w fotelu kie­rowcy foto­grafka Carina Hult spoj­rzała na nią z poiry­to­wa­niem.

– No co, w końcu nowy rok – rzu­ciła Vera, uśmie­cha­jąc się. – Chyba z tej oka­zji mogę sobie zapa­lić w samo­cho­dzie?

Carina osten­ta­cyj­nie wysu­nęła popiel­niczkę. Zapal­niczka klik­nęła i Vera przy­ło­żyła ją do papie­rosa. Wyszły dziś na łowy. Repor­terka i foto­grafka. Krę­ciły się po mie­ście w pogoni za jakimś wiel­kim wyda­rze­niem tej nocy. New­sem, który nada­wałby się do gazety. Zapar­ko­wały przy Kungs­ga­tan w nadziei na pstryk­nię­cie kilku dra­ma­tycz­nych zdjęć z jakiejś pijac­kiej bija­tyki.

– Dzie­sięć, dzie­więć, osiem…

Z placu docho­dziło odli­cza­nie, a po chwili niebo eks­plo­do­wało. Fajer­werki migo­tały i poświ­sty­wały w całym mie­ście. Zakoń­czył się rok tysiąc dzie­więć­set dzie­więć­dzie­siąty czwarty. Masowa strze­la­nina Mat­tiasa Flinka w Falun, kata­strofa promu Esto­nia, mor­der­stwo na Stu­re­plan, seryjny mor­derca Stig Hof­fsten, brąz w mistrzo­stwach świata i let­nie upały zda­wały się teraz tak odle­głe. Wkrótce pew­nie już nie będzie o nich pamię­tać.

Vera pochy­liła się i pogło­śniła poli­cyjne radio. Do tej pory jesz­cze nic im się nie tra­fiło. Nastał rok dzie­więć­dzie­siąty piąty. Poprzedni, prze­peł­niony dra­ma­tycz­nymi new­sami, zakoń­czył się wyjąt­kowo ubo­gim w wyda­rze­nia wie­czo­rem. Marny wynik. Jako repor­terka, Vera potrze­bo­wała mor­derstw i tego typu rze­czy. O czym innym mia­łaby pisać.

– Ile wła­ści­wie zara­biasz, z pięć­dzie­siąt tysięcy? – zapy­tała Carina Hult.

– W sumie pięć­dzie­siąt pięć – odparła Vera.

Roz­mowy o pie­nią­dzach zawsze ją krę­po­wały.

– W takim razie co tu robisz ze mną w syl­we­stra? Nie wydaje mi się, że Muryn wycią­gnął cię z Kvällsposten, żebyś się szla­jała na noc­nej zmia­nie.

Racja. Vera nale­żała do spe­cjal­nego zespołu repor­ter­skiego, który pod­le­gał bez­po­śred­nio sze­fowi redak­cji „Afton­bla­det”, Rikar­dowi Mury­nowi. Do gazety zwer­bo­wano ją jesie­nią. Naj­pierw musiała odcze­kać, aż zakoń­czy się jej okres wypo­wie­dze­nia w Kvällsposten. Gdy w końcu w dru­gim tygo­dniu grud­nia roz­po­częła pracę, kata­strofy promu Esto­nia i mor­der­stwa na Stu­re­plan nikt już nie pamię­tał. Sta­tus gwiazdy zdo­byty na pogoni za seryj­nym mor­dercą Sti­giem Hof­fste­nem znik­nął. Jej zada­niem było teraz zdo­by­wać wła­sne newsy. Tym­cza­sem od trzech tygo­dni nie poja­wiał się żaden sen­sowny temat. Dla­tego też dobro­wol­nie zgo­dziła się na nocną zmianę w syl­we­stra. I tak nie miała szcze­gól­nych pla­nów na ten wie­czór.

– Nie mam ochoty na kolejne wyj­ście po pracy i wysłu­chi­wa­nie, że jestem z przy­działu. Potrze­buję jakie­goś tematu. W prze­ciw­nym razie nie prze­dłużą mi umowy.

Carina Hult wska­zała na budkę po dru­giej stro­nie ulicy.

– Z tego, co mi wia­domo, wisisz dziś na tysią­cach kio­sków w całym kraju.

Reklama usta­wiona przed budką przed­sta­wiała naj­now­sze wyda­nie „Afton­bla­det”, a w nim eks­klu­zywny wywiad ze szpie­giem Sti­giem Ber­glin­giem, prze­pro­wa­dzony przez repor­ter­ską gwiazdę Verę Berg. W dodatku z ich wspól­nym zdję­ciem.

– Dobrze wiesz, że zosta­łam tam wysłana ze względu na dupę. Ber­gling roz­ma­wia jedy­nie z mło­dymi dziew­czy­nami.

Vera zga­siła papie­rosa i spoj­rzała w niebo. Zewsząd docho­dziły odgłosy wybu­chów. Fajer­werki spra­wiły, że przy­po­mniała sobie o Sig­gem, chłopcu, któ­rym się zaj­mo­wała, gdy jego ojciec kry­mi­na­li­sta, a zara­zem były facet Very, Jonny, po pro­stu znik­nął. Nie widziała go od wrze­śnia, gdy Jonny nagle wró­cił i groź­bami ode­brał jej chłopca. Grze­biąc tym samym jej plany co do adop­cji małego. Czy Sigge patrzył teraz na to samo niebo co ona? A może już spał?

– Sły­sza­łaś o inter­ne­cie? – zapy­tała Carina.

– To zna­czy?

– Będziemy mieć stronę inter­ne­tową. Włą­czają ją dziś w nocy: www.afton­bla­det.se. Wszystko będzie teraz online. I za darmo.

– Okej, super.

Vera sły­szała o tym pro­jek­cie, prze­rzu­cali tam wszyst­kich, któ­rych chciano się pozbyć z gazety.

– Super? – zdzi­wiła się Carina. – Wiesz, co ozna­cza za darmo, nie? Że ludzie prze­staną kupo­wać gazetę. A mnie znów zmniej­szą się stawki za zdję­cia.

– Może. Ale prze­cież i tak nikt jesz­cze nie ma inter­netu.

Poli­cyjne radio zatrzesz­czało.

– Sie­dem­dzie­siątka do radio­wo­zów w cen­trum. Strze­la­nina przy Malm­skil­l­nads­ga­tan czter­dzie­ści sześć. Mamy infor­ma­cję, że jest ofiara śmier­telna.

– To nie tam, gdzie ten klub poke­rowy? – zapy­tała Carina, wrzu­ca­jąc bieg.

Samo­cho­dem zarzu­ciło lekko, gdy wje­chała na ulicę.

– Zga­dza się. I to nie­le­galny.

Trzy minuty póź­niej zapar­ko­wały przy ulicy Malm­skil­l­nads­ga­tan i wysia­dły z samo­chodu. Dwóch funk­cjo­na­riu­szy wła­śnie usta­wiało barierki odgra­dza­jące teren. Przy­je­chały za późno, by dostać się naprawdę bli­sko miej­sca zda­rze­nia.

– To tam. – Vera wska­zała ręką na numer czter­dzie­ści sześć. – Nie uda nam się tam podejść.

– Pełna mobi­li­za­cja. Wygląda, jak pod­czas strze­la­niny przy Stu­re­plan.

Vera prze­ci­skała się pomię­dzy zgro­ma­dzo­nymi gapiami. Przed wej­ściem do klubu poke­ro­wego kilku męż­czyzn w źle skro­jo­nych gar­ni­tu­rach paliło papie­rosy. Za barier­kami stały młode dziew­czyny w cien­kich sukien­kach. Pew­nie pro­sty­tutki, pomy­ślała Vera. Jedna z nich pła­kała.

Dzien­ni­karka wycią­gnęła notat­nik i dłu­go­pis. Musiała zna­leźć świad­ków do arty­kułu. Zdo­być jakiś wyjąt­kowy szcze­gół, który sprawi, że tekst trafi na okładkę. Ruszyła w stronę pła­czą­cej dziew­czyny.

– Nie znasz przy­pad­kiem tego poli­cjanta? – Carina wska­zała ręką za nią. – Może wpu­ści nas za barierki?

Vera odwró­ciła się i zoba­czyła wysia­da­ją­cego z samo­chodu Tomasa Wolfa. Bez słowa prze­szedł obok niej. Pod­niósł poli­cyjną taśmę i skie­ro­wał się na miej­sce prze­stęp­stwa. Vera była pewna, że ją widział.

Pół roku wcze­śniej ura­to­wał jej życie. A teraz nie ura­czył nawet jed­nym spoj­rze­niem.

– Już nie – odparła.

4

Wszedł przez otwarte drzwi kamie­nicy przy Malm­skil­l­nads­ga­tan czter­dzie­ści sześć. Na klatce scho­do­wej roz­brzmie­wały głosy i kroki. Przed nie­le­gal­nym klu­bem poke­ro­wym Oxen, który znaj­do­wał się w tym samym budynku, kłę­bił się tłum ludzi. Tomas zmie­rzył wzro­kiem trzę­sące się z zimna, mocno uma­lo­wane dziwki, stło­czone przy taśmie odgra­dza­ją­cej teren zwy­kle nale­żący do nich, oraz poke­ro­wych gra­czy, zmu­szo­nych do opusz­cze­nia lokalu, gdy jedno z miesz­kań zamie­niło się w miej­sce prze­stęp­stwa. Kilku na­dal trzy­mało w ręku drinka. Funk­cjo­na­riu­sze krą­żyli wśród nich, by zebrać zezna­nia.

Roz­ko­ja­rzony, jakby dopiero co wyrwany ze snu Tomas ruszył scho­dami w górę. Na czwar­tym pię­trze zauwa­żył otwarte drzwi. Wło­żył ręka­wiczki i ochra­nia­cze na buty, a potem wszedł do środka. Pod­łogę w miesz­ka­niu wyło­żono dro­gim par­kie­tem w jodełkę. Sufit zdo­biła sztu­ka­te­ria i ciężki krysz­ta­łowy żyran­dol. Ściany poma­lo­wano na różowo. Tomas prze­szedł po wyzna­czo­nej linii pro­wa­dzą­cej do pozo­sta­łych pomiesz­czeń. Miał wra­że­nie, że to nie dzieje się naprawdę.

To mogło być jego miesz­ka­nie, gdyby godzinę wcze­śniej naci­snął na spust. Powi­nien już nie żyć. A mimo to na­dal znaj­do­wał się wśród żywych.

Z sypialni, w któ­rej leżała ofiara, docho­dziły go roz­mowy tech­ni­ków kry­mi­na­li­stycz­nych i trza­ski fle­szu.

Nie miał siły tam zaglą­dać.

Wszedł do naj­bliż­szego pomiesz­cze­nia. W środku znaj­do­wało się sze­ro­kie zasłane łóżko z zagłów­kiem w zło­tym kolo­rze. Obok nocny sto­lik i sta­ro­modne krze­sło z aksa­mit­nym zie­lo­nym obi­ciem. Tomas przy­sta­nął w oknie wycho­dzą­cym na Malm­skil­l­nads­ga­tan. Na zewnątrz padał śnieg. Przez nie­szczelną futrynę cią­gnęło zimne powie­trze.

Przy­szło mu do głowy, że całe miesz­ka­nie wygląda bez­oso­bowo. Znaj­do­wały się w nim wpraw­dzie łóżka, meble, lampy i obrazy i wszyst­kie te rze­czy, któ­rymi ludzie zapeł­niają swe domy. A jed­nak nie był to dom. Tomas sam nie wie­dział, skąd to prze­czu­cie.

– No, jesteś w końcu – usły­szał za sobą.

Odwró­cił się i zoba­czył kolegę z pracy, Zinga. Wła­ści­wie part­ner nazy­wał się Lars Johans­son, ale po tym jak któ­re­goś razu w latach sie­dem­dzie­sią­tych obez­wład­nił wła­my­wa­cza butelką napoju Zingo, ksywka przy­lgnęła do niego i już została. Miał pięć­dzie­siąt dwa lata, a na sobie hawaj­ską koszulę z krót­kim ręka­wem. Przez ramię prze­wie­sił beżowy płaszcz. Przy­dłu­gie siwe włosy nieco się już prze­tłu­ściły.

– Też cię wezwali? – zdzi­wił się Tomas.

– Jak widać. Myśla­łem, że masz dziś dzieci na kola­cji.

– Nie wyszło.

– To do nas bied­nych roz­wod­ni­ków wydzwa­niają, gdy ludzie zabi­jają się w święta. Poza tym tro­chę bra­kuje nam per­so­nelu, przy por­cie Ham­mar­by­ham­nen też popeł­niono mor­der­stwo. W maga­zy­nie soli zna­le­ziono mar­twego chło­paczka. Ktoś odciął mu dłoń. Wcze­śniej tego samego dnia widziano go w Höder Dart.

Höder Dart to impre­zowy lokal dla ski­nów i neo­na­zi­stów, znaj­du­jący się w budynku nale­żą­cym do Fyr­hu­set. Daw­niej Tomas czę­sto tam bywał ze star­szym bra­tem przy­rod­nim Kri­stia­nem.

– Co to za miej­sce? – zapy­tał, wska­zu­jąc ręką na łóżko.

Zingo nie odpo­wie­dział. Wychy­lił się tylko do przed­po­koju i popro­sił, by przy­nie­siono lampę flu­ore­scen­cyjną. Następ­nie zało­żył ręce na ple­cach i sta­nął przy oknie zaraz obok Tomasa. Grupka gapiów przy taśmie poli­cyj­nej robiła się coraz więk­sza.

– Czu­jesz? – zapy­tał Zingo, pocią­ga­jąc nosem.

Tomas nie odpo­wie­dział.

– Żadne inne miej­sce na świe­cie nie śmier­dzi pijac­twem i prze­mocą tak bar­dzo jak to pie­przone mia­sto zimą. W tym roku w kraju zgi­nie pra­wie sto dzie­sięć osób. Od noża, kuli albo pię­ści. Sam widzisz, że już się zaczęło. A my przy­glą­damy się temu z pierw­szego rzędu.

Do pokoju wszedł tech­nik z lampą.

– Zamknij za sobą drzwi i zgaś świa­tło, jak będziesz wycho­dził – popro­sił Zingo.

Tech­nik bez słowa opu­ścił pomiesz­cze­nie.

Poza wąskim żół­tym świa­tłem docho­dzą­cym z ulicy pokój spo­wi­jała ciem­ność. Zingo skie­ro­wał lampę na łóżko i nagłó­wek. Ich oczom uka­zały się nie­bie­sko-białe plamy. Zingo prze­su­nął stru­mień na ściany i pod­łogę.

– Mleczna droga ze spermy – pod­su­mo­wał.

– Bur­del?

– Tak.

Zingo pod­szedł do ściany, szu­ka­jąc włącz­nika. Zapa­lił świa­tło. Otwo­rzył drzwi i pole­cił Toma­sowi, by poszedł za nim. Sta­nęli w progu przy­le­głego pokoju.

Na wykła­dzi­nie leżał nagi siwy męż­czy­zna. Z raną postrza­łową głowy.

– Ber­til Runström. Rocz­nik tysiąc dzie­więć­set dwu­dzie­sty drugi – powie­dział Zingo.

Tomas szybko obli­czył w myślach, że męż­czy­zna miał w takim razie sie­dem­dzie­siąt dwa lata. Kawa­łek dalej w salo­nie z apa­ra­tem w dłoni klę­czał tech­nik. Tomas przy­sta­nął przy nim, przy­glą­da­jąc się mokrym śla­dom butów, które tam­ten foto­gra­fo­wał.

– Zapewne tutaj stał sprawca – rzu­cił z przed­po­koju Zingo. – Strze­lił Runströmowi mię­dzy oczy z odle­gło­ści… ilu? Sze­ściu metrów? Nie­zły wyczyn, że tak to ujmę.

Tomas zatrząsł się z zimna. Odwró­cił się i pod­szedł do otwar­tego okna po dru­giej stro­nie salonu. Dostrzegł wysta­jący daszek, a na nim wyraźne ślady stóp na śniegu. Pro­wa­dziły do dra­biny ewa­ku­acyj­nej wiją­cej się w dół na podwórko.

– Tędy zwiał po wszyst­kim? – zawo­łał.

– Albo zwiała – rzu­cił Zingo, sto­jący za nim.

Tomas odwró­cił głowę.

– Zwiała?

Zingo popra­wił koł­nierz koszuli. Wyglą­dało na to, że zimno mu nie prze­szka­dza.

– Okna Oxen wycho­dzą na podwórko – powie­dział, wska­zu­jąc ręką w dół. – Kilku gra­czy podobno widziało nagą kobietę prze­bie­ga­jącą tędy zaraz po strza­łach.

Z przed­po­koju dobie­gły ich kroki i głosy. Do pokoju weszło dwóch wyso­kich męż­czyzn w czar­nych pro­chow­cach. Rozej­rzeli się po pomiesz­cze­niu i zdjęli skó­rzane ręka­wiczki.

– A niech mnie dia­bli – rzu­cił Zingo.

– Co to za jedni? – zapy­tał Tomas.

– Jeśli się nie mylę, to patrzysz wła­śnie na repre­zen­tan­tów taj­nej kró­lew­skiej stajni talen­tów.

Ubrani na czarno męż­czyźni od razu do nich pode­szli. Wycią­gnęli legi­ty­ma­cje służb bez­pie­czeń­stwa. Zingo się wypro­sto­wał i uniósł dłoń do czoła w iro­nicz­nym geście odda­wa­nia im honoru.

– Może­cie się już zabie­rać, przej­mu­jemy sprawę – powie­dział jeden z funk­cjo­na­riu­szy.

5

Zapła­kana kobieta nie miała Verze wiele do powie­dze­nia. Trzę­sła się cała ze stra­chu i pew­nie nie umiała powie­dzieć ani słowa po szwedzku. Od pil­nu­ją­cego porządku funk­cjo­na­riu­sza udało się jed­nak Verze wycią­gnąć, że sprawa doty­czy mor­der­stwa. W miesz­ka­niu na górze zna­le­ziono mar­twego męż­czy­znę. To wszystko, czego się dowie­działa. Ogar­niała ją fru­stra­cja. Nie­długo musi coś prze­słać do redak­cji. Deadline zbli­żał się wiel­kimi kro­kami. Tomas krę­cił się w środku, ale nie chciał z nią roz­ma­wiać. Kop­nęła puszkę po piwie, która poto­czyła się po oblo­dzo­nym chod­niku.

Ruszyła w stronę znaj­du­ją­cego się obok klubu poke­ro­wego. Pode­szła do grupki palą­cych męż­czyzn.

– Może któ­ryś z panów coś widział? Jestem z „Afton­bla­det”.

Niski gru­bawy męż­czy­zna w rogo­wych opraw­kach odsu­nął się od reszty. Wyglą­dał na pode­ner­wo­wa­nego. Mimo minu­so­wej tem­pe­ra­tury na zewnątrz jego łysinę pokry­wały kro­pelki potu.

– Tylko pro­szę mnie nie cyto­wać – zaczął.

– Bez obaw, nie będę.

Dys­kret­nie dała znać Cari­nie Hult, żeby nie pod­cho­dziła.

– Tam mie­ści się bur­del – szep­nął męż­czy­zna, wska­zu­jąc pod numer czter­dzie­ści sześć. – Pro­szę nie pytać, skąd wiem. Usły­sza­łem strzał i wyj­rza­łem przez okno. Zoba­czy­łem ucie­ka­jącą dziew­czynę. Cał­kiem nagą. Wszystko jej było widać.

– Tutaj, na ulicy?

– Na podwórku. Wycho­dzą na nie okna klubu. Zwy­kle palimy wła­śnie tam. Ale teraz poli­cja wszystko odgro­dziła. W każ­dym razie dziew­czyna wbie­gła do klatki scho­do­wej po prze­ciw­nej stro­nie.

– Skoro pan wie, że tam jest bur­del, to może zna pan też tę dziew­czynę?

– Nie­stety nie.

– Na ile wyglą­dała?

– Osiem­na­ście, może dzie­więt­na­ście lat. Praw­dziwa donna.

– Miała broń?

– Nie wiem. Nie wydaje mi się. Patrzy­łem głów­nie na… piersi.

Vera podzię­ko­wała mu za infor­ma­cje. Przez chwilę zasta­na­wiała się nad tym, co opo­wie­dział jej męż­czy­zna. Czyżby sprawcą była ta naga kobieta? A może tylko nie­win­nym świad­kiem? Musi się o niej dowie­dzieć wię­cej.

Zaczęło wiać i Vera otu­liła się szczel­niej płasz­czem. Przy taśmie poli­cyj­nej zauwa­żyła męż­czy­znę z logo klubu moto­cy­klo­wego Odin na ple­cach. Po bliź­nie na twa­rzy roz­po­znała w nim jed­nego z opry­chów, który ją obma­cy­wał, gdy zeszłego lata szu­kała Jon­nego.

Pode­szła do niego i pokle­pała go po ple­cach.

– Chyba cię skądś znam – rzu­ciła.

Miała rację, to ten typ.

– Pro­szę, pro­szę. Panna dzien­ni­karka.

Uśmiech­nął się sze­roko, tak że snus umiesz­czony pod dolną wargą pra­wie mu wypadł.

– Pil­nu­je­cie tu drzwi, co?

– A co cię to obcho­dzi?

– W środku była kobieta. Kto to?

– Nie mam poję­cia, o kogo ci cho­dzi.

Vera zro­biła krok w jego stronę.

– Lepiej sobie przy­po­mnij, bo zaraz pójdę do któ­re­goś funk­cjo­na­riu­sza i powiem mu, że mnie obma­cy­wa­łeś. Może nawet zro­bię ofi­cjalne zgło­sze­nie.

– Dobra, dobra. Nie wiem, co to za jedna. My tylko pil­nu­jemy drzwi, tutaj i w kilku innych loka­lach w mie­ście. Dziew­czy­nami zaj­muje się ktoś inny.

Pew­nie mówił prawdę. Z tego, co Vera się orien­to­wała, klub moto­cy­klowy Odin ni­gdy nie zaj­mo­wał się han­dlem ludźmi. Ale może ich przy­wódca Pål wie o tej kobie­cie coś wię­cej. To on w zeszłym roku pomógł jej wsa­dzić Jon­nego, dzięki czemu opieka spo­łeczna powie­rzyła jej Sig­gego. Pål może i był kry­mi­na­li­stą, ale god­nym zaufa­nia.

– Pål się tutaj gdzieś kręci? – zapy­tała.

Typek z bli­zną spoj­rzał na nią podejrz­li­wie.

– Nie wolno mi o tym gadać.

– Zawsze mogę pójść zgło­sić cię na poli­cję.

– Dawno go nie widzia­łem. Trzyma się na ubo­czu. Sporo ostat­nio wyjeż­dżał.

– Okej.

Vera zdjęła ręka­wiczkę i spoj­rzała na zega­rek. Minęła druga, musiała się spie­szyć, jeśli miała zdą­żyć z arty­ku­łem do poran­nego wyda­nia gazety. Z zimna aż bolały ją palce.

Rozej­rzała się w poszu­ki­wa­niu Cariny. Foto­grafka stała kawa­łek dalej, robiąc zdję­cia budyn­kom przy ulicy Malm­skil­l­nads­ga­tan. Vera dała jej znać, że idzie zadzwo­nić i zapo­wie­dzieć temat.

Na moście Malm­skil­l­nads­bron pano­wała cisza. Vera przy­sta­nęła i spoj­rzała w stronę Kungs­ga­tan. Nie było czego podzi­wiać. Na wyso­ko­ści kina Rigo­letto jakiś męż­czy­zna wymio­to­wał oparty o ścianę budynku. Spodnie zwi­sały mu w kola­nach, tak jakby odruch wymiotny zastał go w trak­cie sika­nia. Po dru­giej stro­nie ulicy dwóch face­tów wdało się w bójkę. Od strony placu Stu­re­plan pod­jeż­dżał do nich radio­wóz na świa­tłach.

Na Östermalmie wystrze­liła spóź­niona petarda i Vera znów pomy­ślała o Sig­gem. Cie­kawe, czy za nią tęsk­nił. I czy jego życie z Jon­nym było tak samo cha­otyczne i złe jak wcze­śniej.

Całą jesień poświę­ciła na odzy­ska­nie opieki nad chłop­cem. Sko­rzy­stała ze swo­ich kon­tak­tów w urzę­dach i popro­siła o pomoc praw­nika, któ­remu zapła­ciła dzie­sięć tysięcy koron. Nie­stety jakimś cudem Jon­nemu udało się zała­twić zaświad­cze­nie o zatrud­nie­niu w pie­karni i pozy­tywną opi­nię o tym, jak przy­kład­nie wyko­nuje swoje obo­wiązki i że porzu­cił kry­mi­nalną prze­szłość. Vera wpraw­dzie wie­działa, że wła­ści­ciel pie­karni to hazar­dzi­sta, któ­remu Jonny poży­czał pie­nią­dze, ale nie miało to zna­cze­nia. Jonny był ojcem Sig­gego.

Wybrała numer do dyżur­nego redak­cji, Andersa Gärdéna, któ­rego wszy­scy nazy­wali Szczu­pa­kiem.

– Tu Vera Berg.

– Słu­cham, z czym też przy­cho­dzi do nas dzi­siaj nasza gwiazda? Zoba­czymy w końcu w gaze­cie twoją stopkę redak­cyjną czy będziesz już tylko kaso­wać wypłatę?

– Chcesz czo­łówkę czy nie?

– Dobra, dobra.

– Mamy nowo­roczne mor­der­stwo – zako­mu­ni­ko­wała Vera. – Strze­la­nina w cen­trum mia­sta. Łap tytuł.

NAGA KOBIETA UCIE­KAŁA PRZEZ ŚNIEG – poszu­ki­wana w całym kraju po NOWO­ROCZ­NYM MOR­DER­STWIE

Vera uśmiech­nęła się, dyk­tu­jąc tytuł. Wie­działa, że to zda­nie pojawi się wkrótce na każ­dej sta­cji ben­zy­no­wej i kio­sku z gaze­tami w całym kraju.

Ponie­dzia­łek 2 stycz­nia

6

Po zwy­cza­jo­wym ponie­dział­ko­wym zebra­niu sze­fowa wydziału zabójstw, Ylva Zeth­ra­eus, popro­siła Tomasa i Zinga do swo­jego gabi­netu. Tomas wsu­nął czarny notes do tyl­nej kie­szeni spodni i ruszył za part­ne­rem. Ylva przy­sta­nęła za biur­kiem i wska­zała im krze­sła naprze­ciwko.

Zbli­żała się dzie­wiąta, słońce wzno­siło się powoli za budyn­kami.

Tomasa nie było u sze­fo­wej od naj­bar­dziej inten­syw­nej fazy śledz­twa doty­czą­cego zabójstw imi­gran­tek zeszłego lata. Reszta Szwe­cji śle­dziła wtedy losy kraju w mistrzo­stwach świata w piłce noż­nej. Od tego czasu Ylva prze­jęła dowo­dze­nie wydzia­łem, po tym jak jej poprzed­nik zacho­ro­wał na raka pro­staty.

– No, to mów­cie – rzu­ciła prze­ło­żona i zaczęła ukła­dać stos doku­men­tów na biurku.

Tomas i Zingo spoj­rzeli na sie­bie zdzi­wieni, zaraz potem na sze­fową.

– Ale o czym? – zapy­tał Zingo. – Jak to jest być czę­ścią Unii Euro­pej­skiej? Nie czuję róż­nicy, a pani? Jakoś nie widzę tych tysięcy nie­miec­kich gejów, któ­rzy ruszyli na nasze gra­nice, bo chyba to sta­no­wiło naj­więk­sze obawy?

Zgod­nie z wyni­kiem refe­ren­dum prze­pro­wa­dzo­nego w listo­pa­dzie od nowego roku Szwe­cja nale­żała do Unii Euro­pej­skiej.

Ylva pod­nio­sła wzrok, a potem znów wró­ciła do segre­go­wa­nia doku­men­tów.

– Może o tym, jak nie­do­brzy chłopcy ze służb bez­pie­czeń­stwa poma­chali wam w syl­we­stra fiut­kami przed nosem?

Zingo uniósł brew.

– Ale co… ehh, mie­li­śmy im odma­chać? Że tak to ujmę?

Ylva się uśmiech­nęła.

– Oczy­wi­ście, że nie – wyja­śniła. – Nie wygłu­piaj się. Lepiej opo­wiedz o ofie­rze.

– Ber­til Runström, sie­dem­dzie­siąt dwa lata – wyre­cy­to­wał Zingo. – Zna­le­ziony mar­twy na czwar­tym pię­trze budynku przy Malm­skil­l­nads­ga­tan. Wię­cej nie wiemy, bo wkro­czyli nasi wspa­niali kole­dzy ze służb bez­pie­czeń­stwa, ośle­pia­jąc nas wręcz swą obec­no­ścią. Ale z tego, co zdą­ży­łem się dowie­dzieć, to Runström sporo czasu spę­dzał na wyści­gach kon­nych w Solvalli.

Ostat­nia infor­ma­cja była dla Tomasa nowa. Zało­żył jed­nak, że Zinga zacie­ka­wiło poja­wie­nie się służb spe­cjal­nych. Cały swój wolny czas part­ner poświę­cał na obsta­wia­nie wyni­ków i pew­nie pod­py­tał co nieco w kry­mi­nal­nym pół­światku, z któ­rym dzie­lił zain­te­re­so­wa­nia.

– Wiemy, co robił w tym miesz­ka­niu? – zapy­tała Ylva.

– Moczył chuja – odparł Zingo.

Ylva zatrzy­mała się w pół ruchu i spoj­rzała na niego pyta­jąco. Tomas pochy­lił się nieco.

– To miej­sce to bur­del – wyja­śnił. – A Runström pew­nie był klien­tem.

Ylva opa­dła na krze­sło. Wyglą­dało na to, że porzą­dek na biurku nieco ją uspo­koił. Przez chwilę mil­czała.

– Chcia­ła­bym, żeby­ście na tro­chę odpu­ścili śledz­two w spra­wie mor­der­stwa na Stu­re­plan – powie­działa potem.

Nie­cały mie­siąc wcze­śniej, czwar­tego grud­nia, w klu­bie noc­nym Stu­re­com­pa­gniet zastrze­lono cztery osoby, a kil­ka­na­ście innych zostało ran­nych. Trzy dni póź­niej zatrzy­mano Guil­lerma Marqu­eza Jarę i Tommy’ego Zeth­ra­eusa, mimo zbież­no­ści nazwisk nie­spo­krew­nio­nego z Ylvą. Na­dal trwały cza­so­chłonne prze­słu­cha­nia świad­ków i zbie­ra­nie dowo­dów do zbli­ża­ją­cego się aktu oskar­że­nia. Mozolna pro­ce­dura nie­zbędna do ska­za­nia mor­der­ców.

– Czym się mamy w takim razie zająć? – zapy­tał Zingo.

– Oszczędź­cie nam czasu i zacznij­cie wstępne śledz­two w spra­wie mor­der­stwa Ber­tila Runströma.

Tomas już miał zapro­te­sto­wać, ale Ylva zasto­po­wała go ruchem dłoni.

– Dosko­nale zdaję sobie sprawę, że prze­jęły to służby spe­cjalne. Ale skoń­czy się to jak zwy­kle, gdy zabie­rają się do poli­cyj­nej roboty. Znów sku­pią się na Kur­dach. Wcze­śniej czy póź­niej znajdą jakie­goś, któ­rego potem z braku dowo­dów będą musieli wypu­ścić. A wtedy zrzucą śledz­two na nas, żeby mieć wię­cej czasu na łaże­nie za innymi Kur­dami w jakiejś innej spra­wie wagi pań­stwo­wej, a wtedy to my wyj­dziemy na nie­kom­pe­tent­nych nie­udacz­ni­ków.

Tomas i Zingo nie pró­bo­wali nawet opo­no­wać.

– Dla­tego też dowiedz­cie się wię­cej o tym Runströmie. Chcę wie­dzieć, dla­czego wmie­szały się w to służby spe­cjalne.

Zingo wstał.

– Może jest Kur­dem? – rzu­cił.

Wyszli z gabi­netu sze­fo­wej.

– Weź kurtkę – powie­dział do Tomasa Zingo. – Widzimy się przy win­dach.

Tomas wró­cił do swo­jego pokoju i zarzu­cił na sie­bie brą­zową kurtkę skó­rzaną, którą dawno temu komuś ukradł. Zawie­sił wzrok na foto­gra­fii Ale­xan­dra i Ebby sto­ją­cej na biurku. Z pomiesz­cze­nia obok dobiegł go ostry dzwo­nek tele­fonu. Zamknął za sobą drzwi i ruszył do wind.

– Dokąd jedziemy?

Zingo naci­snął guzik.

– Na spo­tka­nie z Gora­nem Bur­kiem.

Tomas ni­gdy wcze­śniej o nim nie sły­szał.

– Z Gora­nem Bur­kiem?

Wycią­gnął z kie­szeni na piersi paczkę papie­ro­sów i pod­su­nął ją Zin­gowi. Part­ner pokrę­cił głową.

– Takim jed­nym dry­bla­sem. I moim kolegą.

W przej­ściu pod­ziem­nym pro­wa­dzą­cym do garażu Tomas zapa­lił papie­rosa.

– Dry­bla­sem?

– Powiedzmy, że możemy się cie­szyć, że to nie jego ciało zna­leź­li­śmy w tym miesz­ka­niu. Bo wtedy musie­li­by­śmy je stam­tąd prze­no­sić wóz­kiem widło­wym.

7

Restau­ra­cja Meduza znaj­do­wała się na ulicy Gre­vga­tan na Östermalmie. O jede­na­stej przed połu­dniem było w niej pra­wie pusto. Przy sto­liku na środku sali sie­dział bar­czy­sty męż­czy­zna na wózku inwa­lidz­kim i zaja­dał spa­ghetti z pół­mi­ska. Gdy Tomas i Zingo weszli do środka, pod­niósł wzrok, sta­ran­nie wytarł usta ser­wetką i wstał. Popra­wił czarną koszulę i wycią­gnął krót­kie, pulchne ręce w stronę Zinga.

– Lars, drogi przy­ja­cielu! – zawo­łał z wyraź­nym akcen­tem, po czym poca­ło­wał Zinga w oba policzki.

Zaraz potem ozdo­bioną pier­ścion­kami dło­nią przy­wi­tał się z Toma­sem.

– Sia­daj­cie – rzu­cił, wska­zu­jąc im miej­sce przy stole.

Usie­dli na krze­słach, a Goran opadł na wózek. Pach­niało czosn­kiem i oliwą z oli­wek. W pół­mi­sku cze­kał maka­ron z owo­cami morza w sosie pomi­do­ro­wym.

– Macie ochotę na coś do jedze­nia? – zapy­tał Goran, wyma­chu­jąc widel­cem.

Obaj pokrę­cili gło­wami.

– Musimy poga­dać – odparł Zingo.

Goran podra­pał się po mię­si­stym policzku, wsa­dził ser­wetkę za koł­nierz koszuli i nakrę­cił maka­ron na wide­lec. Zingo cze­kał cier­pli­wie. Goran pogryzł i prze­łknął. Potem odchy­lił się na krze­śle i wska­zał na Tomasa.

– Tomas – zwró­cił się Zingo do part­nera, wska­zu­jąc głową na drzwi. – Dasz nam chwilkę?

Tomas wstał bez słowa. Wyszedł na zewnątrz i zapa­lił papie­rosa. Przez okno widział Zinga i Gorana żywo o czymś roz­pra­wia­ją­cych. Pokrę­cił z poiry­to­wa­niem głową. Na­dal nie wie­dział, po co tu przy­je­chali.

Sta­nął ple­cami do okna. Po dru­giej stro­nie ulicy zauwa­żył budkę tele­fo­niczną. Obok niego prze­szła kobieta w futrze. A potem kon­tro­ler par­kin­gowy. Tomas zga­sił papie­rosa.

Znów zaczął padać śnieg. Zimny powiew wia­tru spra­wił, że poli­cjant aż się wzdry­gnął.

Od strony Karlavägen szło w jego kie­runku dwóch chło­pa­ków. Wygo­lone głowy, zie­lone kurtki bom­berki i czarne glany. Groźne spoj­rze­nia. Miecz Tora na szyi. Mło­dzi, zbyt mło­dzi, by go roz­po­znać. Przez chwilę zatę­sk­nił za poczu­ciem wspól­noty w ruchu. Za pro­stymi odpo­wie­dziami i banalną nie­na­wi­ścią. W całej swej try­wial­no­ści przy­naj­mniej nada­wało to jego życiu jakiś kie­ru­nek.

To przez Kri­stiana, przy­rod­niego brata, dołą­czył do ruchu neo­na­zi­stow­skiego, to dzięki bratu odkrył prze­moc i nie­na­wiść.

Przy­po­mniał sobie jego zwłoki porzu­cone w lesie nie­da­leko Hal­l­sta­ham­maru, po tym jak zadźgał go jesie­nią. Co z nich pozo­stało? Matka wydzwa­niała do niego z pyta­niami, czy wie, gdzie brat się podziewa. Cza­sami zni­kał na kilka tygo­dni, ale ni­gdy na tak długo. W końcu zgło­siła na poli­cję, że zagi­nął.

Tomas cier­piał razem z nią. Kri­stian był złym czło­wie­kiem, ale na­dal jej synem. Nawet jeśli jej styl życia spra­wił, że brat stał się prze­siąk­nię­tym do szpiku kości złem potwo­rem, zasłu­gi­wała na jakieś zakoń­cze­nie.

Zamknął oczy, znów poczuł lufę pisto­letu prze­ci­ska­jącą się przez usta. Jeśli się podda i spró­buje ponow­nie, to w ciągu kilku mie­sięcy jego matka straci dru­giego z trzech synów.

Zaj­rzał przez szybę do środka restau­ra­cji, by się upew­nić, czy Zingo i Goran na­dal roz­ma­wiają, prze­pu­ścił prze­jeż­dża­jąca tak­sówkę i ruszył do budki naprze­ciwko. Wyjął notes z tele­fo­nami, wło­żył kilka monet do apa­ratu i wykrę­cił numer komi­sa­riatu w Hal­l­sta­ham­ma­rze. Nie przed­sta­wia­jąc się, zgło­sił, że kil­ka­dzie­siąt kilo­me­trów na połu­dnie od mia­sta zna­lazł w lesie mar­twe ciało. Opi­sał, gdzie i jak tam doje­chać, a potem się roz­łą­czył.

Zała­twione. Zamknął oczy. Gdy ponow­nie je otwo­rzył, zoba­czył, że Zingo wyszedł już z restau­ra­cji. Pod­szedł do niego.

– Do kogo dzwo­ni­łeś? – zapy­tał, gdy szli do samo­chodu.

– Do Klary – odpo­wie­dział Tomas. – Chcia­łem się dowie­dzieć, co tam u dzieci.

Nastała cisza. Czyżby mu się wyda­wało, że Zingo podej­rzewa go o kłam­stwo?

Wycią­gnął klucz do jasnego volvo 240 i wło­żył go do zamka. Prze­krę­cił nim kil­ku­krot­nie, zanim zamek zasko­czył.

– Czego się dowie­dzia­łeś o Ber­tilu Runströmie? – zapy­tał.

Zingo otwo­rzył drzwi i wsiadł do samo­chodu. Potarł ręce i chuch­nął w nie, by przy­wró­cić im cie­pło.

– Cał­kiem sporo – odparł. – To eme­ry­to­wany agent służb spe­cjal­nych, który gusto­wał w porno i sta­now­czo za mło­dych dziew­czy­nach. A do tego pod­glą­dacz.

– Pod­glą­dacz? – zapy­tał Tomas, włą­cza­jąc sil­nik.

– Pła­cił za to, by przy­glą­dać się nagra­niom na pla­nach fil­mo­wych por­no­sów.

Tomas spoj­rzał w lusterko boczne. Na Gre­vga­tan nie było żad­nego ruchu.

– Przy­jem­nia­czek. Kto chciałby się pozbyć kogoś takiego? – zapy­tał, wjeż­dża­jąc na ulicę.

Przed oczami poja­wił mu się obraz nagich zwłok zna­le­zio­nych w bur­delu. Jakoś nie mógł wykrze­sać z sie­bie entu­zja­zmu do nowego zada­nia.

Może widział już w swym życiu zbyt wiele tru­pów, żeby przej­mo­wać się zabój­stwem jakie­goś sta­rego dziada, który lubił pie­przyć zbyt młode dziew­czyny?

Zingo wzru­szył ramio­nami, jakby nie dostrzegł iro­nii w pyta­niu part­nera.

– A kto by nie chciał? Tak czy siak, Goran popyta tro­chę o ten bur­del. Nie był pewien, do kogo należy i kto odpo­wiada tam za ochronę.

8

Cały dzień padał śnieg. Z łóżka w miesz­ka­niu przy Flo­ra­ga­tan park Humlegården aż lśnił w ciem­no­ści. Białe gałę­zie drzew mie­niły się w bla­sku ulicz­nych latarni.

Vera okryła się koł­drą i się­gnęła po papie­rosy leżące na sto­liku noc­nym. Wycią­gnęła dwa ostat­nie i je zapa­liła. Jed­nego podała Rikar­dowi Mury­nowi.

– Jak ci idzie z mor­der­stwem na Malm­skil­l­nads­ga­tan? – zapy­tał szef redak­cji. – Okładka z tą nagą dziew­czyną to naprawdę pięć gwiaz­dek. Dobra robota.

Miesz­ka­nie, w któ­rym się znaj­do­wali, nale­żało do „Afton­bla­det”. Loko­wano tu prze­by­wa­ją­cych aku­rat w mie­ście kore­spon­den­tów zagra­nicz­nych, ukry­wano infor­ma­to­rów i repor­te­rów, któ­rym ktoś gro­ził. Ale przez ostat­nie mie­siące korzy­stali z niego głów­nie Vera i Rikard.

– Zawsze po sek­sie musisz roz­ma­wiać o pracy? – zapy­tała Vera.

Rikard się zaśmiał i prze­je­chał dło­nią po sta­ran­nie ostrzy­żo­nych wło­sach z prze­dział­kiem. Vera zawsze się zasta­na­wiała, kiedy znaj­duje czas na fry­zjera. A może strzy­gła go żona?

– Prze­pra­szam. Po pro­stu mnie to cie­kawi.

Ich zwią­zek zaczął się w barze Konstnärbaren, tego samego wie­czoru, gdy Muryn zwer­bo­wał ją do „Afton­bla­det”. Naba­zgrał coś na ser­wetce i prze­su­nął w jej stronę po bla­cie. Vera myślała, że to jego numer tele­fonu. Gdy odwró­ciła ser­wetkę, jej oczom uka­zała się na szybko sfor­mu­ło­wana umowa o pracę, gotowa do pod­pisu. Pen­sję mogła sobie wpi­sać sama. Przy­szli potem tutaj i się ze sobą prze­spali. I od tej pory tak to już trwało. Bez więk­szych wyma­gań i per­spek­tyw na przy­szłość.

– Wcale mi nie idzie. Ni­gdy w życiu nie mia­łam jesz­cze takiego przy­padku. Wszy­scy nabrali wody w usta. Nie wiem nawet, kto pro­wa­dzi śledz­two.

– A co mówią twoi infor­ma­to­rzy? Nie znasz przy­pad­kiem jakie­goś dziadka w służ­bach spe­cjal­nych? Tego, który poma­gał ci z Ber­glin­giem?

Rikard miał na myśli Len­narta Ring­mana, eme­ry­to­wa­nego pra­cow­nika służb spe­cjal­nych, który słu­żył Verze pomocą przy wywia­dzie ze Sti­giem Ber­glin­giem. A nawet porę­czył za nią adwo­ka­towi szpiega. Kiedy jed­nak dzi­siaj rano zadzwo­niła do niego, by pod­py­tać o mor­der­stwo przy Malm­skil­l­nads­ga­tan, led­wie chciał z nią roz­ma­wiać. Może dla­tego, że po jej arty­kule na służby spe­cjalne wylała się fala kry­tyki.

– Ring­man? Nie, nic mi nie powie.

Verze nie podo­bała się ta nagła utrata rów­no­wagi w ich rela­cji spo­wo­do­wana tema­tem roz­mowy. Nagle Muryn znów był jej sze­fem, a nie kochan­kiem.

– A ofiara? Kto to?

Ulicą prze­je­chała karetka. Nie­bie­skie świa­tło odbiło się o sztu­ka­te­rię na sufi­cie.

– Jakiś stary dyrek­tor, Ber­til Runström – wes­tchnęła Vera. – Nic wię­cej nie wiem.

– Prze­cież jesteś dzien­ni­karką. Musisz wycią­gnąć wię­cej od swo­ich infor­ma­to­rów.

Vera zga­siła papie­rosa w popiel­niczce na sto­liku noc­nym. Czuła pie­kące od gorąca policzki. Zwią­zek z sze­fem to chyba nie był naj­lep­szy pomysł. Przez cały czas miała wra­że­nie, że Rikard roz­ta­cza nad nią w redak­cji para­sol ochronny. A co, jeśli jego życz­li­wość któ­re­goś dnia się skoń­czy? Prze­cież to typowa pułapka, w którą może wpaść kobieta. Do tej pory udało jej się tego unik­nąć.

– Nie jesteś teraz moim sze­fem – powie­działa. – Nie tutaj.

Objął ją. Zga­sił papie­rosa pal­cami i odło­żył nie­do­pa­łek na sto­lik przy łóżku.

– Masz jesz­cze jed­nego? – zapy­tał. – Nie chcia­łem ci zro­bić przy­kro­ści.

Vera wska­zała głową torebkę leżącą na wzo­rzy­stej kana­pie po dru­giej stro­nie pokoju. Rikard pod­szedł do niej i zaczął w niej grze­bać.

Na sto­liku obok kanapy stało stare radio tran­zy­sto­rowe. Verze przy­po­mniało się, jak Stig Ber­gling opo­wia­dał, że rosyj­scy szpie­dzy wła­śnie takich uży­wali do prze­sy­ła­nia na pasmach fal krót­kich zaszy­fro­wa­nych wia­do­mo­ści do swo­ich ope­ra­to­rów.

– Jeśli prze­ska­nu­jesz czę­sto­tli­wość, znaj­dziesz tam mono­tonne audy­cje, w któ­rych ktoś w nie­skoń­czo­ność powta­rza cyfry. Możesz być pewna, że to szpieg – wyja­śnił.

Miała to wła­śnie opo­wie­dzieć Rikar­dowi, gdy ten nagle jej prze­rwał.

– Co to? – rzu­cił.

W ręku trzy­mał szkolny album Sig­gego. Vera wyszu­kała go, żeby spraw­dzić, jak chło­piec teraz wygląda. Zdaje się, że miał się dobrze. Uśmie­chał się na zdję­ciu, może tylko był nieco chudy. Na okładce wid­niał cegla­sty budy­nek szkoły Johan­nes­sko­lan. Przy chłopcu spra­wiał wra­że­nie ogrom­nego.

– Takie tam. Spraw­dzam jedną rzecz – wyja­śniła Vera.

Rikard zado­wo­lił się tą odpo­wie­dzią i rzu­cił album na kanapę.

– Wiesz, że możesz się cał­ko­wi­cie sku­pić na tym mor­der­stwie, nie? Zro­bić z tego praw­dziwą histo­rię? Pojeź­dzij tro­chę, poga­daj z ludźmi.

– Okej.

Rikard pod­niósł zega­rek leżący w ubra­niach roz­rzu­co­nych po pokoju. Jego rysy twa­rzy stę­żały, widać było, że coś go drę­czy.

– Już po szó­stej. Muszę się zbie­rać. Ale chciał­bym ci coś powie­dzieć.

Vera miała nadzieję, że jed­nak odpu­ści sobie te poga­danki. Nawet nie zdą­żyła się jesz­cze ubrać.

– Coś się stało? Coś z mor­der­stwem?

Wes­tchnął. Z torebki dobiegł dźwięk tele­fonu Very. Wstała, nie wkła­da­jąc nic na sie­bie. Się­gnęła do torebki.

– Chciał­bym z tobą być. Po pro­stu.

Vera zasty­gła w pół ruchu. Powinna się cie­szyć. Prze­cież go lubiła. Mimo to od razu pomy­ślała, jak zare­agują inni repor­te­rzy. Nie­za­do­wo­le­nie z ich strony poja­wiło się już wtedy, gdy Rikard zle­cił jej wywiad z Ber­glin­giem. Leif M. Ivars­son, który prze­szedł do „Afton­bla­det” w tym samym cza­sie co ona, suge­ro­wał wręcz, żeby obcią­gnęła Ber­glin­gowi pod­czas nagra­nia. Wszy­scy się wtedy śmiali.

– Zosta­wię żonę. Ale muszę wie­dzieć, że naprawdę tego chcesz.

Vera ode­brała roz­mowę i przy­kryła dło­nią tele­fon.

Sypia­nie ze sobą w tajem­nicy to jedno. Ale nawet jeśli zosta­liby parą, to ona byłaby spa­lona jako repor­terka. Żaden dzien­ni­karz by jej nie wie­rzył. Wszy­scy uwa­ża­liby, że zała­twiła sobie pracę przez łóżko.

– Przy­kro mi, ale nie mam teraz na to czasu. Muszę się z kimś spo­tkać – szep­nęła.

Rikard opadł na łóżko. Się­gnął po bok­serki. Ewi­dent­nie spo­dzie­wał się innej odpo­wie­dzi.

– Z kim? – zapy­tał nie­spo­koj­nie.

– Z kimś, kto wie, kogo pie­przył Ber­til Runström, zanim został zastrze­lony.

9

Tomas odkrę­cił kran, z salonu dobie­gały dźwięki tele­wi­zora. Dzieci pobie­gły tam, gdy tylko skoń­czyły jeść. Po roz­wo­dzie Tomas i Klara posta­no­wili, że raz w tygo­dniu zje­dzą wspól­nie obiad w domu w Enskede. Żeby poka­zać Ale­xan­drowi i Ebbie, że na­dal są rodziną, mimo że już razem nie miesz­kają. Tomas zaczął zmy­wać tale­rze, Klara usia­dła przy kuchen­nym stole z kawą.

– Od jutra zachód słońca dopiero po pięt­na­stej – powie­działa ze wzro­kiem wbi­tym w ciemną szybę. – W końcu będzie jaśniej.

Tomas nie odpo­wie­dział.

– Co robi­łeś w syl­we­stra, po tym jak dzieci wró­ciły do domu? – zapy­tała ostroż­nie Klara.

– Nic spe­cjal­nego. Zamie­rza­łem się wcze­śniej poło­żyć, ale wezwali mnie do pracy.

– Było ci… przy­kro? Mam na myśli to, że dzieci chciały jechać do domu.

Przy­glą­dała mu się z nie­po­ko­jem. Nie tylko dzie­ciom było go żal. Byłej żonie rów­nież.

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki