Zło ebook

Wstęp

WSTĘP

Zło wro­dzone czy nabyte? – to pyta­nie, które sta­wiają sobie i pacjen­tom psy­chia­trzy z całego świata. Gdy docho­dzi do bru­tal­nej zbrodni, ana­li­zo­wane jest całe życie mor­dercy, by usta­lić, czy źró­dłem jego pato­lo­gii są czyn­niki wewnętrzne, czy zewnętrzne. W nie­któ­rych przy­pad­kach dosyć szybko udaje się to okre­ślić. Ale w innych usta­le­nie przy­czyny wymaga już znacz­nie szer­szej ana­lizy połą­czo­nej nie tylko z wywia­dem śro­do­wi­sko­wym, ale i z dogłęb­nym prze­śle­dze­niem warun­ków bio­lo­gicz­nych. Dla­tego ame­ry­kań­scy naukowcy wzięli pod lupę mózgi mor­der­ców, by spraw­dzić, czy róż­nią się one od tych, któ­rych wła­ści­ciele nie fan­ta­zjują o zabi­ja­niu. Zba­dano w tym celu ośmiu­set więź­niów, któ­rzy odsia­dy­wali różne wyroki, zarówno te za mor­der­stwo, prze­moc, prze­stęp­stwa sek­su­alne, jak i drobne wykro­cze­nia. Wyniki były nie­zwy­kle cie­kawe, choć mało zaska­ku­jące. Oka­zało się bowiem, że u osób, które miały na sumie­niu mor­der­stwo, stwier­dzono mniej­szą aktyw­ność w korze przed­czo­ło­wej. Tej samej, która jest odpo­wie­dzialna za kon­tro­lo­wa­nie naszych zacho­wań w spo­łe­czeń­stwie. Róż­nice zauwa­żono też w ciele mig­da­ło­wa­tym, które dba o nasze pro­cesy emo­cjo­nalne.

Seryjni mor­dercy, bo o nich będzie mowa w tej książce, odzna­czają się (choć nie zawsze) nie­zwy­kle wyso­kim ilo­ra­zem inte­li­gen­cji, bra­kiem empa­tii, ale też lęku. Potrzeba zabi­ja­nia jest u nich znacz­nie sil­niej­sza niż strach, który kie­ro­wałby więk­szo­ścią ludzi, gdyby sta­nęli w obli­czu ode­bra­nia komuś życia. Nie tylko nie odczu­wają stra­chu, ale zamiast niego poja­wiają się pod­nie­ce­nie i eks­cy­ta­cja zwią­zane z polo­wa­niem na ofiary, a póź­niej mor­do­wa­niem. Cza­sem nie­zwy­kle dużo ryzy­kują, decy­du­jąc się na zabi­cie osoby ze swo­jego oto­cze­nia, porwa­nie w biały dzień czy ukry­wa­nie zwłok we wła­snym miesz­ka­niu, choć mie­ści się ono w bloku lub kamie­nicy peł­nej sąsia­dów.

Zło rodzi się zazwy­czaj po cichu, za szczel­nie zamknię­tymi drzwiami. Może być efek­tem sys­te­ma­tycz­nego, wie­lo­let­niego drę­cze­nia, które skut­kuje poważ­nym uszczerb­kiem na zdro­wiu i psy­chice. Gdy prze­śle­dzimy bio­gra­fie wielu seryj­nych mor­der­ców, zauwa­żymy, że dosyć spora liczba z nich miała w prze­szło­ści trau­ma­tyczne doświad­cze­nia. Ale tu też ważna kwe­stia – nie każda osoba, która doświad­cza w mło­do­ści prze­mocy i cier­pie­nia, będzie urzą­dzać polo­wa­nia na ludzi. To, czy dany czło­wiek będzie w przy­szło­ści zabi­jał, zależy od jego pre­dys­po­zy­cji psy­chicz­nych, emo­cjo­nal­nych i fizycz­nych. Nie­któ­rzy pora­dzą sobie z prze­szło­ścią sami, innym pomogą w tym tera­peuci, a jesz­cze inni pod­da­dzą się swo­jej psy­cho­pa­tycz­nej natu­rze, która popchnie ich do nie­wy­obra­żal­nych zbrodni.

Na prze­ło­mie stu­leci wielu filo­zo­fów pró­bo­wało odpo­wie­dzieć na pyta­nie: czy czło­wiek rodzi się zły? Czy już w chwili przyj­ścia na świat zaczy­nają ewo­lu­ować w nim cechy, które spra­wią, że w przy­szło­ści zamieni się w prze­ra­ża­ją­cego potwora? Erazm z Rot­ter­damu, pięt­na­sto­wieczny nider­landzki filo­zof, filo­log i kato­licki duchowny, twier­dził, że czło­wiek jest z natury dobry, a zło pocho­dzi z nie­wie­dzy. Jed­nak znacz­nie bliż­szy naszym cza­som Marek Edel­man, jeden z przy­wód­ców powsta­nia w get­cie war­szaw­skim, stwier­dził:

Czło­wiek jest z natury zły, czło­wiek rodzi się zły. Dopiero wycho­wa­nie robi go dobrym, jeśli oczy­wi­ście wycho­wa­nie jest udane. Całe gene­ra­cje są złe, bo mają złych przy­wód­ców i stają się złe. Wycho­wa­nie jest więc decy­du­jące. Zło prze­cho­dzi z poko­le­nia na poko­le­nie – naj­pierw ojciec jest faszy­stą, potem syn, który tęskni za mun­du­rem ojca, glo­ry­fi­kuje dziadka faszy­stę czy nacjo­na­li­stę i tak dalej, i tak dalej. Patrząc na histo­rię ludz­ko­ści, na to, jak zmie­nia się natura czło­wieka w zależ­no­ści od sytu­acji i do czego jest tak naprawdę zdolny w chwili zagro­że­nia, sądzę, że każdy z nas nosi w sobie pier­wia­stek zła. Być może ni­gdy nie zosta­nie on akty­wo­wany, ale jest obecny i czeka w uśpie­niu. By stać się seryj­nym mor­dercą, trzeba mieć w sobie znacz­nie sil­niej­sze pokłady tego pier­wiastka, które buzują pod powierzch­nią i doj­rze­wają przez lata, cze­ka­jąc na dzień, w któ­rym wezmą górę nad pozo­sta­łymi cechami i emo­cjami.

W tej książce nie dam jasnej odpo­wie­dzi na pyta­nie, kto może być seryj­nym mor­dercą, a kto nie. Nie dowie­cie się z niej też, jak roz­po­znać taką osobę. Histo­rie, które prze­śle­dzimy, spra­wią jed­nak, że wielu z was nie tylko zwątpi w ludzką naturę, ale straci też zaufa­nie do spo­rej czę­ści spo­łe­czeń­stwa. Seryjny mor­derca nie poru­sza się po uli­cach z napi­sem na czole „zabi­jam”. To może być nasz sąsiad, mąż, żona, syn, córka, ojciec, matka, wła­ści­ciel dobrze pro­spe­ru­ją­cej firmy czy nie­winny – wyda­wa­łoby się – stu­dent. Zło nie ma kon­kret­nej twa­rzy. Czę­sto chowa się za nie­winnym uśmie­chem i spoj­rze­niem, za przy­ja­znym gestem i uprzej­mym „dzień dobry”. I wła­śnie dla­tego jest tak sza­le­nie nie­bez­pieczne.

Jef­frey Dah­mer mor­do­wał, tor­tu­ro­wał, a nie­które z ofiar zja­dał. Zabił sie­dem­na­stu chłop­ców i męż­czyzn.

FOT. AP PHOTO/EUGENE GAR­CIA/EAST NEWS

JEFFREY DAHMER Kanibal z Milwaukee

JEF­FREY DAH­MER

Kani­bal z Mil­wau­kee

Nie, zabój­stwo ni­gdy nie było celem. Chcia­łem po pro­stu cał­ko­wi­cie kon­tro­lo­wać tę osobę, nie zwra­cać uwagi na jej potrzeby. Chcia­łem ją zatrzy­mać dla sie­bie tak długo, jak tylko zechcę.

Jef­frey Dah­mer

Naro­dziny dziecka to moment, na który czeka nie­jedna kobieta. Wyma­rzone i upra­gnione wkro­cze­nie w świat macie­rzyń­stwa może cał­ko­wi­cie na nowo zde­fi­nio­wać życie. Roz­po­czyna się pla­no­wa­nie nie­mal każ­dego aspektu zwią­za­nego z tym doświad­cze­niem. Zaczy­na­jąc od ciąży, a na stu­diach dziecka koń­cząc. Rodzice chcą mieć pew­ność, że nie tylko bez­piecz­nie spro­wa­dzą pocie­chę na świat, ale że zapew­nią jej rów­nież spo­kojne i szczę­śliwe życie. Gdy jed­nak ten plan zawo­dzi, zaczy­nają się poszu­ki­wa­nia odpo­wie­dzi na pyta­nie: jak do tego doszło? Podobne zda­nie wie­lo­krot­nie padało z ust Lio­nela Dah­mera, che­mika nie­miecko-walij­skiego pocho­dze­nia. Razem z żoną Joyce bar­dzo pra­gnęli dziecka. Dla­tego gdy 21 maja 1960 roku na świat przy­szedł ich pierw­szy syn, czuli, że otwiera się przed nimi zupeł­nie nowy roz­dział. Nikt nie mógł jed­nak podej­rze­wać, jak krwawy i tra­giczny on będzie.

Mil­wau­kee to naj­więk­sze mia­sto ame­ry­kań­skiego stanu Wiscon­sin. Choć dziś liczy nieco ponad 575 tysięcy miesz­kań­ców (dla porów­na­nia War­szawa ma milion 765 tysięcy), to w 1960 roku, czyli wtedy, gdy rodził się Jef­frey Dah­mer, mia­sto prze­ży­wało praw­dzi­wie złoty okres. Miesz­kało tam wów­czas 741 tysięcy oby­wa­teli. Do dziś znane jest głów­nie z bro­waru kon­cernu SAB­Mil­ler i moto­ry­za­cji. Dla Pola­ków może być o tyle atrak­cyjne, że pręż­nie działa tam Polo­nia. Sta­nowi kil­ka­na­ście pro­cent wszyst­kich miesz­kań­ców. Zresztą Mil­wau­kee ma w naszym kraju mia­sto part­ner­skie. Jest nim Bia­ły­stok.

Ame­ry­ka­nie nie­szcze­gól­nie cenią jed­nak tę loka­li­za­cję, bo co jakiś czas tra­fia do ran­kin­gów naj­gor­szych miejsc w Sta­nach Zjed­no­czo­nych. I nie cho­dzi tutaj o kwe­stie bez­pie­czeń­stwa oraz wysoki poziom prze­stęp­czo­ści. Jako minusy wymie­niane są cho­ciażby słabo roz­wi­nięta komu­ni­ka­cja czy brak cie­ka­wych par­ków, w któ­rych można się zre­lak­so­wać i do któ­rych można uciec od miej­skiego zgiełku. Do tej listy trzeba też nie­wąt­pli­wie dorzu­cić Jef­freya Dah­mera, który przy­szedł na świat wła­śnie w Mil­wau­kee.

Jego matka Joyce, z domu Flint, była nor­we­sko-irlandz­kiego pocho­dze­nia i pra­co­wała jako instruk­torka dale­ko­pisu. Uro­dziła się 7 lutego 1936 roku, rodząc Jef­freya, miała więc dwa­dzie­ścia cztery lata. W ciążę zaszła dwa mie­siące po ślu­bie. Pocho­dziła rów­nież ze stanu Wiscon­sin, a kon­kret­nie z Colum­bus (nie mylić tym z Ohio). Miała młod­szego brata Donalda, który zmarł w 2011 roku. Według jej ówcze­snego męża, ojca Jeffa, kobieta była hipo­chon­dryczką, cier­piała na depre­sję i przyj­mo­wała leki, będąc już w ciąży. Lio­nel wie­lo­krot­nie zasta­na­wiał się, czy przy­pa­dłość syna została w pew­nym stop­niu odzie­dzi­czona. W swo­jej książce Histo­ria ojca pisał:

Jako nauko­wiec zasta­na­wiam się, czy poten­cjał wiel­kiego zła tkwi głę­boko we krwi nie­któ­rych z nas. Czy może przejść na nasze dzieci po uro­dze­niu.

Nie tylko Lio­nel zada­wał sobie to pyta­nie. Od lat odpo­wiedź na nie pró­bują zna­leźć naukowcy z całego świata. Mię­dzy­na­ro­dowy zespół Psy­chia­tric Geno­mics Con­sor­tium pod prze­wod­nic­twem pro­fe­sora Jor­dana Smol­lera z Uni­wer­sy­tetu Harvarda prze­pro­wa­dził kom­plek­sowe bada­nia na ponad dwu­stu tysią­cach pacjen­tów. Badani byli zarówno cier­piący na depre­sję, cho­robę dwu­bie­gu­nową, schi­zo­fre­nię, jak i ano­rek­sję czy ADHD. Wyka­zano, że scho­rze­nia psy­chiczne w 75 pro­cen­tach mają pod­łoże gene­tyczne. Ale nie dla­tego, że są dzie­dziczne, lecz dla­tego, że kształ­tują się już w dru­gim try­me­strze ciąży. Mogą być więc efek­tem nie­ko­rzyst­nych czyn­ni­ków zewnętrz­nych, takich jak tok­syny. I – co ważne – nie każda cho­roba psy­chiczna musi mieć zwią­zek ze scho­rze­niem wykry­tym u krew­nego. Są jed­nak takie, które w przy­padku wystą­pie­nia u rodzi­ców mogą (choć nie muszą) wpły­nąć na zdro­wie dziecka. Tak jest na przy­kład w cho­ro­bie afek­tyw­nej dwu­bie­gu­no­wej. Warto jed­nak zazna­czyć, że bada­nia w tej sfe­rze pro­wa­dzone są cały czas i gene­tyka na­dal mimo sze­roko roz­wi­nię­tej nauki pozo­staje jedną z bar­dziej tajem­ni­czych dzie­dzin doty­czą­cych funk­cjo­no­wa­nia naszego orga­ni­zmu.

Czy Dah­mer w jakimś stop­niu prze­jął „sza­leń­stwo” Joyce? Trudno jed­no­znacz­nie odpo­wie­dzieć na to pyta­nie. Pewne jed­nak jest, że kobieta zma­gała się z wie­loma scho­rze­niami, które ujaw­niły się, gdy tylko zaszła w ciążę. Ta zresztą nie nale­żała do łatwych. Joyce źle się czuła, zarówno fizycz­nie, jak i psy­chiczne. Mie­wała nud­no­ści, bóle brzu­cha, prze­szka­dzało jej wiele dźwię­ków i zapa­chów, zwłasz­cza tych docho­dzą­cych z kuchni. Iry­to­wali ją też sąsie­dzi, któ­rzy miesz­kali w tym samym budynku. Wie­lo­krot­nie pro­siła męża, by inter­we­nio­wał, bo według niej byli zbyt hała­śliwi. Lio­nel nie dostrze­gał jed­nak w zacho­wa­niu sąsia­dów niczego złego i twier­dził, że Joyce prze­sa­dza. Tygo­dnie mijały, a żona sta­wała się coraz bar­dziej ner­wowa. Mię­dzy mał­żon­kami rosło wyczu­walne napię­cie. Docho­dziło do gwał­tow­nych awan­tur, które zda­rzały się rów­nież w póź­niej­szych latach.

Lio­nel, sądząc, że poprawi to sytu­ację, prze­pro­wa­dził się wraz z żoną do domu swo­ich rodzi­ców w West Allis w Wiscon­sin. Było to w marcu, dwa mie­siące przed uro­dze­niem Jef­freya. Stan zdro­wia Joyce zaczął się jed­nak dra­stycz­nie pogar­szać. Lio­nel wspo­mi­nał:

Cza­sami jej nogi mocno się zaci­skały, całe ciało sztyw­niało i zaczy­nało drżeć. Szczęka wykrę­cała się w prawo i była prze­ra­ża­jąco spa­ra­li­żo­wana. W trak­cie tych dziw­nych napa­dów jej oczy wyba­łu­szały się jak u prze­stra­szo­nego zwie­rzę­cia. Zaczy­nała się śli­nić tak, że piana dosłow­nie leciała jej z ust.

Kobieta tra­fiła pod opiekę leka­rza, ale ten nie potra­fił zdia­gno­zo­wać dokład­nej przy­czyny napa­dów. Był jed­nak prze­ko­nany, że źró­dła należy szu­kać w psy­chice, a nie w orga­ni­zmie Joyce. Mimo to zde­cy­do­wał się na prze­pi­sa­nie feno­bar­bi­talu, czyli leku prze­ciw­pa­dacz­ko­wego. I o ile stan fizyczny kobiety zaczął się popra­wiać, o tyle jej emo­cje znów gwał­tow­nie piko­wały. Jesz­cze szyb­ciej wpa­dała w złość, czę­sto się też obra­żała, a do tego spra­wiała wra­że­nie, jakby nie tylko oto­cze­nie jej prze­szka­dzało, ale rów­nież ciąża, w któ­rej była. Lio­nel dopiero po śmierci Jef­freya prze­pro­wa­dził wewnętrzne roz­li­cze­nie z samym sobą i przy­znał, że nie był w tym trud­nym cza­sie wystar­cza­ją­cym wspar­ciem dla Joyce. W pew­nym sen­sie zosta­wił ją z destruk­cyj­nym „ja” cał­ko­wi­cie samą. To potę­go­wało rosnące w niej gniew, fru­stra­cję, brak poczu­cia speł­nie­nia i zwy­czaj­nie brak szczę­ścia. Lio­nel nie robił tego jed­nak celowo, w tym cza­sie mocno sku­piał się na swoim roz­woju i karie­rze nauko­wej, a żona wyma­gała sta­łej, pro­fe­sjo­nal­nej pomocy. Całe dnie spę­dzała w domu, cze­ka­jąc na męża, ale zamiast niego mogła roz­ma­wiać głów­nie z jego matką. Ich rela­cje też były napięte, bo Joyce czę­sto bywała roz­draż­niona i podob­nie jak w przy­padku pierw­szego miesz­ka­nia, rów­nież tu prze­szka­dzało jej mnó­stwo dźwię­ków i zapa­chów. Jej apteczka stale się powięk­szała, doszło do tego, że łykała nawet dwa­dzie­ścia sześć róż­nych table­tek dzien­nie. Zaawan­so­wana ciąża nie była dla niej prze­szkodą.

Psy­chika cię­żar­nej kobiety jest znacz­nie bar­dziej skom­pli­ko­wana, niż może się to wyda­wać oso­bom, które albo ni­gdy nie doświad­czyły tego stanu, albo nie miały bliż­szego i dłuż­szego kon­taktu z kobietą spo­dzie­wa­jącą się dziecka. Więk­szość cię­żar­nych odczuwa w tych mie­sią­cach lęk, nie­po­kój, poja­wiają się też stany depre­syjne. Co czwarta kobieta przy­znaje, że wła­śnie w ciąży doświad­czyła poważ­nych pro­ble­mów psy­chicz­nych. Poczu­cie osa­mot­nie­nia, huś­tawki nastroju, czę­ste zmę­cze­nie, sen­ność, pesy­mizm, a do tego wybit­nie obni­żona samo­ocena, to codzien­ność dla wielu przy­szłych matek. U nie­któ­rych może poja­wić się nawet toko­fo­bia, czyli lęk przed poro­dem. Poja­wia się strach zwią­zany z bólem, ale przede wszyst­kim obawa, czy wszystko prze­bie­gnie dobrze i dziecko uro­dzi się zdrowe. Jeśli te skrajne nastroje wrzu­cimy do już obcią­żo­nej nega­tyw­nymi emo­cjami głowy, tak jak to miało miej­sce w przy­padku Joyce, otrzy­mu­jemy nie­bez­pieczną mie­szankę hor­mo­nów, depre­sji i nie­ga­sną­cego gniewu. To nisz­czy­ciel­ska wręcz siła, zarówno dla samej kobiety, jak i wszyst­kich tych, któ­rzy prze­by­wają z nią na co dzień. Co ważne, gdy Jef­frey sie­dział już w wię­zie­niu, wiele razy pod­kre­ślał, że nie wini matki i to nie jej gwał­towne zacho­wa­nie spra­wiło, że był, kim był.

Gdy nad­szedł dzień, w któ­rym Jeff przy­szedł na świat, Lio­nel był w pracy na uczelni. Jego kariera naukowa dopiero się roz­krę­cała, dla­tego sporo czasu spę­dzał za biur­kiem jako asy­stent. Codzienną rutynę prze­rwał tele­fon od matki, która prze­ka­zała, że Joyce jest w szpi­talu. Zawiózł ją tam teść. Na szczę­ście dla Lio­nela pla­cówka znaj­do­wała się zale­d­wie kilka budyn­ków od uczelni, dzięki czemu mógł bły­ska­wicz­nie dostać się do żony. Poród prze­biegł jed­nak jesz­cze szyb­ciej i gdy męż­czy­zna przy­je­chał na miej­sce, mały Jeff był już bez­pieczny poza brzu­chem matki. Lio­nel usły­szał wów­czas od żony słowa, które roz­grzały jego serce i spra­wiły, że po raz pierw­szy od wielu mie­sięcy poczuł szczę­ście. Brzmiały one: „Masz syna”.

Kilka minut póź­niej po raz pierw­szy go zoba­czy­łem. Był w małej pla­sti­ko­wej koły­sce, jego ciałko owi­nięto nie­bie­skim kocy­kiem. Gdy go ujrza­łem, leżał na boku, bez ruchu. Miał zamknięte oczy i spał spo­koj­nie. A ja gapi­łem się na niego zdu­miony. Nie mogłem uwie­rzyć, jak bar­dzo jest do mnie podobny. Widzia­łem w nim wła­sne rysy, jak­bym patrzył na swoją minia­turę. Jak­bym widział sie­bie w tej malut­kiej, różo­wej buzi. Joyce powie­działa: masz syna. I mia­łem. Syna, któ­remu dru­gie imię dałem po sobie samym. Jef­frey Lio­nel Dah­mer.

Po kilku dniach zarówno Joyce, jak i Jeff mogli wró­cić ze szpi­tala do domu. Ze względu na nie­wielką defor­ma­cję stóp chło­piec wyma­gał korekty orto­pe­dycz­nej. Poza tym był zdrowy i wniósł do domu radość, jakiej w tych murach nie było od dawna. Mię­dzy Joyce i Lio­ne­lem zaczęło się ukła­dać. Sku­piali się na upra­gnio­nym dziecku, które w ich oczach było dosko­nałe. Delek­to­wali się każ­dym dniem spę­dza­nym razem, ule­ga­jąc zauro­cze­niu, w które tuż po naro­dzi­nach wpada więk­szość rodzi­ców. Były to wyjąt­kowo szczę­śliwe chwile. Nie potrwały jed­nak długo.

Po kilku tygo­dniach stan Joyce znów zaczął się dra­stycz­nie pogar­szać. Opieka nad Jef­fem ją prze­ra­żała, a ona sama stała się pode­ner­wo­wana. Cier­piały na tym jej rela­cje z mężem. Mimo szcze­rych chęci Lio­nel nie potra­fił zro­zu­mieć, skąd biorą się te wszyst­kie łzy i wście­kłość, nie umiał zlo­ka­li­zo­wać źró­dła pro­blemu. Wyda­wało mu się, że jako rodzina osią­gnęli prze­cież wszystko – mieli sie­bie i Jeffa.

Uznał, że naj­lep­szym wyj­ściem z tej nie­zwy­kle trud­nej sytu­acji będzie zmiana oto­cze­nia, co ozna­czało wypro­wadzkę z domu jego rodzi­ców. Gdy Jef­frey miał cztery mie­siące, Dah­me­ro­wie zamiesz­kali przy Van Buren Street na wscho­dzie Mil­wau­kee. Dom znaj­do­wał się w spo­koj­nej oko­licy, peł­nej rodzin z klasy śred­niej. W sąsiedz­twie było mnó­stwo małych, lokal­nych restau­ra­cji i kawiarni. Lio­nel był prze­ko­nany, że to ide­alne miej­sce na nowy począ­tek. Wie­rzył, a przy­naj­mniej bar­dzo chciał w to wie­rzyć, że takie przy­ja­zne oto­cze­nie wnie­sie do jego rodziny mnó­stwo ener­gii, ale też poczu­cie bez­pie­czeń­stwa, które wyci­szy nega­tywne emo­cje tar­ga­jące Joyce. Przez jakiś czas rze­czy­wi­ście tak było. Pierw­sze dwa lata upły­nęły w ciszy i spo­koju, Lio­nel pra­co­wał, a Joyce zaj­mo­wała się Jef­fem, speł­nia­jąc wszyst­kie jego zachcianki. Pra­gnęła, by jej syn miał szczę­śliwe dzie­ciń­stwo, mimo tej całej walki, którą nie­ustan­nie toczyła we wła­snej gło­wie. Mię­dzy nią a mężem bywało róż­nie. Nie­które dni były cał­ko­wi­cie nor­malne, zupeł­nie tak jakby do tych fatal­nych momen­tów sprzed mie­sięcy ni­gdy nie doszło.

W 1962 roku Lio­nel dostał pracę na Uni­wer­sy­te­cie Iowa. Dah­me­ro­wie ponow­nie więc spa­ko­wali cały doby­tek i prze­nie­śli się w inne miej­sce. Zamiesz­kali w drew­nia­nym domu na tere­nie kam­pusu uczelni. Ale tam znów obja­wiły się emo­cjo­nalne pro­blemy Joyce. Była nie­spo­kojna, czę­sto też wybu­chała, a w nocy krzy­czała przez sen. Dodat­ko­wym pro­ble­mem był stan zdro­wia Jef­freya. Chło­piec cały czas cho­ro­wał, wie­lo­krot­nie tra­fiał do szpi­tala, gdzie był leczony pod czuj­nym okiem leka­rzy. Zda­rzały mu się też infek­cje ucha, które wywo­ły­wały ogromny ból.

Mimo tych pro­ble­mów Jef­frey był szczę­śli­wym, ener­gicz­nym dziec­kiem. Czę­sto cho­dził z ojcem na festyny, uwiel­biał zresztą jego towa­rzy­stwo. W ciągu dnia jeź­dził na rowe­rze, wie­czo­rami czy­tał książki. Był cie­kaw­ski, cza­sem też poryw­czy. Prze­ja­wiał rów­nież dużą wraż­li­wość wobec zwie­rząt. Pew­nego dnia pod­czas spa­ceru z ojcem zauwa­żył leżą­cego na ziemi jastrzę­bia. Było to pisklę, które wypa­dło z gniazda. Lio­nel począt­kowo nie wie­dział, co zro­bić z pta­kiem, ale gdy zoba­czył zapła­ka­nego synka, chwy­cił jastrzę­bia w dło­nie i zaniósł do domu. Tam razem z Jef­fem przez kilka tygo­dni dbał o niego, obfi­cie kar­miąc go i pojąc. Gdy ptak nabrał sił, Lio­nel razem z synem i żoną wynie­śli go na zewnątrz i wypu­ścili na wol­ność. Jastrząb odle­ciał, a Jeff wpa­try­wał się w niego jak ocza­ro­wany. Praw­do­po­dob­nie był to naj­szczę­śliw­szy dzień w całym jego życiu.

Świat małego Dah­mera zmie­nił się 18 grud­nia 1965 roku. Jego matka uro­dziła wtedy dru­giego syna. Rodzice nie chcieli, by Jef­frey w jaki­kol­wiek spo­sób poczuł się zagro­żony czy nie­pewny swo­jej pozy­cji w ich życiu, dla­tego pozwo­lili, by to on wybrał imię dla brata. Jeff posta­wił na Davida. Młod­szy syn zafun­do­wał Joyce i Lio­ne­lowi mnó­stwo nie­prze­spa­nych nocy. Mie­wał bole­sne i męczące kolki, przez co uwaga rodzi­ców sku­piała się głów­nie na nim. Do tego Dah­mer senior sporo czasu poświę­cał pracy, w któ­rej zni­kał na całe dnie. Zajęci więc wie­loma obo­wiąz­kami rodzice nie zauwa­żyli, że Jeff prze­cho­dzi nie­po­ko­jącą meta­mor­fozę. Z ener­gicz­nego i uśmiech­nię­tego dziecka zaczął prze­ra­dzać się w chłopca wyco­fa­nego, który izo­lo­wał się od świata. Uni­kał kon­taktu z rówie­śni­kami, zamiast tego wybie­rał wła­sne towa­rzy­stwo i swoją wyobraź­nię. To zresztą sta­nie się w przy­szło­ści jedną z głów­nych cech cha­rak­teru Dah­mera – będzie samot­ni­kiem nie­ustan­nie szu­ka­ją­cym brat­niej duszy, part­nera, który zro­zu­mie jego nie­zwy­kle mroczną i prze­ra­ża­jącą psy­chikę. Z kolei bycie cichym out­si­de­rem da mu to, czego potrze­buje każdy seryjny mor­derca – nie­wi­dzial­ność. Będzie dla spo­łe­czeń­stwa prze­zro­czy­sty, nie­groźny, poza jaki­mi­kol­wiek podej­rze­niami. Cichy, spo­kojny, nijaki. To wła­śnie dzięki temu będzie mógł swo­bod­nie pie­lę­gno­wać w sobie zło i prze­le­wać je na wybrane ofiary.

W 1968 roku, gdy Jef­frey miał zale­d­wie osiem lat, Dah­me­ro­wie prze­pro­wa­dzili się po raz kolejny. Za cel obrali piękną i nowo­cze­sną jak na tamte lata posia­dłość na obrze­żach Akron w sta­nie Ohio. Oto­czona drze­wami, prze­stronna i z dużymi oknami mogła spra­wiać wra­że­nie praw­dzi­wej oazy, w któ­rej schro­nie­nie i bez­pie­czeń­stwo zna­la­złaby każda rodzina. Do jej wej­ścia pro­wa­dziły kamienne schodki. Z zewnątrz budy­nek był drew­niany, miał duży taras i wąski komin przy­po­mi­na­jący wyra­sta­jący ze ścian dodat­kowy murek. W środku były trzy sypial­nie, a także dwie łazienki. Ze względu na jego uni­ka­towy styl o budynku pisano nawet w „Akron Beacon Jour­nal”, codzien­nej gaze­cie wyda­wa­nej w sta­nie Ohio. W tam­tym cza­sie dom był sto­sun­kowo młody, bo został wybu­do­wany w 1952 roku, co ozna­cza, że w chwili prze­ję­cia go przez Dah­me­rów liczył 16 lat. Na war­to­ści zyskał jed­nak dużo póź­niej. Owiany złą, ale kuszącą legendą został kupiony w 2005 roku przez muzyka Chrisa Butlera. Prze­zna­czył on na posia­dłość ponad 244 tysiące dola­rów. W 2016 roku umoż­li­wił wyna­ję­cie budynku – za 8 tysięcy dola­rów za tydzień. Raz nawet odbyło się tam spo­tka­nie Par­tii Repu­bli­kań­skiej. Mimo to muzyk zde­cy­do­wał się na sprze­daż posia­dło­ści. W 2019 roku chciał za nią 260 tysięcy dola­rów, czyli nieco wię­cej, niż sam za nią dał. Dla­czego wła­śnie ten dom Dah­mera cie­szył się popu­lar­no­ścią? Odpo­wiedź jest bar­dzo pro­sta. To wła­śnie tam Jef­frey doko­nał pierw­szego zabój­stwa.

Zanim jed­nak doszło do zbrodni, w życiu chłopca już we wcze­snych latach zaczęły wystę­po­wać nie­po­ko­jące zacho­wa­nia. Jego rodzice cał­ko­wi­cie prze­oczyli naj­bar­dziej oczy­wi­ste sygnały, które powinny zapa­lić w ich gło­wie czer­woną lampkę. Jeff, jak już wspo­mnia­łam, był skry­tym chłop­cem, ale tę nie­śmia­łość i kru­chość pró­bo­wał nad­ro­bić poczu­ciem humoru. Dobrze się uczył, był nie­zwy­kle pil­nym i inte­li­gent­nym uczniem, ale spra­wiał też wiele kło­po­tów. Miał opi­nię kla­so­wego żar­tow­ni­sia, a celem jego dow­ci­pów byli nie­rzadko nawet nauczy­ciele. Gdy przy­cho­dziło do dzia­ła­nia, Dah­mer zmie­niał się w śmia­łego i odważ­nego chłopca, co nie współ­grało z jego wyco­fa­niem, które prze­ja­wiał na co dzień. Pew­nego razu, w trak­cie wycieczki do Waszyng­tonu, chło­piec oznaj­mił całej gru­pie szkol­nej, że ta koniecz­nie powinna spo­tkać się z wice­pre­zy­den­tem Sta­nów Zjed­no­czo­nych, choć tego punktu w pla­nie wycieczki nie było. Nieco zuchwały pomysł spo­tkał się z kpi­nami kole­gów i kole­ża­nek, ale to mło­dego Jef­freya kom­plet­nie nie zra­ziło. Zauwa­żył budkę tele­fo­niczną, pod­biegł do niej i… zadzwo­nił do Bia­łego Domu. Do dziś nie wia­domo jak, ale udało mu się umó­wić na spo­tka­nie z wice­pre­zy­den­tem. Jesz­cze tego samego dnia cała klasa mogła cie­szyć się roz­mową przy Pen­n­sy­lva­nia Ave­nue.

Jef­frey w tam­tym cza­sie był nie­zwy­kle obie­cu­ją­cym dziec­kiem. Bły­sko­tliwy i cie­kaw­ski, nie­an­ga­żu­jący się w bójki, posłuszny rodzi­com… Ale to była tylko ta zewnętrzna powłoka, którą dostrze­gało się przy pierw­szym spo­tka­niu z chłop­cem. Coraz moc­niej zaczęła domi­no­wać mrocz­niej­sza natura, która z cza­sem cał­ko­wi­cie prze­jęła kon­trolę nad jego życiem. Jeff nie miał przy­ja­ciół, a wszyst­kie zna­jo­mo­ści były raczej ulotne. Wymy­ślał sobie towa­rzy­szy i zde­cy­do­wa­nie wolał z nimi spę­dzać czas niż z żywymi ludźmi. Naro­dziła się w nim rów­nież nowa pasja. Pew­nego dnia Lio­nel zna­lazł w piw­nicy kości zwie­rzę­cia. Zebrał je, wrzu­cił do wia­dra i wyszedł na zewnątrz, by zako­pać w lesie. Towa­rzy­szył mu wów­czas Jef­frey. Doty­kał każdą kostkę i dokład­nie oglą­dał z nie­ukry­waną fascy­na­cją. Po raz pierw­szy coś aż tak go pochło­nęło. Jak wspo­mi­nał póź­niej Lio­nel:

Kości grze­cho­tały, a on wyglą­dał na zafa­scy­no­wa­nego tym fak­tem. Gdy upusz­czał któ­rąś z nich, powie­dział: „Są zupeł­nie jak bierki!”.

Choć z pozoru wydaje się to mało zna­czą­cym incy­den­tem, dla Jef­freya był to prze­ło­mowy moment w życiu. Wła­śnie tak roz­po­częła się jego obse­sja zwią­zana z ana­to­mią. Swoje kroki mały Dah­mer skie­ro­wał więc do lasu. Zaczął tam spę­dzać każdą wolną chwilę. I nie byłoby w tym niczego złego i dziw­nego, gdyby nie fakt, że poja­wiał się tam w kon­kret­nym celu. Jeffa fascy­no­wały zwie­rzęta, a dokład­nie to, co mają w środku. Spa­ce­ro­wał więc wśród drzew, wokół drogi i szu­kał zwie­rzę­cych zwłok. Gdy jakieś zna­lazł, szybko cho­wał je do worka, a póź­niej nie­mal z chi­rur­giczną pre­cy­zją badał:

– Zabie­ra­łem je z powro­tem do lasu. Skó­ro­wa­łem, roz­ci­na­łem, otwie­ra­łem i grze­ba­łem we wnętrz­no­ściach, czu­jąc pod­nie­ce­nie, nie wiem czemu. Oglą­da­nie tego było eks­cy­tu­jące – mówił Dah­mer w roz­mo­wie z ame­ry­kań­skim dzien­ni­ka­rzem Sto­nem Phil­lip­sem. Jef­frey zbie­rał kości zwie­rząt, głów­nie tych mniej­szych, takich jak myszy czy wie­wiórki. Kolek­cjo­no­wał też duże owady – ćmy i ważki. Nie­które szczątki tra­fiały do sło­ików, które wcze­śniej chło­piec wypeł­nił for­mal­de­hy­dem. Swoją kolek­cję prze­cho­wy­wał w cha­cie nie­opo­dal domu, która rów­nież znaj­do­wała się na tere­nie nie­wiel­kiego lasu. Pew­nego dnia w trak­cie rodzin­nego obiadu zapy­tał ojca, co by się stało, gdyby kości kur­czaka umiesz­czono w wybie­la­czu. Lio­nel nie zauwa­żył w tym pyta­niu niczego złego, wręcz prze­ciw­nie. Potrak­to­wał je jako naukową cie­ka­wość, którą – jak sądził – syn odzie­dzi­czył po nim. W końcu Dah­mer senior był che­mi­kiem, wyda­wało mu się więc natu­ralne, że jego dziecko może prze­ja­wiać podobne zain­te­re­so­wa­nia eks­pe­ry­men­tami jak on. Dla Jef­freya było to jed­nak znacz­nie wię­cej niż dzie­cięca fascy­na­cja nauką. Obse­sja zwią­zana ze zwło­kami, z tym, jak wyglą­dają szkie­lety i zwie­rzęce organy, pochło­nęła go cał­ko­wi­cie. Pew­nego razu zna­lazł tru­chło psa. Odciął mu głowę, nabił ją na patyk, a ciało przy­bił do drzewa. Zapro­sił do lasu jed­nego ze szkol­nych kole­gów. Poka­zał mu tę maka­bryczną wystawę, któ­rej sam był auto­rem. Prze­ko­ny­wał, że nie ma poję­cia, kto to zro­bił, a on po pro­stu zna­lazł zwłoki w takim wła­śnie sta­nie. Jeff nieco prze­ra­żał zna­jo­mych w szkole. Uwa­żali go za dzi­waka, bo trzy­mał się z daleka i miał wyima­gi­no­wa­nych przy­ja­ciół. Dla­tego nie­szcze­gól­nie dążyli do zacie­śnia­nia więzi z chłop­cem.

Gdy Jef­frey coraz bar­dziej pogrą­żał się we wła­snym świe­cie, jego matka robiła to samo. Mie­szanki leków, które zaży­wała, nie tylko nie poma­gały, ale wręcz pogłę­biły depre­sję. Gdy Dah­mer miał dzie­sięć lat, kobieta tra­fiła na lecze­nie do szpi­tala psy­chia­trycz­nego. I nie był to ostatni raz, gdy zna­la­zła się pod opieką takiej wła­śnie pla­cówki. To, co działo się z kobietą, mocno odbi­jało się na coraz star­szym Jef­freyu. Inten­syw­nie prze­ży­wał każdą kłót­nię rodzi­ców. By pora­dzić sobie z wła­snymi emo­cjami, biegł do lasu, chwy­tał za kij i z całej siły ude­rzał nim w drzewo. Tak wyła­do­wy­wał całą złość, ale też bez­sil­ność, które czuł w tam­tym cza­sie. Dodat­ko­wym pro­ble­mem w okre­sie doj­rze­wa­nia stał się alko­hol. Jef­frey coraz czę­ściej pił, do tego stop­nia, że wykra­dał butelki sąsia­dom. Zanim skoń­czył szkołę śred­nią, był już zaawan­so­wa­nym alko­holikiem, czym zresztą póź­niej wie­lo­krot­nie tłu­ma­czył doko­nane zbrod­nie. Rodzice, zbyt zajęci swo­imi spra­wami, nawet nie zauwa­żyli, że syn z każ­dym dniem zatraca się coraz bar­dziej w wyjąt­kowo nie­bez­piecz­nym i destruk­cyj­nym nałogu.

Okres doj­rze­wa­nia niósł ze sobą jesz­cze jedną pułapkę – Jef­frey odkrył swoją sek­su­al­ność. Nie potra­fił jed­nak się nią cie­szyć jak więk­szość nasto­lat­ków. Wręcz prze­ciw­nie, zaczął trak­to­wać ją jako temat tabu, coś wsty­dli­wego, co jesz­cze bar­dziej potę­go­wało jego izo­la­cję spo­łeczną. Dah­mer zro­zu­miał bowiem, że nie pocią­gają go dziew­częta, a chłopcy. Wyda­wało mu się, że to czyni go gor­szym, dla­tego ukry­wał swoje pre­fe­ren­cje, budu­jąc wokół sie­bie jesz­cze więk­szy mur. Ale to dało sku­tek cał­ko­wi­cie odwrotny. Zamiast być szczę­śliwy, Jef­frey cier­piał. Był samotny, a rosnąca w nim fru­stra­cja brała górę nad innymi emo­cjami, aż w końcu nie­mal cał­ko­wi­cie zdo­mi­no­wała jego spo­sób postrze­ga­nia rze­czy­wi­sto­ści. Nie mogąc odna­leźć się w świe­cie, w któ­rym żył, stwo­rzył w swo­jej gło­wie wła­sne uni­wer­sum, do któ­rego dostęp miał tylko on. Tam nikt nie mógł go skrzyw­dzić, wyśmiać ani oce­nić. Był taki, jakim chciał być, bez koniecz­no­ści tłu­ma­cze­nia się komu­kol­wiek.

Jef­frey w wieku czter­na­stu lat był już tak uza­leż­niony od alko­holu, że pił go nawet w cza­sie lek­cji. Naj­czę­ściej się­gał po szkocką whi­sky. Gdy jeden z kole­gów zapy­tał go, dla­czego pije w cza­sie zajęć, Dah­mer prze­ko­ny­wał, że jest to jedy­nie lekar­stwo, które musi zaży­wać. Mając kil­ka­na­ście lat, chło­pak wdał się w zażyłą rela­cję z innym kolegą. Jak póź­niej jed­nak zapew­niał, ni­gdy nie doszło mię­dzy nimi do zbli­że­nia. Ale już wtedy Jef­frey uświa­do­mił sobie, że nie pra­gnie zwy­kłego związku. Chciał takiego, w któ­rym to on będzie domi­no­wał, a jego part­ner będzie cał­ko­wi­cie mu oddany. Pomysł na to, jak osią­gnąć taką rela­cję, dopiero w nim doj­rze­wał:

Zaczęło się, gdy mia­łem czter­na­ście–pięt­na­ście lat. Poja­wiła się u mnie obse­sja zwią­zana z prze­mocą i sek­sem. Z cza­sem to się pogłę­biało i nie mogłem już temu zara­dzić.

W gło­wie szes­na­sto­let­niego Dah­mera naro­dził się szo­ku­jący plan. W lesie obok domu czę­sto widy­wał bie­ga­cza, posta­no­wił więc, że męż­czy­zna będzie jego pierw­szym cał­ko­wi­cie znie­wo­lo­nym kochan­kiem. Z dużą dokład­no­ścią zapla­no­wał napad. Był prze­ko­nany, że bie­gacz wybiera tę samą trasę nie­mal każ­dego dnia, scho­wał się więc w zaro­ślach i cze­kał, aż jego ofiara wyłoni się zza drzew. Chciał go ogłu­szyć kijem, a następ­nie poło­żyć się obok niego, by słu­chać bicia jego serca i wyko­rzy­stać sek­su­al­nie. Na szczę­ście dla męż­czy­zny aku­rat tego dnia nie zde­cy­do­wał się on na tre­ning w tej oko­licy i nie spo­tkał na swo­jej dro­dze Dah­mera. Chło­pak był tym mocno roz­cza­ro­wany, ale uznał, że wię­cej do tego pomy­słu nie będzie już wra­cał. Po latach Jef­frey przy­znał, że była to jego pierw­sza próba zaata­ko­wa­nia czło­wieka.

Kolej­nym punk­tem zwrot­nym w jego życiu był roz­wód rodzi­ców. W 1977 roku Lio­nel odkrył, że Joyce miała krótki romans. Mimo wcze­śniej­szej tera­pii tego mał­żeń­stwa nie dało się już ura­to­wać. Para zde­cy­do­wała się na roz­sta­nie. Ojciec wypro­wa­dził się do motelu, a nie­długo póź­niej Joyce porzu­ciła dom i ode­szła razem z młod­szym synem, zosta­wia­jąc Jef­freya samego. Dla więk­szo­ści nasto­lat­ków roz­sta­nie rodzi­ców to jeden z naj­bar­dziej trau­ma­tycz­nych momen­tów. To wła­śnie wtedy burzone jest ich poczu­cie bez­pie­czeń­stwa, ich świat, który był budo­wany przez lata, roz­pada się. Nie ina­czej było w przy­padku Jef­freya, u któ­rego stres zwią­zany z pro­ble­mami rodzin­nymi pogłę­bił spo­łeczną izo­la­cję i uza­leż­nie­nie od alko­holu. W mię­dzy­cza­sie jego ojciec zna­lazł szczę­ście u boku innej kobiety. Była to Shari, z którą męż­czy­zna wziął póź­niej ślub. Od pierw­szych chwil miała dobre rela­cje z Jef­fem, wie­lo­krot­nie pod­kre­ślała, że kochała go jak wła­snego syna. Ale chło­pak – wów­czas osiem­na­sto­letni – każ­dego dnia toczył ze sobą wewnętrzną wojnę. Był coraz bar­dziej sfru­stro­wany, co potę­go­wało jego fan­ta­zje. Te nie­ustan­nie krą­żyły wokół seksu i znie­wo­le­nia. Samot­ność nie poma­gała w pozby­ciu się tych natręt­nych myśli, podob­nie zresztą jak alko­hol. To wszystko nie­uchron­nie pro­wa­dziło do chęci popeł­nie­nia pierw­szej zbrodni, choć sam Dah­mer zapew­niał, że to, co póź­niej się wyda­rzyło, było cał­ko­wi­cie spon­ta­niczne, a nie wcze­śniej zapla­no­wane.

Lato 1978 roku było prze­ło­mo­wym momen­tem w życiu Jef­freya. To wła­śnie wtedy doko­nał pierw­szego, ale nie ostat­niego, zabój­stwa. Osiem­na­stego czerwca spo­tkał na swo­jej dro­dze rówie­śnika – Ste­vena Hicksa. Jef­frey wra­cał aku­rat z cen­trum han­dlo­wego, fan­ta­zju­jąc o auto­sto­po­wi­czu, któ­rego mógłby zabrać i cał­ko­wi­cie zdo­mi­no­wać. Pech chciał, że tym auto­sto­po­wi­czem był wła­śnie Hicks. Jef­frey otwo­rzył przed nim auto i zapro­po­no­wał, by poje­chali razem do jego domu. Chło­pak zgo­dził się, nie mając poję­cia, co go wkrótce spo­tka. Budy­nek był pusty od czasu wypro­wadzki rodzi­ców i rzadko kto­kol­wiek zaglą­dał do Jef­freya. Nikt nie miał więc nad nim kon­troli. Po wej­ściu Hicksa Dah­mer zapro­po­no­wał mu piwo. Sączyli alko­hol przez kilka godzin, roz­ma­wia­jąc ze sobą. Jef­frey bawił się tak dobrze, że nie chciał, by to wspólne spo­tkanie kie­dy­kol­wiek się koń­czyło. Innego zda­nia był jed­nak Hicks, który w pew­nym momen­cie oznaj­mił, że musi już wra­cać. Jeff wpadł w panikę. Uświa­do­mił sobie, że nie chce zostać sam i nie może pozwo­lić, by Ste­ven go opu­ścił. Nie ana­li­zu­jąc tego zbyt długo, chwy­cił za cię­ża­rek gim­na­styczny i ude­rzył nasto­latka w głowę. Dusił i zada­wał ciosy naprze­mien­nie, zupeł­nie nie panu­jąc nad sobą. Hicks nie miał żad­nych szans. Dah­mer wykoń­czony emo­cjami, które wciąż w nim buzo­wały, usnął tuż przy zwło­kach mło­dego chło­paka. Póź­niej mówił:

Obu­dzi­łem się rano. Moje przed­ra­miona były posi­nia­czone, jego klatka pier­siowa rów­nież. Z jego ust wypły­wała krew. Leżał na skraju łóżka, nie przy­po­mi­nam sobie, żebym pobił go na śmierć, ale chyba musia­łem to zro­bić. I wtedy wszystko zaczęło do mnie wra­cać.

Po prze­bu­dze­niu Dah­mer posta­no­wił zająć się zwło­kami. Ponie­waż już wtedy dosko­nale orien­to­wał się w ludz­kiej ana­to­mii, uznał, że naj­lep­szym spo­so­bem na pozby­cie się ciała będzie poćwiar­to­wa­nie go. Pre­cy­zyj­nie oddzie­lił tkankę od kości i scho­wał kawałki Hicksa do wor­ków na śmieci. Chciał się ich pozbyć, wyrzu­ca­jąc je na pobli­skim wysy­pi­sku śmieci. Wsiadł więc do auta, zapa­ko­wał worki i ruszył przed sie­bie. Nie­wiele zabra­kło, by ta eska­pada skoń­czyła się dla niego wie­lo­let­nim wię­zie­niem. Po dro­dze zatrzy­mała go poli­cja. Wszystko dla­tego, że prze­kro­czył linię cią­głą. W trak­cie roz­mowy jeden z funk­cjo­na­riu­szy zauwa­żył worki na tyle samo­chodu. Zapy­tał więc Dah­mera, co jest w środku, ale Jef­frey pew­nym sie­bie gło­sem odparł, że zwy­kłe śmieci, które chciał wła­śnie wyrzu­cić. Poli­cjanci uwie­rzyli w tę wer­sję i puścili go wolno. Dah­mer nie dotarł jed­nak na wysy­pi­sko, nieco zbity z tropu przez poli­cyjny patrol posta­no­wił wró­cić do domu. Tam zaczęły poja­wiać się wyrzuty sumie­nia. Żało­wał tego, co zro­bił, bał się rów­nież, że ktoś odkryje jego sekret. Mimo tak potęż­nego stresu nie potra­fił roz­stać się ze szcząt­kami zamor­do­wa­nego chło­paka. Trzy­mał je przez dwa tygo­dnie pod domem. Chciał, by Hicks wciąż był przy nim, nawet jeśli ozna­czało to ukry­wa­nie w pobliżu roz­kła­da­ją­cego się poćwiar­to­wa­nego ciała. Dopiero po kil­ku­na­stu dniach uznał, że musi pozbyć się szcząt­ków ofiary. Zde­cy­do­wał się podzie­lić je na jesz­cze mniej­sze kawałki, co uła­twiło roz­rzu­ce­nie ich w pobli­skim lesie. Następ­nie wró­cił do swo­jego życia, nie mówiąc nikomu o tym, co się wyda­rzyło. Ale myśli Dah­mera już ni­gdy nie wsko­czyły na odpo­wiedni tor. Zabój­stwo Hicksa otwo­rzyło ostat­nie, naj­bar­dziej prze­ra­ża­jące drzwi w jego umy­śle – zasma­ko­wał w chwili, w któ­rej odbiera komuś życie. I co gor­sza, nie zaspo­ko­iło to jego głodu, który tra­wił go coraz bar­dziej.

Dwa mie­siące po zabój­stwie Hicksa Jef­freya odwie­dził ojciec. Gdy zoba­czył, że syn cały czas pije i kom­plet­nie nie radzi sobie z codzien­nymi obo­wiąz­kami, posta­no­wił ponow­nie się do niego wpro­wa­dzić. Dah­mer był w bar­dzo złym sta­nie. Jego uza­leż­nie­nie było tak silne, że sprze­da­wał krew, by mieć pie­nią­dze na alko­hol. W dodatku rzu­cił stu­dia i nie myślał o pój­ściu do pracy. Dla­tego Lio­nel zde­cy­do­wał się na dość rady­kalny krok – zapi­sał syna do woj­ska. Był prze­ko­nany, że dys­cy­plina i towa­rzy­stwo pew­nych sie­bie, twar­dych męż­czyzn pomogą Jef­frey­owi sta­nąć na nogi. Chło­pak dołą­czył do ame­ry­kań­skiej armii w stycz­niu 1979 roku. Ojciec nie widział go póź­niej przez kolej­nych sześć mie­sięcy. Gdy doszło do pierw­szego po tak dłu­giej prze­rwie spo­tka­nia, Lio­nel był prze­ko­nany, że woj­sko było dosko­nałą decy­zją. Zmianę w zacho­wa­niu Jef­freya już dało się zauwa­żyć:

Włosy miał krótko przy­cięte, ubra­nie było schludne i upo­rząd­ko­wane. Co waż­niej­sze – nie było od niego czuć alko­holu.

Jef­frey został z ojcem i maco­chą przez kilka tygo­dni. W tym cza­sie poma­gał im w domo­wych obo­wiąz­kach, był pra­co­wity i spra­wiał wra­że­nie pew­nego swo­jej dal­szej kariery w woj­sku. Po prze­rwie spę­dzo­nej wśród rodziny Dah­mer wró­cił do służby. Ojciec odwiózł go do Cle­ve­land, a stam­tąd chło­pak tra­fił do Nie­miec. Spę­dził tam dwa lata. Przez cały ten czas przy­słał do ojca zale­d­wie kilka listów, zadzwo­nił góra dwa razy. Lio­nel zapew­niał, że tak sto­sun­kowo rzadki kon­takt z synem nie był dla niego czymś zaska­ku­ją­cym. Jak mówił, Jeff ni­gdy nie był pisa­rzem, dla­tego nie wyma­gał od niego dłuż­szych pisem­nych form kon­taktu. Jed­nak za każ­dym razem, gdy odzy­wał się do ojca, zapew­niał, że wszystko jest w porządku, a służba w Niem­czech daje mu sporo satys­fak­cji. Lio­nel był więc spo­kojny o pier­wo­rod­nego, zakła­dał, że teraz jego życie weszło już w odpo­wiedni rytm:

Armia zapew­niła mu pewną struk­turę w jego nie­upo­rząd­ko­wa­nym życiu. Byłem pewien, a może raczej mocno w to wie­rzy­łem, że wła­śnie w tej struk­tu­rze Jef­frey odnaj­dzie dla sie­bie dom.

Był to jed­nak przed­wcze­sny opty­mizm. Jef­frey zakoń­czył służbę szyb­ciej, niż pla­no­wano. Będąc w armii, wró­cił do alko­ho­lo­wego nałogu, przez co został wyda­lony. Jego ojciec czuł się bez­radny, nie wie­dział, co robić. Zwłasz­cza że choć Dah­mer wró­cił z Nie­miec, nie ode­zwał się od razu do rodziny. Zamiast tego prze­niósł się do Miami Beach, gdzie pomiesz­ki­wał w mote­lach. Zda­rzało się, że nie miał w ogóle pie­nię­dzy, wtedy zamiast w pokoju spał na plaży. Zaczął też dora­biać w skle­pie z kanap­kami, ale nie potra­fił roz­stać się z nało­giem. Do ojca ode­zwał się dopiero po mie­siącu od powrotu. Zadzwo­nił, by popro­sić o środki na życie. Rodzina jed­nak odmó­wiła, a maco­cha powie­działa wprost, że jedyne pie­nią­dze, jakie mogłaby mu wysłać, prze­zna­czone byłyby na powrót do Cle­ve­land. Jef­frey zgo­dził się, czu­jąc, że nie ma za bar­dzo innego wyj­ścia. Nie był w sta­nie samo­dziel­nie się utrzy­mać, musiał więc ponow­nie spró­bo­wać poukła­dać sobie wszystko z ojcem u boku. Ten wspo­mi­nał póź­niej:

Ode­bra­łem go z lot­ni­ska w Cle­ve­land kilka dni póź­niej. Spo­dzie­wa­łem się nie­chluj­nego, zdo­ło­wa­nego męż­czy­zny, który czułby się przy­gnę­biony i upo­ko­rzony. Ale kiedy wysiadł z samo­lotu, uśmie­chał się pro­mien­nie, z daleka wyglą­dał na nie­sa­mo­wi­cie weso­łego. Gdy jed­nak pod­szedł bli­żej, zda­łem sobie sprawę, że był pijany i wła­śnie to spra­wiło, że wyglą­dał na tak szczę­śli­wego.

Lio­nel uznał, że już naj­wyż­szy czas na odwyk. Zna­lazł ośro­dek, w któ­rym Jef­frey roz­po­czął tera­pię. Woził go na nią, bo nie wie­rzył, że jeśli da synowi wolną rękę i pozwoli samemu poje­chać na spo­tka­nie, ten fak­tycz­nie tam dotrze. I ponie­kąd miał rację, bo gdy tylko samo­chód Lio­nela się odda­lał, Jef­frey wymy­kał się z budynku tyl­nymi drzwiami. Tera­peuta nie miał więc żad­nych szans, by cho­ciaż spró­bo­wać wypro­wa­dzić Dah­mera na drogę ku trzeź­wo­ści.

W tym okre­sie Jef­frey tra­fił też do poli­cyj­nej kar­to­teki. Został aresz­to­wany za eks­hi­bi­cjo­nizm. Pro­blemy z pra­wem nie spra­wiły, że Jef­frey uwol­nił się od nałogu. Wręcz prze­ciw­nie, to spo­tę­go­wało jego uza­leż­nie­nie. Upi­jał się każ­dego dnia, włó­cząc się po barach. Ojciec wie­lo­krot­nie musiał odbie­rać go z lokali, bo bar­mani dzwo­nili, że Jeff nie jest w sta­nie pro­wa­dzić auta. Dla­tego Lio­nel razem z żoną pod­jęli decy­zję, że trzeba zro­bić wszystko, by syn sta­nął wresz­cie na nogi. Pomóc w tym miało odcię­cie go od dotych­cza­so­wego życia.

W taki wła­śnie spo­sób w 1982 roku Jef­frey zamiesz­kał z bab­cią. Jej dom znaj­do­wał się w West Allis w hrab­stwie Mil­wau­kee. Począt­kowo młody męż­czy­zna pró­bo­wał odna­leźć się w nowej rze­czy­wi­sto­ści. Chciał nad sobą pra­co­wać i żyć nor­mal­nie mimo swo­ich skłon­no­ści i uza­leż­nie­nia od alko­holu. Nawet przez jakiś czas mu się to udało. Prze­stał pić, a zamiast tego zaan­ga­żo­wał się w sferę duchową, cho­dząc z bab­cią do kościoła. Dzięki tym wielu czyn­ni­kom i wspar­ciu bli­skich Jeff zagłu­szył nie­po­ko­jące myśli. Zdo­był rów­nież pracę, naj­pierw w banku krwi, a póź­niej w fabryce sło­dy­czy. Wyda­wało się więc, że jego życie wresz­cie zaczyna zmie­rzać w stronę nor­mal­no­ści, bez nało­gów i kon­flik­tów z pra­wem. Ale ta sie­lanka trwała zale­d­wie trzy lata. Dah­mer ni­gdy nie zwal­czył demo­nów, on je jedy­nie tłu­mił w sobie. Takie cho­wane emo­cje prę­dzej czy póź­niej muszą eks­plo­do­wać. W jego przy­padku – z wie­lo­krotną siłą.

Pra­gnie­nia Dah­mera zostały na nowo roz­bu­dzone, gdy wybrał się do pobli­skiej biblio­teki. Tam pewien nie­zna­jomy męż­czy­zna zapro­po­no­wał mu usługi sek­su­alne. Jeff co prawda odmó­wił, ale otwo­rzyło to w jego umy­śle drzwi, które przez tak wiele mie­sięcy pozo­sta­wały zamknięte. Po powro­cie do domu nie był w sta­nie myśleć o niczym innym. Ponow­nie zaczął fan­ta­zjo­wać o bez­wol­nym kochanku, któ­rego miałby na wyłącz­ność. Znów zaczął pożą­dać. Nie­siony tą obse­sją ukradł ze skle­po­wej wystawy mane­kina. Zabrał go do domu, gdzie mógł wyobra­żać sobie, że leży obok niego praw­dziwy męż­czy­zna. Cho­wał go do szafy, a gdy chciał być przy nim, wycią­gał i zabie­rał do łóżka. Eks­pe­ry­men­to­wał z nim na wiele spo­so­bów, zachę­cony tym, że mane­kin nie pro­te­stuje i nie ucieka. Ta sek­su­alna bajka zakoń­czyła się jed­nak, gdy sztucz­nego przy­ja­ciela odkryła bab­cia. Była tak zasko­czona zna­le­zi­skiem, że od razu powia­do­miła o wszyst­kim Lio­nela. Dah­mer tłu­ma­czył się, że ukradł mane­kina tylko po to, aby spraw­dzić, czy jest w sta­nie wynieść coś ze sklepu bez zauwa­że­nia. Bli­scy w tę wer­sję jed­nak nie uwie­rzyli. Ojciec kazał mu oddać mane­kina, ale Jeff szybko odparł, że wyrzu­cił go już na śmiet­nik, i uważa temat za zakoń­czony.

Emo­cje roz­pa­lone przez ten spon­ta­niczny eks­pe­ry­ment pchnęły Jef­freya do noc­nych klu­bów, łaźni i sex-sho­pów. Zaczął inten­syw­nie udzie­lać się w homo­sek­su­al­nym śro­do­wi­sku. W łaź­niach czuł się coraz swo­bod­niej, do tego stop­nia, że nowo pozna­nym męż­czy­znom dosy­py­wał do drin­ków środki nasenne. Gdy zasy­piali, Jeff kładł się obok nich i słu­chał odgłosu ich ciał, zwłasz­cza bicia serca. Był tym zafa­scy­no­wany, zwłasz­cza świa­do­mo­ścią, że part­ne­rzy nie mogą niczego zro­bić, a on ma nad nimi pełną wła­dzę. Wła­śnie na tym naj­bar­dziej mu zale­żało – by jego part­ne­rzy byli mu oddani i by nie mogli go opu­ścić, dopóki on sam o tym nie zde­cy­duje.

Ale i ten baj­kowy świat, który Dah­mer sobie stwo­rzył, w końcu runął. Jeden z męż­czyzn, któ­remu podał środki nasenne, tra­fił do szpi­tala. To zakoń­czyło jego dzia­łal­ność w łaźni, do któ­rej dostał zakaz wstępu. Musiał więc zna­leźć inny spo­sób na znie­wa­la­nie swo­ich ofiar. Zaczął roz­glą­dać się za kolej­nymi punk­tami, ale nie chciał już ryzy­ko­wać w miej­scach publicz­nych. W 1986 roku zatrzy­mano go za mastur­bo­wa­nie się przy dwóch mło­dych chłop­cach. Zgło­sili to służ­bom, a Dah­mer został ska­zany na rok wię­zie­nia. Na wol­ność wyszedł jed­nak po 10 mie­sią­cach. Wła­ści­wie od razu po opusz­cze­niu zakładu ruszył na polo­wa­nie. Szu­kał ofiar wśród mło­dych włó­czą­cych się po mie­ście męż­czyzn. Gdy uda­wało mu się jakie­goś poznać, nawią­zy­wał z nim bliż­szą rela­cję i zapra­szał do motelu.

Jef­frey Dah­mer, jak­kol­wiek maka­brycz­nie to zabrzmi, był estetą. Jego wyma­rzeni kochan­ko­wie musieli być szczu­pli, przy­stojni i mieć ładną syl­wetkę. Kolor skóry nie miał dla niego żad­nego zna­cze­nia, co jest dosyć nie­spo­ty­kane. Więk­szość seryj­nych mor­der­ców szuka ofiar w obrę­bie wła­snej grupy etnicz­nej. Poja­wiają się oczy­wi­ście wyjątki, takie jak Dah­mer, ale mimo wszystko sta­no­wią one nie­wielki pro­cent wszyst­kich zabójstw doko­na­nych przez seryj­nych mor­der­ców. Być może wynika to z tego, że wśród osób o tym samym kolo­rze skóry psy­cho­pa­cie łatwiej jest się ukryć. Za przy­kład może posłu­żyć histo­ria mor­derstw dzieci w Atlan­cie. W latach 1979–1981 zagi­nęło tam co naj­mniej dwa­dzie­ścioro ośmioro dzieci. Wszyst­kie były czar­no­skóre. Funk­cjo­na­riu­sze dosyć szybko zało­żyli, że za tymi zbrod­niami stoi osoba o tym samym kolo­rze skóry, bo w jakiś spo­sób uda­wało jej się zwa­bić dzieci, wzbu­dza­jąc wcze­śniej ich zaufa­nie. Oso­bie bia­łej praw­do­po­dob­nie by się to nie udało. W spra­wie ska­zany został zresztą czar­no­skóry Wayne Wil­liams, choć do dziś pozo­staje sporo wąt­pli­wo­ści co do tego, czy fak­tycz­nie to on był mor­dercą. Wiele osób wie­rzy, że stał się po pro­stu kozłem ofiar­nym, a praw­dziwy zabójca ni­gdy nie został ujęty.

W przy­padku Jef­freya Dah­mera wyglą­dało to nieco ina­czej. Obra­cał się przede wszyst­kim w śro­do­wi­sku homo­sek­su­al­nym, które rasowo było zde­cy­do­wa­nie bar­dziej zróż­ni­co­wane niż biedne osie­dla Atlanty w latach sie­dem­dzie­sią­tych. W dodatku sam był dość przy­stojny, co uła­twiało mu nawią­za­nie rela­cji. Wie­lo­krot­nie w póź­niej­szym śledz­twie funk­cjo­na­riu­sze sły­szeli, że Jeff był sym­pa­tycz­nym, wzbu­dza­ją­cym zaufa­nie mło­dym męż­czy­zną, który nie spra­wiał wra­że­nia nie­bez­piecz­nego, a raczej lekko nie­zdar­nego i nie­śmia­łego. Tymi cechami Dah­mer mógł swo­bod­nie masko­wać roz­wi­ja­jące się w jego umy­śle bestial­stwo. Gdy Jeff poznał męż­czy­znę, który wpadł mu w oko, robił wszystko, by go zdo­być. Nie były to jed­nak roman­tyczne randki i spa­cery przy świe­tle księ­życa. Fan­ta­zje Dah­mera były pato­lo­giczne i nie miały nic wspól­nego z histo­riami miło­snymi zna­nymi z fil­mów.

W 1987 roku Jef­frey poznał dwu­dzie­sto­pię­cio­let­niego Ste­vena Tuomi. Młody męż­czy­zna pra­co­wał w restau­ra­cji. Po zakoń­cze­niu swo­jej zmiany odwie­dził parę oko­licz­nych noc­nych klu­bów. Chciał się zaba­wić i wypić kilka drin­ków. Doj­rzał go wtedy Dah­mer, który od razu zwró­cił uwagę na przy­stoj­nego nie­zna­jo­mego. Męż­czyźni zaczęli roz­ma­wiać, a chwilę póź­niej Jeff wyznał, że ma zare­zer­wo­wany pokój w pobli­skim Ambas­sa­do­rze. Zapy­tał Ste­vena, czy ma ochotę spę­dzić tę noc wła­śnie z nim. Mło­dzie­niec przy­tak­nął i w towa­rzy­stwie Jeffa opu­ścił klub, kie­ru­jąc się w stronę hotelu.

Po dotar­ciu do pokoju Dah­mer przy­go­to­wał zna­jo­memu drinka. Tuomi chęt­nie go wypił, nie zauwa­ża­jąc nawet, że w środku były pokru­szone środki nasenne. Gdy męż­czy­zna stra­cił nad sobą kon­trolę, Jeff zaczął go bru­tal­nie bić. W póź­niej­szym prze­słu­cha­niu prze­ko­ny­wał, że nie pamię­tał wyda­rzeń z tam­tej nocy. Tę wer­sję powta­rzał też w tele­wi­zyj­nych wywia­dach, mię­dzy innymi w ame­ry­kań­skim pro­gra­mie Inside Edi­tion:

Spę­dzi­łem z nim noc. Nie mia­łem zamiaru go krzyw­dzić. Kiedy obu­dzi­łem się rano, zauwa­ży­łem, że ma zła­mane żebro i sporo sinia­ków. Musia­łem pobić go pię­ściami na śmierć. Zupeł­nie tego nie pamię­ta­łem.

Był to już kolejny raz, gdy Dah­mer zapew­niał, że nie pamięta tego, w jaki spo­sób zabi­jał swoje ofiary. W póź­niej­szym cza­sie, już po zatrzy­ma­niu, prze­ko­ny­wał też, że dużą rolę w jego zacho­wa­niu odgry­wał alko­hol, który nie tylko popy­chał go do nie­wy­obra­żal­nej agre­sji, ale też mocno ogra­ni­czał moż­li­wość pra­wi­dło­wego reje­stro­wa­nia wyda­rzeń.

Według nie­któ­rych źró­deł obra­że­nia, jakie zadał Ste­ve­nowi, były bar­dzo duże i roz­le­głe. Poja­wiają się nawet teo­rie o pró­bie wyrwa­nia serca, ale nie zostały ni­gdy ofi­cjal­nie potwier­dzone przez śled­czych. Wiemy za to na pewno, co Jef­frey zro­bił ze zwło­kami zna­jo­mego. Gdy zro­zu­miał, że Tuomi nie żyje, kupił w skle­pie walizkę, wło­żył do niej ciało, a następ­nie zawiózł paku­nek do domu babci i w piw­nicy poćwiar­to­wał zwłoki. Rodzina Ste­vena począt­kowo pró­bo­wała odna­leźć go na wła­sną rękę, dla­tego ofi­cjal­nie jego zagi­nię­cie zgło­siła poli­cji dopiero po trzech mie­sią­cach. W tym cza­sie Dah­mer zdą­żył już dokład­nie pozbyć się frag­men­tów ciała męż­czy­zny. Ni­gdy ich nie odna­le­ziono, dla­tego Jef­freya nie oskar­żono o zabój­stwo Ste­vena.

Psy­cho­tyczny pociąg wypeł­niony pożą­da­niem i pra­gnie­niem zabi­ja­nia, do któ­rego wsiadł Dah­mer, był już nie do zatrzy­ma­nia. Chęć posia­da­nia pod­da­nego mu kochanka wypeł­niała jego myśli każ­dego dnia i prze­wyż­szała wszyst­kie inne życiowe potrzeby. Roz­po­czął więc polo­wa­nie na kolejną ofiarę.

Stał się nią zale­d­wie czter­na­sto­letni James Doxta­tor. Szes­na­stego stycz­nia 1988 roku chło­piec uciekł z domu przed agre­syw­nym ojczy­mem. Na przy­stanku auto­bu­so­wym poznał wła­śnie Dah­mera, który zapro­sił go do domu swo­jej babci. Pod nie­obec­ność kobiety zamknął się z nim w pokoju, upra­wiał seks, a następ­nie odu­rzył i udu­sił. Ciało chłopca scho­wał w piw­nicy i wie­lo­krot­nie wra­cał do niego, by z nim współ­żyć. Jef­frey prze­szedł więc od sek­su­al­nych fan­ta­zji o bez­wol­nych kochan­kach do mor­do­wa­nia, a także nekro­fi­lii.

Podobną skłon­ność prze­ja­wiało wielu seryj­nych zabój­ców. Mię­dzy innymi Ed Kem­per (prze­czy­ta­cie o nim w ostat­nim roz­dziale), który upra­wiał seks z odcię­tymi wcze­śniej gło­wami swo­ich ofiar. Nekro­fi­lia to osią­ga­nie satys­fak­cji sek­su­al­nej ze zmar­łymi. Ter­min ten został wpro­wa­dzony po spra­wie sier­żanta fran­cu­skiej armii z połowy XIX wieku François Ber­tranda, który nazy­wany był Wam­pi­rem z Mont­par­nasse. Roz­grze­by­wał on groby na pary­skim cmen­ta­rzu, zabie­rał zwłoki, a następ­nie z nimi współ­żył. Satys­fak­cję sek­su­alną dawało mu też ćwiar­to­wa­nie ciał, wie­lo­krot­nie się przy tym mastur­bo­wał. Po zatrzy­ma­niu prze­ko­ny­wał, że jego skłon­no­ści zaczęły poja­wiać się w związku z sil­nymi bólami głowy i koła­ta­niem serca. Po zbez­czesz­cze­niu zwłok szes­na­sto­let­niej dziew­czyny mówił:

Obsy­pa­łem ją poca­łun­kami i dziko przy­ci­sną­łem do serca. Wszystko, czym można się cie­szyć w rela­cjach z żywą kobietą, jest niczym w porów­na­niu z przy­jem­no­ścią, jakiej doświad­czy­łem. Po tym jak cie­szy­łem się tym przez bli­sko kwa­drans, podob­nie jak wcze­śniej pocią­łem ciało i wyrwa­łem wnętrz­no­ści. Następ­nie ponow­nie pocho­wa­łem zwłoki.

Nekro­fi­lia to połą­cze­nie grec­kich słów „nekros”, czyli zwłoki, z „phi­lia” – miłość, przy­jaźń. Trudno dziś okre­ślić, jak duża jest skala tego zabu­rze­nia, bo osoby, które na nie cier­pią, rzadko się ujaw­niają albo raczej zostają ujaw­nione. Czę­sto na wiele spo­so­bów szu­kają kon­taktu ze zwło­kami. Cza­sem posu­wają się do eks­tre­mal­nych roz­wią­zań w postaci roz­ko­py­wa­nia gro­bów, innym razem szu­kają zajęć, które zapew­ni­łyby im nie­ustanny kon­takt z ludz­kimi cia­łami. Może to być praca w kost­nicy lub na cmen­ta­rzu. Dok­tor Andrzej Gaw­liń­ski, praw­nik i kry­mi­na­li­styk, w pracy Nekro­fi­lia jako pro­blem inter­dy­scy­pli­narny pisał:

Jako forma zaspo­ko­je­nia popędu sek­su­al­nego nekro­fi­lia jest znana od tysiąc­leci (Hero­dot opi­sy­wał zwy­czaje prak­ty­ko­wane przez sta­ro­żyt­nych Egip­cjan w celu zapo­bie­ga­nia aktom nekro­fil­nym). Prze­jawy nekro­fi­lii odnaj­dziemy w mito­lo­gii (Achil­les i kró­lowa Ama­zo­nek czy też Perian­der, który wyko­rzy­sty­wał sek­su­al­nie zwłoki zabi­tej przez sie­bie żony), a motyw przy­wra­ca­nia czło­wieka do życia poja­wia się też w baj­kach („Śpiąca Kró­lewna”) oraz w lite­ra­tu­rze („Romeo i Julia”, „Wichrowe wzgó­rza”).

Co cie­kawe, nekro­fi­lia naj­czę­ściej dotyka hete­ro­sek­su­al­nych męż­czyzn w prze­dziale wie­ko­wym dwa­dzie­ścia – pięć­dzie­siąt lat, ale przy­kład Dah­mera poka­zuje, że zja­wi­sko to może wystę­po­wać rów­nież w śro­do­wi­sku homo­sek­su­al­nym. Nekro­file naj­czę­ściej decy­dują się na deli­katny kon­takt ze zwło­kami – poca­łunki lub dotyk w miej­scach intym­nych. Zde­cy­do­wa­nie rza­dziej się­gają po oka­le­cza­nie zwłok i wam­pi­ryzm, czyli picie ludz­kiej krwi (prak­ty­ko­wał to Peter Kürten nazy­wany Wam­pi­rem z Düsseldorfu). Trudno jed­no­znacz­nie oce­nić przy­czynę wystę­po­wa­nia nekro­fi­lii, wła­śnie ze względu na to, że nie jest ona jesz­cze do końca zba­dana. Zauwa­żono jed­nak, że osoby, które cier­pią na to zabu­rze­nie, prze­ja­wiają rów­nież sadyzm, psy­chozę, zoo­fi­lię (czyli pociąg sek­su­alny do zwie­rząt), a także pod­glą­dac­two (obser­wo­wa­nie aktyw­no­ści sek­su­al­nej). Bar­dzo czę­sto nekro­file swoje zabu­rze­nia tłu­ma­czą chę­cią posia­da­nia part­nera, który będzie im pod­dany, nie odrzuci ich, nie skrzyw­dzi i nie będzie sta­wiał oporu przy naj­bar­dziej wyuz­da­nych i bru­tal­nych czyn­no­ściach sek­su­alnych. Dokład­nie takiego motywu wie­lo­krot­nie uży­wał Dah­mer.

Pro­fe­sor medy­cyny sądo­wej Anil Aggra­wal skla­sy­fi­ko­wał nekro­fi­lię w nastę­pu­jący spo­sób:

1. Nekro­fil gra­jący rolę – jest to osoba o nie­znacz­nym stop­niu pato­lo­gii, nie upra­wia seksu z mar­twymi ludźmi, ale pod­nieca go odgry­wa­nie ról przez kochanka/kochankę. Osiąga inten­sywne pod­nie­ce­nie, gdy żywa osoba udaje mar­twą. Nie­kiedy wystar­czy jedy­nie maki­jaż, który będzie koja­rzył się ze zmar­łym, tj. nie­na­tu­ral­nie blada skóra. Według nie­któ­rych spe­cja­li­stów ten rodzaj nekro­fila należy nazy­wać pseu­do­ne­kro­fi­lem.

2. Roman­tyczny nekro­fil – osoba, która wyka­zuje bar­dzo łagodne ten­den­cje nekro­filne. Pogrą­żona w żało­bie, która nie potrafi pogo­dzić się z tym, że bli­ska jej osoba ode­szła. Dla­tego decy­duje się na mumi­fi­ko­wa­nie zwłok (w cało­ści lub ich frag­men­tów) i trak­tuje je tak, jakby na­dal była to żywa osoba, łącz­nie z kon­tek­stem sek­su­al­nym. Taka osoba zazwy­czaj po wyj­ściu z żałoby nie prze­ja­wia już dal­szych zacho­wań nekro­filnych.

3. Nekro­fil fan­ta­zju­jący – nie decy­duje się na współ­ży­cie ze zmar­łymi, sku­pia się na fan­ta­zjo­wa­niu o tym. Zda­rza się, że odwie­dza cmen­ta­rze oraz domy pogrze­bowe, by jedy­nie popa­trzeć na zwłoki. To daje mu ero­tyczną przy­jem­ność. Cza­sem idzie o krok dalej i mastur­buje się w trak­cie pogrzebu, oczy­wi­ście nie publicz­nie, a ukry­wa­jąc się gdzieś z boku. Chce jed­nak sły­szeć kaza­nia pogrze­bowe i widzieć tłum ludzi, któ­rzy towa­rzy­szą zmar­łemu w ostat­niej dro­dze.

4. Nekro­fil doty­ka­jący – w prze­ci­wień­stwie do poprzed­nich przy­pad­ków nekro­fil doty­ka­jący, jak suge­ruje zresztą sama nazwa, do osią­gnię­cia satys­fak­cji sek­su­al­nej potrze­buje już pew­nego kon­taktu ze zmar­łym. Chce doty­kać, gła­skać, a nawet lizać zwłoki, a zazwy­czaj obszar jego zain­te­re­so­wa­nia obej­muje miej­sca intymne. To wła­śnie wielu nekro­fili doty­ka­jących stara się o zatrud­nie­nie w kost­nicy lub innych miej­scach, w któ­rych wyma­gany jest bez­po­średni kon­takt z ludz­kimi cia­łami.

5. Nekro­fil fety­szy­sta – taka osoba rów­nież nie decy­duje się na seks ze zmar­łym, ale zamiast tego kolek­cjo­nuje frag­menty ciała. Może zatrzy­mać przy sobie włosy łonowe, palec, pierś – wszystko po to, by póź­niej osią­gać satys­fak­cję sek­su­alną. Czę­sto zabie­rają zmar­łym też ich przed­mioty oso­bi­ste, na przy­kład bie­li­znę. Zda­rza się, że noszą te rze­czy lub frag­menty ciał przy sobie, cho­ciażby w kie­szeni. W ten spo­sób pod­dają samych sie­bie nie­ustan­nej sty­mu­la­cji sek­su­al­nej. Według Aggra­wala – podob­nie jak w przy­padku roman­tycz­nego nekro­fila – tutaj rów­nież pod­łoże w wielu przy­pad­kach może się­gać żałoby po stra­cie bli­skiej osoby. Stąd chęć zacho­wa­nia czę­ści jej już na zawsze.

6. Nekro­fil oka­le­cza­jący – taki osob­nik także nie prze­ja­wia zain­te­re­so­wa­nia sek­sem ze zmar­łym, ale przy­jem­ność daje mu oka­le­cza­nie zwłok. Robiąc to, zazwy­czaj się mastur­buje. Zda­rza się, że taki nekro­fil decy­duje się też na kani­ba­lizm, co ma wzma­gać jego dozna­nie sek­su­alne. Osoby cier­piące na ten rodzaj zabu­rze­nia czę­sto zatrud­niają się do pracy w kost­nicy, dzięki czemu mają łatwy dostęp do zwłok, mogą je też roz­ci­nać i badać.

7. Nekro­fil opor­tu­ni­sta – ten przy­pa­dek jest już gotowy do upra­wia­nia seksu ze zwło­kami, choć nie dąży do tego usil­nie. Jeśli jed­nak nada­rzy się oka­zja, może się na to zde­cy­do­wać. Pro­sty przy­kład, który pomoże zobra­zo­wać ten ter­min: mąż zabija żonę. Gdy zaczyna prze­no­sić jej zwłoki, poja­wia się u niego pod­nie­ce­nie. Decy­duje się więc na seks ze zwło­kami, choć wcze­śniej o tym nie fan­ta­zjo­wał – wie dosko­nale, czym jest nekro­fi­lia i jakie nie­sie za sobą kon­se­kwen­cje prawne. Mimo to współ­żyje z cia­łem żony.

8. Zwy­kły nekro­fil – choć brzmi to nie­win­nie, jest to opis bar­dzo nie­bez­piecz­nego i pato­lo­gicz­nego czło­wieka. Nie potrafi zna­leźć przy­jem­no­ści w zbli­że­niu z żywą osobą, nawet gdyby miał taką moż­li­wość. Jedyną satys­fak­cję może mu zapew­nić seks ze zmar­łym. Taki nekro­fil decy­duje się już na kra­dzież zwłok z kost­nic lub cmen­ta­rzy. Nie ozna­cza to, że nie doświad­cza zbli­żeń z żywymi, wręcz prze­ciw­nie. Może ich doświad­czać w miarę regu­lar­nie. Pro­blem w tym, że nie dają mu one żad­nej przy­jem­no­ści, tej szuka póź­niej wła­śnie wśród zmar­łych.

9. Nekro­fil mor­derca – dra­pież­nik, który tak bar­dzo pra­gnie seksu ze zmar­łym, że decy­duje się na popeł­nie­nie zbrodni. Nie zależy mu na zwło­kach, które już są pocho­wane, chce współ­żyć ze – jak­kol­wiek nie­sto­sow­nie to zabrzmi – świe­żymi cia­łami. Zależy mu na tym, by upra­wiać seks z osobą, któ­rej sam ode­brał życie.

10. Nekro­fil eks­klu­zywny – osoba o skraj­nym zabu­rze­niu sek­su­al­nym, która nie jest w sta­nie współ­żyć z oso­bami żywymi i w ogóle nie decy­duje się na ten rodzaj zbli­że­nia. Satys­fak­cję jest w sta­nie osią­gnąć tylko poprzez seks ze zmar­łymi i zrobi wszystko, by mieć do nich dostęp. Może posu­nąć się nawet do prze­stęp­stwa, byle tylko osią­gnąć swój cel. Mar­twe ciało jest abso­lut­nie nie­zbędne, by poczuł się speł­niony w sfe­rze sek­su­al­nej. Choć nie jest uwa­żany za naj­bar­dziej nie­bez­piecz­nego nekro­fila, to zna­lazł się na samym końcu tego zesta­wie­nia ze względu na swoją nie­prze­wi­dy­wal­ność w dzia­ła­niu.

Jef­frey Dah­mer bez wąt­pie­nia należy do nekro­fów dzie­wią­tej kate­go­rii – mor­der­ców. Wybie­rał kon­kretne ofiary, które pozba­wiał życia, by mieć je przy sobie i dowol­nie wyko­rzy­sty­wać. Nie inte­re­so­wało go roz­grze­by­wa­nie gro­bów czy wykra­da­nie ciał z kost­nicy. Chciał mieć part­nera na wła­sność, a to miało mu zapew­nić zabi­cie go. Taki los spo­tkał wymie­nio­nego wcze­śniej czter­na­sto­let­niego Doxta­tora.

Kolej­nym celem Jef­freya stał się dwu­dzie­sto­dwu­letni Richard Guer­rero, a rok póź­niej dwu­dzie­stocz­te­ro­letni Anthony Sears, który był ostat­nim męż­czy­zną zabi­tym w domu babci. Dah­mer spra­wiał kobie­cie mnó­stwo pro­ble­mów. Wra­cał pijany, przy­pro­wa­dzał nie­zna­jo­mych, a do tego z piw­nicy coraz czę­ściej i inten­syw­niej docie­rały nie­przy­jemne zapa­chy. Żadne prośby i próby roz­mowy z wnu­kiem nie przy­nio­sły pożą­da­nych rezul­ta­tów, dla­tego bab­cia popro­siła go, by zna­lazł sobie inne lokum. Dah­mer nie miał więc wyj­ścia, musiał zmie­nić miej­sce zamiesz­ka­nia. Oka­zja tra­fiła się w zachod­niej czę­ści Mil­wau­kee. Jef­frey zna­lazł tam nie­wiel­kie miesz­ka­nie, które udało mu się wyna­jąć. Była to ostat­nia loka­li­za­cja, w któ­rej się osie­dlił, zanim został zatrzy­many przez poli­cję.

Nim jed­nak to nastą­piło, na dro­dze Dah­mera sta­nęło wielu mło­dych męż­czyzn, któ­rym mor­derca ode­brał życie. Pew­nego dnia zwa­bił do sie­bie trzy­na­sto­let­niego Som­sacka Sin­tha­som­phone’a. Zaofe­ro­wał mu 50 dola­rów za sesję foto­gra­ficzną. Chło­pak zgo­dził się i wszedł do miesz­ka­nia męż­czyzny, który chwilę póź­niej pró­bo­wał go zgwał­cić. Nasto­la­tek zdo­łał jed­nak uciec i zawia­do­mić poli­cję. Funk­cjo­na­riu­sze przy­je­chali na miej­sce i zatrzy­mali Dah­mera, który został ska­zany na rok pro­gramu reha­bi­li­ta­cyj­nego. Ozna­czało to, że w ciągu dnia musiał sta­wiać się w pracy – w jego przy­padku było to sta­no­wi­sko w fabryce cze­ko­lady – a noce spę­dzał w wię­zie­niu. Oczy­wi­ście o wszyst­kim został poin­for­mo­wany jego ojciec, który coraz bar­dziej nie­po­koił się zacho­wa­niem syna:

O wszyst­kim dowie­dzia­łem się przez tele­fon. Pierw­szy raz zda­łem sobie sprawę, że Jeff naprawdę prze­kro­czył gra­nicę, która oddziela jego wła­sne samo­znisz­cze­nie od znisz­cze­nia innego, obcego czło­wieka. Som­sack Sin­tha­som­phone był nie­winną ofiarą, a zgod­nie z pra­wem był też dziec­kiem. Mój syn celowo zwa­bił go do swo­jego nowego miesz­ka­nia, odu­rzył, a następ­nie chciał wyko­rzy­stać sek­su­al­nie. Kiedy o tym wszyst­kim usły­sza­łem, byłem obu­rzony, cho­ciaż już dawno prze­stało zaska­ki­wać mnie, co robi Jeff. W każ­dym razie pamię­tam, że sku­pi­łem się na tym, by wyko­nać nie­zbędne dzia­ła­nia, które zapew­nią Jef­fowi wszystko, czego potrze­buje. Zna­la­złem praw­nika do jego obrony i zadba­łem o to, by wpły­nęła kau­cja w wyso­ko­ści dwóch tysięcy dola­rów od mojej matki.

W roz­mo­wie z ojcem Dah­mer prze­ko­ny­wał, że nie miał poję­cia, ile nasto­la­tek miał lat. To było kłam­stwo, bo chło­pak powie­dział mu o tym nie­mal od razu, na początku spo­tka­nia. Jeff zapew­niał też, że nie chciał mu zro­bić krzywdy i dekla­ro­wał, że wię­cej się to nie powtó­rzy. Ale Lio­nel prze­stał wie­rzyć i ufać pier­wo­rod­nemu. Był prze­ko­nany, że to dopiero począ­tek praw­dzi­wych pro­ble­mów i należy nie­zwłocz­nie pod­jąć wszel­kie moż­liwe kroki, by uchro­nić spo­łe­czeń­stwo przed Jef­freyem:

Zoba­czy­łem wów­czas mło­dego męż­czy­znę, któ­remu bra­ko­wało cze­goś istot­nego. Ujrza­łem mło­dego czło­wieka, który nie miał w sobie tego ele­mentu wła­snej woli, która pozwala czło­wie­kowi zawład­nąć swoim życiem i nim kie­ro­wać. Od tego momentu, gdy patrzy­łem, jak Jeff wraca do wię­zie­nia, by odsie­dzieć swój wyrok, wie­dzia­łem, że jeśli kie­dy­kol­wiek miałby zostać napra­wiony, to tylko za wsta­wien­nic­twem jakiejś innej siły niż wła­sna wola, rów­nież moja. To mógł być Bóg, to mogło być też pań­stwo, jakiś pro­gram dorad­czy albo po pro­stu jakaś inna osoba, która wbrew wszel­kim prze­ciw­no­ściom nauczy­łaby go, jak żyć lepiej. Jaka­kol­wiek byłaby to siła, musia­łaby pocho­dzić spoza Jeffa i nie był­bym to ja. Dla­tego zaczą­łem szu­kać tego zewnętrz­nego roz­wią­za­nia. Nie wie­rzy­łem już, że mój wpływ może pomóc synowi. (…) Wie­dzia­łem, że nie będzie już wię­cej wspól­nego sia­da­nia przy stole, aby pla­no­wać dal­szą przy­szłość, musia­łem skoń­czyć z tymi pomoc­nymi i dobrymi inten­cjami, które sku­pia­łyby się wokół nauki i kariery.

Koniec z uda­wa­niem, że to tylko krnąbrny, młody czło­wiek. Mój syn wyszedł poza zasięg zwy­kłej opieki.

Lio­nel zde­cy­do­wał się napi­sać list do adwo­kata Geralda Boyle’a, który repre­zen­to­wał Dah­mera. Bła­gał w nim o umiesz­cze­nie syna na odwyku. Prze­ko­ny­wał, że ma ogromny pro­blem i wymaga pil­nej pro­fe­sjo­nal­nej pomocy. Ale sędzia nie podzie­lił tych obaw i argu­men­tów. W odpo­wie­dzi napi­sał Lio­nelowi, że Jef­frey zapew­niał, iż panuje nad wszyst­kim, zamie­rza pod­dać się lecze­niu, a jedyne, czego pra­gnie, to wró­cić do pra­wi­dło­wego funk­cjo­no­wa­nia w spo­łe­czeń­stwie. Sędzia w te słowa uwie­rzył i wyra­ził duży podziw dla postawy Dah­mera. Jego ojciec czuł się bez­radny. Nie tylko nie spra­wił, że syn został dłu­żej w zamknię­ciu, ale nawet nie zapo­biegł jego wcze­śniej­szemu wyj­ściu na wol­ność. Jeff zakoń­czył odby­wa­nie kary dwa mie­siące przed zasą­dzo­nym ter­mi­nem.

Miesz­ka­nie, które wybrał sobie Dah­mer, znaj­do­wało się w ubo­giej dziel­nicy Mil­wau­kee. Był tam jed­nym z nie­licz­nych bia­łych loka­to­rów, więk­szość oko­licy zamiesz­ki­wali czar­no­skó­rzy oby­wa­tele. Jef­frey nie mógł więc lepiej tra­fić. Cała uwaga śled­czych sku­piała się wła­śnie na sąsia­dach, a on mógł spo­koj­nie reali­zo­wać swoje cele. W dodatku był wyjąt­kowo spo­koj­nym czło­wie­kiem, nie­kon­flik­to­wym i nie wda­wał się w żadne awan­tury. Robił wszystko, żeby dla opi­nii publicz­nej być jak naj­bar­dziej prze­zro­czy­stym. W dodatku jego miesz­ka­nie znaj­do­wało się w pobliżu klu­bów dla homo­sek­su­ali­stów, więc mógł swo­bod­nie polo­wać na kolejne ofiary.

Jego celem w maju 1990 roku stał się trzy­dzie­sto­dwu­letni Ray­mond Smith, który był męską pro­sty­tutką. Dah­mer zapro­sił go do sie­bie, pro­po­nu­jąc 50 dola­rów za seks. Na miej­scu podał ofie­rze drinka, do któ­rego wrzu­cił kilka table­tek nasen­nych. Gdy Smith stra­cił przy­tom­ność, Jef­frey go udu­sił. Póź­niej pola­ro­idem zro­bił mu kilka zdjęć, ukła­da­jąc jego ciało w odpo­wiedni spo­sób, a następ­nie poćwiar­to­wał zwłoki w łazience. Nogi, ręce i mied­nicę ugo­to­wał, a kości roz­pu­ścił w pojem­niku, który wcze­śniej wypeł­nił kwa­sem. Zosta­wił sobie jedy­nie czaszkę, którą poma­lo­wał czarną farbą i scho­wał w meta­lo­wej szafce na doku­menty. W ten spo­sób Dah­mer zaczął kolek­cjo­no­wać tro­fea.

Nie­cały mie­siąc póź­niej jego ofiarą stał się dwu­dzie­sto­ośmio­letni Edward Smith, a we wrze­śniu dwu­dzie­sto­dwu­letni Ernest Mil­ler. Wła­śnie wtedy zaczął się kolejny, jesz­cze bar­dziej maka­bryczny roz­dział w histo­rii Dah­mera. Po zabi­ciu dwu­dzie­sto­dwu­latka roz­człon­ko­wał jego ciało, szkie­let scho­wał do szu­flady, a serce, bicepsy i czę­ści nóg wło­żył do zamra­żarki. Zamie­rzał je póź­niej zjeść. Z mor­dercy i nekro­fila Jef­frey prze­szedł więc do kolej­nej, nowej roli – kani­bala. W przy­padku Dah­mera taka prak­tyka miała głę­bo­kie pod­łoże emo­cjo­nalne. Nie zale­żało mu na samym smaku ludz­kiego mięsa, a na pew­nym sca­le­niu się z kochan­kami. Wie­rzył, że – zja­da­jąc ofiary – będzie jesz­cze bli­żej nich. Zupeł­nie tak, jakby wchła­nia­jąc ich mięso, czy­nił kochan­ków czę­ścią samego sie­bie. W ten spo­sób mieli być z nim już na zawsze. Wła­śnie na tym Jef­freyowi zale­żało najbar­dziej: chciał mieć przy sobie kogoś, kto ni­gdy by go nie opu­ścił. Kani­ba­lizm miał mu w tym pomóc.

Dwa­dzie­ścia dwa dni po zabój­stwie Mil­lera Dah­mer zwa­bił do swo­jego miesz­ka­nia dwu­dzie­sto­dwu­let­niego Davida Tho­masa. Sys­tem mor­do­wa­nia opa­no­wał do per­fek­cji. Naj­pierw odu­rzał, póź­niej dusił, a następ­nie ćwiar­to­wał. Ten sam sche­mat zasto­so­wał też wobec Tho­masa. W lutym 1991 roku Jeff zabił sie­dem­na­sto­let­niego Cur­tisa Strau­ghera. W kwiet­niu jego ofiarą stał się dzie­więt­na­sto­letni Errol Lind­sey, któ­rego przed zabój­stwem Dah­mer tor­tu­ro­wał. Chciał, by chło­pak swoim zacho­wa­niem przy­po­mi­nał zombi – ruszał się, jadł, ale był cał­ko­wi­cie otę­piały i bez moż­li­wo­ści kon­tro­lo­wa­nia tego, co się z nim dzieje. Cał­ko­witą wła­dzę nad nim miał spra­wiać Jef­frey. Dla­tego odu­rzo­nemu chło­pakowi wywier­cił w czaszce dziurę, a następ­nie wstrzyk­nął mu do mózgu kwas. Z rela­cji samego Dah­mera wynika, że ofiara począt­kowo żyła, odzy­skała na chwilę przy­tom­ność, a następ­nie znów ją utra­ciła. Wtedy kani­bal udu­sił chło­paka, oskó­ro­wał i poćwiar­to­wał. Jego czaszkę rów­nież zacho­wał. Próby stwo­rze­nia zombi Jef­frey nazy­wał tech­niką wier­ce­nia, którą póź­niej zamie­rzał udo­sko­na­lać aż do momentu, w któ­rym osią­gnie cel.

W maju tego samego roku Damer zabił trzy­dzie­sto­jed­no­let­niego Tony’ego Hughesa, a także czter­na­sto­let­niego Kone­raka Sin­tha­som­phone’a. Co cie­kawe, chło­pak był młod­szym bra­tem nasto­latka, o któ­rego mole­sto­wa­nie Dah­mer został oskar­żony trzy lata wcze­śniej. Kone­rak jako jeden z nie­licz­nych, który spo­tkał na swo­jej dro­dze Jef­freya, miał szansę na prze­ży­cie. Poznał męż­czy­znę w cen­trum han­dlo­wym. Kani­bal pod­szedł do niego i zapro­po­no­wał mu sesję zdję­ciową, za którą póź­niej nasto­la­tek otrzy­małby pie­nią­dze. Kone­rak potrze­bo­wał gotówki, dla­tego zgo­dził się i poszedł z nie­zna­jo­mym do jego miesz­ka­nia. Tam jed­nak szybko został odu­rzony, ale Dah­mer nie zamie­rzał zabi­jać go od razu. Po kilku godzi­nach wyko­rzy­sty­wa­nia chłopca wyszedł z domu i zosta­wił ofiarę na jakiś czas samą. Wtedy Kone­rak odzy­skał przy­tom­ność i ledwo świa­domy tego, co się dzieje, cał­ko­wi­cie nagi wyszedł z miesz­ka­nia i poszedł przed sie­bie. Był roz­trzę­siony i otu­ma­niony. Dotarł na róg pobli­skiej ulicy, gdzie spo­tkał dwie kobiety – San­drę Smith i Nicole Chil­dress. Od razu zajęły się chłop­cem i powia­do­miły odpo­wied­nie służby. W tym cza­sie Dah­mer zdą­żył już wró­cić do domu. Gdy odkrył, że Kone­raka nie ma w środku, wybiegł z budynku i zaczął szu­kać chłopca. Był prze­ra­żony, że jego poukła­dane, mroczne życie wkrótce zosta­nie zde­ma­sko­wane, a on zamiast poszu­ki­wać ide­al­nego part­nera, będzie oglą­dał świat zza krat. To też poka­zuje, że Jef­frey dosko­nale wie­dział, że to, co robi, jest złe i karalne. O dzia­ła­niu w sta­nie nie­po­czy­tal­no­ści nie mogło być więc mowy.

Na swoje szczę­ście po kilku minu­tach Dah­mer zna­lazł chło­paka, a także kobiety, które zdą­żyły się nim już zająć. Jeff tłu­ma­czył, że nasto­la­tek jest jego part­ne­rem, wypił za dużo i wyszedł z miesz­ka­nia. Ale nie­zna­jome nie kupiły tej opo­wie­ści i ostro zapro­te­sto­wały, gdy Dah­mer pró­bo­wał zabrać chłopca ze sobą. Po chwili na miej­sce dotarła poli­cja. Jef­frey powtó­rzył swoją wer­sję, dodał też, że on i Kone­rak po pro­stu się pokłó­cili, dla­tego part­ner pod wpły­wem alko­holu wyszedł nagi z domu. Rela­cjo­nu­jąc swoją histo­rię, Jef­frey był nie­zwy­kle spo­kojny i uprzejmy, a funk­cjo­na­riu­sze z łatwo­ścią dali sobą mani­pu­lo­wać. By potwier­dzić, że mówi prawdę, zapro­wa­dził poli­cjantów do swo­jego miesz­ka­nia. Poka­zał im ubra­nia, a także zdję­cia, które zro­bił kilka godzin wcze­śniej. Był na nich Kone­rak, czę­ściowo roz­ne­gli­żo­wany, co miało potwier­dzać, że rze­czy­wi­ście są ze sobą w dość zaży­łej rela­cji. Funk­cjo­na­riu­sze rozej­rzeli się też pobież­nie po samym pokoju, ale pomiesz­cze­nie było sta­ran­nie wysprzą­tane i nie budziło żad­nych zastrze­żeń. Prze­ko­nani, że zgod­nie z wer­sją star­szego męż­czy­zny mieli do czy­nie­nia z kłót­nią kochan­ków, wyszli z miesz­ka­nia, zosta­wia­jąc Kone­raka na pastwę Dah­mera. Gdy tylko drzwi się zamknęły, a poli­cjanci znik­nęli z pola widze­nia, Jeff wstrzyk­nął Kone­rakowi kwas do mózgu. Nasto­la­tek nie prze­żył tych tor­tur, a kani­bal roz­człon­ko­wał jego ciało.

W czerwcu tego samego roku w Chi­cago w trak­cie Parady Rów­no­ści Jef­frey poznał dwu­dzie­sto­let­niego Matta Tur­nera, któ­rego rów­nież chwilę póź­niej zabił. Kolej­nymi ofia­rami byli dwu­dzie­sto­trzy­letni Jere­miah Wein­ber­ger i dwu­dzie­stocz­te­ro­letni Oli­ver Lacy. Ostat­nim łupem Kani­bala z Mil­wau­kee był dwu­dzie­sto­pię­cio­letni Joseph Bra­de­holt.

Kres tych krwa­wych i bru­tal­nych zbrodni nastą­pił w lipcu 1991 roku. Dah­mer pró­bo­wał zwa­bić do miesz­ka­nia kolejną ofiarę. Pozna­nym na ulicy trzem bez­dom­nym męż­czy­znom zapro­po­no­wał sto dola­rów w zamian za pozo­wa­nie do zdjęć. Zgo­dził się na to jedy­nie trzy­dzie­sto­dwu­letni Tracy Edwards. Poszedł z Dah­merem do jego miesz­ka­nia, ale gdy tylko otwo­rzyły się drzwi, z wnę­trza buch­nął nie­przy­jemny zapach. Już wtedy Tracy poczuł nie­po­kój, mimo to zde­cy­do­wał się wejść do środka. Kusiła go per­spek­tywa szyb­kiego i łatwego zarobku. W jed­nym z pomiesz­czeń zoba­czył kilka pudeł po kwa­sie chlo­ro­wo­do­ro­wym. Jef­frey dostrzegł zmie­sza­nie nowego zna­jo­mego, dla­tego natych­miast zaczął z nim roz­ma­wiać, zupeł­nie tak, jakby chciał odwró­cić jego uwagę. Po chwili szyb­kim ruchem zało­żył mu na dło­nie kaj­danki. Zabrał go do sypialni, gdzie kazał mu nago pozo­wać do zdjęć. To wła­śnie tam Edwards zoba­czył ogromną beczkę, z któ­rej docho­dził roz­prze­strze­nia­jący się po miesz­ka­niu odór. Przez cały ten czas Jef­frey gro­ził Tracy’emu nożem. Prze­ra­żony męż­czy­zna robił wszystko, co kazał mu mor­derca. Jak póź­niej zeznał poli­cji, Dah­mer usiadł z nim na łóżku, a następ­nie włą­czył na kase­cie VHS film Egzor­cy­sta III. Kil­ka­na­ście minut póź­niej pole­cił Edward­sowi, by poło­żył się na pod­ło­dze. Dah­mer uło­żył się tuż obok niego, przy­tknął głowę do jego piersi i słu­chał bicia serca.

– Powie­dział, że zje moje serce – zeznał Edwards poli­cjan­tom. Na dowód, że nie żar­tuje, Jef­frey poka­zał męż­czyź­nie ludzką rękę, którą trzy­mał w szafce. Otwo­rzył też lodówkę, w któ­rej prze­cho­wy­wał głowę jed­nej z ofiar. Podobny los spo­tkałby rów­nież Tracy’ego, gdyby nie jego odwaga i wola walki. Nie zamie­rzał uła­twiać psy­cho­pa­cie zada­nia i pozwo­lić się zabić. Naj­pierw posta­no­wił wzbu­dzić zaufa­nie Dah­mera. Roz­piął więc koszulę, powta­rzał, że jest jego przy­ja­cie­lem i pozo­sta­nie nim już na zawsze. Dosko­nale wyczuł jego potrzeby, bo wła­śnie na trwa­łej, nie­znisz­czal­nej rela­cji zale­żało Jef­fowi naj­bar­dziej. Gdy Edwards poczuł, że męż­czy­zna nie ści­ska już kur­czowo kaj­da­nek, szybko wstał, ude­rzył Dah­mera i uciekł przez fron­towe drzwi. Działo się to tak bły­ska­wicz­nie, że oszo­ło­miony pory­wacz nie zdą­żył nawet zare­ago­wać. Zanim dotarło do niego, co się dzieje, Tracy był już na zewnątrz. Udało mu się zatrzy­mać prze­jeż­dża­jący w pobliżu patrol poli­cji. Opo­wie­dział funk­cjo­na­riu­szom o wszyst­kim, co spo­tkało go w miesz­ka­niu Dah­mera. Mimo para­li­żu­ją­cego stra­chu zgo­dził się zapro­wa­dzić poli­cjan­tów na miej­sce. W ten spo­sób funk­cjo­na­riu­sze dotarli przed drzwi z nume­rem 213, a cały świat dowie­dział się o prze­ra­ża­ją­cych zbrod­niach Kani­bala z Mil­wau­kee.

Gdy poli­cjanci weszli do środka, zro­zu­mieli, że mają do czy­nie­nia ze znacz­nie poważ­niej­szą sprawą, niż począt­kowo zakła­dali. Wezwali więc na miej­sce posiłki. Odór docho­dzący z beczki wypeł­niał całe miesz­ka­nie. Już po wstęp­nym prze­szu­ka­niu lokalu odna­le­ziono frag­menty ludz­kich ciał. Dah­mer został natych­miast zatrzy­many, ale przy pró­bie wypro­wa­dze­nia go z lokum zaczął wrzesz­czeć jak roz­szar­py­wane zwie­rzę. Pró­bo­wał się też wyry­wać i ata­ko­wać poli­cjan­tów. Zasko­czeni sąsie­dzi wycho­dzili na kory­tarz, by spraw­dzić, skąd dobie­gają te hałasy. Byli wstrzą­śnięci tym, czego póź­niej dowie­dzieli się o spo­koj­nym – jak wtedy im się wyda­wało – Jef­freyu. Nawet nie przy­pusz­czali, że dosłow­nie za ścianą męż­czy­zna stwo­rzył praw­dziwe pomiesz­cze­nia tor­tur.

Po wywie­zie­niu Dah­mera na poste­ru­nek tech­nicy zaczęli dokład­nie spraw­dzać jego miesz­ka­nie. Odna­le­ziono ponad osiem­dzie­siąt zdjęć, na któ­rych widać było poćwiar­to­wane ciała. Z lodówki wyjęto ludzką głowę, a w ogrom­nej beczce usta­wio­nej w sypialni znaj­do­wały się trzy kor­pusy. Zamra­żarka po brzegi wypeł­niona była ludz­kim mię­sem. Poli­cjanci ubrani w spe­cjalne kom­bi­ne­zony wyno­sili po kolei wszyst­kie pudła, torby i wspo­mnianą beczkę. Zebrane dowody musiały tra­fić do ana­lizy, która miała dać odpo­wiedź na pyta­nie, ile osób tak naprawdę ukrył w swoim miesz­ka­niu Jef­frey Dah­mer. On sam cze­kał na prze­słu­cha­nie.

Trwało ono kilka godzin. Kani­bal wie­dział, że zaprze­cza­nie zbrod­niom nie ma naj­mniej­szego sensu, skoro poli­cjanci dys­po­no­wali na tyle moc­nymi dowo­dami, które pozwo­li­łyby go na ska­za­nie przez dowolny sąd. Nie miał więc wyj­ścia, musiał się przy­znać. Prze­ko­ny­wał jed­nak, że za zabój­stwami stoi tak naprawdę jego uza­leż­nie­nie od alko­holu, a on sam wiele razy nie wie­dział nawet, że pozba­wił kogoś życia. Potwier­dził za to, że zabił sie­dem­na­ście osób. Pro­to­kół z prze­słu­cha­nia był obszerny, liczył aż sto sześć­dzie­siąt stron, bo Dah­mer o wszyst­kim opo­wia­dał z naj­drob­niej­szymi szcze­gó­łami. To z kolei oba­lało jego teo­rię o dzia­ła­niu pod wpły­wem alko­holu, który miał pozba­wić go peł­nej świa­do­mo­ści. W mię­dzy­cza­sie odkryto, że w miesz­ka­niu Jef­freya znaj­do­wały się frag­menty ciał nale­żące w sumie do jede­na­stu osób. Przy­znał się też do zabójstw w domu babci, a także ode­bra­nia życia Ste­ve­nowi Hick­sowi w 1978 roku. Opowie­dział, co zro­bił z jego szcząt­kami i gdzie funk­cjo­na­riu­sze je znajdą. Mając dość szcze­gó­łowe infor­ma­cje, poli­cjanci ruszyli więc w oko­lice daw­nego domu Dah­mera i roz­po­częli prze­szu­ka­nie terenu. Dokład­nie tam, gdzie wska­zał Jeff, śled­czy odna­leźli frag­menty ludz­kich kości. Dopiero w póź­niej­szej ana­li­zie potwier­dzono, że nale­żały one wła­śnie do Hicksa. Po usta­le­niu toż­sa­mo­ści pozo­sta­łych ofiar na poli­cjan­tów cze­kało kolejne trudne zada­nie – powia­da­mia­nie rodzin o śmierci ich bli­skich.

O zatrzy­ma­niu poin­for­mo­wano też ojca Dah­mera, nie udzie­la­jąc jed­nak żad­nych szcze­gó­łów. Wspo­mi­nał póź­niej:

Skon­tak­to­wa­łem się z Geral­dem Boy­lem, wcze­śniej repre­zen­to­wał Jeffa w spra­wie o mole­sto­wa­nie dziecka, więc sądzi­łem, że został włą­czony rów­nież w to docho­dze­nie. Był bar­dzo roz­e­mo­cjo­no­wany. Powie­dział:

– Lio­nel, pró­bo­wa­łem się z tobą skon­tak­to­wać. Ludzie dzwo­nili do mnie przez cały ranek.

– Jacy ludzie?

– Z mediów. Prasa.

– Z mediów? A czego oni chcą?

– Pró­bują dowie­dzieć się wszyst­kiego o Jef­fie.

– A co z Jef­fem? Co się dzieje? Nikt nie podaje mi żad­nych szcze­gó­łów.

– (…) Został aresz­to­wany za usi­ło­wa­nie zabój­stwa. (…) W jego miesz­ka­niu zna­leźli ciało. A wła­ści­wie kilka róż­nych.

– Róż­nych?

– Wię­cej niż jed­nej osoby.

Szcze­góły zbrodni doko­na­nych przez syna wstrzą­snęły Lio­ne­lem. Od dawna czuł, że z Jef­freyem dzieje się coś złego, ale nie spo­dzie­wał się aż tak dra­ma­tycz­nych wyda­rzeń. Mimo to nie odwró­cił się od niego, wspie­rał go przez cały pobyt w aresz­cie, a póź­niej w trak­cie pro­cesu, który ruszył w stycz­niu 1992 roku. Było to wyda­rze­nie, które przy­cią­gnęło uwagę mediów z całego kraju. Dzien­ni­ka­rze prze­ści­gali się w rela­cjo­no­wa­niu każ­dego szcze­gółu, który poja­wiał się na sali roz­praw. Sam Dah­mer spra­wiał wra­że­nie wyjąt­kowo spo­koj­nego, momen­tami nawet obo­jęt­nego. Jego twarz nie wyra­żała żad­nych emo­cji, nawet wtedy, gdy głos zabie­rały rodziny ofiar. Musiał jed­nak skon­fron­to­wać się z ich wście­kło­ścią, żalem i roz­pa­czą. Rita Isbell, sio­stra zamor­do­wa­nego Errola Lind­seya, widząc Dah­mera, stra­ciła pano­wa­nie nad sobą:

Jestem naj­star­szą sio­strą Errola Lind­seya. Jeff, czy jak­kol­wiek masz na imię, sza­ta­nie. (…) Nie chcę ni­gdy wię­cej widzieć mojej matki, gdy prze­cho­dzi przez to wszystko. Ni­gdy, Jef­frey! Jef­frey, nie­na­wi­dzę cię! Nie­na­wi­dzę cię, skur­wielu!

Rita została wypro­wa­dzona z sali przez straż­ni­ków. Na jej wrza­ski Jef­frey zare­ago­wał kamienną twa­rzą.

Mor­derca co prawda przy­znał się do winy, ale pró­bo­wał dowieść, że jest nie­po­czy­talny. Była to dla niego jedyna szansa, by unik­nąć wię­zie­nia. Gdyby sąd uznał, że Dah­mer w isto­cie nie był świa­domy tego, co robi, tra­fiłby do szpi­tala psy­chia­trycz­nego. W wielu bada­niach bie­gli oce­nili, że ma oso­bo­wość schi­zo­ty­pową. Cha­rak­te­ry­zuje się ona pro­ble­mami z poro­zu­mie­wa­niem się i kon­tak­tami spo­łecz­nymi, pod wpły­wem stresu mogą poja­wić się też przej­ściowe objawy psy­cho­tyczne. Osoby, u któ­rych dia­gno­zuje się taką oso­bo­wość, mogą wie­rzyć, że posia­dają pewne nad­przy­ro­dzone moce, są podejrz­liwe, mają pro­blemy poznaw­czo-per­cep­cyjne. Poja­wiają się trud­no­ści z kon­cen­tra­cją uwagi. Takie zabu­rze­nie ma wiele cech wspól­nych ze schi­zo­fre­nią. Ale to wszystko nie ozna­czało nie­po­czy­tal­no­ści. Żeby bie­gli ją stwier­dzili, Dah­mer musiałby udo­wod­nić, że w trak­cie mor­derstw nie potra­fił oce­nić tego, co robił, a także jakie kon­se­kwen­cje się z tym wią­zały.

Mimo swo­jej nie­wzru­szo­nej postawy w trak­cie pro­cesu Jef­frey zde­cy­do­wał się na gest wobec rodzin ofiar. Prze­pro­sił je za całe zło, które wyrzą­dził, i zaprze­czył, by jego zbrod­nie miały tło rasowe. Więk­szość jego ofiar była czar­no­skóra, ale Dah­mer zapew­nił, że nie były to zabój­stwa wyni­ka­jące z nie­na­wi­ści. Odniósł się też do reli­gii, w którą mocno popy­chała go bab­cia, gdy z nią miesz­kał:

Powi­nie­nem był zostać z Bogiem. Pró­bo­wa­łem i zawio­dłem, i stwo­rzy­łem holo­caust. Mam nadzieję, że Bóg mi wyba­czy. Wiem, że spo­łe­czeń­stwo ni­gdy tego nie zrobi. Wiem, że nie zro­bią tego rów­nież rodziny ofiar. Z powodu tego, co zro­bi­łem tym bied­nym rodzi­nom, czuję się bar­dzo źle. I rozu­miem ich nie­na­wiść. Widzia­łem ich łzy i gdy­bym mógł teraz oddać życie, aby przy­wró­cić ich bli­skich, zro­bił­bym to.

Wiele osób, które przy­słu­chi­wały się tym sło­wom, nie wie­rzyło w skru­chę Dah­mera. Sądziły, że chce jedy­nie wybie­lić się przed opi­nią publiczną i wzbu­dzić litość. W dodatku bie­gli oce­nili, że w chwili mor­do­wa­nia i tor­tu­ro­wa­nia swo­ich ofiar Jeff był cał­ko­wi­cie poczy­talny. Jeden z psy­chia­trów sądo­wych dok­tor Park Dietz przy­znał, że nie wie­rzy, by Jef­frey cier­piał na jaką­kol­wiek cho­robę psy­chiczną, gdy popeł­niał prze­stęp­stwa:

Dah­mer doło­żył wszel­kich sta­rań, aby być sam na sam z ofiarą, tak by nie mieć świad­ków.

Dodał rów­nież, że kani­bal dokład­nie pla­no­wał swoje zbrod­nie, a te nie miały nic wspól­nego z impul­syw­no­ścią. Upi­ja­nie się przed zabój­stwem też było zna­czące:

Gdyby miał przy­mus zabi­ja­nia, nie musiałby pić alko­holu. Robił to, by prze­zwy­cię­żyć swoje zaha­mo­wa­nia, dodać sobie odwagi do popeł­nie­nia prze­stęp­stwa, któ­rego wolał nie robić.

Pro­ces trwał w sumie dwa tygo­dnie. Mowa koń­cowa adwo­kata Geralda Boyle’a zajęła dwie godziny. Prze­ko­ny­wał, że Dah­mer cierpi na cho­robę psy­chiczną, a zabój­stwa były wyni­kiem zabu­rzeń, które co prawda w sobie odkrył, ale prze­cież ich nie wybrał. Przed­sta­wił Jef­freya jako osobę roz­pacz­li­wie samotną i głę­boko chorą, która jest tak pozba­wiona kon­troli, że nie może zde­cy­do­wać o wła­snym postę­po­wa­niu. Po Boyle’u głos zabrał pro­ku­ra­tor Michael McCann. Dowo­dził, że Dah­mer jest abso­lut­nie zdrowy i w chwili zabi­ja­nia swo­ich ofiar był w pełni świa­domy tego, co i jak robi. Dodał rów­nież, że kil­ku­na­stu mło­dych chłop­ców i męż­czyzn zgi­nęło tylko po to, by dać Jef­frey­owi chwi­lowe zaspo­ko­je­nie sek­su­alne. I wła­śnie z tymi argu­men­tami zgo­dziła się ława przy­się­głych. Dah­mer został uznany za win­nego. Sąd ska­zał go za zabój­stwo pięt­na­stu męż­czyzn w sta­nie Wiscon­sin, choć w rze­czy­wi­sto­ści ofiar było sie­dem­na­ście. Kara, jaką usły­szał, to 937 lat wię­zie­nia. Pro­ku­ra­tor Michael McCann sko­men­to­wał wyrok krótko:

To zagwa­ran­tuje, że ten czło­wiek ni­gdy wię­cej nie będzie już cho­dził po uli­cach jakie­go­kol­wiek mia­sta na świe­cie.

Jego praw­nik Gerald Boyle nie zamie­rzał się już odwo­ły­wać. Tuż po ogło­sze­niu wyroku ojciec męż­czy­zny, a także jego maco­cha, popro­sili o pięt­na­sto­mi­nu­towe spo­tka­nie z Jef­fem, by poże­gnać się z nim przed jego trans­por­tem do wię­zie­nia. Sąd wyra­ził zgodę, dzięki czemu Lio­nel mógł uści­skać syna, po raz kolejny oka­zu­jąc mu swoje wspar­cie.

Jef­frey Dah­mer miał wów­czas trzy­dzie­ści dwa lata. Tra­fił do wię­zie­nia o zaostrzo­nym rygo­rze w Por­tage w sta­nie Wiscon­sin. W maju 1992 został tym­cza­sowo prze­wie­ziony do stanu Ohio, gdzie odpo­wia­dał za zabój­stwo Ste­vena Hicksa. Tam rów­nież zapadł wyrok ska­zu­jący.

Pierw­szy rok w zakła­dzie kar­nym Dah­mer spę­dził w izo­la­cji. Straż­nicy oba­wiali się, że może zostać zaata­ko­wany przez współ­więź­niów. Po upły­wie dwu­na­stu mie­sięcy prze­nie­siono go do innej celi, a także przy­dzie­lono do prac przy czysz­cze­niu toa­let. Był też regu­lar­nie pil­no­wany przez służbę wię­zienną. Pod­czas odsiadki Dah­mer prze­szedł prze­mianę. Popro­sił o Biblię, zaczął się modlić, a nawet prze­ko­ny­wać, że wszyst­kie jego zbrod­nie były efek­tem braku Boga w jego życiu. Dla­tego przy­jął chrzest w wię­zien­nym cen­trum medycz­nym. Prze­pro­wa­dził go pastor Roy Ratc­liff, który odwie­dzał Jef­freya regu­lar­nie, a w trak­cie tych spo­tkań roz­ma­wiał z nim o wie­rze. Nie zabra­kło rów­nież dys­ku­sji o śmierci, która – zupeł­nie jakby Jeff coś prze­czu­wał – zaczęła nie­bez­piecz­nie przy­bli­żać się do niego już w lipcu 1994 roku. Współ­wię­zień Osvaldo Dur­ru­thy zaata­ko­wał kani­bala i pró­bo­wał pod­ciąć mu gar­dło brzy­twą, którą wcze­śniej scho­wał w szczo­teczce do zębów. Ale Jef­frey odniósł tylko powierz­chowne rany i po krót­kiej wizy­cie w szpi­talu wró­cił do celi.

W tym cza­sie męż­czy­zna zacie­śnił rela­cje z ojcem, z któ­rym udzie­lił nawet wspól­nego wywiadu. Rów­nież jego matka Joyce odno­wiła kon­takt z synem. Nie widziała go od Bożego Naro­dze­nia w 1983 roku. W trak­cie roz­mów tele­fo­nicz­nych Jef­frey miał wspo­mnieć, że jest gotowy na śmierć i już się z nią pogo­dził. Gdy mówiła mu, że boi się o jego bez­pie­czeń­stwo, Jeff odpo­wia­dał:

To nie ma zna­cze­nia, mamo. Nie obcho­dzi mnie, czy coś mi się sta­nie.

Do kolej­nego ataku doszło rano 28 listo­pada 1994 roku. Jeff wyszedł z celi, by posprzą­tać toa­lety. Towa­rzy­szyli mu dwaj osa­dzeni – Jesse Ander­son i Chri­sto­pher Sca­rver. Straż­nicy popeł­nili wów­czas ogromny błąd, bo pozo­sta­wili całą trójkę bez nad­zoru przez bli­sko 20 minut. Gdy przy­byli na miej­sce, było już za późno. Dah­mer leżał na prysz­ni­co­wej pod­ło­dze z poważ­nymi ranami głowy i twa­rzy. Został ska­to­wany meta­lo­wym prę­tem. Obra­że­nia były tak roz­le­głe, że męż­czy­zna zmarł w dro­dze do szpi­tala. Do pla­cówki tra­fił też Jesse Ander­son, który rów­nież został pobity. Jego zgon nastą­pił dwa dni póź­niej.

Napast­ni­kiem był dwu­dzie­sto­pię­cio­letni Sca­rver, który odby­wał karę doży­wo­cia za zabój­stwo z 1990 roku. Wyja­śnił, że zaata­ko­wał Dah­mera, bo miał dość jego zacho­wa­nia. Jef­frey miał żar­to­wać ze swo­jego kani­ba­li­zmu, two­rząc z wię­zien­nego jedze­nia kształty przy­po­mi­na­jące ludz­kie koń­czyny. Oble­wał je póź­niej ket­chu­pem, który miał imi­to­wać krew. Pastor Roy Ratc­liff mówił:

Prze­kro­czył gra­nicę w rela­cjach z więź­niami czy per­so­ne­lem. Nie­któ­rzy osa­dzeni oka­zują skru­chę, ale on nie był jed­nym z nich. Gdy widział, że straż­nik, który stoi obok niego, jest zde­ner­wo­wany, mówił „gryzę”. Zazwy­czaj straż­nik wtedy odska­ki­wał, a on był bar­dzo roz­ba­wiony. W pew­nym sen­sie bawił się swoją oso­bo­wo­ścią, wyol­brzy­miał ją, bo chciał spra­wić, by ludzie byli bar­dziej prze­ra­żeni. To był po pro­stu jego spo­sób, taki chory humor, by pora­dzić sobie z bez­na­dziejną sytu­acją.

Matka Dah­mera po śmierci syna była nie­zwy­kle roz­ża­lona tym, że wiele osób od dawna życzyło Jef­fowi źle. W roz­mo­wie z mediami rzu­ciła:

Teraz wszy­scy są szczę­śliwi? Teraz, kiedy został zatłu­czony na śmierć, czy to wystar­czy wszyst­kim?

Za to rodziny ofiar nie kryły rado­ści ze śmierci kani­bala. Odbie­rały to jako nieco spóź­nioną, ale jed­nak formę rekom­pen­saty za kosz­mar, który Dah­mer spro­wa­dził do ich życia. Nato­miast pro­ku­ra­tor, który oskar­żał go w pro­ce­sie, zaape­lo­wał, by nie robić ze Sca­rvera boha­tera, bo dopu­ścił się podwój­nego zabój­stwa i sam był groź­nym prze­stępcą. Chri­sto­pher sta­nął przed sądem w maju 1995 roku i usły­szał dwie dodat­kowe kary doży­wo­cia.