Głębokie rany ebook

Dla Anny

Dzię­kuję Clau­dii i Ca­ro­line Co­hen, Ca­milli Al­tva­ter, Su­sanne Hec­ker, Pe­te­rowi Hil­le­brech­towi, Si­mone Schre­iber, Ca­trin Runge i Anne Pfen­nin­ger za lek­turę ma­nu­skryptu i cenne wska­zówki.

Ser­deczne po­dzię­ko­wa­nia na­leżą się rów­nież pro­fe­so­rowi Han­sjür­ge­nowi Bratzke, kie­row­ni­kowi Cen­trum Me­dy­cyny Są­do­wej Uni­wer­sy­tetu we Frank­fur­cie, za wspar­cie we wszyst­kich kwe­stiach me­ry­to­rycz­nych. Za ewen­tu­alne błędy po­no­szę od­po­wie­dzial­ność tylko ja.

Dzię­kuję nad­ko­mi­sa­rzowi Pe­te­rowi Deppe z K11 po­li­cji w Ho­fheim, który udzie­lił mi wy­czer­pu­ją­cych od­po­wie­dzi na te­mat pro­wa­dze­nia śledz­twa i pracy po­li­cji kry­mi­nal­nej i który uświa­do­mił mi m.in., że wszy­scy funk­cjo­na­riu­sze wy­dzia­łów kry­mi­nal­nych w Niem­czech mó­wią so­bie na „ty”.

Szcze­gól­nie go­rące po­dzię­ko­wa­nia kie­ruję do mo­jej re­dak­torki, Ma­rion Va­zquez. Na­sza współ­praca przy Głę­bo­kich ra­nach dała mi mnó­stwo sa­tys­fak­cji.

Nele Neu­haus

luty 2009

Osoby i zda­rze­nia opi­sane w po­wie­ści zo­stały przeze mnie wy­my­ślone.

Nikt z ro­dziny nie po­tra­fił zro­zu­mieć, dla­czego zde­cy­do­wał się, by schy­łek ży­cia spę­dzić w Niem­czech, a naj­mniej poj­mo­wał z tego on sam. Po pro­stu nie­spo­dzie­wa­nie uświa­do­mił so­bie, że nie chce umie­rać w kraju, który przez ostat­nich sześć­dzie­siąt lat był dla niego bez­piecz­nym por­tem. Tę­sk­nił za lek­turą nie­miec­kich ga­zet i za brzmie­niem nie­miec­kiego ję­zyka. Da­vid Gold­berg nie wy­je­chał z Nie­miec do­bro­wol­nie. W 1945 roku mu­siał opu­ścić oj­czy­znę. Skoro ją utra­cił, po­sta­no­wił wy­ko­rzy­stać nową szansę tak, jak tylko się dało. Te­raz jed­nak nie było już ni­czego, co by go trzy­mało w Ame­ryce. Nie­mal dwa­dzie­ścia lat wcze­śniej, krótko po śmierci Sary, ku­pił dom w po­bliżu Frank­furtu – nie chciał no­co­wać w ho­te­lach, ile­kroć liczne obo­wiązki biz­ne­sowe lub to­wa­rzy­skie spro­wa­dzały go do kraju ro­dzi­ców i dziad­ków.

Gold­berg wes­tchnął głę­boko i wyj­rzał przez wiel­kie okno, z któ­rego roz­ta­czał się wi­dok na pa­no­ramę gór Tau­nus, ską­pa­nych w zło­ci­stym świe­tle za­cho­dzą­cego słońca. Le­d­wie pa­mię­tał twarz Sary. Co­raz czę­ściej zda­rzało mu się za­po­mi­nać na­gle o sześć­dzie­się­ciu la­tach w Sta­nach – do tego stop­nia, że nie po­tra­fił so­bie przy­po­mnieć imion wnu­ków. Jed­no­cze­śnie co­raz le­piej pa­mię­tał czas przed Ame­ryką, choć od dawna sta­rał się o nim nie my­śleć. By­wało, że kiedy bu­dził się z drzemki, po­trze­bo­wał kilku mi­nut, by się zo­rien­to­wać, gdzie jest. Po­tem spo­glą­dał z po­gardą na drżące ży­la­ste dło­nie, ob­le­czone kru­chą, pełną star­czych plam skórą. Los oka­zał się dość ła­skawy i nie zmie­nił go w nie­po­rad­nego sta­ruszka, ska­za­nego na ła­skę in­nych; wielu zna­jo­mych i przy­ja­ciół nie miało tyle szczę­ścia, by atak serca przy­szedł na czas i wy­ba­wił ich z ta­kiej ża­ło­snej sy­tu­acji. Miał bar­dzo silny or­ga­nizm, a le­ka­rze przez całe lata z nie­do­wie­rza­niem krę­cili gło­wami, wi­dząc jego od­por­ność na naj­po­spo­lit­sze oznaki sta­rze­nia. Uwa­żał, że za­wdzię­cza to że­la­znej dys­cy­pli­nie, która po­zwa­lała mu po­ko­ny­wać wszyst­kie wy­zwa­nia. Ni­gdy się nie za­nie­dbał i na­wet dziś ubie­rał się sta­ran­nie i za­cho­wy­wał schludny wy­gląd. Na wspo­mnie­nie nie­daw­nej wi­zyty w jed­nym z do­mów spo­koj­nej sta­ro­ści po­czuł dreszcz obrzy­dze­nia. Od­rzu­cił go wi­dok sta­ru­szek i star­ców w szla­fro­kach, klap­kach, z prze­tłusz­czo­nymi, roz­czo­chra­nymi wło­sami, jak wa­łę­sają się bez celu po par­ko­wych dróż­kach albo sie­dzą tępo na ław­kach i pu­stym, sza­lo­nym wzro­kiem spo­glą­dają nie­przy­tom­nie w dal. I choć więk­szość z tych lu­dzi była od niego młod­sza, obu­rzał się, kiedy ktoś wrzu­cał go z nimi do jed­nego worka.

– Wo­łał mnie pan?

Gold­berg drgnął i od­wró­cił głowę. Opie­kunka. Zu­peł­nie za­po­mniał o jej obec­no­ści, a co gor­sza, nie mógł so­bie przy­po­mnieć, jak ma na imię. Ko­bieta stała w drzwiach i spo­glą­dała na niego wy­cze­ku­jąco. Za­raz... Elvira? Edith? Zresztą to bez zna­cze­nia. Ro­dzina uparła się, że nie po­wi­nien miesz­kać sam, i po­sta­no­wiła ją za­trud­nić. Pięć pierw­szych kan­dy­da­tek z miej­sca od­rzu­cił. Nie chciał miesz­kać pod jed­nym da­chem z Po­lką ani Azjatką. Poza tym zwra­cał uwagę na po­wierz­chow­ność. Ta na­tych­miast przy­pa­dła mu do gu­stu: wy­soka, ener­giczna blon­dynka. Niemka, była za­ra­zem go­spo­sią i dy­plo­mo­waną pie­lę­gniarką. Tak w każ­dym ra­zie twier­dził jego naj­star­szy syn. Mu­siał jej bar­dzo szczo­drze pła­cić, bo bez słowa sprze­ciwu zno­siła jego hu­mory i usu­wała ślady co­raz więk­szej nie­po­rad­no­ści. Po­de­szła bli­żej, za­trzy­mała się przy fo­telu i po­pa­trzyła na niego uważ­nie. Gold­berg spoj­rzał jej w oczy. Była uma­lo­wana, a w wy­cię­ciu bluzki do­strze­gał po­cią­ga­jący de­kolt, o któ­rym zda­rzało mu się śnić. Do­kąd szła? Czy miała chło­paka, z któ­rym umó­wiła się na wspólny wie­czór? Nie skoń­czyła jesz­cze czter­dziestki i była bar­dzo atrak­cyjna. Ale nie, nie za­pyta jej o to. Nie chciał się spo­ufa­lać.

– Czy miałby pan coś prze­ciwko, gdy­bym już wy­szła? – W gło­sie ko­biety sły­chać było nutkę znie­cier­pli­wie­nia. – Po­trze­buje pan jesz­cze cze­goś? Przy­go­to­wa­łam ko­la­cję i ta­bletki...

Gold­berg prze­rwał jej ge­stem dłoni. Miała zwy­czaj trak­to­wa­nia go jak małe dziecko, któ­rego nie zo­sta­wia się sa­mego.

– Niechże już pani idzie – po­wie­dział oschle. – Dam so­bie radę.

– Ju­tro po­ja­wię się z sa­mego rana, o siód­mej trzy­dzie­ści.

Nie miał wąt­pli­wo­ści, że tak wła­śnie bę­dzie. Nie­miecka punk­tu­al­ność.

– Wy­pra­so­wa­łam panu ten ciemny gar­ni­tur. I ko­szulę.

– Dzię­kuję.

– Czy mam włą­czyć alarm?

– Nie, pro­szę tego nie ro­bić. Sam póź­niej wszystko uru­cho­mię. A te­raz niech już pani zmyka. Do­brej za­bawy.

– Dzię­kuję. – Była za­sko­czona. Ni­gdy do­tąd nie ży­czył jej do­brej za­bawy. Gold­berg sły­szał jesz­cze przez dłuż­szą chwilę jej ob­casy na mar­mu­ro­wych płyt­kach w przed­po­koju, a po­tem trzask cięż­kich drzwi wej­ścio­wych. Słońce znik­nęło za szczy­tami gór Tau­nus. Zmierz­chało. Z po­nurą miną wy­glą­dał przez okno. Gdzieś tam, na ze­wnątrz, mi­liony mło­dych lu­dzi ru­szało wła­śnie na randki i umó­wione spo­tka­nia, by od­da­wać się nie­skrę­po­wa­nym przy­jem­no­ściom. Nie­gdyś sam do ich na­le­żał. Był przy­stojny, bo­gaty, wpły­wowy i po­dzi­wiany. W wieku Elviry nie mar­no­wał czasu na my­śle­nie o star­cach, któ­rzy z bo­lą­cymi ko­śćmi sie­dzieli w mięk­kich fo­te­lach i opa­tu­lali cie­płymi ko­cami swoje ar­tre­tyczne ko­lana, wy­glą­da­jąc ostat­niego spek­ta­ku­lar­nego wy­da­rze­nia w ży­ciu: śmierci. Nie­sa­mo­wite, że jego w końcu też to do­pa­dło. Dziś był jedną z tych ży­wych ska­mie­lin, oca­leń­cem z mrocz­nej prze­szło­ści, na któ­rego zna­jomi i przy­ja­ciele dawno już cze­kali po dru­giej stro­nie. Po­zo­stało tylko troje lu­dzi, z któ­rymi mógł po­roz­ma­wiać o prze­szło­ści, któ­rzy pa­mię­tali go z cza­sów, gdy był młody i silny.

Z za­my­śle­nia wy­rwał go dzwo­nek do drzwi. Czyżby było już wpół do dzie­wią­tej? Pew­nie tak. Za­wsze była punk­tu­alna, tak samo, jak ta cała Edith. Z ci­chym jęk­nię­ciem pod­niósł się z fo­tela. Chciała z nim po­roz­ma­wiać jesz­cze przed ju­trzej­szym przy­ję­ciem uro­dzi­no­wym. I to w cztery oczy. Aż trudno uwie­rzyć, że miała już osiem­dzie­siąt pięć lat. Sztyw­nym kro­kiem ru­szył przez sa­lon i hol wej­ściowy. Przy drzwiach za­trzy­mał się na chwilę, spoj­rzał w lu­stro i prze­cze­sał dło­nią gę­ste jesz­cze, siwe włosy. Wie­dział, że się po­kłócą, a mimo to cie­szył się na spo­tka­nie. Za­wsze cie­szył się na jej wi­dok. Była głów­nym po­wo­dem, dla któ­rego wró­cił do Nie­miec. Z uśmie­chem otwo­rzył.

Oli­ver von Bo­den­stein zdjął z ognia gar­nu­szek z go­rą­cym mle­kiem, wsy­pał dwie ły­żeczki ka­kao, za­mie­szał i prze­lał pa­ru­jący na­pój do dzbanka. Co­sima kar­miła pier­sią, więc mu­siała zre­zy­gno­wać z ulu­bio­nej kawy, a on sta­rał się być z nią so­li­darny. Go­rące ka­kao nie było w końcu ta­kie złe. Pod­niósł głowę i uśmiech­nął się, wi­dząc dez­apro­batę we wzroku Ro­sa­lie, swo­jej dzie­więt­na­sto­let­niej córki.

– Masz już tam ze dwa ty­siące ka­lo­rii – orze­kła, marsz­cząc nos. – Jak mo­że­cie pić taki ule­pek?!

– Czego to się nie robi dla wła­snych dzieci! – od­parł.

– Nie mo­gła­bym zre­zy­gno­wać z kawy. – Na­sto­latka po­trzą­snęła głową i de­mon­stra­cyj­nie upiła łyk z fi­li­żanki.

– Po­cze­kamy, zo­ba­czymy. – Bo­den­stein wy­jął z szafki dwa kubki i po­sta­wił na tacy, obok dzbanka z ka­kao. Co­sima wró­ciła do łóżka po tym, jak ma­leń­stwo o pią­tej rano zde­cy­do­wało, że na­de­szła pora kar­mie­nia. Od na­ro­dzin So­phii Ga­brieli w grud­niu ze­szłego roku ich ży­cie ule­gło ogrom­nej zmia­nie. Po prze­ra­że­niu, które naj­pierw wy­wo­łała wia­do­mość, że po raz ko­lejny zo­staną ro­dzi­cami, przy­szedł czas na ra­dość. Lecz z bie­giem czasu po­ja­wiła się także tro­ska. Lo­renz miał dwa­dzie­ścia je­den lat, a Ro­sa­lie dzie­więt­na­ście; za­koń­czyli już edu­ka­cję i byli do­ro­śli. I te­raz on z Co­simą mają raz jesz­cze prze­cho­dzić to wszystko od po­czątku? Czy są na to przy­go­to­wani? Mają ta­kie moż­li­wo­ści? Czy dziecko bę­dzie zdrowe? Na szczę­ście drę­czące go tro­ski oka­zały się nie­uza­sad­nione. Co­sima cho­dziła do pracy nie­mal do sa­mego roz­wią­za­nia, a po­zy­tywne wy­niki ba­dań ozna­czały jedno: dziecko jest zu­peł­nie zdrowe. Dziś, pięć mie­sięcy po po­ro­dzie, Co­sima co­dzien­nie po­ja­wiała się w biu­rze, wo­żąc ze sobą So­phię w fo­te­liku Ma­xi­Cosi. Bo­den­stein do­szedł do wnio­sku, że wszystko oka­zało się ła­twiej­sze, niż kiedy wy­cho­wy­wali Lo­renza i Ro­sa­lie, bo choć byli wtedy młodsi i mieli wię­cej sił, to żyli w ma­lut­kim miesz­kanku, a ich sy­tu­acja ma­te­rialna była znacz­nie gor­sza. Zda­wał so­bie jed­nak sprawę, jak bar­dzo Co­sima ża­ło­wała, że na ja­kiś czas mu­siała zro­bić prze­rwę w pracy re­por­terki te­le­wi­zyj­nej.

– Wła­ści­wie to czemu tak wcze­śnie je­steś na no­gach? – za­py­tał star­szą córkę. – Prze­cież jest so­bota.

– Mu­szę je­chać do re­stau­ra­cji – wy­ja­śniła Ro­sa­lie. – Mamy dzi­siaj wielką im­prezę. Naj­pierw po­wi­ta­nie go­ści szam­pa­nem, a po­tem sze­ścio­da­niowe menu dla pięć­dzie­się­ciu trzech osób. Jedna z przy­ja­ció­łek babci świę­tuje osiem­dzie­siąte piąte uro­dziny.

– Nie­źle.

Po ma­tu­rze zda­nej w ze­szłym roku Ro­sa­lie zde­cy­do­wała, że nie chce iść na stu­dia, i zo­stała uczen­nicą w wy­kwint­nej re­stau­ra­cji na­le­żą­cej do brata ojca, Qu­en­tina von Bo­den­ste­ina, i jego żony, Ma­rie-Lo­uise. Ku za­sko­cze­niu ro­dzi­ców na­sto­latka ani przez chwilę nie ża­ło­wała swo­jej de­cy­zji i z za­an­ga­żo­wa­niem pra­co­wała w kuchni. Nie na­rze­kała ani na nie­ludz­kie go­dziny pracy, ani na su­ro­wego i cho­le­rycz­nego szefa. Co­sima po­dej­rze­wała po ci­chu, że to wła­śnie szef, wy­bitny i na­gra­dzany ku­charz, Jean-Yves St. Clair, był jedną z przy­czyn, dla któ­rych dziew­czyna zde­cy­do­wała się na ta­kie za­ję­cie.

– Już z dzie­sięć razy, jak nie wię­cej, zmie­niali ko­lej­ność dań, wy­bór win i liczbę za­pro­szo­nych go­ści. – Ro­sa­lie odło­żyła fi­li­żankę do zmy­warki. – Cie­kawe, czy dzi­siaj znowu się okaże, że coś ma być ina­czej, niż usta­la­li­śmy.

Na­gle roz­dzwo­nił się te­le­fon. Bo­den­stein z do­świad­cze­nia wie­dział, że o wpół do dzie­sią­tej rano w so­botę ten dźwięk nie może ozna­czać ni­czego do­brego. Ro­sa­lie wy­szła ode­brać, a po chwili wró­ciła do kuchni z prze­no­śną słu­chawką.

– Tato, do cie­bie – po­wie­działa, wy­cią­ga­jąc dłoń. Za­nim za­czął roz­ma­wiać, po­że­gnała się ski­nie­niem głowy i zo­sta­wiła go sa­mego. Wes­tchnął głę­boko. Czyli nici z mi­łego spa­ceru po gó­rach i spo­koj­nego obiadu z Co­simą i So­phią. Jego obawy po­twier­dziły się, kiedy usły­szał zde­ner­wo­wany głos ko­mi­sarz Pii Kirch­hoff.

– Mamy trupa. Tak, wiem, że to ja mam dzi­siaj dy­żur, ale wy­daje mi się, że sam po­wi­nien pan to zo­ba­czyć, sze­fie. To ja­kiś waż­niak, z Ame­ryki.

Te­raz nie miał już wąt­pli­wo­ści, że spo­kojny week­end skoń­czył się, za­nim na do­bre się za­czął.

– Gdzie? – za­py­tał krótko.

– Dwa kroki od pana. Ke­kl­heim. Dros­sel­weg 39 a. Ofiara to Da­vid Gold­berg. Zna­la­zła go go­spo­sia, kiedy przy­szła dziś rano do pracy.

Bo­den­stein obie­cał, że się po­spie­szy, roz­łą­czył się i za­niósł Co­si­mie śnia­da­nie do łóżka. Prze­ka­zał jej też złe wie­ści.

– Po­winni za­ka­zać znaj­do­wa­nia zwłok w week­endy – mruk­nęła żona i ziew­nęła sze­roko. Bo­den­stein się uśmiech­nął. Przez dwa­dzie­ścia cztery lata mał­żeń­stwa Co­sima ni­gdy nie za­re­ago­wała zło­ścią ani znie­cier­pli­wie­niem, kiedy jego obo­wiązki ruj­no­wały ich plany. Usia­dła i się­gnęła po ku­bek. – Dzięki. Do­kąd je­dziesz?

Bo­den­stein wy­jął z szafy ko­szulę.

– Nie mu­szę je­chać, mogę iść pie­chotą. Dros­sel­weg. Za­mor­do­wany to Ame­ry­ka­nin, ja­kiś Gold­berg. Pia uważa, że to bę­dzie skom­pli­ko­wana sprawa.

– Gold­berg... Gold­berg... – Co­sima zmarsz­czyła czoło, jakby szu­kała cze­goś w pa­mięci. – Nie­dawno mu­sia­łam sły­szeć to na­zwi­sko. Ale nie wiem gdzie.

– Po­noć to ja­kiś waż­niak. – Przyj­rzał się kra­wa­tom, wy­brał je­dwabny w nie­bie­skie wzorki, za­wią­zał go i wło­żył ma­ry­narkę.

– No tak, już so­bie przy­po­mnia­łam. – Uśmiech­nęła się. – Wspo­mniała o nim pani Schöner­mark z kwia­ciarni! Do­star­czają mu co drugi dzień świeże kwiaty. Na stałe spro­wa­dził się tu ja­kieś pół roku temu, a wcze­śniej tylko oka­zjo­nal­nie za­trzy­my­wał się w tym domu. Kwia­ciarka twier­dzi, że był do­radcą pre­zy­denta Re­agana.

– To młody ra­czej nie mógł być. – Bo­den­stein na­chy­lił się nad łóż­kiem i po­ca­ło­wał żonę w po­li­czek. My­ślami był już przy spra­wie, która na niego cze­kała. Jak za­wsze, kiedy je­chał na miej­sce zna­le­zie­nia zwłok, czuł mie­sza­ninę pod­nie­ce­nia i nie­pew­no­ści, która zni­kała do­piero na wi­dok de­nata.

– No cóż, do mło­dzieży już nie na­le­żał. – Co­sima upiła łyk let­niego ka­kao i za­my­ślona spo­glą­dała przed sie­bie. – Ale to nie wszystko. Coś jesz­cze mi się ko­ja­rzy...

POZA NIM, księ­dzem i dwoma za­spa­nymi mi­ni­stran­tami w ko­ściele pod we­zwa­niem Świę­tego Le­onarda sie­działo jesz­cze kilka sta­ru­szek, które na mszę przy­gnał albo strach przed zbli­ża­ją­cym się koń­cem, albo wi­zja ko­lej­nego nud­nego i sa­mot­nego dnia. Ko­biety zaj­mo­wały twarde drew­niane ławki w przed­niej czę­ści nawy głów­nej i mo­no­ton­nymi gło­sami po­wta­rzały we­zwa­nia ka­płana, który raz po raz dys­kret­nie zie­wał. Mar­cus No­wak przy­klęk­nąw­szy w ostat­niej ławce, pa­trzył gdzieś przed sie­bie. Przez czy­sty przy­pa­dek tra­fił do ko­ścioła w cen­trum Frank­furtu. Nikt go tu nie znał, a w głębi du­szy ży­wił na­dzieję, że uczest­nic­two we mszy, jak to zda­rzało się daw­niej, przy­wróci mu du­chową rów­no­wagę. Nie­stety, nada­rem­nie. Wła­ści­wie to wręcz prze­ciw­nie. Lecz cze­góż się spo­dzie­wał, skoro od lat nie prze­kro­czył progu żad­nej świą­tyni? Miał wra­że­nie, że wy­star­czy, by ktoś na niego spoj­rzał, a za­raz bę­dzie wie­dział, co zro­bił po­przed­niej nocy. To nie był grzech, od cię­żaru któ­rego uwol­ni­łaby go wi­zyta w kon­fe­sjo­nale i dzie­sięć zdro­wa­siek wy­zna­czo­nych jako po­kuta. Nie był go­dzien, by w ogóle tu przy­cho­dzić, ma­rząc o ła­sce prze­ba­cze­nia, bo nie po­tra­fił wzbu­dzić w so­bie szcze­rego żalu za grze­chy. Krew ude­rzyła mu do głowy. Za­mknął oczy i przy­po­mniał so­bie, jaki był szczę­śliwy i jak bar­dzo mu się po­do­bało. Wciąż jesz­cze wi­dział przed sobą jego twarz, jak na niego pa­trzył i jak w końcu padł na ko­lana. Boże! Jak mógł to zro­bić? Oparł czoło o zło­żone dło­nie i po­czuł łzy na nie­ogo­lo­nych po­licz­kach. Ro­zu­miał kon­se­kwen­cje tego, co zro­bił. Jego ży­cie ni­gdy już nie bę­dzie ta­kie samo. Za­gryzł wargi, otwo­rzył oczy i spoj­rzał na dło­nie. Po­czuł do sie­bie od­razę. Przez ty­siąc lat nie zmyje z sie­bie winy. Naj­gor­sze, że kiedy tylko nada­rzy się oka­zja, zrobi to po­now­nie. Je­śli do­trze to do jego żony, dzieci albo ro­dzi­ców, ni­gdy mu nie wy­ba­czą. Wes­tchnął z taką roz­pa­czą, że dwie sta­ro­winki od­wró­ciły się i spoj­rzały za­sko­czone, co się dzieje. Na­tych­miast opu­ścił głowę i oparł ją o dło­nie. W du­chu prze­kli­nał wiarę, przez którą czuł się więź­niem wpo­jo­nych przez lata za­sad mo­ral­nych. I nie­za­leż­nie od tego, jak bę­dzie to roz­trzą­sał i jak so­bie tłu­ma­czył, wie­dział, że do­póki nie po­czuje praw­dzi­wego żalu, nie może li­czyć na prze­ba­cze­nie. Bez żalu za grze­chy nie było roz­grze­sze­nia.