Pasieka 2023 nr 5 ebook

Table of Contents

Dwumiesięcznik „Pasieka” - czasopismo dla pszczelarzy z pasją

W telegraficznym skrócie

POLSKA

ŚWIAT

Już za chwilę – Apimondia!

Porzucone ule i przepszczelenie

Sprzedaż miodu i innych produktów pszczelich – działalność gospodarcza

Działalność gospodarcza – przedsiębiorca

Formalności związane z zarejestrowaniem działalności gospodarczej

Koszty związanie z założeniem działalności gospodarczej

Kiedy można podjąć działalność gospodarczą?

Pozostałe formalności

Hurma amerykańska Diospyros virginiana jako drzewo pożytkowe, dekoracyjne i deserowe

Coś dla ciała, coś dla ducha

W tym największy jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz

Przysmak dinozaurów i szczurów workowatych, gorycz jankesów

Hurma jako drzewa miododajne?

Cztery genomy dobrze, sześć genomów lepiej

Wzbogacanie bazy pokarmowej: ­miododajne rabaty z natury, cz. 2.

Roślinność w dolinie Uhryńskiego Potoku

Kompozycje

Dolina Uhryńskiego Potoku

Kompozycja 1

Kompozycja 2

Kompozycja 3

Kompozycja 4

Kompozycja 5

Kompozycja 6

Kompozycja 7

Miód na serce

Działanie lecznicze

Leczenie kompleksowe

Skąd się wzięło powiedzenie: „miód na serce”? Czy ma to związek z upodobaniami kulinarnymi?

Pyłek pszczeli – atrakcyjny produkt dla współczesnego konsumenta

Charakterystyka obnóża pyłkowego

Jakość handlowa pyłku kwiatowego

Skład pyłku kwiatowego

Pyłek kwiatowy dla ludzi

Właściwości przeciwutleniające

Wzmacnianie odporności

Działanie ochronne przed promieniowaniem jonizującym

Pyłek dobry dla serca i układu krążenia2

Przykład stosowania

Przeciwskazania i skutki uboczne suplementacji

Pytamy Was o najlepszy sposób na użądlenia!

Wyniki ankiety

A co na to mówi nauka?

Użądlenie a aspiryna

Czy podawać wapno?

Jak postępować w przypadku użądlenia?

Ogłoszenia drobne (wrzesień - październik 2023)

Specjalista od „ruchomych obrazków” wiejskim pszczelarzem

Pszczelarstwo w Iranie, cz. 1.

Pszczelarstwo na świecie, cz. 1.

Unia Europejska

Ukraina

Rosja

Iran

Chiny

Przegląd prasy światowej

Ćmy skuteczniejsze w zapylaniu jeżyn niż pszczoły

Większe kwiaty produkujące więcej nagrody to być może efekt dostosowywania się roślin do zmian klimatycznych

Ponad 40 lat warrozy w populacji pszczół zafrykanizowanych w Brazylii – analiza historycznego porażenia

Średnie ceny miodów oferowanych w polskich sklepach internetowych

Ceny skupu miodu i pyłku pszczelego

Do czego służy otwór w dłucie pszczelarskim?

Prenumerata e-Book

Jak pobrać zakupiony e-book?

Pobierz aplikację mobilną "Pasieka24"

Czym jest e-Prenumerata?

Jak mogę rozpocząć e-Prenumeratę?

Jak uzyskać dostęp do e-Prenumeraty na www.pasieka24.pl?

Jak uzyskać dostęp do e-Prenumeraty w aplikacji mobilnej?

Korzyści, jakie niesie ze sobą e-Prenumerata:

Masz pytania?

Prenumerata „Pasieki”

Zaprenumeruj „Pasiekę” i wygraj 5000 zł

sklep.pasieka24.pl

Landmarks

Spis treści

Cover

Dwumiesięcznik „Pasieka” - czasopismo dla pszczelarzy z pasją

Adres redakcji: Pasieka 34-124 Klecza Dolna 148 tel. 33 873-51-40, 33 845-10-11, 33 330-00-32 e-mail: [email protected]

Redaktor naczelna: Teresa Kobiał[email protected]

Sekretarz redakcji: Martyna [email protected]

Redagują: Sławomir Trzybiński, Rafał Krawczyk

Wydawca: BEE & HONEY Sp. z o.o.

Korekta: Teresa Kobiałka

Skład, reklama: Roman [email protected]

Kolportaż, reklama: Wydawnictwo Pasieka, 34-124 Klecza Dolna 148, tel. 33 873-51-40, e-mail: [email protected],

Copyright: Pasieka 2003-2023, ISSN 1730-7619

Wszelkie prawa zastrzeżone. Niniejsza publikacja ani w całości, ani w części nie może być w żaden sposób powielana i rozpowszechniana bez pisemnej zgody wydawcy.

WIADOMOŚCI Z POLSKI

WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Martyna Walerowicz

W telegraficznym skrócie

POLSKA

Polski rynek jest zalewany przez zagraniczny miód. Podczas gdy inne produkty drożeją, cena miodu w skupach spada. Na oścież otwarto granice dla miodu z Chin (15,5 tys. ton), Ukrainy i… Rosji. Z Federacji napłynęło 318 ton tego produktu, co sprawia, że jesteśmy największym importerem rosyjskiego miodu po Chinach i Serbii. Polski Związek Pszczelarski wystosował wniosek w sprawie ograniczenia importu miodu z krajów zewnętrznych i całkowitego zaprzestania zakupu patoki z Rosji i Białorusi.

Malbork, Mikołajki

Kierowca busa spowodował wypadek drogowy. Wjechał do rowu po tym, jak do kabiny wleciał niezidentyfikowany owad. Mężczyzna jest uczulony na jad. W trakcie zdarzenia był trzeźwy. Do szpitala wysłano cztery z sześciu podróżujących. Natomiast w Mikołajkach kierowczyni spanikowała, gdy trzmiel wleciał do środka samochodu. W konsekwencji dachowała. Ze zdarzenia wyszła bez szwanku.

Powiat Kolbuszowski

W tym roku zlikwidowano kilkadziesiąt uli, w których wykryto zgnilca amerykańskiego. Tylko w dwa dni czerwca spalono sześć rodzin pszczelich. Trwają badania weterynaryjne 300 zarejestrowanych rodzin.

Lublin

Firma Apis (znana głównie z produkcji miodów pitnych) została mistrzem w krajowym w konkursie AgroLiga 2022.

Gmina Piaski (woj. łódzkie)

Złapano czterdziestolatka, który kradnąc ramki z pszczołami i miodem, zabrał również fotopułapkę. Nie wiedział, że urządzenie zarejestrowało jego wizerunek. Poszkodowany pszczelarz zaprezentował zdjęcie policji, która szybko ustaliła, pod jakim adresem mieszka złodziej.

Śląsk

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach razem ze Śląskim Związkiem Pszczelarzy przeznaczą 224 tys. zł na wymianę 346 starych uli. Dojdzie do tego w pasiekach liczących do 10 rodzin pszczelich.

ŚWIAT

USA

Do sprzedaży trafiła szczepionka przeciwko zgnilcowi amerykańskiemu. Podaje się ją rodzinie pszczelej, by robotnice nakarmiły nią matkę. Larwy, które rozwijają się ze złożonych przez królową jaj, są odporne na chorobę (ale nie w 100%). Pierwsze serie już trafiły do komercyjnego użytku.

Hiszpania

Zmiany klimatu powodują coraz większy spadek produkcji miodu, ponieważ rośliny nie nektarują. Od 2012 do 2020 r. pszczelarze pozyskali w każdym roku średnio 31 tys. ton patoki. Natomiast w 2021 r. było to 28 tys. ton, a w 2022 – 23 tys. ton. Spadek to aż 8 tys. ton, w stosunku do lat, w których problem nie był tak wielki. Prognozuje się, że w 2023 r. produkcja miodu w Hiszpanii może się załamać.

Kanada i Europa

Nowe badania analizujące DNA mitochondrialne udowadniają, że pszczoła miodna nie pochodzi z Afryki, tak jak do tej pory sądzono, lecz z Europy. Gatunek Apis mellifera wyodrębnił się ok. 780 tys. lat temu i stamtąd ok. 720 tys. lat temu rozprzestrzenił się do południowo­wschodniej Europy i Azji Mniejszej. Dalsza droga pszczół również jest ciekawa. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem!

Fot. milachka

WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Martyna Walerowicz

Już za chwilę – Apimondia!

Od czwartego do ósmego września w Chile odbędzie się międzynarodowy kongres pszczelarski Apimondia. Jakie ma to znaczenie dla świata ­pszczelarskiego?

Fot. Apimondia Federation

Organizacja Apimondia to Międzynarodowa Federacja Krajowych Związków Pszczelarskich (International Federation of Beekeepers' Associations) zrzeszająca ponad 80 związków, a więc 80 krajów. Jej główna siedziba znajduje się w Rzymie. Do honorowych członków Apimondii przez wiele lat należał zmarły pod koniec 2022 r. profesor Jerzy Woyke.

W ramach organizacji działa osiem komisji zajmujących się ekonomią pszczelarstwa, biologią pszczół, zdrowiem pszczół, zapylaniem i florą miododajną, technologią pszczelarstwa, apiterapią i pszczelarstwem jako drogą do rozwoju wsi. W tym roku powstanie również komisja zajmująca się edukacją pszczelarską.

Apimondia ma bardzo długą historię sięgającą 1897 r., kiedy to w Brukseli odbył się pierwszy kongres. Kolejne organizowane były co dwa lata aż do czasów współczesnych. Oznacza to, że pszczelarze z całego świata spotykają się od 126 lat! Co drugi kongres organizowany jest w Europie, a pozostałe w innych częściach świata. Zjazdy odwoływane były tylko w czasie znaczących wydarzeń historycznych, takich jak wojny światowe. Pandemia koronawirusa sprawiła, że kongres, który miał się odbyć w 2021 r. został zorganizowany rok później. Nie była to jedyna zmiana dotycząca tego spotkania, pierwotnie bowiem wydarzenie miało się odbyć w rosyjskim mieście Ufa, ale zostało przeniesione do Turcji – powodem było rozpętanie przez Rosję wojny w Ukrainie.

W tym roku kongres Apimondii odbędzie się w chilijskim Santiago. To wspaniała okazja, by spotkać się z pszczelarzami z całego świata, podpatrzeć nowinki techniczne i się nimi zainspirować, a także wziąć udział w konferencjach naukowych i popularnonaukowych. Co prawda Chile jest dość daleko, ale kolejne zgromadzenie odbędzie się w Danii – zachęcamy do przybycia i przekonania się, jak dużym i ważnym wydarzeniem są kongresy Apimondii!

Polska była gospodarzem XXXI kongresu w 1987 r., który odbył się w Warszawie. Przybyło na niego ponad 2500 uczestników z 47 krajów.

Podczas kongresu odbywają się konkursy. Kategorii jest kilka, m.in. nagrody przyznawane są najlepszym miodom na świecie, produktom z wosku pszczelego czy kosmetykom, ale też nowinkom technologicznym (np. firma Lyson zdobyła nagrodę za miodarkę przystosowaną do używania przez osoby z niepełnosprawnościami) oraz publikacjom pszczelarskim. Wydawnictwo Pasieka też ma się czym pochwalić! Oto lista naszych nagrodzonych wydań i etykiet:

2011 – Argentyna – brązowy medal za etykietę E301.

2015 – Korea Południowa – srebrny medal za czasopismo „Pasieka”.

2017 – Turcja – złoty medal za „Kalendarz Pszczelarza z Pasją”.

2019 – Kanada:

złoty medal za aplikację Pasieka24.

brązowy medal za książkę „365 faktów o pszczołach”.

brązowy medal za kolekcję etykiet.

2022 – Turcja:

brązowy medal za czasopismo „Pasieka”

srebrny medal za książkę „Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej”.

Mamy nadzieję, że i w tym roku uda nam się zdobyć medale i rozsławić polskie pszczelarstwo na świecie! Do zobaczenia w Chile!

W MOJEJ PASIECE

Gospodarka pasieczna

Zakładanie pasieki

Zniszczenie uli

Rójka

Andrzej Halusiak

Z artykułu dowiesz się m.in.:

jakie problemy mogą generować nowo powstające pasieki;

dlaczego porzucone i podrzucone ule zagrażają okolicznym hodowlom pszczół;

jakie rozwiązanie tych problemów widzi autor.

Porzucone ule i przepszczelenie

W tym artykule chcę poruszyć problemy, które nurtują wielu pszczelarzy. Przybyło pasjonatów naszej profesji, którzy mają znikomą wiedzę o prowadzeniu pasieki oraz słomiany zapał. Zdobędą kilka uli i po paru sezonach okazuje się, że nie ma miodu. Zajmowanie się pszczołami staje się nieopłacalne i nie przynosi wymarzonych celów, ponieważ wymaga dużo zaangażowania i pracy.

Porzucone ule w okolicy pasieki autora. Fot. Andrzej Halusiak

Ule są zostawione bez opieki, przez co rodziny giną, głównie przez warrozę. Pozostaje po nich resztka czerwiu, pierzgi i śladowe ilości miodu. W takich warunkach rozwija się zgnilec. Pozostawione ule są rabowane przez pszczoły z poprawnie prowadzonych pasiek , a w ten sposób przenoszą się choroby i pasożyty. Po wyrabowaniu wszystkiego, reszty spustoszenia dokonuje motylica, która też rozprzestrzenia się na inne pasieki. Następnego roku takie opuszczone ule zasiedlają pszczoły rojowe i cały cykl znowu się powtarza. W odległości ok. 400 m od mojej pasieki ktoś porzucił ule. To są wylęgarnie wszelkiego rodzaju chorób pszczelich. Moim zdaniem na takich pszczelarzy powinno być ustanowione prawo weterynaryjne – może na wzór przepisów, którym podlegają hodowcy bydła lub trzody. Zwierzęta hodowlane podlegają rejestracji i ścisłej kontroli weterynaryjnej. Dzisiaj jest to szczególnie ważne ze względu na panujące choroby. Na zdjęciach przedstawiam pasiekę, którą opisałem.

Fot. Andrzej Halusiak

Następnym tematem, który chcę poruszyć jest przepszczelenie. Każdy rozsądny pszczelarz w obrębie swojej pasieki nasadza drzewa miododajne. W obrębie lokalizacji moich uli nasadziłem kilkaset sadzonek. Oczywiście sporo z tych drzew nie przeżyło. Część niszczą jelenie i sarny. W sezonie na takie tereny z dużą ilością drzew miododajnych inni pszczelarze podwożą swoje ule, a jednocześnie nie starają się zadbać o pożytki w obrębie swojej pasieki. Powinno się takie podrzucanie uli pod czyjąś pasiekę uregulować przepisami, np. jeden ul w odległości 300 m od stojącej pasieki, dwa ule 400 m, trzy ule 500 m i każdy o 100 m dalej. Obecnie spotyka się w niedalekiej odległości od pasieki nagle kilkadziesiąt obcych uli. Powoduje to wzajemną niechęć, a nawet są przypadki dewastacji uli przez pszczelarzy. Powinniśmy wypracować kodeks lub prawo, które by regulowało wiele nurtujących problemów. Wzorem wędkarzy, którzy, aby móc wędkować, muszą poznać obowiązujące przepisy i stosować się do nich. Również wśród myśliwych znajomość prawa jest bardzo restrykcyjna. Natomiast wśród amatorów pszczelarstwa wiedzy o prowadzeniu pasieki nikt nie kontroluje. Cieszyłbym się, aby na tematy poruszane przeze mnie wypowiedzieli się pszczelarze profesjonaliści. Dziękuję za zainteresowanie.

PRAWO W PASIECE

Sprzedaż produktów pszczelich

Dr Rafał R. WasilewskiRadca prawny prowadzący Kancelarię Radcy Prawnego w Szczecinie (www.radcawasilewski.pl)

Z artykułu dowiesz się m.in.:

w jakim zakresie sprzedaż miodu jest możliwa w ramach działalności gospodarczej;

jak prawo definiuje działalność gospodarczą;

jakie formy działalności wyróżniamy i czym one się różnią.

Sprzedaż miodu i innych produktów pszczelich – działalność gospodarcza

W niniejszym artykule powrócimy do możliwych form sprzedaży miodu oraz innych produktów pszczelich. Wcześniejsze opracowania dotyczyły sprzedaży bezpośredniej1 oraz rolniczego handlu detalicznego (RHD)2. Tym razem w centrum zainteresowania znajdzie się działalność gospodarcza. Artykuł ma na celu przybliżyć, czy i w jakim zakresie sprzedaż miodu lub innych produktów pszczelich jest możliwa w ramach działalności gospodarczej, w jakiej formie można ją prowadzić, jakie warunki należy spełnić, a także jakie są aspekty organizacyjno-finansowe takiej działalności.

Fot. bearfotos

Działalność gospodarcza – przedsiębiorca

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców3 działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Nie wdając się szczegółowo w analizę tej definicji, można krótko wyjaśnić, że sprzedaż produktów pszczelich, w tym przede wszystkim miodu, może być zakwalifikowana jako działalność gospodarcza. Będzie o tym przesądzało to, czy podejmowana sprzedaż:

będzie nastawiona na ciągłe jej prowadzenie (zamierzenie jej prowadzenia na przyszłość, nie jest to jednak nieprzerwane jej prowadzenie – działalność okresowa także jest działalnością gospodarczą, jest możliwe również zawieszenie działalności gospodarczej);

będzie miała w zamierzeniu przynosić zysk (nieważne, że niekoniecznie ten zysk może nie powstać);

będzie zorganizowana (np. zarejestrowanie działalności, stworzenie sieci dystrybucji itp.);

a także dokonywana na rachunek sprzedawcy (w naszym imieniu, na nasze ryzyko).

Stwierdzenie, że sprzedaż produktów pszczelich będzie spełniała podane kryteria, prowadzić będzie do wniosku, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą w myśl ww. przepisu.

Przedsiębiorcą w myśl art. 4 pr. przed. będzie osoba fizyczna, inna jednostka organizacyjna (np. spółka jawna) oraz osoba prawna (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) prowadząca działalność gospodarczą, a także wspólnik spółki cywilnej w zakresie prowadzonej w tej formie działalności gospodarczej.

Jakie produkty pszczele można sprzedawać w ramach działalności gospodarczej oraz w jakiej ilości?

Bardzo ważną informacją jest to, że w przypadku działalności gospodarczej możliwa jest sprzedaż wszystkich produktów pszczelich. To jedna z kluczowych różnic pomiędzy działalnością gospodarczą, sprzedażą bezpośrednią oraz RHD. W konsekwencji, decydując się na sprzedaż produktów pszczelich w ramach działalności gospodarczej, mamy możliwość sprzedaży żywności, produktów niebędących żywnością, produktów przetworzonych, nieprzetworzonych, a nawet produktów alkoholowych (miód pitny). Dodatkowo działalność gospodarcza nie wymaga, aby sprzedawane produkty pszczele pochodziły z własnej pasieki – możliwa jest sprzedaż także cudzych produktów.

Czy sprzedaż produktów pszczelich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie jest ograniczona limitami ilościowymi, które występują przy RHD? Brak jest maksymalnych granic, w jakiej ilości można sprzedawać produkty pszczele.

Na jakim terytorium można sprzedawać w ramach działalności gospodarczej?

Kolejną korzyścią z decyzji o sprzedaży produktów pszczelich w formie działalności gospodarczej jest możliwość sprzedaży – w zasadzie – na nieograniczonym terytorium (w tym nawet możliwość eksportu). Co ważne, w przypadku działalności gospodarczej możliwa jest także sprzedaż na odległość (np. przez Internet).

Struktura organizacyjna – jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) i co jeszcze?

Działalność gospodarcza może być prowadzona w różnych formach, do których należą przede wszystkim:

tzw. jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG);

działalność prowadzona w formie spółki cywilnej;

spółki osobowe (spółka jawna – sp. j., komandytowa – sp. k., komandytowo-akcyjna – SKA)

4

;

spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – sp. z o.o., spółka akcyjna – SA, prosta spółka akcyjna – PSA).

Pierwsza z form (JDG) to prowadzenie działalności gospodarczej pod własnym imieniem i nazwiskiem (firmą). Nie powstaje w ten sposób żaden odrębny byt prawny – jest to działalność na własny rachunek, a zatem zarówno zyski, jak i straty z tej działalności przekładają się bezpośrednio na naszą sytuację majątkową. Także odpowiedzialność za jakiekolwiek zobowiązania ma charakter osobisty, czyli np. za ewentualne długi można odpowiadać całym swoim majątkiem.

Wbrew powszechnemu przekonaniu spółka cywilna to żadna spółka. Jeżeli zawrzemy z kimś umowę spółki cywilnej, to nie powołujemy do życia żadnego szczególnego podmiotu gospodarczego z własnym majątkiem i odpowiedzialnością. Przedsiębiorcami są wspólnicy (osoby zawierające umowę), a istotą umowy spółki jest jedynie uregulowanie praw i obowiązków wspólników.

Spółki osobowe są zróżnicowane. Ich istotą jest jednak to, że muszą być prowadzone w każdym przypadku przez co najmniej dwie osoby5. Natomiast spółki kapitałowe swoją nazwę zawdzięczają temu, że o strukturze właścicielskiej decyduje tutaj kapitał – posiadane w sp. z o.o. udziały lub akcje w SA lub PSA. W przypadku tych spółek zasadniczo każda z nich może być prowadzona przez jedną osobę (jedyny wspólnik, jedyny akcjonariusz). Zasady funkcjonowania (prawa i obowiązki wspólników, zasady reprezentacji, zasady odpowiedzialności itd.) wszystkich tych spółek są na tyle urozmaicone, że nie sposób ich przedstawić na łamach niniejszego artykułu. W portalu Biznes.gov.pl można jednak znaleźć dość przystępne opracowania na temat poszczególnych spółek6.

Oprócz tych najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej w praktyce można czasem spotkać się z tymi mniej popularnymi. Działalność gospodarczą można prowadzić także w formie np. spółdzielni7.

Formalności związane z zarejestrowaniem działalności gospodarczej

W zależności od wybranej formy prowadzenia działalności gospodarczej, jej rozpoczęcie wymaga dopełnienia innych formalności. Najprostsza w rozpoczęciu jest JDG, którą można zarejestrować w kilka chwil przez Internet. Sprowadza się to do złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej8.

W przypadku sp. j. konieczne jest zawarcie umowy co najmniej pisemnej (art. 23 k.s.h.), a sp. k. – w formie aktu notarialnego (art. 106 k.s.h.). Dla powstania SKA również jest konieczne zachowanie formy aktu notarialnego w odniesieniu do statutu tej spółki (art. 131 k.s.h.). Założenie tych spółek – oprócz SKA – jest możliwe także za pomocą wzorca umowy w systemie informatycznym s24 (art. 231 § 1 i art. 1061 k.s.h.), co z jednej strony uniemożliwia bardzo indywidualne uregulowanie treści tych umów, a z drugiej – przyspiesza założenie działalności i zmniejsza koszty. Zawarcie umowy sp.  z o.o., SA oraz PSA wymaga zachowania formy aktu notarialnego (art. 157 § 2 art. 301 § 2, art. 3006 k.s.h.), jednak sp. z o.o. oraz PSA mogą zostać założone w oparciu o wzorce udostępnione w systemie s24 (art. 1571 § 1, art. 3007 § 1 k.s.h.).

Jeżeli spółka nie jest tworzona i rejestrowana przez system s24, konieczne jest złożenie wniosku o wpis spółki do rejestru przedsiębiorców będącego jedną z części Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Wniosek taki składa się także w systemie teleinformatycznym – w systemie Portal Rejestrów Sądowych (art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym9).

Przy rejestracji działalności (zarówno JDG, jak i spółek) konieczne będzie określenie numeru PKD dla prowadzonej działalności. Ustalenie odpowiedniego kodu klasyfikacji wymaga indywidualnej analizy wizji naszego przedmiotu działalności gospodarczej10. Niemniej dla przykładu sprzedaż miodu oraz innych produktów pszczelich (jako żywności) może zostać sklasyfikowana następująco:

PKD.47.29.Z (Sprzedaż detaliczna pozostałej żywności prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach) – w przypadku sprzedaży detalicznej w sklepie;

PKD.47.91.Z (Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet) – w przypadku sprzedaży internetowej.

Koszty związanie z założeniem działalności gospodarczej

W przypadku JDG założenie działalności gospodarczej jest w zasadzie bezkosztowe. Złożenie wniosku o wpis do CEIDG nie podlega żadnej opłacie, jak również NIP oraz REGON są nadawane nieodpłatnie.

Analogicznie sytuacja przedstawia się w przypadku spółki cywilnej z jednym zastrzeżeniem. Zawarcie umowy spółki cywilnej, a konkretnie wniesienie do niej wkładów wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego – uiszczeniem podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5% od wartości wkładu. Obowiązek ten obciąża każdego ze wspólników w odniesieniu do jego wkładu do spółki (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k oraz ust. 3, art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych11).

Odmiennie sytuacja kształtuje się w innych formach prowadzenia działalności gospodarczej. Umowa będąca źródłem powstania spółek podlega także podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Jednak dodatkowo utworzenie większości spółek (oprócz sp. j. oraz sp. k.) wymaga niestety początkowo wyłożenia pewnych środków finansowych, a konkretnie jest to dla:

SKA – minimalna wysokość kapitału zakładowego to 50 000 zł;

sp. z o.o. – minimalna wysokość kapitału zakładowego to 5000 zł;

SA – minimalna wysokość kapitału zakładowego to 100 000 zł;

PSA – minimalna wysokość kapitału akcyjnego to 1 zł.

Rys. Mariusz Uchman

Jeżeli akt założycielski spółki jest sporządzany w formie aktu notarialnego, należy liczyć się także z taksą notarialną12.

Samo zarejestrowanie spółki w rejestrze przedsiębiorców KRS wymaga poniesienia opłaty sądowej 500 zł lub 250 zł (w przypadku sp. j., sp. k., sp. z o.o. oraz PSA utworzonych za pomocą wzorców umów w systemie teleinformatycznym), co wynika z art. 52 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych13. Do tego trzeba liczyć się z uiszczeniem opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym – 100 zł14.

Kiedy można podjąć działalność gospodarczą?

Zasady zgodnego z prawem podejmowania działalności gospodarczej są zróżnicowane. W przypadku wpisu do CEIDG rozpoczęcie działalności gospodarczej może nastąpić najwcześniej w dniu złożenia wniosku o wpis. Natomiast wtedy, gdy potrzebna jest rejestracja w KRS, działalność można rozpocząć generalnie dopiero po tym, jak sąd wpisze spółkę do rejestru przedsiębiorców (art. 17 ust. 1 pr. przed.). Spółki kapitałowe mogą rozpocząć działalność wcześniej – po ich zawiązaniu (sporządzeniu odpowiedniego aktu założycielskiego), ale przed wpisem do rejestru. W tym okresie są jednak spółkami „w organizacji”, których prawa i obowiązki przejdą na właściwą spółkę, gdy nastąpi wpis do rejestru (art. 12 k.s.h.).

Osobną kwestią jest to, czy każdy rodzaj działalności może być wykonywany od razu. Tak niestety nie jest. Jeżeli wybrana działalność byłaby tzw. działalnością reglamentowaną, jej podjęcie wymaga uzyskania wcześniej koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej. Taką działalnością jest m.in. obrót napojami alkoholowymi (zarówno hurt, jak i detal) – ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi15 przewiduje dla takiej działalności konieczność uzyskania odpowiednich zezwoleń. Dlatego akurat sprzedaż miodu pitnego wymagałaby wcześniejszego uzyskania właściwego rodzaju zezwolenia.

Pozostałe formalności

Samo założenie działalności gospodarczej nie jest końcem formalności. Opublikowanie danych firmy w CEIDG albo KRS to dopiero początek rozwoju własnego biznesu. W zależności od rodzaju formy prowadzenia działalności gospodarczej i indywidualnych okoliczności może być konieczne m.in. zgłoszenie informacji dodatkowej organom podatkowym, dopełnienie zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, złożenie wniosku o wpis do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. W przypadku sprzedaży żywności konieczne jest także dopełnienie odpowiednich wymogów sanitarnych.

1 - Sprzedaż bezpośrednia miodu – podstawowe kwestie prawne, „Pasieka” 4/2021, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/219-pasieka-4-2021/3083-sprzedaz-bezposrednia-miodu-podstawowe-kwestie-prawne

2 - Rolniczy handel detaliczny – aspekty prawne, „Pasieka” 2/2021, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/215-pasieka-2-2021/2903-40-rolniczy-handel-detaliczny-aspekty-prawne

3 - Dz.U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm. – dalej: pr. przed.

4 - W prawie występuje wśród spółek osobowych jeszcze spółka partnerska, ale ze względu na jej specyfikę może być wykonywana tylko przez przedstawicieli niektórych zawodów tj. tzw. wolnych zawodów (art. 88 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, Dz.U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm. – dalej: k.s.h.). Prowadzenie w formie tej spółki działalności dotyczącej sprzedaży produktów pszczelich nie jest więc możliwe.

5 - Wyjątkiem jest SKA, w której funkcję jedynego akcjonariusza i komplementariusza może pełnić jedna osoba.

6 - Np. https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00171#10

7 - W takiej formie działalność prowadzi np. Spółdzielnia Pszczelarska APIS w Lublinie.

8 - Dz.U. z 2022 r. poz. 541 z późn. zm.

9 - Dz.U. z 2023 r. poz. 685 z późn. zm.

10 - Wyszukanie odpowiedniego kodu ułatwi np. wyszukiwarka kodów PKD - https://www.biznes.gov.pl/pl/tabela-pkd

11 - Dz.U. z 2023 r. poz. 170 z późn. zm.

12 - Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1473 z późn. zm.).

13 - Dz.U. z 2023 r. poz. 1144 z późn. zm.

14 - § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie wydawania i rozpowszechniania Monitora Sądowego i Gospodarczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1957 z późn. zm.).

15 - Dz.U. z 2023 r. poz. 165 z późn. zm.