Pasieka 2024 nr 1 ebook

Table of Contents

Dwumiesięcznik „Pasieka” - czasopismo dla pszczelarzy z pasją

W telegraficznym skrócie

POLSKA

ŚWIAT

Walerowicz subiektywnie o 2023

Odeszli…

Obcy miód zalał rynek

Sukces!

Australia i Varroa

Kanada

Podsumowanie

Kupuj Polski Miód pod pszczelim skrzydłem Apikultury

Co zrobiliśmy od 2019?

Dlaczego Apikultura?

Pierwsze kroki

Co jeszcze zyskujesz?

Pasieczne warcaby – jak i kiedy przenosić ule, aby wygrać?

Sprzedaż miodu w ramach działalności rolniczej – podstawowe kwestie prawne

Działalność rolnicza

Produkcja podstawowa (pierwotna), czyli jaka?

Produkty produkcji pierwotnej

Możliwości sprzedaży

Rejestracja produkcji podstawowej oraz wymogi sanitarno-weterynaryjne

Pytanie do eksperta o sprzedaż miodu pod marką własną oraz o miody z dodatkami

Sprzedaż miodu pod marką własną

Miód z dodatkiem owoców liofilizowanych

Nowoczesna miedza kwiatowa – dla nas i dla pszczół

Od miedz i czyżni do pasów kwietnych

Miedza tradycyjna a nowoczesny pas kwietny

Rośliny pożytkowe, zalecane do siewu na trwałych pasach kwietnych

Gatunki niepożądane na wieloletnich pasach kwietnych

Zakładanie pasów kwietnych

Wzbogacanie bazy pokarmowej: pasy ochronne wokół pasiek wzorowane na olszynkach i ziołoroślach

Kompozycja 1 – olszynka nad Uhryńskim Potokiem

Kompozycja 2 – ziołorośla nad Uhryńskim Potokiem

Kompozycja 3 – olszynka nad Łabowczańskim Potokiem

Kompozycja 4 – ziołorośla nad Łabowczańskim Potokiem

Kompozycja 5 – ziołorośla nadpotokowe w Kokuszce

Kompozycja 6 – olszynka nad Wojkową

Kompozycja 7 – podmokła świerczyna w Wojkowej

Kompozycja 8 – ziołorośla w Wojkowej

Kompozycja 9 – olszynka k. Tylicza

Kompozycja 10 – ziołorośla na północ od Piwnicznej Kosarzysk

Chcemy uciec od chemii! Wywiad z dr. Ralphem Büchlerem

Dla mnie miód nie jest lekarstwem. Dla mnie lekarstwem są pszczoły. Wywiad ze 100-letnim pszczelarzem Stefanem Antolakiem

Pszczelarstwo w Iranie, cz. 3.

Dlaczego warto zdobywać wiedzę na przykładzie pasieki edukacyjnej Warmińska Pszczoła

Możliwości wykorzystania miodu pszczelego w odżywianiu i dietetyce. Miody z dodatkami

Miód z innymi produktami pszczelimi

Miód z ziołami

Miód z różnymi dodatkami spożywczymi i dietetycznymi

Podsumowanie

Ogłoszenia drobne (styczeń-luty 2024)

Przegląd prasy światowej

„Bee Culture” 10/2023

„American Bee Journal” 12/2023

Ekologia zapylania w miastach (przegląd badań)

Średnie ceny miodów oferowanych w polskich sklepach internetowych (Stan na 8.12.2023)

Ceny skupu miodu i pyłku pszczelego (Stan na 8.12.2023)

Prenumerata e-Book

Jak pobrać zakupiony e-book?

Pobierz aplikację mobilną "Pasieka24"

Czym jest e-Prenumerata?

Jak mogę rozpocząć e-Prenumeratę?

Jak uzyskać dostęp do e-Prenumeraty na www.pasieka24.pl?

Jak uzyskać dostęp do e-Prenumeraty w aplikacji mobilnej?

Korzyści, jakie niesie ze sobą e-Prenumerata:

Masz pytania?

Prenumerata „Pasieki”

Zaprenumeruj „Pasiekę” i wygraj 5000 zł

sklep.pasieka24.pl

Landmarks

Spis treści

Cover

Dwumiesięcznik „Pasieka” - czasopismo dla pszczelarzy z pasją

Adres redakcji: Pasieka 34-124 Klecza Dolna 148 tel. 33 873-51-40, 33 845-10-11, 33 330-00-32 e-mail: [email protected]

Redaktor naczelna: Teresa Kobiał[email protected]

Sekretarz redakcji: Martyna [email protected]

Redagują: Sławomir Trzybiński, Rafał Krawczyk

Wydawca: BEE & HONEY Sp. z o.o.

Korekta: Teresa Kobiałka

Skład, reklama: Roman [email protected]

Kolportaż, reklama: Wydawnictwo Pasieka, 34-124 Klecza Dolna 148, tel. 33 873-51-40, e-mail: [email protected],

Copyright: Pasieka 2003-2023, ISSN 1730-7619

Wszelkie prawa zastrzeżone. Niniejsza publikacja ani w całości, ani w części nie może być w żaden sposób powielana i rozpowszechniana bez pisemnej zgody wydawcy.

WIADOMOŚCI Z POLSKI

WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Martyna Walerowicz

W telegraficznym skrócie

POLSKA

Od 20.11.2023 do 12.01.2024 hodowcy pszczół, organizacje zrzeszające pszczelarzy, ośrodki doradztwa rolniczego i jednostki naukowo-badawcze mogą starać się o dofinansowanie z Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. Nabór wniosków jest tylko i wyłącznie elektroniczny na Platformie Usług Elektronicznych ARiM.

Warszawa

Podczas IX edycji konkursu na Pszczelarza Roku, która odbyła się 18 października w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, tytuł przyznano Katarzynie Maziec. Laureatów pozostałych kategorii znajdziecie na portalu Pasieka24.pl.

Lublin, Pszczela Wola

28 i 30 września odbyła się pierwsza edycja Festiwalu Kultury Pszczelarskiej organizowanego przez Archidiecezję Lubelską oraz Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Było to wydarzenie bezpłatne, chociaż na część atrakcji należało się zapisać.

Lublin

Pszczelarze spotkali się przy okrągłym stole 3 listopada, by omówić najbardziej palące problemy branży, m.in. zalew rynku chińskim miodem. To pierwsze zgromadzenie odbyło się za zamkniętymi drzwiami, by dać uczestnikom swobodę wypowiedzi. Kolejne, podczas którego zostaną też przedstawione wnioski z pierwszego, będzie otwarte dla wszystkich.

Polska w UE

Glifosat najprawdopodobniej zostanie dopuszczony do użytku na terenie Unii Europejskiej w nadchodzącej dekadzie. Komisja Europejska podejmie ostateczną decyzję 15.12.2023 r. (aktualne informacje na Pasieka24.pl). Podczas głosowania 13.11.2023 r. glifosat nie osiągnął większości potrzebnej do zatwierdzenia tego środka do użycia. Natomiast Polska głosowała za przedłużeniem jego wykorzystania.

Polska

Polski Związek Pszczelarski ze wsparciem Ministerstwa Rolnictwa zwrócił się do Głównego Lekarza Weterynarii oraz Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych o informację na temat badań importowanego miodu i badań patoki znajdującej się na polskim rynku. Podsumowanie ogólne raportu to: miód na polskiej granicy Unii Europejskiej był lepszej jakości niż ten, który trafiał ostatecznie do konsumenta.

ŚWIAT

Wielka Brytania

Badania na Uniwersytecie w Oksfordzie dowiodły, że trzmiele, wybierając kwiat i trudność jego obsługi, przekładają dobrostan rodziny nad swój. Chętnie odwiedzają pożytki o bardzo dużej zawartości świetnej jakości nektaru, nawet jeśli owe odwiedziny są bardzo kosztowne energetycznie. Badania wskazały, że pszczoły miodne rezygnują z takiego poświęcenia i wybierają kwiaty łatwe w obsłudze. Może to jednak być korzystne w dalszej perspektywie, zważywszy na liczbę osobników w rodzinie pszczelej i to, że robotnica w lepszej kondycji jest w stanie obsłużyć więcej kwiatów.

Kanada

Kanada jest drugim krajem po USA, który zatwierdził do użytku szczepionkę przeciwko zgnilcowi amerykańskiemu podawaną z pokarmem. Jej działanie opiera się na tym, że białka patogenu odkładają się w ciele tłuszczowym matki pszczelej, a stamtąd trafiają do jaj. Organizmy córek znają wtedy wroga i mogą z nim walczyć. W niektórych rejonach Kanady nawet połowa rodzin cierpi na zgnilca amerykańskiego.

Ukraina

Rosjanie zaminowali około ośmiu milionów hektarów pól – uprawa roli jest na nich niebezpieczna. Część z nich zostanie obsianych nasionami roślin miododajnych z powietrza za pomocą dronów, a obok tych pól zostaną postawione ule. Następnie część miodu z pola minowego (projekt nazywa się po ang. Minefield honey) będzie przekazywana dyplomatom, by zwrócić uwagę na kolejny problem, z jakim boryka się kraj.

WIADOMOŚCI Z POLSKI

WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Martyna Walerowicz

Walerowicz subiektywnie o 2023

Czasami słyszę, że zapewne praca redaktorki w wydawnictwie pszczelarskim jest strasznie nudna. No bo co ciekawego może dziać się w tak spokojnej dziedzinie? Tymczasem, gdy zagłębimy się w świat którejkolwiek branży, okazuje się, że dzieją się w nich ważne i niesamowite rzeczy! Pszczelarstwo to nie tylko starszy pan pochylony nad ulem – to nowe technologie i biznes, rosnąca społeczność kobiet, dynamicznie rozwijająca się nauka, ale także dość ciekawa społeczność, podejmująca inicjatywy edukacyjne (i nie tylko), borykająca się z problemami na poziomie lokalnym i światowym, a także walcząca o swoje prawa. Mając to wszystko blisko serca, krótko przedstawiam wydarzenia, które w 2023 – moim bardzo subiektywnym zdaniem – były ważne dla branży.

Odeszli…

W mojej pamięci rok 2023 zaczął się od dwóch pogrzebów – prof. dr hab. Aleksandry Hartwig, która zmarła 22 grudnia 2022 r. oraz prof. dr hab. Jerzego Woyke, który zmarł 20 grudnia 2022 r. I chociaż śmierci te można zaliczyć na poczet roku 2022, to ze względu na datę pochówków, które odbyły się odpowiednio 12 i 9 stycznia, rok 2023 otwiera się dla mnie wspomnieniem tych osób. Warto pamiętać o naszych bliskich i doceniać mentorów, którzy uczyli nas pszczelarstwa i szerzyli wiedzę o tym wspaniałym zawodzie.

Fot. pholigo

Obcy miód zalał rynek

Jako dla osoby zajmującej się obserwacją branży niepojętym fenomenem był dla mnie fakt, że miód w sklepach i w skupach taniał w czasie szalejącej inflacji. Zagadkę rozwiązały dane dotyczące ilości importowanego miodu. I co interesujące – według większości mediów był to głównie miód z Ukrainy. Tymczasem, jeśli weźmiemy do ręki statystyki importu i eksportu (czyli jedyne źródło wiedzy, które powinno nas w takim wypadku interesować), eksport miodu z Ukrainy w porównaniu do poprzednich lat spadł, i to bardzo. Jednocześnie Polska znajduje się w pierwszej piątce importerów miodu (podkreślę, że wątpliwej jakości) z Chin. Wszelkie dane znajdziecie na portalu Pasieka24.pl.

Dlaczego jednak narracja skupiała się na ukraińskim miodzie, którego nie sprowadziliśmy do kraju tak dużo? Wydaje mi się, że to kwestia starych sporów, przyzwyczajenia (wcześniej rzeczywiście połowa importowanego miodu pochodziła z Ukrainy) i… bliskiego sąsiedztwa. Łatwiej się wkurzać na sąsiada zza płotu niż na człowieka z innego kontynentu. Jednak tony i złotówki pozostaną tonami i złotówkami – mówią obiektywnie kto i od kogo zakupił patokę. Poza tym chyba lepiej skupić się na tym, kto ten miód do Polski sprowadza? Wydaje się także, że nie byłoby podaży taniego miodu, gdyby nie łatwość jego zbycia. Ta sytuacja pokazuje, jak bardzo potrzebujemy edukacji skierowanej do konsumentów. Jest tutaj duże pole do popisu. My również od wielu lat staramy się dokładać swoje cegiełki do tego typu działań, m.in. w kampanii Kupuj Polski Miód, której poświęciliśmy odrębny artykuł w tym wydaniu.

Sukces!

Teraz troszkę o nas. A że podsumowanie roku jest subiektywne, to pozwolę sobie przypomnieć naszym drogim czytelnikom, że Wydawnictwu Pasieka udało się zdobyć sześć medali na kongresie Apimondia w Chile, który odbywał się od 4 do 8 września 2023 r! Przygotowanie do wydarzenia nie było łatwe, bo zaledwie rok wcześniej kongres odbył się w Turcji. Przesunięcie to (spotkanie organizowane jest co dwa lata) wynikało z obostrzeń związanych z pandemią. Był to dla nas bardzo stresujący czas – w końcu chcieliśmy godnie reprezentować Polskę! Na szczęście się udało! Przywieźliśmy dwa złote, dwa srebrne i dwa brązowe medale, a firma partnerska Lyson dostała 10 nagród. Stowarzyszenie Apimondia skupia większość krajowych związków pszczelarskich na świecie, a sam kongres to wielkie wydarzenie. Następne już w 2025 r. w Danii!

Australia i Varroa

Osobiście bardzo zasmuciła mnie wiadomość, że po 15 miesiącach walki, 19.10.2023 r. Departament Przemysłu oznajmił, że kończą próby całkowitej eliminacji Varroadestructor z kraju. Może dlatego osobiście dotknęła mnie ta wiadomość, bo mam bezpośredni kontakt z Anitą Long, która jest naszą korespondentką z Tasmanii i na bieżąco informuje nas o sytuacji na kontynencie. W następnym numerze ukaże się z nią wywiad na ten temat.

Australia w czasie tej ciężkiej walki straciła 30 000 rodzin pszczelich, a straty wyniosły 132 miliony dolarów australijskich (czyli niemal 372 000 000 zł). Był to najdroższy program dotyczący bezpieczeństwa ekologicznego w historii Australii. Teraz środki zostaną przeznaczone na leczenie pszczół i spowolnienie rozprzestrzeniania się pasożyta.

Kanada

Jest też promyczek nadziei! Na samiusieńkim początku roku „The New York Times” doniósł, że szczepionka wyprodukowana przez Dalan Animal Health, Inc. („Dalan”) na zgnilca amerykańskiego została wstępnie zatwierdzona do użytku, a pierwsze partie trafiły do Trevora Trauzera z Californian State Beekeepers Association (Stowarzyszenie Pszczelarzy Stanu Kalifornia). Mężczyzna ten prowadzi chów matek – co jest kluczową informacją. Szczepionkę bowiem podaje się robotnicom wraz z pokarmem. Dzięki temu resztki patogenu dostają się do mleczka pszczelego i są przekazywane królowej. Białka bakterii zgnilca wędrują do ciała tłuszczowego, a stamtąd do jaj, z których wykluwają się córki o ciałach już zaznajomionych z patogenem – dlatego wiedzą, jak go zwalczać. W październiku 2023 r. szczepionka została zatwierdzona do użytku na kanadyjskim rynku i chociaż nie daje 100% odporności przed patogenem, jest to dobra wiadomość, która daje nadzieję również polskim pszczelarzom na poprawę nieciekawej „zgnilcowej” sytuacji.

Podsumowanie

Trzeba przyznać, że ostatni rok nie był szczególnie łaskawy dla polskich pszczelarzy. Do nieuczciwej konkurencji z importowanym miodem dochodzą przecież coraz trudniejsze warunki pogodowe oraz pleniące się choroby i szkodniki (o czym pisał Sławomir Trzybiński w nr 6/2023 „Pasieki”). Smutkiem napawają też wieści o odejściu na wieczny odpoczynek kolejnych, wybitnych osób z branży (nie tylko tych, które wymieniłam). Kultywując pamięć o nich, warto kontynuować działania na rzecz pszczelarstwa. Miejmy nadzieję, że sezon 2024 będzie obfity w same przyjemne wydarzenia. Wszystkiego dobrego w nowym roku!

Martyna Walerowicz

Kupuj polski miod

WIADOMOŚCI Z POLSKI

Akcje / inicjatywy społeczne

Sprzedaż produktów pszczelich

Miód lokalny

Martyna Walerowicz

Kupuj Polski Miód pod pszczelim skrzydłem Apikultury

Jak efektywnie pomóc pszczelarzom w sprzedaży bezpośredniej miodu w czasach spadku jego cen? Czy jednocześnie można pomóc innym ludziom? Wydawnictwo Pasieka w 2019 r. rozpoczęło akcję Kupuj Polski Miód – przez ten czas nie tylko edukowaliśmy, że to właśnie polski miód jest najlepszym, ale także stworzyliśmy DARMOWY PORTAL REKLAMOWY DLA PSZCZELARZY. O planach jego powstania informowaliśmy od początku kampanii i w końcu się udało! Teraz, gdy to świetne narzędzie jest już gotowe, połączyliśmy siły z fundacją Apikultura i oddaliśmy jej kierowanie projektem! Dzięki temu wieść o akcji i portalu rozniesie się jeszcze dalej.

Co zrobiliśmy od 2019?

Edukowaliśmy o właściwościach polskich miodów odmianowych i innych produktów pszczelich.

Opracowaliśmy artykuły, rozwiązujące zagadki dotyczące miodu np. „Miód stwardniał – co się stało?” czy „Jak jeść miód”, które mają

kilkadziesiąt tysięcy wyświetleń

. W treściach tych

promujemy spożywanie polskiego

miodu.

Zachęcaliśmy do jedzenia miodu, zachwalając jego właściwości i proponując przepisy kulinarne z jego wykorzystaniem. Podkreślaliśmy także, że kupując produkty pszczele, konsument wspiera lokalne biznesy. Tym samym uczyliśmy, że każdy swoimi wyborami wspiera kapitał polski.

Wydaliśmy

materiały edukacyjne

, np. promujące zakup polskiego miodu, które każdy pszczelarz mógł powiesić w swoim sklepie. Do dzisiaj można pobrać z naszej strony internetowej plakat za darmo i go wydrukować! Wystarczy wpisać w google:

Kupuj Polski Miód plakat

.

A przede wszystkim – stworzyliśmy portal, na którym

KAŻDY ZA DARMO

może zamieścić informacje o

lokalizacji

swojej pasieki oraz dane kontaktowe!

www.

kupuj

polski

miod

.pl

Portal Kupuj Polski Miód!

Właśnie ruszył różowy portal Kupuj Polski Miód: kupujpolskimiod.pl. Docelowo jest to miejsce, w którym konsument będzie mógł w łatwy sposób odnaleźć pszczelarza oferującego polski miód w okolicy, w której mieszka albo do której podróżuje. Jednak, zanim przedstawimy portal konsumentom, musimy zebrać w bazie dostatecznie dużo pasiek, by docelowy klient nie był rozczarowany, że nie może kupić lokalnego miodu.

Na portalu znajduje się mapa Polski, na której każdy pszczelarz będzie mógł zamieścić informację o lokalizacji własnej pasieki. Jak to działa?

Fot. hryshchyshen, asier_relampagoestudio

Wersja podstawowa

: każdy pszczelarz i pszczelarka,

niezależnie czy są naszymi prenumeratorami czy nie

, mogą zamieścić na portalu

niezbędne informacje

, dzięki którym konsument znajdzie jego lub jej pasieki (pinezkę z adresem i telefon). Wystarczy w tym celu pobrać bezpłatną

aplikację Pasieka24

(dostępna na Android i iOS) i się w niej zarejestrować – nic więcej!

Wersja dla e-Prenumeratorów

: każda osoba, która wykupi lub już ma e-Prenumeratę, może nie tylko zamieścić informacje kontaktowe w aplikacji Pasieka24, ale również wyszczególnić, jakie gatunki miodów oferuje, w jakiej objętości i cenie. Ma również możliwość dodawania zdjęć w celach marketingowych!

Ze względów technicznych osoby, które mają prenumeratę papierową, nie mogą zamieszczać rozszerzonych informacji w dziale Kupuj Polski Miód w aplikacji Pasieka24. Jednak wykupienie rocznej e-Prenumeraty to zaledwie 49 zł! Nie tylko możesz wtedy opublikować rozszerzoną ofertę na portalu Kupuj Polski Miód, ale również mieć dostęp do WSZYSTKICH numerów „Pasieki”, jakie ukazały się od czasów jej założenia i do WSZYSTKICH książek z Biblioteczki Pszczelarza z Pasją. Jednocześnie cena 49 zł ROCZNIE jest bardzo opłacalna.

Dlaczego Apikultura?

Przez te cztery lata działań wiele się nauczyliśmy. Zrozumieliśmy także, że aby dotrzeć do pszczelarzy i konsumentów, potrzebujemy wsparcia. Apikultura to prężnie działająca fundacja, która do tej pory pomagała pszczelarzom w potrzebie (np. przekazując ule mężczyźnie, który stracił pasiekę w pożarze), otwierała pasieki edukacyjne (fundusze ze sprzedaży miodu trafiają do lokalnych instytucji charytatywnych), prowadziła kampanie dla dzieci (m.in. Kala i pszczoły) i wspierała artystów (np. projektem Miodem Płynące). Dzięki altruistycznemu działaniu może ona dotrzeć do miejsc niedostępnych dla naszego Wydawnictwa.

Dlatego z wielką przyjemnością ogłaszamy, że to właśnie Fundacja Apikultura pomoże nam dotrzeć do pszczelarzy, a następnie lokalnych społeczności! Dzięki temu wesprzemy rozwój polskiego pszczelarstwa!

Pierwsze kroki

Na początku roku 2024 Wydawnictwo Pasieka i fundacja Apikultura będą bardzo intensywnie promowały stronę kupujpolskimiod.pl i akcję wśród pszczelarzy na portalu Pasieka24.pl, stronie apikultura.pl, w czasopiśmie „Pasieka” i w mediach społecznościowych. Informacje będą propagowane także na wydarzeniach zrzeszających dużą liczbę pszczelarzy.

O portalu będzie też głośno wiosną, gdy Apikultura założy nowe ścieżki edukacyjne w lokalnych samorządach. Już wtedy społeczności będą miały szansę zapoznać się z akcją Kupuj Polski Miód! Dlatego zachęcamy, by już teraz zapisać się do bazy pszczelarzy oferujących produkty pszczele z własnej pasieki. Na otwarcie ścieżek edukacyjnych o pszczołach i przyrodzie będą zaproszone lokalne media. Wiemy więc, że akcja nabierze tempa i rozgłosu!

Co jeszcze zyskujesz?

Wsparcie tak szlachetnej akcji nie mogłoby się odbyć bez zaangażowania największego producenta sprzętu pszczelarskiego firmy Lyson. Przedsiębiorstwo zostało partnerem kampanii, by – korzystając ze swej pozycji i ogromnego dotarcia – wesprzeć inicjatywy, które pomagają tym, bez których firma nie istnieje, a mianowicie pszczelarzy.

Wiemy, że siła tkwi w ilości, dlatego klienci sklepu internetowego www.lyson.com.pl będą mogli zgromadzone przez siebie punkty lojalnościowe BeeLoyal przeznaczyć na wsparcie akcji Kupuj Polski Miód. Takie działania niewiele kosztują, a dają możliwości wspierania się nawzajem. W zamian za przekazane punkty będzie można otrzymać pakiety gadżetów, które będą symbolicznym podziękowaniem za zaangażowanie. Szerzmy wieść o wysokiej jakości lokalnego miodu, a wszyscy na tym skorzystamy!

Daj się poznać sąsiadowi! Buduj relacje, sprzedawaj miód, rozwijaj pasiekę!

Martyna Walerowicz

W MOJEJ PASIECE

Gospodarka pasieczna

Sławomir Trzybińskitel. 501-432-752

Z artykułu dowiesz się m.in.:

co się może wydarzyć, jeśli przestawimy ule w sezonie;

jak przenosić zasiedlone ule w trakcie zimy;

co autor sądzi o metodzie „przewróconego drzewa”.

Pasieczne warcaby – jak i kiedy przenosić ule, aby wygrać?

W dawnych, dobrych czasach w trakcie nauki w Technikum Pszczelarskim w Pszczelej Woli odbyliśmy całą naszą klasą tematyczną wycieczkę po pasiekach, instytucjach naukowych i zakładach produkcyjnych w wielu miejscach w Polsce. W jednej z pasiek dydaktyczno-doświadczalnych zaprezentowano nam ciekawy proceder. Chodziło o przemieszczenie ula z pszczołami o kilkanaście metrów. Zrobiono to w ten sposób, że codziennie przesuwano ul o kilkanaście centymetrów w kierunku docelowym. Pszczoły bez problemu znajdowały drogę do wylotka i myślę, że operacja zakończyła się sukcesem.

Fot. Andreas Glöckner z Pixabay

Można i tak, ale obecnie pszczelarz nie zawsze może sobie pozwolić na takie działanie. A ule czasem przestawić trzeba, co wydaje się kłopotliwe, bowiem pszczoły dobrze zapamiętują miejsce swojego zamieszkania, i to z dokładnością do kilku centymetrów. Stąd zapytania pszczelarzy, jak bezpiecznie przestawić ul, by pszczoły nie błądziły i się nie zmarnowały.

Cóż, doktoratu z tego zagadnienia się nie obroni. Jednak warto zaznaczyć, że najlepiej uli w trakcie sezonu nie przestawiać, bo lotne pszczoły rzeczywiście będą wracać na dawne miejsce. Mogą zgromadzić się na ziemi, co będzie miało tragiczne dla nich skutki, gdy spadnie deszcz lub pozostaną tam na zimną noc. Do tego przestawiana rodzina osłabnie, gdyż utraci dużą część pszczół lotnych. Niemniej jeżeli w odległości nie większej niż 2 m stoją jakieś ule, pszczoły po kilku minutach krążenia znajdą je i do nich wejdą. Jeśli są to zbieraczki z wziątkiem nektarowym lub pyłkowym, bez problemu zostaną przyjęte (procedura ta została dokładnie opisana przez dr Annę Gajdę w „Pasiece nr 5/2022). Jeśli ul zabierzemy na odległość nie większą niż kilkanaście metrów, to wracające pszczoły też go znajdą, tylko krążyć będą trochę dłużej. Problem powstanie wtedy, gdy ul (lub ule) przewieziemy w miejsce oddalone od ok. 20 m do trzech kilometrów i w macierzystym miejscu nie pozostawimy żadnej rodziny. Wtedy pszczoły, które już latały, będą wracać i nie mając się gdzie podziać, usiądą na ziemi lub na roślinach. Będą skazane na zagładę.

Jeśli musimy takie przenosiny wykonać, robimy to w okresie jesienno-zimowym, przy temperaturze od zera do plus pięciu stopni. Przemieszczenie musi być wykonane bardzo delikatnie, by nie wzburzyć zimującej rodziny. Jednak pszczoły, które już latały, wiosną będą wracać na dawne miejsce i zginą. Dlatego przy takiej operacji warto pozostawić do wiosny jeden ul z rodziną. Powracające pszczoły nalecą go, a gdy „powroty” już się skończą, ul przewozimy, ale w zupełnie inne miejsce, oddalone o więcej niż 3 km. Dopiero stamtąd możemy go zabrać do naszej pasieki na nowym miejscu, ale nie wcześniej niż po 2–3 tygodniach. Po tym czasie umrą ze starości wszystkie pszczoły pamiętające stare miejsce.

Jeden z naszych czytelników zaproponował inny sposób, gdzie pomocą w rozwiązaniu problemu miał być rzekomy powrót do natury. Otóż przestawiając ul w pasiece o kilka metrów, zatyka jego wylotek trawą i liśćmi. Po upływie 1–2 dni robi w tym zamknięciu niewielką dziurkę. Pszczoły dość szybko usuwają resztę „zatyczki” i normalnie pracują. Dlaczego trawą i liśćmi? Otóż założenie jest takie, że pszczoły myślą, że mieszkają tak jak kiedyś, w dziupli. Zmiana miejsca zamieszkania jest spowodowana przewróceniem się drzewa bartnego, na skutek czego „oczko” zostało zatkane właśnie trawą i liśćmi. Hipoteza jest taka, że przez miliony lat ewolucji pszczoły nauczyły się, że taki problem może się zdarzyć i powrót na poprzednie miejsce nie ma sensu. Zamykając wylotek materiałem pochodzenia naturalnego przekonamy je, że właśnie tak się stało.

Scenariusz godny najlepszych twórców z zakresu s.f., ale tok myślenia zupełnie błędny. Pszczoły się niczego nie nauczyły, a nowe miejsce akceptują, bo nie mają innego wyjścia. Oczywiście najpierw latały wokół starego miejsca, ale nie znalazłszy swojego ula, rozleciały się po innych, a część z pewnością wróciła „do siebie”, na nowe miejsce.

Pszczoły bowiem radzą sobie w różnych, o wiele trudniejszych sytuacjach. Przetrwały miliony lat, gdy zmieniały się ery geologiczne i całe wielkie grupy zwierząt i roślin wymierały. Z pewnością zniosą też niektóre nasze bardziej lub mniej potrzebne zabiegi.

Sławomir Trzybińskitel. 501-432-752

PRAWO W PASIECE

Sprzedaż produktów pszczelich

Dr Rafał R. Wasilewski Doktor nauk prawnych, radca prawny, radcawasilewski.pl

Z artykułu dowiesz się m.in.:

co to jest tzw. produkcja podstawowa;

czy w ramach takiej działalności można sprzedawać miód;

czy posiadanie pasieki liczącej mniej niż 80 uli może być postrzegane jako działalność rolnicza.

Sprzedaż miodu w ramach działalności rolniczej – podstawowe kwestie prawne

Oprócz omówionych już możliwości sprzedaży miodu czy też innych produktów pszczelich w ramach działalności gospodarczej1, sprzedaży bezpośredniej2, rolniczego handlu detalicznego (RHD)3 oraz tzw. działalności nieewidencjonowanej4, możliwe jest także uzyskiwanie przychodu z własnej pasieki w ramach typowej działalności rolniczej. Często ten rodzaj działalności – dla odróżnienia od pozostałych możliwości sprzedaży – opisuje się poprzez wskazanie, że jest to sprzedaż w ramach produkcji podstawowej, inaczej zwanej produkcją pierwotną. W niniejszym artykule wyjaśnię, na czym polega taka formuła sprzedaży.

Fot. pedroignaciofotografia

Działalność rolnicza