Index ebook

Index

Copyright

Rafał Julian Kordeusz

Redakcja i korekta

Marta Kojs

Projekt okładki i grafiki

Katarzyna Szałańska

Skład

Anastazja

„Nastii”

Jaworska

Wydanie

I Bielsko-Biała

2023 ISBN

978-83-963416-3-1

Wydawnictwo

Les Amis Reunis Publishing www.lesamisreunis.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji wjakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

2

Książkę tę dedykuję Tobie, Czytelniku, bo czytasz i chcesz zmieniać ten świat na bardziej dobry i bardziej piękny. Chapeau bas tym, co świat zmieniają.

3

SPIS TREŚCI

6

9

10

11

12

13

14

15

16

17

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

32

33

36

38

40

43

45

O AUTORZE

FEMINUM

Agnodike Bartana, Ja'el Czubaszek, Maria Demarczyk, Ewa Elpis Fryne Ginczanka, Zuzanna Harrison, Kathryn Ikar Jelinek, Elfriede Kostrzewa, Yga Ligocka, Roma Łętowska, Ewa Mueller, Joanna Nałkowska, Zofia Ojno Piaskowska, Olga Maria Rand, Ayn Sommer, Rebecca Troyanos, Tatiana Ugrešić, Dubravka Wawrzyńska, Ludwika Xenakis, Mâkhi Yousafzai, Malala Zdunk, Barbara

NEUTER

Onu

4

47

48

49

50

51

53

54

55

56

57

58

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

74

75

77

80

MASCULINUM

Akontios Barrault, Jean-Louis Casals, Pau Duda-Gracz, Jerzy Dzierżysław Edelman, Marek Fijewski, Tadeusz Gombrowicz, Witold Herbert, Zbigniew Ionesco, Eugene Jastrun, Mieczysław Kordeusz, Rafał Julian Lorca, Federico Garcia Łukaszewski, Jan Mefiboszet Nowicki, Andrzej Orsippos Obirek, Stanisław Petroniusz Ragiel, Adam Szlengel, Władysław Tchórzewski, Andrzej Ulam, Stanisław (Stan) Marcin Wilde Oscar Xavier, Charles Yerka, Jacek Zygielbojm, Szmul Mordechaj

WOLNE MYŚLI

5

O AUTORZE

Rafał Julian Kordeusz

— poeta, znawca literatury i sztuki, edukator oraz filantrop. W 2014 r. został fundatorem i współzałożycielem charytatywnej

Ekumenicznej Fundacji Bethlehem

oraz

Otwartej Szafy.

Twórczość poetycką uprawia od ponad dwóch dekad; ma w swoim dorobku dwa tomiki poetyckie:

Ocean

(2000 r.) oraz

Czas

(2017 r.). Od 2018 roku dzieli się w sieci swoimi przemyśleniami na temat sztuki i wszelkich imponderabiliów, prowadząc blog:

Chapeau bas tym, co świat zmieniają, czyli kłania się Rafał Julian Kordeusz

http://chapeau-bas-rjk.blogspot.com/, na którym kreśli szkice swoich literackich rozważań. Jest inicjatorem i organizatorem

Jesiennego Ogrodu Sztuk

— konkursu propagującego sztukę i szerzącego wśród młodzieży ideę

kalos kagathos

. Na co dzień polonista, członek SNaP, nauczyciel poszukujący. Na nowy zbiór zatytułowany

„Indeks”

składają się 52 wiersze rozpisane z zachowaniem binarnego podziału, jednocześnie z furtką otwartą na niebinarność będącą od zawsze częścią świata rzeczywistego i literackiego. Każda z części niniejszego tomiku porządkuje zawarte w niej teksty alfabetycznie. Tym samym poeta nie hierarchizuje opisywanych w nich, ani postaci, ani też poruszanych kwestii. To poezja dialogu, w którym interlokutorem jest każda osoba, której proponuje się refleksje nad kondycją współczesnego świata. Poeta docieka, jaka jest rola polskiej tradycji i gdzie jest jej miejsce w świecie. Wprowadza w dyskurs o wartościach uniwersalnych. Dotyka tematów trudnych, wokół których

6

narastają warstwy niezrozumienia i obojętności. Jest świadomy użytych tropów na płaszczyźnie semantycznej oraz stylistycznej. Sięga po różne środki artystyczne, m.in. takie jak: anafory, paronomazje czy eufonie, a także po akrostychy, które są swoistą zagadką dla czytelnika. Szczególnie ważny w jego twórczości jest symbol, gdyż świat przedstawiony należy czytać i interpretować na wielu poziomach epistemologii. W jego poezji to, co zamilczane, jest często ważniejsze od tego, co powiedziane i zamknięte w słowach. Autor nie boi się sięgania po nowe formy literackie. Żongluje słowami i tworzy nowe znaczenia, które otwierają kolejną przestrzeń i pozwalają na inne odczytanie tego, co znaczące i znaczone (np.

gombrowiczowanie

, czy

kultysta

). Dzięki zdolności obserwacji oraz wrażliwości artystycznej i empatii staje po stronie tych, którzy nie pasują do tego świata:

„nie odwracaj wzroku patrz jak i my patrzymy prosto w oczy” 1

To wyśmienita poezja dla czytelników otwartych na peregrynację po literaturze, sztuce i nauce, w której podmiotowość ludzka ma wartość nadrzędną i z którą odbiorcy immanentnie się identyfikują.

Aleksandra E. Adamczyk

Uniwersytet Śląski w Katowicach

1. fragm. wiersza

„Odmieńcy”

inspirowany sztuką Mâkhi Xenakis

7

8

ABCDEFGHIJKLŁMNOPRSTUWYXZ FEMINUM rodzaj żeński ona FEMINUM, CZYLI POETYCKIE ZAMYŚLENIA WRODZAJU ŻEŃSKIM

9

Agnodike 1

***

Bezszelestnie unosi tunikę i patrzy odważnie w oczy nie tylko kobietom rodzącym ale i eryniom. Ubrana wswą nagość milczy bo zna prawdę i drogi do prawdy wiodące. Najlepsza uczennica Sokratesa która zrozumiała majeutykę pomagała rodzić sprawiedliwość ona jedna – czysta przed sprawiedliwością. 1. Legendarna postać, żyjąca prawdopodobnie w IV w. p.n.e., uznawana za pierwszą położną i kobietę lekarza w starożytnych Atenach. Chcąc zostać lekarką ginekolożką/akuszerką, ścięła swe włosy i ubrana w tunikę udawała młodego mężczyznę adepta medycyny. Nie wzbudziła niczyich podejrzeń i szybko zdobyła wykształcenie. Ujawniała swą tożsamość przed kobietami, rozchylając tunikę. Jej linią obrony, kiedy oskarżona stała przez Areopagiem, było jedynie zrzucenie ubrania.

10

Ja’el Bartana 2

***

Twarze podobne lecz oblicza tak inne i słowa przy pustych trybunach Tu stanie mur łączący i dzielący niczym getto Tam stanie wieża niczym omfalos I zadziwiła się Europa obrazem filmem dźwiękiem Więc przybędą ci sami lecz odmienieni Tylko jak się obudzić z mrocznego snu nieświadomości? 2. Urodzona w 1970 r. izraelska artystka multimedialna, autorka filmu

„Mary Koszmary”

przedstawiającego młodego lewicowego działacza przemawiającego do pustych trybun na Stadionie Dziesięciolecia, by wezwać Żydów do powrotu do Polski; pomysłodawczyni i autorka projektu

„Mur i wieża”

. (https:/ /yaelbartana.com).

11

Maria Czubaszek 3

nieprofilatyczny wiersz

...i kolejny papieros wdymie jak we mgle unosi się oddech i niknie impresjonistyczny krajobraz wśród słów o rękach bardziej świętych niż modlących się ustach i wśród tajemnic więc niby pustka zawsze tli się i życie i śmierć ...i kolejny papieros wdymie jak we mgle unosi się oddech i niknie impresjonistyczny krajobraz wśród słów o rękach bardziej świętych niż modlących się ustach i wśród tajemnic więc niby pustka zawsze tli się i życie i śmierć ...i kolejny papieros 3. Urodzona w1939 r. polska satyryczka i pisarka, scenarzystka, autorka tekstów piosenek, felietonistka. Stałym jej atrybutem były papierosy. Autorka słów:

„Ręce, które pomagają są bardziej święte, niż usta które się modlą.”

12

Ewa Demarczyk 4

Czarny anioł

tylko ciemność i czerń i tyle czułości w słowie że aż smutek pięknieje i ten uśmiech bezlitośnie blady i gorycz milczenia wgrymasie oczu zatańczysz ze mną walca? choć ani muzyki ulotnej ani dna pod stopami tylko ciemność i czerń i muśnięcie skrzydła na mej dłoni i cisza skrzypiec anioł słowa i anioł spojrzenia Madonna sceny i legenda wieczności 4. Urodzona w 1941 r. polska artystka nazywana

„Czarnym aniołem”

, wykonująca utwory z zakresu poezji śpiewanej. Występowała na ciemnej scenie w czerni. W sposób charyzmatyczny wykonywała utwory pt.

„Grande Valse Brillante”

Juliana Tuwima oraz

„Karuzela z Madonnami”

Mirona Białoszewskiego.

13

Elpis 5

***

Oj! Trzeba mieć czelność tak zaprzeć się rękami i nogami, gdy Pandora puszkę zamykała. A potem udawać przez lata, że się nie zdążyło. I ileż trzeba mieć tupetu, by nasłuchiwać próśb tych, co naprawdę znaleźli się na dnie. A teraz sama niewinnie udaje niczym ofiara wwięzieniu zamknięta. Więc ile już osób zdradziłaś, Ułudo? 5. Personifikowana mityczna postać nadziei, która pozostała nadnie puszki Pandory.

14

Fryne 6

Piersi